واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
تنها مصدق می دانست"مصدق "کیست. وبلاگ > مسلم، متین - بی شک مصدق، تنها نتیجه فرآیند تحولات دمکراتیک قبل از خود نبود بلکه اهمیت او بیشتر ازجنبه تاثیری ست که بعد از خود ش برای جامعه ایران به ودیعه گذاشت وآن ودیعه بعدها به سرمایه ای برای مبارزات ضد استعماری و استبدادی ایرانیان تبدیل شد. به اعتقاد من در آن زمان،هیچکس به جزخود مصدق به اهمیت نام و کارکرد سیاسی و تاریخی "مصدق" واقف نبود.
امروز مصادف بود با سالروز كودتاي 19 اوت 1953(28 مرداد 1332 )عليه دولت ملي و قانوني دكترمحمد مصدق.در تاريخ بيداري ايرانيان هر چند به لحاظ ساختاري،جنبش مشروطيت عميق ترين تاثيرات فكري را بر جامعه ايراني گذاشته،لكن اين واقعه كودتا عليه دولت فرزند مشروطيت دكتر مصدق است كه ازجنبه رواني سهم بيشتري از اذهان جاري ، افكار عمومي و نيز بدنه روشنفكري جامعه ايراني را به خود اختصاص داده است.با شناخت از اين جامعه ي پويا، آنگاه به خوبي ميتوان درك كرد علت اين زيست مشترك تاريخي چيست. بي شك مصدق، تنها نتيجه فرآيند تحولات دمكراتيك قبل از خود نبود بلكه اهميت او بيشتر ازجنبه تاثيري ست كه بعد از خودش براي جامعه ايران به وديعه گذاشت وآن وديعه بعدها به سرمايه اي براي مبارزات ضد استعماري و استبدادي ايرانيان تبديل شد. به اعتقاد من در آن زمان،هيچكس به جزخودمصدق به اهميت نام و كاركردسياسي و تاريخي "مصدق" واقف نبود.نه به اين دليل كه اين نام به خودي خود ميتواند مهر باطلي باشد بر دولت هاي نا مشروع ملي پس از كودتا و يا حتي مشروعيت زدائي از سلطنت. بلكه بيشتر به اين علت كه شكست و نابودي كه حتمي مي نمود، يك پيروزي با معيار هاي مدرن براي ملتي محسوب مي شود كه رهبر معنوي و سياسي اش در اوج قدرت توسط استبداد و استعمار سرنگون، ولي عملا به نماد و سرمايه اي براي مبارزات بعدي آزاديخواهي تبديل مي گردد. شايد هم نه فقط براي مردم ايران كه براي جهانيان،آنگونه كه مصدق الهام بخش جنبش هاي ضد استعماري در مصر،اندونزي و...شد.مصدق اين را مي خواست وعميقا معتقدم به هدف خود رسيد.از ديد دكتر مصدق اهميت نام "محمد مصدق" صرفا در ملي كردن نفت خلاصه نمي شد. او زيرك تر از آن بود كه تاثيري وجودي اش را بر جامعه استعمارزده و ستم ديده ايران تا حد پديده اي به نام ملي كردن نفت تنزيل دهد. محمد مصدق با درك درستي كه از تحولات عصر خود و. نيز افول قدرت بريتانيا داشت ميدانست كه دير يا زود چه به وسيله او چه بدون حضورش در تاريخ ايران، نفت ملي خواهد شد.اما جامعه ايراني به نمادي براي سنت مبارزات آزاديخواهانه وچراغي براي روشنگري نيازمندند كه با شوق زود گذر ملي كردن صنعت نفت آنرا پايدار به دست نخواهند آورد.او با آگاهي از تاثيرات پايدار مبارزه براي ملي كردن نفت، صرفا به دنبال دميدن و زنده نگه داشتن روح آزادي،آزاديخواهي ومبارزه بااستعمار و استبداد در ميان ايرانيان بود. مصدق بيش از ديگران مي دانست در برابر مثلث متحد دربار،استبداديون و مرتجعين داخلي و استعمار تاب مقاومت نخواهد داشت و هر گونه مقاومت به ويراني جامعه ايراني منجر خواهد شد.لذا محكوم به رفتن و سرنگوني ست. منتقدان بلاوجه عده اي او را متهم به سرسختي در مقابل پيشنهاد هاي مصالح بانك جهاني يا هريمن مي كنند.در نتيجه نهائي ولو با مصالحه تغييري بوجود نمي آمد.منتقدين در ناموجه خواندن سرسختي نخست وزيراگرچه مدعي اند مقاومت بي مورد او منجر به آن شد كه جامعه ايراني مجبور گرديد طي 25 سال بعدي تاانقلاب 1979 استبدادي خشن را تجربه كند،اما بي شك اين منتقدان در كنار ساير عوامل سرخورده كه خواستار بركناري نخست وزير بودند بيشتر يا به دنبال توجيه انفعال سياسي بعدي خود حين و پس از كودتا بودند و هستند، يا به دنبال توجيه همراهي با استبداد پس از كودتا و استعمار تازه جان گرفته هستند.
اين نوشتار كوتاه بي شك حق مطلب را در باره نقش دكتر محمد مصدق در تاريخ پس از اومنعكس نميكند و صرفا يادماني براي مصدق در روزي شوم است .هر چند عميقا معتقدم عملكرد مصدق نياز به نقد و واكاوي دارد اما او را بايد در يك مجموعه مثبت كلي ديد و ارزيابي كرد.در نتيجه گيري ،واقعيت به باور من آن است كه مصدق خوب مي دانست در حد نهائي توان و تحمل مقابله و مقاومت در برابر مثلث متحد مقابل خودتوان مقاومت نهايتي ندارد. اما اولا حذفش را براي مخالفان داخلي و خارجي اش بايد گران تمام ميكرد - كه كرد-،ثانيا بايد تكيه گاهي نمادين و مستند براي مبارزات آزاديخواهانه بعداز خود ايجاد ميكرد - كه در آن نيز موفق شد. مصدق ديكشنري مبازرات آزاديخواهانه جامعه ايراني را به نحوي مطلوب در عصر خود تكميل كرد.اين را فراموش نكنيم[email protected]
سه شنبه 28 مرداد 1393 - 19:49:23
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 60]