محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828884581
بررسی نظریات اقتصادی پیرامون افزایش جمعیت
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
گزیده عناوین روزنامه های صبح چهارشنبه بررسی نظریات اقتصادی پیرامون افزایش جمعیت روزنامه های صبح امروز در مهمترین عناوین صفحات اول خود مطالبی همچون؛«نامه بی پاسخ 4 هزار پزشک»،«جان کری:فتوای رهبر انقلاب را جدی تلقی می کنیم»،«مایکل مان: تحریم علیه ایران بر اروپا هم اثرگذاشت»،«شکایت 100 نماینده از هیئت رئیسه مجلس«،«رهبر انقلاب:ضروری است سیاست های فرهنگی نظام به درستی اعمال شود»،«تحریم های بندر شهید رجائی رفع شد« و «بررسی نظریات اقتصادی پیرامون افزایش جمعیت» را منتشر کردند .
وطن امروز:بررسی نظریات اقتصادی پیرامون افزایش جمعیت طی چند سال اخیر هر زمانی که ضرورت تغییر در سیاست های جمعیتی کشور و لزوم افزایش نرخ باروری مطرح شده است، عوارض نامطلوب افزایش جمعیت بر اقتصاد به عنوان مهم ترین دلیل مخالفان افزایش جمعیت بیان شده است. این درحالی است که بررسی نظرات مطرح شده در علم اقتصاد پیرامون این موضوع نشان می دهد این نظرات را می توان در قالب 2 گروه کلی تقسیم کرد؛ نظرات گروه اول که عمدتا در قرن نوزده و اوایل قرن بیستم مطرح بوده است، نگاهی بدبینانه به جمعیت دارد و افزایش جمعیت را مانع رشد و پیشرفت اقتصادی کشورها می داند. در مقابل نظرات گروه دوم که در نیمه دوم قرن بیستم ظهور پیدا کرده و امروز نیز مورد استناد قرار می گیرد افزایش جمعیت را شرط لازم برای رشد و پیشرفت اقتصادی می داند.
مالتوس (1834-1766) اقتصاددان انگلیسی را می توان از جمله بنیانگذاران نظریات بدبینانه نسبت به جمعیت در اقتصاد دانست. وی نظریات خود را برپایه فضای اقتصادی- صنعتی قرن نوزدهم بنا کرد که در آن سرمایه و منابع طبیعی نقش اصلی را در تولید کالا و خدمات بر عهده داشت. وی در کتاب خود به نام «رساله ای در باب اصول جمعیت» در سال 1798 این نظریه را مطرح کرد که «جمعیت به صورت تصاعد هندسی افزایش می یابد درحالی که رشد مواد غذایی به صورت تصاعد حسابی است». وی به همین دلیل بر اتخاذ سیاست های شدید کنترل جمعیت تأکید داشت. بعدها پیروان وی، مباحث دیگری را نیز به نظریات گذشته او افزودند و توانستند تاثیرات گسترده ای را بر سیاست های اتخاذ شده از سوی نهادهای بین المللی و کشورهای در حال توسعه بر جای گذارند. عمده نگرانی های مالتوس و پیروان وی در توجیه سیاست های کنترل جمعیت به شرح زیر است:
محدودیت منابع طبیعی: به اعتقاد مالتوس منابع طبیعی جهان محدود و پایان پذیر است. افزایش جمعیت به معنای کاهش دسترسی هر فرد به منابع غذایی و در نتیجه گسترش فقر و گرسنگی است که می تواند رشد و پیشرفت اقتصادی را دچار رکود و عقبگرد کند.
بازدهی نزولی: طرفداران مالتوس معتقدند افزایش جمعیت و نیروی کار با توجه به بازدهی نزولی تابع تولید، می تواند منجر به کاهش بهره وری و تولید شود.
کمبود پس انداز و سرمایه گذاری: پیروان این فرضیه معتقدند افزایش تعداد فرزندان هر خانوار منجر به افزایش سهم مصرف از درآمد و کاهش سهم پس انداز می شود.
کاهش نیروی کار فعال جامعه: گروه دیگری از طرفداران مالتوس معتقدند تعداد فرزندان زیاد در هر خانوار موجب می شود مردان و زنان بالغ جامعه وقت بیشتری را صرف تربیت و نگهداری از کودکان کرده و فعالیت های اقتصادی آنان در خارج از خانواده صدمه ببیند.
امکان رشد نامحدود جمعیت: مالتوس معتقد است رشد جمعیت به صورت تصاعد هندسی بوده و در صورت ادامه یافتن این روند، جمعیت جهان به طور نامحدودی افزایش خواهد یافت.
تخریب محیط زیست: یکی دیگر از موارد جدیدی که سبب می شود طرفداران مکتب مالتوس با تکیه بر آن، سیاست های کنترل جمعیت را همچنان ترویج کنند مباحث مربوط به تخریب محیط زیست ناشی از زندگی شهری- صنعتی است.
دسته دوم نظریات در حوزه اقتصاد جمعیت نگاهی خوشبینانه به این مقوله دارد. برپایه تئوری های جدید، از یک طرف جمعیت شرط لازم رشد و توسعه اقتصادی است و از طرف دیگر جمعیت متغیری است که در رابطه با سایر متغیرها به تعادل می رسد. به عنوان مثال ادموند فلپس، عضو برجسته انجمن اقتصاد آمریکا و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۶ برای یافتن بهترین نرخ پس انداز از طریق درون زا کردن نرخ پس انداز، به رابطه دقیق بین رشد اقتصادی و رشد جمعیت دست می یابد که به «قاعده طلایی رشد» مشهور است. براساس قاعده طلایی، کارآیی نهایی سرمایه با نرخ رشد جمعیت برابر است. به عبارت دیگر، رشد اقتصادی تابع مستقیم نرخ رشد جمعیت است. این نظریه را اقتصاددانان دیگری مانند موریس اله (۱۹۶۱)، سوان (۱۹۵۶) و مید (۱۹۶۱ و ۱۹۶۳) نیز تایید کرده اند. 2 محوری که به عنوان مبنای نظریات خوشبینانه به جمعیت در حوزه اقتصاد هستند، عبارتند از:
امکان تولید ثروت بیشتر: برخلاف نظریات گذشته که عمدتا تولید ثروت را محدود و وابسته به منابع موجود در طبیعت می پنداشت، در دوران جدید تولید ثروت متکی به دانش و تکنولوژی است و به نسبتی که این دو پیشرفت کنند، امکان بیشتری برای تولید ثروت به وجود خواهد آمد. بنابراین ثروت موجود در جهان نه تنها محدود و پایان پذیر نیست که دامنه آن روز به روز در حال گسترش است.
امکان محدود رشد جمعیت: در تئوری های جدید، نرخ رشد جمعیت متغیری وابسته به شرایط اقتصادی و اجتماعی در جامعه است. برخلاف نظریات گذشته که امکان نامحدود رشد جمعیت را امکان پذیر دانسته و بر این اساس سیاست های کنترل آمرانه جمعیت را تجویز می کرد، نظریات جدید ضمن رد این فرضیه، امکان محدود رشد جمعیت را مطرح می سازد.
نظریات جدید در حوزه علم اقتصاد، افزایش جمعیت را به عنوان یک فرصت مورد توجه جدی قرار داده است. این رویکرد بر خلاف فرضیات گذشته است که افزایش جمعیت را تهدیدی برای رشد و پیشرفت اقتصادی تصور می کرد. در این دیدگاه، رشد جمعیت این امکان را به جامعه می دهد تا از پتانسیل های خود حداکثر استفاده را کرده و بتواند رشد اقتصادی پایداری را ایجاد کند. دستاوردهای نوین علم اقتصاد نگرانی های مالتوس و پیروانش درباره افزایش جمعیت را به شرح زیر مورد تردید جدی قرار می دهد:
محدودیت منابع طبیعی: با پیشرفت شگفت آور تکنولوژی و رشد دانش، سهم منابع طبیعی در تولید کالا و خدمات بشدت کاهش یافته است. در واقع حلقه مفقوده نظریات مالتوس و طرفداران وی، رشد دانش و تکنولوژی است.
بازدهی نزولی: این نظریه با فرض ثابت بودن منابع طبیعی و تکنولوژی، در کوتاه مدت صادق است. همانطور که در قسمت قبل نیز اشاره شد، در بلندمدت که تکنولوژی پیشرفت کرده و امکان بهره گیری از منابع جدید به وجود می آید، فرض بازدهی نزولی دیگر اعتبار نخواهد داشت.
کمبود پس انداز و سرمایه گذاری: این دیدگاه که عمدتا در دوره زمانی نیمه دوم قرن نوزده تا نیمه اول قرن بیستم مطرح شده، بر مبنای نقش سرمایه فیزیکی در تولید کالا و خدمات شکل گرفته است. در این دوره زمانی، سرمایه اولیه، شرط لازم تولید محصولات و خدمات بویژه کالاهای صنعتی بوده و در مدل های اولیه رشد اقتصادی، عامل اصلی رشد اقتصادی فرض می شده است اما این فرض نیز بعدا از سوی بسیاری از اقتصادانان مورد تردید قرار گرفت. بر پایه داده های اقتصادی، رشد سرمایه فیزیکی نمی تواند به تنهایی رشد اقتصادی پدید آمده در کشورهای توسعه یافته را توضیح دهد. بر پایه مطالعات سایمون کوزنتس (1985-1901) انباشت سرمایه سهم اندکی در رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته داشته است. کندریک (1976) برآورد کرده است نصف بیشتر سرمایه های ایالات متحده در سال 1969 سرمایه انسانی بوده است. در دیدگاه جدید، انباشت سرمایه معلول رشد و توسعه اقتصادی است و نه علت آن.
امکان رشد نامحدود جمعیت: با توجه به نظریه گذار جمعیتی که توسط شواهد آماری نیز تایید می شود فرضیه انفجار نامحدود جمعیت بشر که توسط مالتوس و طرفداران وی مطرح شده است، دارای مبنای علمی نیست. بر مبنای « نظریه گذار جمعیتی» که اولین بار به وسیله وارن تامپسون (1927) مطرح شد فرآیند رشد جمعیتی کشورها از 5 گام تشکیل می شود:
گام اول- نرخ زاد و ولد بالا، نرخ مرگ و میر بالا: در این حالت که وضعیت اولیه اکثر کشورها قبل از ورود به دنیای صنعتی است نرخ رشد جمعیت بسیار اندک است.
گام دوم- نرخ زاد و ولد بالا، کاهش نرخ مرگ و میر: با ورود کشورها به فرآیند صنعتی شدن و بهبود شرایط زندگی، نرخ مرگ و میر به تدریج کاهش می یابد. در نتیجه نرخ رشد جمعیت همراه با بهبود شرایط زندگی به تدریج افزایش می یابد.
گام سوم- کاهش نرخ زاد و ولد، نرخ مرگ و میر پایین: با افزایش سطح رفاه اجتماعی و تغییر الگوهای زندگی تمایل خانواده ها به داشتن فرزند به دلیل
هزینه ـ فرصت ناشی از آن کاهش می یابد. در این حالت نرخ رشد جمعیت به تدریج کاهش می یابد.
گام چهارم- نرخ زاد و ولد پایین، نرخ مرگ و میر پایین: با کاهش هر دو نرخ زاد و ولد و مرگ و میر، نرخ رشد جمعیت به نزدیک صفر می رسد. در این حالت میزان جمعیت بالا و ثابت است.
گام پنجم- نرخ مرگ و میر بالاتر از نرخ زاد و ولد: مدل اصلی نظریه گذار جمعیتی تنها شامل 4 گام بوده است. گام پنجم اخیرا توسط برخی اقتصاددانان و پس از مشاهده تغییرات جمعیتی کشورهای اروپایی که دارای نرخ رشد منفی جمعیت هستند به مدل اضافه شده است. در این گام، نرخ مرگ و میر از نرخ زاد و ولد پیشی گرفته و نرخ رشد جمعیت منفی می شود.
تخریب محیط زیست: همانطور که عنوان شد در نظریه های جدید اقتصادی، جمعیت متغیری است که در نتیجه کنش و واکنش با سایر متغیرهای اقتصادی و محیطی از جمله طبیعت به نقطه تعادل خود می رسد. در این دیدگاه، تخریب محیط زیست نتیجه بی توجهی به لوازم توسعه پایدار و خصلت ترجیح منافع فردی بر منافع جمعی است که عمدتا متوجه فرهنگ غربی است. از دیدگاه نظریه های جدید علم اقتصاد، تخریب و آلودگی محیط زیست ناشی از فعالیت های صنعتی و اقتصادی، اثرات خارجی این فعالیت ها شمرده می شود که باید با دخالت دولت و اتخاذ سیاست های مناسب مرتفع شود. مالیات بر سوخت های فسیلی، پرداخت یارانه به انرژی های سبز همچون انرژی باد و... از جمله سیاست هایی است که نهاد دولت در کشورهای توسعه یافته به منظور درون زا کردن اثرات خارجی تخریب محیط زیست، اتخاذ کرده است. با توجه به موارد فوق، فرضیات مالتوس و پیروانش مبنی بر لزوم کنترل جمعیت و حتی کاهش آن از منظر علم اقتصاد، فاقد اعتبار است. تلاش کشورهای توسعه یافته برای اعمال سیاست افزایش جمعیت را می توان در همین راستا ارزیابی کرد. وطن امروز -جان کری:فتوای رهبر انقلاب را جدی تلقی می کنیم
-بررسی نظریات اقتصادی پیرامون افزایش جمعیت
-نامه بی پاسخ 4 هزار پزشک
-سبقت از شورای رقابت خراسان -کری: برای مشورت با اوباما و کنگره به واشنگتن برمی گردم
-۲ خودروساز بزرگ در انتهای فهرست شفافیت مالی بورس
-مایکل مان: تحریم علیه ایران بر اروپا هم اثرگذاشت
-تشدید رکود در ساخت مسکن کیهان -نظر کارشناسان درباره برنامه دولت برای خروج از رکود
-گزارش خبری کیهان از سایه روشن های مذاکرات وین
-نقش 4 هزار دلال در افزایش قیمت میوه
-شکایت 100 نماینده از هیئت رئیسه مجلس رسالت -رهبر انقلاب:ضروری است سیاست های فرهنگی نظام به درستی اعمال شود
-عراقچی:ایران تحت هیچ شرایطی لغو موقتی تحریم ها را نمی پذیرد
-یک سوم دانش آموزان در مدارس فرسوده تحصیل می کنند
-واکاوی تاکتیک تل آویو در حمایت از داعش جمهوری اسلامی -تلاش ها برای دستیابی به توافق نهایی ایران و 5+1 جدی تر شد
-100 قلم دارو تا پایان تیرماه وارد فهرست بیمه های می شوند
-رژیم صهیونیستی مجبور به پذیرش آتش بس در غزه شد
-تحریم های بندر شهید رجائی رفع شد سیاست روز -اعتدال، گفتمانی که هنوز غالب نشده
-مفهوم اوقات فراغت در ایران فقیر است
-تحریم ها باید بطور کامل لغو شود
-آتش بس با شروط مقاومت جام جم -سرقت 570 میلیون تومانی پیتزافروشی از مشتریان
-آشفتگی در کلاس های آموزش پیش از ازدواج
-ایران-روسیه؛ رویای کسب سکوی جهانی
-روزنه تفاهم در وین ایران -ششمین کارت زرد بهارستان به نام وزیر صنعت
-طرح مجلس برای قانون احزاب در بوته نقد
-شدیدترین سقوط طلا در 7 ماه گذشته
-شب گردهای جوانمردان یتیم نواز نسل فردا -حمایت رهبر انقلاب از مواضع دولت درباره غزه
-انتقاد نمایندگان مجلس از مصرف قلیان
-سرطان پروستات دومین علت مرگ آقایان
-تنها چند قدم تا انتهای وین آفرینش - ابلاغیه دریافت حق بیمه 5600 تومانی از بن نقدی کارگران و 18400 تومانی از کارفرمایان لغو شد
-آیت الله هاشمی:مذاکرات هسته ای به نقطه حساسی رسیده، به نفع همه است به نتیجه برسیم
-انتشار کارنامه آزمون ارشد پزشکی تا اول هفته آینده
-اوباما :وضعیت غزه غیر قابل تحمل است همبستگی -هشدار آمریکا به تل آویو درباره حمله زمینی به غزه
-جان کری:در بحث های کلیدی به توافق رسیده ایم
-محرومان از تشکیل حزب مشخص شدند
-سلیم جبوری رییس پارلمان عراق شد دنیای اقتصاد -پیام معنادار تورم پیش نگر
-تحلیل متفاوت بازیگران ارز
-عدم مشروعیت تراکم فروشی
-جان کری:برای مشورت به واشنگتن برمی گردم
چهارشنبه 25 تیر 1393 9:00 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]
-
گوناگون
پربازدیدترینها