واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
ضرورت تحول در علوم انسانی
اهمیت این موضوع به حدی است که آن را باید نخستین و مهم ترین گام در راستای کارآمدسازی جامعه دانشگاهی کشور دانست. حتی اهمیت این مهم تا آنجاست که می توان سرنوشت آینده کشور را در گرو تحقق آن دانست.
دانشگاه در هر کشوری از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. اهمیت دانشگاه و دانشگاهیان در کلام امام خمینی(ره) تا آنجاست که ایشان دراین زمینه فرمودند: «دانشگاه مبدأ تحولات است» و یا اینکه ایشان در جای دیگری فرمودند که «اگر دانشگاه اصلاح شود مملکت اصلاح می شود». با این وجود، سوال اینجاست که چرا دانشگاه از اینگونه اهمیتی برخوردار است؟ به عبارت دیگر، در دانشگاه چه ویژگی نهفته است که آن را اینگونه با اهمیت کرده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که دانشگاه محل تربیت نسل جوان کشور، نسلی که آینده کشور منوط به وجود آنها می باشد، است. بخش مهمی از نگرش ها، ایستارها و جهت گیری های این نسل نسبت به جامعه و کشور، نظام سیاسی و... در دانشگاه شکل می گیرد به گونه ای که دانشگاه ها و مراکز آموزشی را از جمله مراجع مهم در جامعه پذیری افراد می دانند. یعنی دانشگاه جایی است که در آن افراد تربیت میشوند و درون مایههای شخصیتی آنها تکمیل می شود و از این جهت، بخش مهمی از اینکه نسل جوان نسبت به کشور چه نگرش و دیدگاهی داشته باشد و اینکه به چه میزان نسبت به آینده کشور احساس تعهد کند و حاضر به تلاش و فداکاری در این مسیر باشد، در دانشگاه شکل می گیرد. مطالب مذکور بیانگر آن است که بخشی از چگونگی آینده و حتی حال یک کشور به نسل جوان دانشگاهی و اساتید دانشگاه بستگی دارد و اگر قرار است که دانشگاه به خوبی از عهده این ضرورت برآید، بایستی به یکسری الزامات در ارتباط با دانشگاه و دانشگاهیان توجه جدی شود. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اساتید دانشگاه حاوی اشاراتی در این خصوص است که مهمترین آنها را می توان به شرح زیر محور بندی کرد: 1- پرهیز از مرعوب و مغلوب فرهنگ غربی شدن در دانشگاه 2- دانشگاه باید در اختیار کسانی باشد که عاشق پیشرفت علمی ایران هستند و اهمیت آن را برای سرنوشت کشور و ملت درک می کنند. 3- تدوین نقشه جامع علمی کشور به عنوان مبنای سندهای علمی تنظیم شده برای بخشهای مختلف کشور 4- انطباق هرچه بیشتر فعالیتهای علمی با نیازهای کشور 5- تفوق علمی استاد 6- تحول بنیادین در علوم انسانی 7- خودداری از تبدیل مراکز علمی به محل جولان و فعالیتهای جریانهای سیاسی 8- حفظ آرامش در دانشگاه ها علیرغم اینکه همه محورهای مذکور اهمیت خاص خود را دارند و پیشبرد امور در دانشگاه نیز منوط به توجه همزمان به همه این محورها میباشد اما به نظر میرسد که در این میان، وزن و اهمیت برخی از این محورها در مقایسه با دیگر محورها از وزن و اهمیت بیشتری برخوردار است. از جمله در این زمینه میتوان به تحول در علوم انسانی اشاره کرد. در واقع، اگر قرار است که ماحصل دانشگاه تربیت نسل جوان باشد، آنهم به طوری که حاوی ویژگیهای مذکور در ابتدای این نوشتار باشد، در قدم نخست بایستی به ماده خام لازم که به مثابه خوراک فکری میماند توجه کافی شود. به عبارت دیگر، اگر قرار است که دانشگاه در تربیت نسل جوان موفق شود و بتواند نسلی متعهد، متخصص، دلسوز، آگاه و... برای جامعه تربیت کند، بایستی ماده خام لازم برای این منظور نیز در اختیار داشته باشد. در این میان چون گرانیگاه اصلی در این حوزه متوجه علوم انسانی است و بیشتر مباحث در این حوزه نیز بر محور علوم انسانی متمرکز است، پس در گام نخست بایستی گفت که دانشگاه زمانی میتواند برآورنده انتظاراتی باشد که متوجه آن است که ماده خام لازم برای این منظور را در اختیار داشته باشد. اما در این زمینه باید به یک چالش اساسی و یک واقعیت اعتراف کرد و آن این است که متأسفانه علوم انسانی موجود در دانشگاههای کشور قابلیت آن را ندارد که به عنوان مبنایی برای برآوردن انتظارات دانشگاه مورد توجه قرار گیرند، زیرا علوم انسانی موجود بر مبنای تصویری ناقص از انسان طراحی و بنا شده اند. این علوم که عمدتا حاصل تحولات بعد از دوره رنسانس در اروپا میباشند و در واقع دستاورد بشر غربی هستند، بر مبنای جهان بینی مادی و غیر الهی استوارند و از این جهت نمیتوانند در مسیر تحول و پیشرفت جامعه یاریگر کاملی برای نظام اسلامی باشند. این مهم اگر چه به تعبیر مقام معظم رهبری به معنای بینیازی از کارهای علمی و تحقیقاتی غربیها نیست، اما بخوبی بیانگر این است که علوم انسانی موجود نمیتوانند راهنمای دقیقی برای نیل به اهداف نظام اسلامی باشند. بنابراین بایستی با نگاهی دقیق و عالمانه به تحول در این زمینه پرداخت. خلاصه اینکه ضرورت تحول در علوم انسانی چند سالی است که مورد توجه مقام معظم رهبری و بسیاری از کارشناسان می باشد. اهمیت این موضوع به حدی است که آن را باید نخستین و مهم ترین گام در راستای کارآمدسازی جامعه دانشگاهی کشور دانست. حتی اهمیت این مهم تا آنجاست که می توان سرنوشت آینده کشور را در گرو تحقق آن دانست. مصطفی قربانی منبع: بصیرت انتهای متن/
93/04/17 - 04:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]