واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: عمان پل توافق هسته ای؟ - حسن بهشتی پور* مذاکره کنندگان ایران و اعضای 1+5 دور بعدی مذاکرات را 20 آبان ماه در عمان برگزار خواهند کرد. علاوه بر این وزرای خارجه ایران، امریکا و خانم اشتون هم روزهای 18 و 19 آبان ماه در این کشور دیداری سه جانبه خواهند داشت.
میزبانی مسقط در فضای کنونی و همچنین رویکرد حاکم بر مذاکرات حائز نکات ویژه ای است:
- این مذاکرات نخست از جهت مکان انتخاب شده حائز اهمیت است. عمان ، به عنوان یک کشور بیطرف منطقه ای در سال های اخیر به شروع مذاکرات مستقیم بین ایران و امریکا کمک بسیاری کرده است. مذاکراتی که در دولت دهم شروع شد و در دولت یازدهم نیز پس از سفر سلطان قابوس به تهران و با کسب اجازه مسئولان سیاست خارجی کشورمان از رهبر معظم انقلاب به مذاکرات مستقیم میان معاونان وزارت امور خارجه ایران و امریکا در عمان منجر شد. این همه در حالی بود که عمان با فشارها و مخالفت های برخی از کشورهای منطقه مواجه بود. اما از آنجا که این کشور هم مورد اعتماد امریکا بود و هم مورد قبول طرف ایرانی قرار داشت توانست این مذاکرات را به نتیجه برساند و سبب برگزاری مذاکرات و توافقنامه ژنو شود. بنابراین به نظر می رسد ایران و امریکا به دلیل سوابق مثبت مسقط در روند گفت و گوهای دوجانبه و همچنین کمک به ازسرگیری مذاکرات هسته ای ترجیح داده اند یک دور از مذاکرات در عمان برگزار شود؛ اقدامی که نشان دهنده قدردانی از تلاش صادقانه عمانی ها با هدف فراهم آوردن فضای مناسب برای مذاکره و قدردانی با وجود فشارها و مخالفت های موجود است. زیرا حتی اگر این دور از مذاکرات به توافق کلی منتهی شود، بازهم مذاکره درباره جزئیات و برداشتن پرانتز ها به مذاکرات وین موکول خواهد شد.
- نکته مهم دیگر در این دور از مذاکرات، احتمال باز شدن دو گره اصلی است که در روند کار وجود دارد. تعداد سانتریفیوژهایی که ایران باید داشته باشد و همچنین چگونگی لغو تحریم ها دو موضوع اساسی هستند که هنوز مورد اختلاف ایران و 1+5 قرار دارند. اگر چه طرح هایی برای رفع این اختلاف ها وجود دارد اما هنوز درباره این طرح ها توافقی صورت نگرفته است. از جمله این طرح ها، طرحی است که روسیه ارائه داده و بر اساس آن بخشی از سوخت ایران در روسیه نگه داری و به مرور به صورت میله های سوخت تحویل ایران شود. اما دو طرف هنوز بر سر هیچ یک از طرح های مطرح شده توافق نکرده اند و ایران چنین گزارش هایی را قابل تأیید نمی داند.
- ایران تاکنون پایبندی خود را در اجرای تعهداتش به توافق ژنو به اثبات رسانده است و اکنون توپ در زمین امریکا قرار دارد تا از خود نرمش نشان بدهد. اجرای تعهداتی که بر اساس توافق ژنو بر عهده کشورمان قرار داشته و اینک مورد تأیید آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز قرار گرفته است، نکاتی هستند که سبب می شوند تلاش های رسانه ای و دیپلماسی پنهان اسرائیل برای کارشکنی در مذاکرات هسته ای و همراهی برخی کشورهای منطقه با این رویکرد اسرائیل، تأثیر چندانی در روند مذاکرات نگذارد.
- رویکرد مثبت ایران همچنین سبب شده است که تلاش های کارشکنانه جریان های تندرو صحنه سیاسی امریکا نتواند به روند مذاکرات خدشه ای وارد کند. هر چند این احتمال وجود دارد که دموکرات ها در مجلس سنا اکثریت را از دست بدهند، اما نتیجه انتخابات هر چه باشد به دلیل همکاری ایران و تأیید این همکاری ها توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی، فضای مثبتی ایجاد شده است که از تأثیر کارشکنی لابی اسرائیل در کنگره امریکا می کاهد. حتی در صورت از دست رفتن اکثریت دموکرات ها در کنگره نیز رئیس جمهوری امریکا می تواند بر اساس اراده و اختیارات خود با تمدید مهلت توافق، زمان لازم برای متقاعد شدن کنگره و تصویب توافق جامع احتمالی را فراهم کند. بنابر این اگر چه از دست رفتن اکثریت دموکرات ها در کنگره و سنای امریکا می تواند کار دولت اوباما را برای به نتیجه رساندن مذاکرات هسته ای مشکل تر کند اما رویکرد مثبتی که در روند همکاری ها و در جهت شفاف سازی بیشتر و اجرای توافق ژنو وجود داشته است می تواند باطل السحر مخالفت های کنگره باشد. مشروط بر اینکه دولت اوباما اراده خود را به نمایش بگذارد.
* کارشناس سیاسی
*روزنامه ایران
اول**
14/08/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]