محرمانه!

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: محرمانه! تهران- ایرنا- روزنامه «اطلاعات» در ستون «یادداشت سردبیر» خود با عنوان«محرمانه!» به قلم «علیرضا خانی» نوشت: تصویب آیین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در هفته گذشته، اتفاق مهمی بود که تحت الشعاع خبرهای دیگر، چندان مورد توجه قرار نگرفت.

محرمانه!

این قانون پنج سال پیش تصویب شده بود،اما دولت آئین نامه اجرایی آن را ننوشت و مسکوت ماند تا همین پنج روز پیش.
«دسترسی آزاد به اطلاعات»، حق همه مردم است. همانطور که اگر کسی سهامدار یک شرکت کوچک باشد، باید به صرف سهامدار بودن از همه اطلاعات و صورت های مالی و سود و زیان و عملکرد شرکت مطلع باشد، چه طور ممکن است مردمی که نه سهامدار که صاحب کشورند، نتوانند از اطلاعات درون دولت و حاکمیت با خبر باشند.
متأسفانه نگاه امنیتی برخی افراد به همه امور باعث شده است که در حوزه های مختلف ساده ترین و کم اهمیت ترین اطلاعات، در قالب محرمانه محصور شود و این امر البته سوء استفاده برخی را در پی داشته است.
خیلی واضح است که چنانچه روند اتفاقاتی که در بانک های مربوط به ماجرای سه هزار میلیارد تومان رخ داد، در اختیار همگان قرار داشت و اهل فن می توانستند با ورود به سایت اینترنتی عملکرد بانک ها، پرداخت های کلان و تسهیلات آن را به شرکت ها ببینند و وضع عملکرد آن شرکت ها هم روشن بود و سرمایه ثابت و ارزش داشته های منقول و غیر منقولشان آشکار بود، افکار عمومی مانع از رخداد چنان فاجعه ای می شد.
آن اتفاق فقط یک نمونه بود. ماجرای مدیرعامل فراری آن بانک بزرگ دولتی و قصه حق مأموریت چندین میلیاردی یک کارمند در فلان شهرستان و اتفاقات زیاد دیگری، پشت پرده و بلکه دیوار ضخیم «عدم دسترسی آزاد مردم به اطلاعات» رخ داد. همین دیروز دادستان تهران گفت که ساختار مالی و بانکی کشور تولید جرم می کند و البته بخشی از این تولید جرم به خاطر شفاف نبودن ساختار است
بسیار بدیهی است که دسترسی آزاد به اطلاعات، به معنای دسترسی آزاد همگان از جمله دشمنان به اطلاعات نظامی و امنیتی فوق سری کشور نیست. بلکه به معنای دسترسی به گزارش عملکردهای اقتصادی همه وزارتخانه ها، نهادها، سازمان ها و به ویژه «افراد» دولتی و حکومتی است. اینها مسائلی است که هرگز نباید محرمانه باشد اما متأسفانه به دلایل نامعلومی همیشه محرمانه مانده است. وقتی دانشجویی مثلاً می خواهد ورقه امتحانی خودش را ببیند و به او می گویند نمی شود و محرمانه است اما با مراجعه به اینترنت می بیند که اطلاعات وسیعی از ریزعملکرد فلان شرکت در کشوری دور دست قابل مشاهده است، چه حسی پیدا می کند؟
وقتی از حقوق یک مدیرکل دولتی یا مدیر فلان شرکت زیر مجموعه دولت در کشور هیچ کس آگاه نیست اما حقوق رئیس جمهوری آمریکا به راحتی در اینترنت قابل رؤیت است، این شبهه پیش می آید که به چه دلایلی باید همه چیز در این سرزمین از مردم پوشیده باشد. اصلاً چرا دولت ها، میزان حقوق و مزایای شخص رئیس جمهوری، وزرا و وکلا و استانداران و سفرا و نمایندگان مجلس را، شفاف جلوی چشم مردم نمی گذارند؟ حال آنکه ممکن است اگر اعلام شود از تصوری که مردم دارند هم کمتر باشد.
این سخن رئیس جمهوری که دسترسی آزاد به اطلاعات، مانع فساد و شایعه می شود سخن درستی است. پنهان بودن بسیاری از اطلاعات هم به زیان مردم و هم به زیان دولت هاست.
وقتی دولت ها، عملکردشان آشکار نباشد بخش خصوصی هم، آشکار نخواهد بود و آن وقت همین اتفاقی می افتد که افتاده است؛ قریب نیمی از درآمد های بخش خصوصی از مالیات فرار می کنند.
در کشورهای صاحب اقتصاد، همیشه جدول پردرآمدترین افراد، از هنرمندان و هنرپیشه ها و خواننده ها گرفته تا مدیران شرکت ها و... به همراه رقم دقیق درآمد سالانه شان منتشر می شود. هم درآمدشان آشکار است و هم مخارجشان و هم مالیاتشان. جالب است که قبوض مالیاتی ویلیام شکسپیر پس از صدها سال همچنان موجود است و ما اینجا از درآمد واقعی یک سبزی فروش خبر نداریم و دولت ها هم نه از خودشان خبر دارند و نه از مردم و برای همین است که پس از این همه اعتراض و جنجال و فشاری که می آید برای حذف افراد ثروتمند از سبد یارانه بگیران دولت، دولت می گوید ما به درستی نمی دانیم که چه کسانی ثروتمندند و چه کسانی نیستند!
اگر جریان آزاد اطلاعات باشد، اساساً بسیاری از تخلفات و گناهان انجام نمی شود. فرض کنید شیوه این بود که اسامی همه کسانی که بورسیه می گیرند با ریز نمراتشان در همان زمان روی سایت برای اطلاع عموم قرار گیرد. قطعاً افراد زیادی با معدل 10 یا11 به خاطر ارتباطشان با فلان مدیر دولتی با پول بیت المال به خارج نمی رفتند و جلوی تخلف در زمان وقوع گرفته می شد.
به هر حال دولت باید گردش آزاد اطلاعات را از خودش شروع کند تا اطلاعات بخش خصوصی هم برای همگان عیان باشد. چه بسا بسیاری از درآمدهای کلان بخش هایی از افراد، از رانت ارتباطی است که با دولت ها داشته و ای بسا دارند و پنهان ماندن اطلاعات دولتی، به پنهان ماندن رانت خوارها هم منجر شده و از این مسیر، افرادی در تاریکی به ناروا از منافعی منتفع شده و می شوند و نه تنها به احدی پاسخگو نیستند که مالیات درآمدهایشان را هم به درستی نمی دهند... دولت ها، باید برای شفاف سازی، در برابر بازیگرانی که در تاریکی رشد می کنند و تلاش دارند به جای این که مردم را «محرم» بدانند هر موضوع ساده ای را با تبصره و مهر «محرمانه» بپوشانند، مقاومت کنند. وگرنه همیشه هستند کسانی که خواهان پرده پوشی باشند و با ایجاد مصنوعی نگرانی، مسئولان را از شفاف سازی بترسانند و اگر روزی پرده ای برافتاد، وزیری را براندازند...
بدون تردید، مجموعه اتفاقاتی که در دولت پیشین رخ داد که به گفته مدیری، فقط گوشه ای از پرده آن بالا رفته است، اگر جریان آزاد اطلاعات حاکم بود، اتفاق نمی افتاد و اکنون نیز اگر جریان آزاد اطلاعات حاکم باشد، باید همه پرده بالا رود نه گوشه ای از آن. این تناقض بزرگی است که از یک سو مردم را صاحبان اصلی کشور بدانیم و از دیگر سو، اطلاعاتی حتی در سطح یک سهامدار جزء، به آنها ندهیم.
منبع: اطلاعات
اول**1368**

24/08/1393

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 84]