واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: در شطرنج پیچیده یمن، کدام کشورها کیش و مات شدند؟
ورود دراماتیک مخالفان دولت یمن به صنعا و آتشبس بعد از آن، لبخند را بر لب ایران، اشک را به چشمان دوحه، سکوت را بر چهره ریاض و سیاست صبر و انتظار را برای واشنگتن به ارمغان اورد. مهرههای شطرنج خاورمیانه در حال حرکت هستند، طی سه سال رخ و فیلهای ایران در سوریه و عراق در تهدید بودند ولی ناگهان در یمن، یک شاه کیش و مات شد
کد خبر: ۴۳۷۲۴۳
تاریخ انتشار: ۰۴ مهر ۱۳۹۳ - ۰۱:۲۱ - 26 September 2014

ورود دراماتیک مخالفان دولت یمن به صنعا و آتشبس بعد از آن، لبخند را بر لب ایران، اشک را به چشمان دوحه، سکوت را بر چهره ریاض و سیاست صبر و انتظار را برای واشنگتن به ارمغان اورد. مهرههای شطرنج خاورمیانه در حال حرکت هستند، طی سه سال رخ و فیلهای ایران در سوریه و عراق در تهدید بودند ولی ناگهان در یمن، یک شاه کیش و مات شد و بلوک به رهبری عربستان و اتحاد ترکی- قطری بدتر از هر کس دیگری، یکی از پایگاههای خود را از دست دادند. تنگه بابالمندب در غرب یمن راه ورود به دریای سرخ و دریای مدیترانه است، متحدان شیعه ایران در یمن یعنی انصارالله یا حوثیها کنترل صنعا را به دست گرفتند و کلید این کشور را در اختیار ایران قرار دارند که همین حالا کنترل تنگه هرمز یعنی راه ورود به خلیج فارس را در اختیار دارد. هدیه ارزشمند حوثیها، ایران را بر آبراهههای استراتژیک خاورمیانه مسلط کرد. علیرغم اهمیت کنترل بابالمندب، این مساله قابل مقایسه با موفقیتی بزرگتر یعنی برتری بدون رقیب ایران در حیاط خلوت عربستان سعودی نیست. محمد مرندی استاد دانشگاههای ایران در این باره میگوید: «سالها پیش، عربستان سعودی در نبرد با چند صد رزمنده حوثی ناموفق بود، حالا چه خواهد شد وقتی که تعداد این رزمندهها چندهزار نفر باشد؟» وی ادامه میدهد که «ممکن است اوضاع از نظر امنیتی خوب نباشد ولی متحدان ایران در یمن اکنون در اکثریت هستند.» جنوبیها و حوثیها بخش بزرگی از جامعه یمن را تشکیل میدهند ولی در سوی مقابل، حزب الاصلاح که از وابستگان به اخوان المسلمین و مورد حمایت قطر است و رئیس جمهور یمن عبد رب منصور هادی که متحد ریاض است و افراطیها یعنی القاعده و حامیان داعش متحد نیستند. ولی هنوز در عربستان سعودی، پرسشهایی در باره این تحولات وجود دارد. در حالی که دولت عربستان سعودی از توافق بین دولت یمن و حوثیها استقبال کرده، هنوز بسیاری در عربستان در باره ان چه که در یمن اتفاق افتاده، در حالت ابهام و گیجی هستند. عبدالله الشمری از دیپلماتهای سابق و تحلیلگران سعودی در این باره میگوید: «آن چه که در هفته گذشته اتفاق افتاد، عجیب است» به گفته وی «این پیچیدگیها دو موضوع را بازتاب میدهد: یا دیپلماسی عربستان سعودی کاملا در تحولات اخیر غایب بوده و یا این که اگر چه باور آن ممکن نیست ولی تصور کنیم که عربستان سعودی از این تحولات خوشحال است». دلایلی وجود دارد که بتوان باور کرد که عربستان سعودی چندان از تحولات یمن احساس تهدید نمیکند. ملاقات وزرای خارجه ایران و عربستان در 21 سپتامبر در نیویورک در همان روزی که توافق سخت یمن حاصل شد، علامت روشنی از این است که اوضاع بین ایران و عربستان به اندازه که تصور میشود وخیم نیست. ایران و عربستان با سبک و سنگین کردن گزینههای خود برای حل مشکلات متنوعی که در منطقه با ان مواجه هستند، به نظر میرسد که به نتیجه مشترکی رسیدهاند: همکاری کردن برای چیره شدن بر مشکلات منطقه لازم است. به گفته مرندی: «تصمیم سعودیها برای بمباران داعش مساله سادهای نیست، وهابیها در حال بمباران وهابیها هستند، و این در یک کشور وهابی مساله قابل قبولی نیست». به گفته وی « ایران اماده معامله بزرگی با سعودیها در منطقه است و سعودیها باید این موضوع را جدی بگیرند. ایران اماده است بین عربستان و عراق و سوریه و عربستان پلی ایجاد کند. حتی در یمن نیز ایران میتواند کمک بزرگی بکند. حوثیها حتی میتوانند خطر افراطیونی را مهار کند که از قلمرو یمن میتوانند تهدیدی برای منطقه باشند». در چند سال اخیر، هواداران ایران و عربستان در چند جنگ نیابتی درگیر بودند و اکنون این وضعیت در بحرین، عراق، لبنان، سوریه و یمن حاکم است. اساسا یک درگیری منطقهای وجود دارد که در آن عناصر امنیتی، اقتصادی، سیاسی، رسانهای و حتی ورزشی وجود دارد. به گفته الشمری چندین تلاش برای بهبود روابط ایران و عربستان در جریان بوده است. « ایران برای رسیدن به این هدف در تلاش بوده و هر بهبودی به نفع ایران است؛ دلیل این مساله این است که ایران تصویری روشن و یک استراتژی برای منطقه دارد. سیاستگذاری ایران فراتر از واکنشهای مقطعی است». هر توافقی بین ایران و عربستان البته به امتیازدهی هر دو طرف نیاز دارد. با توجه به توافقهای اخیر، عراق و یمن در مسیر درست قرار گرفتهاند و بعد از این نوبت بحرین، لبنان و سوریه است. به گفته یک منبع ایرانی که نخواسته نامش اعلام شود، احتمالا به زودی اتفاق مثبتی در بحرین به وقوع خواهد پیوست. به گفته این منبع «گفت و گوهای جدی بین خانواده پادشاهی و مخالفان برای رسیدن به توافقی در دست اقدام است که احتمالا به شرکت مخالفان در انتخابات پارلمانی منجر خواهد شد». این منبع ایرانی از توضیح بیشتر در این باره خودداری کرده ولی به گفته یک منبع نزدیک به مخالفان دولت بحرین، اگر برخی درخواستهای مشخص مخالفان برآورده شود، ممکن است بحران در بحرین به پایان برسد. به گفته وی اکنون این مسائل مورد مذاکره قرار دارد: «اصلاح قوانین انتخاباتی، تغییر ترکیب کابینه، آزادی زندانیان سیاسی به استثنای انهایی که خواستار سرنگونی حکومت شدهاند و مشارکت مخالفین در انتخابات پیش رو». چنین توافقی به اختلافات داخلی بحرین که از فوریه سه سال پیش شروع شده، پایان خواهد داد. به نظر میرسد پس از حل و فصل احتمالی اختلافات در بحرین، بر سر آینده لبنان نیز توافقی صورت پذیرد و کاخ ریاست جمهوری این کشور برای پذیرایی از رئیس جمهور بعد از پنج ماه خالی بودن، آب و جارو شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]