واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۷ شهريور ۱۳۹۳ (۹:۱۶ق.ظ)
ابتکار: چشم منطقه به رابطه تهران و رياض
به گزارش خبرگزاري موج، روزنامه ابتکار چنين نوشت:
خاورميانه در انتظار ديدارها و تصميم هاي دو پايگاه سياسي و عقيدتي منطقه است. تهران و رياض دو قطب اقتصادي، فکري، سياسي و مذهبي منطقه اند که بسياري از دولت هاي منطقه چشم به سياست هاي آنان دوخته اند. ايران و عربستان منافع خود را در مرزهاي مشترک به خوبي درک مي کنند، چرا که مرزبندي ميانِ دو کشورِ قدرتمندِ منطقه فقط به آب هاي خليج فارس محدود نمي شود، بلکه در عمق ساختار فکري، سياسي و امنيتي بسياري از کشورهاي منطقه به وضوح قابل لمس است. از يک سو فلسطين، لبنان، سوريه و عراق و از سوي ديگر بحرين و يمن کشورهايي هستند که تهران و رياض قدرت نقش آفريني در تحولات آن ها را دارند. بدون ترديد مردمان اين کشورها، در بحران هاي سياسي، به تحرکات ديپلمات هاي تهران و رياض چشم دوخته اند.
روابط اين دو کشور مهم، در سال هاي اخير به تعبير آيت الله هاشمي رفسنجاني به شکلِ نوعي «جنگ سرد» بوده است. وي معتقد است جنگ سرد دولت هاي ايران و عربستان باعث دلسردي مسلمانان و موجب هدر رفتن سرمايه هاي مسلمين مي شود. اما اين تفسير ديني از اختلافات، در کنار تحليل هاي سياسي منطقه، از ضرورتِ دست به کار شدن ديپلمات هاي دو طرف، براي حل و فصل مشکلات منطقه حکايت دارد. برخي از تحليل گران معتقدند که لبخند ديپلماتيک دو کشور در بحران سياسي عراق از بروز تنش هاي جديد در اين کشور جلوگيري کرد(برکناري بدون خشونت مالکي). بنابراين انتظار مي رود که مذاکرات رو در رو و همکاري هاي جدي تر، مسائل بيشتر و مهمتري را فيصله دهد. در غير اين صورت کشمکش و ستيز، با واسطه افراطي ها گرم مي شود و در منطقه اي که نياز به آرامش حس مي شود، شرايط را دشوارتر خواهد کرد.
اما حلِ مشکلات سياسي و امنيتي منطقه همت دو طرف را مي طلبد. کمي آنسوتر از عراق، بيروت منتظر است. کرسي رياست جمهوري لبنان، که در ساختار سياسي اين کشور سهم مسيحيان است، محور رايزني هاي نماينده ويژه دبير کل سازمان ملل متحد با رياض و تهران شده است."ديريک بلامبلي» نماينده ويژه بان کي مون يک روز بعد از سفر حسين امير عبداللهيان معاون عربي و آفريقاي وزارت خارجه ايران، به عربستان سفر کرد و حالا منابع خبري از احتمال سفر او به تهران مي گويند. در اين ميان، بحران سوريه همچنان بر جاي خود باقي مانده است و از سوي ديگر پرونده وحشيگري هاي داعش نيز به «کارتابل» موضوعات حل نشده ميان تهران و رياض اضافه شده است. همچنين اعتراضاتِ حوثي هاي يمن نيز به اشک هاي شيعيان بحرين در جنوب خليج فارس اضافه شده است.
اما وراي برخي اختلافات سياسي و سليقه اي اين دو کشور، اشتراکِ معنوي دين مبين اسلام قرار دارد؛ به تعبير هاشمي رفسنجاني اگر اين دو کشور جلوي افراطي ها را بگيرند و در سياست خارجي تحت تأثيرِ القائاتِ ديگران قرار نگيرند، مي توانند مايه آرامش کشورهاي اسلامي و ملت هاي مسلمان شوند. اين نگاه مثبت رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، با انتشار اخباري مبني بر احتمال سفر وي و وزير امور خارجه به عربستان نشانه تازه اي از گشايش روابط ميان ايران و عربستان است. چنان که ظريف پس از سفر عبداللهيان، معاون وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به رياض و ديدار با سعود الفيصل، وزير امور خارجه عربستان اعلام آمادگي کرد که به عربستان سفر کند يا از همتاي عربستاني اش براي سفر به تهران دعوت به عمل آورد.
تصميم به حل اختلافات بي شک مبناي حل و فصل موضوعات طرفين است. اين خود نيازمند بستري از شرايط است که امروز بيش از هر زمان ديگري فراهم است. پدرخواندگي عربستان در جهان عرب از تب و تاب افتاده است و وجود اختلاف ميان پايگاه شوراي همکاري خليج فارس (محور شکل گيري اين شورا تقابل با انقلاب اسلامي ايران بوده است) به وضوح ديده مي شود. از سوي ديگر آمريکا بساط نظامي خود را کم کم در منطقه محدود مي کند. اين تشکيلات نظامي که با دلارهاي نفتي اعراب گسترش يافته بود؛ به نوعي براي آنها پشتوانه محسوب مي شد.
اما اين تغيير تاکتيک آمريکا براي لشکر کشي به منطقه آسياي شرقي، اعراب را به تغيير مواضع سياسي در قبال قدرت بزرگ منطقه (ايران) واداشته است. از سوي ديگر پس از روي کار آمدن حسن روحاني درهاي بيشتري به روي ايران باز شده و حالا تهران محل رفت و آمد ديپلمات هاي غرب است. چالش هسته اي نيز به پايان نزديک مي شود و رو به اتمام است. مجموع اين موارد موجب گسترش همکاري تهران و غرب شده است و اين خود بر قدرت فرا منطقه اي ايران افزوده است. بنابراين مي توان گفت که با تعديل توان و موقعيت عربستان و نيز افزايش توان و گسترش موقعيتِ ايران، امکان همکاري ميان تهران و رياض بيش از هر زمان ديگري فراهم شده است. حالا بايد در انتظار نشست و نظاره گرِ تصميم دو کشور بود؛ آيا روش گذشته - که مطلوب سران دوکشور نيز نبوده – همچنان ادامه پيدا کرده، يا براي مقابله با اقدامات گروه هاي افراطي منطقه و ساير معضلات، ايران و عربستان دست يکديگر را براي همکاري خواهند فشرد؟
نويسنده: مهدي روزبهاني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]