واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: چرا ائتلاف علیه داعش ابتر است؟ تهران - ایرنا - ائتلاف سازی واشنگتن بیش از هرچیز زیر سایه فرقه گرایی، تنش های طایفه ای و رقابت های منطقه ای قرار دارد. همین مهم گمانه زنی درباره آینده ائتلاف در حال ساخت کنونی را دچار تردید می کند
دوم؛ پرهیز واشنگتن از مشارکت ایران در ائتلاف علیه داعش، به هردلیل مربوط به چانه زنی کشورهای عرب منطقه؛ رژیم اسرائیل و نیز حتی ملاحظات مربوط به مذاکرات هسته ای که باشد، یک نقص بزرگ را درپی دارد و آن چشم پوشی از تأثیرگذارترین بازیگر منطقه در حل مشکلی است که اکنون جامعه جهانی آن را تهدیدی علیه امنیت خود خوانده است.
دولت بارک اوباما در حال ایجاد ائتلاف جهانی علیه داعش است. در این زمینه تاکنون دواجلاس بین المللی یکی از سوی ناتو در انگلیس و دیگری در جده(عربستان سعودی) برگزار شده است. اجلاس سومی هم قرار است بزودی در پاریس برگزار شود و 30 کشور عضو جامعه بین الملل در آن حضور یابند. در همه اجلاس یاد شده قرار براین است که ابتکار هرنوع اقدام علیه داعش به عهده واشنگتن باشد و بقیه براساس تقسیم کار محوله عمل کنند.
هدف از فرایند جاری، تعقیب ایده قدرتمندی به نام "امنیت" دربرابر تروریسم است. اما چند سؤال و نکته کلیدی موفقیت این ایده را دستخوش تردید می کند: نخست اینکه ایده بالا چه هدفی را به لحاظ مفهومی دنبال می کند؟ به عبارت دیگر این مفهوم به هدفی معلوم و اجماع پذیر نیاز دارد که همه بازیگران متن و حاشیه را برای مشارکت در آن مجاب کند. سؤال دوم این که شرایط لازم برای استقرار امنیت در محیطی ناآرام مانند سوریه و عراق کدام است؟ ابزارهای تأمین این منظور چیست؟ و آیا بازیگران منطقه ای و جهانی ظرفیت کافی برای انجام مأموریت خود را دارند؟
اقدام نظامی سال های 2001، 2003، 2012 میلادی در افغانستان، عراق و لیبی تجربه ای ناکام را در استقرار امنیت در مناطقی که روزگاری کانون ناامنی خوانده می شدند به جا گذاشته است. در واقع "پدیده داعش" به ترتیبی محصول اقدام بدون هدف معلوم در تحولاتی است که از سال های یاد شده ریشه می گیرد.
اما تلاش برای اقدام جدید با دو نکته استراتژیک نیز همراه است؛ نخست اینکه ائتلاف سازی واشنگتن بیش از هرچیز زیر سایه فرقه گرایی، تنش های طایفه ای و رقابت های منطقه ای قرار دارد. همین مهم گمانه زنی درباره آینده ائتلاف در حال ساخت کنونی را دچار تردید می کند. دوم؛ پرهیز واشنگتن از مشارکت ایران در ائتلاف علیه داعش، به هردلیل مربوط به چانه زنی کشورهای عرب منطقه؛ رژیم اسرائیل و نیز حتی ملاحظات مربوط به مذاکرات هسته ای که باشد، یک نقص بزرگ را درپی دارد و آن چشم پوشی از تأثیرگذارترین بازیگر منطقه در حل مشکلی است که اکنون جامعه جهانی آن را تهدیدی علیه امنیت خود خوانده است.
در حال حاضر برخی دولت های عرب منطقه در هیئت "برادران دشمن" با نگاه به منافع خصوصی خود از یکسو رقابت های بین العربی خود را دنبال می کنند و از سوی دیگر با ائتلاف یاد شده درپی اهداف تهدید آمیز ی هستند که بیش از دفع خطر داعش، خود مسبب بروز بحران های فرقه ای _ طایفه ای خواهند شد. چشم انداز آنچه دولت های عربی یاد شده در پی آن هستند، تشنج مستمر و بی پایانی است که پدیده داعش تنها یک نمونه از پیامدهای شوم آن است.
ایران خواستار دفع خطر داعش در فرایندی فارغ از نگرش های فرقه ای و ملاحظاتی است که اکنون برخی دولت های عربی و واشنگتن به آن دچارند. در این حال تأکید بر حفظ حوزه امنیتی خود، منطقی است که تهران در مشروعیت گذاری بر هرنوع اقدام نظامی در منطقه، مورد تأکید قرار می دهد. تهران نمی تواند به عنوان بازیگری منفعل تنها نقش تماشاچی را در تحولاتی داشته باشد که هنوز ابهام های زیادی در باره اش وجود دارد.
ابهام ها در باره ائتلافی که واشنگتن در پی آن است، تنها به ایران محدود نمی شود بلکه روسیه نیز دچار همین وضع است. روس ها اکنون درگیر مناقشه با غرب بر سر شبه جزیره کریمه هستند. این مناقشه که به منازعه نزدیک است، از بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تاکنون بی بدیل است. روس ها درک روشنی از اهداف واشنگتن و متحدان غربی آن به ائتلاف علیه داعش ندارند. خاصه آنکه روسیه از ناحیه قفقاز و آسیای میانه احساس امنی ندارد.
به این ترتیب باراک اوباما برای ائتلافی که در پی ایجاد آن است در رفع ابهام های بالا هیچ پاسخ روشنی نداده است. اگر ایده "امنیت" شاه بیت این ائتلاف است ولی لازم است نخست هدف و شرایط مترتب بر آن برای همه بازیگران منطقه ای و جهانی معلوم باشد. تنها در این صورت است که می توان امید داشت؛ ائتلاف علیه داعش به شکلی منسجم و فراگیر به دفع این خطر امنیتی خواهد انجامید.
جلال خوش چهره / خبر آنلاین
25/06/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]