تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
دستگاه آب یونیزه قلیایی کره‌ای
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1872003629
یادداشت مهمان: دکتر نادر ساعد تاملاتی بر مذاکرات نیویورک و دورنمای گفت‌وگوهای هسته‌ای آینده
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت مهمان: دکتر نادر ساعد
تاملاتی بر مذاکرات نیویورک و دورنمای گفت‌وگوهای هسته‌ای آینده
مذاکرات هسته‌ای بدون تغییر خط مشی زیاده خواهانه آمریکا، به نتیجه نخواهد رسید و این آمریکایی‌ها هستند که مقصر هر گونه عدم پیشرفت در مذاکرات نیویورک بوده‌اند و توپ سرنوشت توافق جامع در مراحل آتی نیز همچنان در زمین آنها است.
به گزارش خبرگزاری فارس، با در نظر گرفتن تجربه تاریخی و روندپژوهی مذاکرات هسته‌ای قبل و بعد از توافق ژنو، نکات و یافته‌های مهمی استنباط می‌شود که در طرز تحلیل پدیده‌های مرتبط با آن و رویدادهایی که به نام مذاکرات دو یا چندجانبه ایران و طرف‌های مقابل روایت می‌شود، حائز اهمیت هستند. نکته اول، طبیعی بودن تضاد یا اختلاف در دیدگاه‌های طرفین در زمینه‌های ماهیتی و شکلی حل مسئله هسته‌ای است. هر چند اصل توافق به عنوان یک پدیده مورد توجه مشترک و حتی نقطه تلاقی منافع آنها می‌باشد، اما در خصوص محتوای آن به دلیل راهبردهای متفاوتی که طرفین دارند، اختلاف نظر ساده یا اساسی امری طبیعی به نظر می‌رسد. این تفاوت نشات گرفته از دکترین ناهمگن غرب با ایران است و دقیقاً طرز تفکر، نگاه به وضعیت موجود و آینده و همچنین مناسبات قدرت منطقه‌ای و جهانی را می‌توان در آن دخیل دانست. به تعبیر دیگر، مسئله هسته‌ای خواه ناخواه یک مقوله راهبردی مرتبط با ژئوپلیتیک و موثر بر آن نیز هست، اعم از اینکه طرفین به صراحت و صرافت چنین ارتباط منظومه‌ای را مطرح کنند یا اینکه به صورت حاشیه‌ای از آن عبور نمایند. البته دو بار حصول توافق بین ایران و 1+5 تحت عنوان توافق ژنو نوامبر 2013 و تمدید 4 ماهه آن همراه با برخی تعهدات جدید متقابل نیز یک روی دیگر سکه است. زیرا طرفین با وجود همین تعارض‌ها و تضادهای ذاتی یا بسته به موقعیت زمانی و موضوعی، دو بار هرچند برای برخی امور معین و زمان دار به توافق رسیدند. پس چرا برای تکمیل کردن این گام‌های توافق شده، نتوانند مجدداً چنین توافقی را به بار بنشانند؟ آنچه در این میان مهمترین عامل کاربردی و عملیاتی در قفل شدن مذاکرات یا مانع پیشرفت قابل توجه در اتمام نگارش متن توافق جامع به نظر می‌رسد، تغییر رفتار آمریکا است. این کشور به دلایلی هم در ژنو و هم وین، رویکرد توافق با ایران را اتخاذ کرد و البته امتیازات کمی را هم کسب نکرد. زیرا با نگاه و تعبیر خودشان موفق شدند جنبه‌های حساس برنامه هسته‌ای ایران را به عقب برانند! اما بعد از توافق ژنو، تلاش کردند با وجود تعهداتی که ایران برای محدودسازی صنعت هسته‌ای خود متقبل شده است و به ویژه بعد از آنکه ایران وارد فاز تعلیق غنی سازی 20 درصد و حذف موجودیت این مواد (اکسید کردن نیمی از آن و رقیق سازی نیمی دیگر) شد، رفتارهایی را از سر بگیرند که پیش از این توافق، از خود نشان می‌دادند. بدین ترتیب، دستاوردهای عملی توافق ژنو برای ایران به حداقل می‌رسید. بعد از آغاز دور جدید مذاکرات برای انعقاد توافق جامع که متعاقب اجرایی شدن توافق ژنو بود، آمریکایی‌ها بیشترین فشار را در این مرحله نیز وارد کردند و با برداشت اینکه ایران همه نوع محدودیتی را خواهد پذیرفت و حتی در برابر لغو تحریم‌ها هم به یک برنامه هسته‌ای تصنعی و ویترینی راضی خواهد شد، در مورد تمامی محورهای توافق جامع شدیدترین معیارهای فنی را با نگاهی مطالبه گرانه و زیاده خواهانه مطرح کردند و در خارج از اتاق مذاکرات هم به نام کنگره و شورای امنیت ملی و ... تعطیلی تاسیسات هسته‌ای را درخواست می‌کردند. همین شد که مذاکرات وین 4 و 5 حتی در حد به هم خوردن گفت‌وگوها پیش رفت، ولی آمریکایی‌ها مجبور به اصلاح رفتار خود و بازگشت به مذاکرات همراه با تعدیل «گفتار» خود شدند بدون آنکه عملاً «رفتار» خود را نیز اصلاح و تعدیل کنند. در وین 6 همین زیاده خواهی‌ها سبب شد طرفین به یک مهلت 4 ماهه دیگر برای ادامه گفت‌وگوها رضایت دهند و طی این مدت همان الزامات دوره موقت شش ماهه را با برخی تغییرات اجرا کنند. با این سیر و روند تحول مذاکراتی، انتظار از اینکه نیویورک بتواند فرصتی برای حصول توافق حتی حول یک محور از مسائل اساسی توافق جامع باشد، انتظاری نامعقول و غیرواقع بینانه بوده است. این انتظار تنها در صورتی قابل تحقق می‌بود که یکی از طرفین موضع خود را به صورت جدی تعدیل می‌کرد و تغییر می‌داد. آمریکایی‌ها که اساساً چنین خط مشی‌ای را در دیپلماسی و سیاست خارجی نداشته و ندارند؛ ایران نیز خوشبختانه از قبول بازی در زمین غرب و تمکین در برابر گزینه‌های مورد نظر آمریکا پرهیز کرد و باید همچنان این موضع را حفظ کند. در نتیجه، نیویورک از حیث برگزار شدن و نشدن، تفاوت چندانی با پیش از آن نکرد و توافق در چند مقوله جزیی فنی، چشمگیر و در حد یک چنین نشستی نبود. زیرا طرفین با اینکه به ادامه گفت‌وگوها پرداختند و بر ادامه مجدد این مسیر تاکید کردند، اما اختلافات همچنان «جدی» باقی ماند. همانگونه که اشاره شد، رهیافت ایران و آمریکا در دستیابی به توافق هسته‌ای، دارای تفاوت بارز و آشکار است. رفتار ایران در این مذاکرات، از هنجارگرایی تبعیت می‌کند و بر این اساس مفاد توافق ژنو را چارچوب مذاکرات هسته‌ای و توافق جامع می‌داند اما آمریکایی‌ها بر اساس قدرت گرایی معطوف به تصور دست برتر در مذاکرات (که نتیجه برآورد آنها از تاثیر تحریم‌ها بر سیاست داخلی و خارجی ایران است)، عمل می‌کنند. هرچند نگاه ایران بهتر است اما عدم تاثیرگذاری آن بر سایر طرفین به معنای آن است که منطق «همه پذیر» ندارد. زیرا این گفت‌وگوها از اساس و از نظر موضوع، دارای پایه‌های الزاماً منطقی نیست. طرفی که تحریم‌های غیرقانونی را مدت‌ها بر ایران اعمال کرده است، با گفت‌وگوی صرف و بدون تامین خواسته‌های خود راضی به قبول اشتباه خود و پس گرفتن آنها نمی‌شود. متاسفانه طرز رفتار سایر بازیگران دخیل در این مذاکرات نیز چنان سیال و ناهماهنگ است که نتوانسته است به عنوان یک عامل کنترلی و محدود کننده آمریکا که اغلب به عنوان نیروی گریز از مرکز و مخرب تفاهم هسته‌ای است، عمل کند. از همین رو، عملاً مذاکرات هسته‌ای ایران و دولت‌های 1+5 به مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا تبدیل شده و سایر طرفین نیز تفاهم شدن یا نشدن را به خروجی این مذاکرات دوجانبه نسبت می‌دهند. نکته دیگر این است که انتظار داشتن برای اینکه مذاکرات هسته‌ای خواه در نیویورک، وین یا ژنو، پیش از نزدیک شدن به اتمام دوره 4 ماهه تمدید به نتیجه کامل برسد، نادرست و غیر واقع بینانه به نظر می‌رسد. از این رو، نتیجه بخش نبودن مذاکرات نیویورک از پیش نیز معلوم بوده است. به عنوان نمونه، دکتر عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان قبل از این دور مذاکراتی تاکید کرده بود که بعید است در مذاکرات نیویورک توافق نهایی حاصل شود. اما از لحاظ روندپژوهی، نکته فوق یعنی «تعیین تکلیف توافق در دقیق نود»، نشانه‌های ویژه‌ای دارد. در واقع، طرفین در طول دوره‌های مختلف مذاکراتی تنها در آخرین لحظات به توافق رسیدند. در ژنو (23 نوامبر 2013) در حالی که هر آن احتمال به هم خوردن گفت‌وگوها و قطع آن می‌رفت، یکباره توافق حاصل و اعلام شد. در وین 6 نیز توافق جدید موسوم به تمدید در آخرین لحظات به نتیجه رسید. در مورد توافق جامع نیز چیزی کمتر از دو ماه فرصت هست و اینکه طرفین قبل از به انتها رسیدن این مدت به چنین توافقی دست یابند، بعید است. به واقع، هفته آخر آبان و هفته اول آذر، اوج تلاش‌ها برای توافق را شاهد خواهیم بود و قبل از آن، همچنان رویارویی طرفین در داخل و خارج از اتاق مذاکرات، ادامه خواهد داشت. طی 50 روزی که به این مقطع زمانی باقی مانده است، همچنان زورآزمایی طرفین در خلال مذاکرات دوجانبه و چندجانبه ادامه خواهد یافت و اینکه طرفین کمابیش خود را مصمم به حصول توافق شمرده‌اند، آخرین معیار و شاخصی است که امیدواری به نتیجه بخش بودن مذاکرات را پایدار کرده است. اما نهایتاً هیچ یک از طرفین «توافق به هر قیمت» را نپذیرفته‌اند و از این روست که لحظات آخر، لحظات سختی برای تصمیم گیری خواهد بود و در آن مقطع، بازیگری که کمترین احتمال انعطاف را خواهد داشت و نقش دست برتر در مذاکرات را بازی خواهد کرد، باز هم آمریکا خواهد بود. در هر حال، آمریکایی‌ها طی مذاکرات وین 4 به بعد طوری در اتاق مذاکرات بازی کرده‌اند که گویی نیازی به توافق ندارند و این ایران است که به این توافق نیازمند است و از این رو باید هزینه‌های توافق را نیز از طریق حداکثر محدودسازی صنایع هسته‌ای خود بپردازد. اینکه اوباما در نشست مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که «ایران این فرصت را از دست ندهد»، بازتابی از همین ادراک و برآورد نادرست آمریکایی از ما است. از همین رو، تضادها میان منافع طرفین در خصوص 40 درصد از محتوای باقیمانده توافق جامع، نشات گرفته از زیاده خواهی آمریکا و بازی به سبکی مغایر با توافق ژنو است؛ توافقی که در آن تعهد غرب برای لغو کامل تحریم‌ها و همچنین تعیین ظرفیت غنی سازی ایران بر اساس نیاز عملی، تصریح شده است ولی آمریکایی‌ها تلاش کرده‌اند «لغو» تحریم ها را به «تعلیق» کاهش دهند و «نیاز عملی» ایران را نیز نادیده بگیرند. اینکه ظرفیت غنی سازی ایران 1500 سو تا 4500 سو (15 تا 40 درصد وضعیت فعلی) باشد یا اتصال آبشارها در تاسیسات غنی سازی ایران قطع شود، طرح‌هایی نابخردانه و ترجمانی از زیاده خواهیِ تخریب کننده مذاکراتی هستند که در آن امریکا قبلاً در برابر نیاز ایران تمکین کرده بودند. با این سبک و سیاق، همچنانکه نیویورک توافقی در حل این اختلافات در بر نداشت، ژنو و وین نیز نخواهد توانست پیشرفتی در بر داشته باشد مگر اینکه آمریکایی‌ها دست از زیاده خواهی بردارند. در واقع، مذاکرات هسته‌ای بدون تغییر خط مشی زیاده خواهانه آمریکا، به نتیجه نخواهد رسید و این آمریکایی‌ها هستند که مقصر هر گونه عدم پیشرفت در مذاکرات نیویورک بوده‌اند و توپ سرنوشت توافق جامع در مراحل آتی نیز همچنان در زمین آنها است. یادداشت از دکتر نادر ساعد انتهای پیام/
93/07/07 - 11:38
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 29]
-
گوناگون
پربازدیدترینها