واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: شوراي همكاري خليج فارس شامل كشورهاي كويت ، عربستان ، بحرين ، قطر ، امارات و عمان است كه همگي داراي نظام شاهي و دستخوش اعتراضات گسترده مردمي هستند كه در برخي اين اعتراضات در ماههاي اخير آشكار شده و در برخي ديگر با سركوبهاي شديد مانع بروز آن شده اند . انضمام كشورهاي اردن و مراكش كه داراي نظام شاهي و مواجه با اعتراضات مردمي هستند و يكي از آنها (مراكش) در منتهي اليه شمال آفريقا قرار دارد و سنخيتي از نظر جغرافيايي و نام خليج فارس ندارد و ديگري اردن در غرب عربستان ، تلاش كشورهاي عربي با نظام شاهي و ديكتاتوري نظامي براي حفظ پايه هاي قدرت خود باشد تا با همفكري راهي براي فرار از تحولات كنوني بيابند . عبدالطيف الزياني دبير كل شوراي همكاري خليج فارس پس از نشست مشورتي سران اين شورا در رياض اعلام كرد: شش كشور عضو اين شورا با درخواست عضويت اردن و مغرب در آن موافقت كردند. كاملا روشن است اين تصميم عجولانه سران شوراي همكاري خليج فارس در جهت تقويت نظام هاي حاكم در اين كشورها و در رويارويي با موج فزاينده انقلاب ها و اعتراضات مردمي در جهان عرب باشد. سران كشورهاي عضو شوراي همكاري براي جبران ضعف نظام هاي شاهي در برابر تنش هاي داخلي بويژه جنبش هاي مردمي ، پيوستن اردن و مراكش به اين شورا را راهكار فوري براي تقويت خود دانسته اند . از سوي ديگر با بركناري حسني مبارك كه هميشه حامي نظام هاي شاهي كشورهاي عربي بود، شاهان اين كشورها اكنون پيش از هميشه از آينده نظام خود نگران شده و به دنبال جلب همكاري ديگر كشورها با نظام مشابه هستند . كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس با احساس ضعف در برابر مردم و كشورهاي مستقل منطقه در تلاش براي ايجاد بلوك با تكيه بر آمريكا برآمده اند . از سوي ديگر تحولات بحرين موجب نگراني سران شوراي همكاري خليج فارس شده و آنان در بيانيه پاياني نشست رياض اين مطلب را با اظهار نگراني شديد از آنچه آن را ادامه دخالت در امور داخلي كشورهاي شورا خواندند، بطور آشكار بيان كردند. به نظر مي رسد طرح انضام اردن به شوراي همكاري خليج فارس شاهد فرآيند سريعي باشد زيرا اردن داراي مرزهاي مشترك با عربستان است و در ماههاي اخير با اعتراضات گسترده مردمي مواجه شده و نياز به كمك كشورهاي ديگر عرب دارد. همچنانكه نظام حاكم پادشاهي و نيز بافت قبيله اي از جمله عوامل مشترك ميان عربستان و اردن است كه موجب سرعت بخشيدن به اين فرآيند مي شود. تحليل گران منطقه اي اذعان دارند كه هرگونه تغيير در نظام شاهي اردن ، بدون شك عربستان را تحت الشعاع قرار خواهد داد و اين بر نگراني خاندان حاكم در رياض افزوده است . چنانچه اردن به شوراي همكاري خليج فارس بپيوندند، بدون شك اين امر بر بافت سياسي و امنيتي منطقه تاثير خواهد گذاشت. اين موافقت سران شوراي همكاري با انضام اردن و مراكش درحالي است كه درخواست يمن از دو دهه پيش تاكنون براي انضمام به شوراي همكاري خليج فارس همواره با مخالفت روبرو شده است. به رغم آنكه سه دهه از موجوديت شوراي همكاري خليج فارس مي گذرد، اما به عقيده ناظران عملكرد اين شورا در حد آرمان هاي كلان اعلام شده آن نبوده است و كشورهاي عضو تلاش مي كنند تا با انضمام اردن و مراكش جان تازه اي به اين شورا بدهد. شوراي همكاري خليج فارس در سال 1360 موجوديت يافت ، اما اين شورا به رغم سه دهه عمر خود در مقايسه با بلوك هاي مشابه همچون اتحاديه اروپا تا كنون نتوانسته در زمينه هاي امنيتي ، اقتصادي ، سياسي و نظامي به يك همگوني پايدار و فراگيري دست يابد. اعضاي اين شورا تاكنون نتوانسته اند در ايجاد يك بلوك اقتصادي برخوردار از پول واحد ، بانك مركزي مشترك ، بازار مشترك ، منطقه آزاد تجاري ، تاسيس خط آهن سراسري و تاسيس شبكه برق مشترك كه مهمترين پايه هاي اقتصادي براي يك مجموعه منطقه اي را تشكيل مي دهد، بطور فعال و يكپارچه عمل كنند. هدف اساسي تشكيل شوراي همكاري خليج فارس در آغاز تاسيس تلاش در جهت حفظ ثبات منطقه و امنيت كشورهاي عضو اعلام شده بود، اما اين شورا نتوانست در بحران هاي امنيتي منطقه فعالانه عمل كند. اختلافات مرزي ميان عربستان و قطر ، امارات و عربستان، امارات و عمان ، امارات و قطر از جمله چالش هاي است كه اين كشورها در اين سه دهه نتوانسته اند راهكاري براي حل آن پيدا كنند . اختلاف مرزي عربستان و امارات بار ديگر در آستانه اين اجلاس مطرح شده است. منطقه مرزي مورد اختلاف ابوظبي با رياض داراي منابع نفتي غني است كه عربستان ميزان قابل توجهي از اين منابع انرژي برداشت مي كند. عربستان بهره برداري از چاه هاي نفت منطقه مرزي خورالعديه را كاملاً حق قانوني خود مي داند ، اما ابوظبي در اين خصوص نظر ديگري دارد. اختلافات مرزي ابوظبي و رياض در حالي مطرح مي شود كه امارات و قطر براي دوري جستن از ورود به خاك عربستان، درصدد احداث پل ارتباطي هستند. تأسيس اين پل بدون گذشتن از منطقه العديد امكان پذير نيست كه اين امر با مخالفت سعودي ها مواجه شده است. همچنين اختلافات اراضي ديگري ميان عربستان با كويت بر روي منطقه بيطرف ، عربستان با قطر در منطقه الخفوس و بين امارات و عمان در مناطق العين و امارتهاي شمالي وجود دارد. عدم دستيابي به راهكاري براي حل اين اختلافات نيز به نوبه خود نشان دهنده كارآ نبودن اجلاس سران شوراي همكاري در سه دهه اخير است و توافقات بدست آمده در اين نشستها تنها تبليغات و نشان دادن چنگ و دندان به كشورهاي ديگر منطقه ارزيابي شده است . به عقيده ناظران كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس تا كنون نتوانسته اند به خوبي از شاخص هاي درآمدهاي ملي بالا و تراكم جمعيت كم و نيز مساحت هاي گسترده سرزميني در جهت ايجاد طرح هاي اقتصادي و دفاعي براي بهبود بيشتر رفاه ملت هاي خود استفاده كنند. از سوي ديگر اتكاي بيش از حد اين شورا به طرحهاي آمريكا و دعوت از نيروهاي نظامي واشنگتن براي حضور در منطقه ، بي ثباتي و ناتواني اعضاي شوراي همكاري خليج فارس را در حل مشكلات مابين خود به خوبي آشكار كرده است . كشورهاي شورا به خوبي آگاهي دارند كه در صورت عدم حمايت آمريكا از آنان توان مقابله با خيزش هاي مردمي را نداشته و به زودي پايه هاي قدرت آنان فرو خواهد ريخت . تحولات بحرين و ناتواني آل خليفه در سركوب اعتراضات مردمي اين هشدار را به ديگر شاهان شوراي همكاري خليج فارس داد كه بايد براي سركوب اعتراضات مردمي راهي همگون و هماهنگ پيدا كنند. از سوي ديگر ناتواني كشورهاي شورا براي مقابله با اعتراضات مردمي و دوگانگي سياستهاي آمريكا در منطقه موجب شده تا آنان به نصيحت صدام حسين ديكتاتور معدوم عراق گوش دهند كه آمريكا را دوستي غير واقعي و منافع طلب خوانده بود. سران شوراي همكاري خليج فارس بر اين امر واقف شده اند كه واشنگتن تا هنگامي از آنان دفاع خواهد كرد كه منافعش ايجاب مي نمايد و با اتمام تاريخ مصرف آنان براي آمريكا همچون مبارك بايد قدرت را كنار بگذارند و منتظر سرنوشت نامعلوم خود باشند . تحليل گران منطقه تاكيد دارند : انضام دو كشور ديگر با نظام شاهي كه سنخيتي با كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس ندارند، نشان دهنده سردرگمي سران اين دولتها براي حفظ حاكميتشان است . خاورم**2041**1651
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 206]