محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803376674
مشروح گفتوگوی تفصیلی فارس با صالحی امیری: حکم واجب‌القتل بودن سلمان رشدی عین اعتدال است/ مرز اعتدال سکولاریسم و اباحی‌گری نیست/ بازتولید گفتمان امام نیاز امروز «اعتدال» است/ گفتمان مکتب نیاوران همان گفتمان امام است
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: مشروح گفتوگوی تفصیلی فارس با صالحی امیری:
حکم واجب‌القتل بودن سلمان رشدی عین اعتدال است/ مرز اعتدال سکولاریسم و اباحی‌گری نیست/ بازتولید گفتمان امام نیاز امروز «اعتدال» است/ گفتمان مکتب نیاوران همان گفتمان امام است
رئیس کتابخانه ملی با بیان اینکه امام به دور از همه محاسبات متعارف روز جهان، سلمان رشدی را واجب‌القتل دانستند و این عین اعتدال است، گفت: مرزهای اعتدال مبانی دینی است نه سکولاریسم و اباحی‌گری و آقای روحانی دقیقاً در مرزهای دینی و عقلانی تعریف می‌شود.
● گزارش تصويري مرتبط
-------------------------------
اشاره: «خاستگاه اعتدال، مکتب نیاوران است»؛ همین یک جمله از سوی صالحی امیری رئیس 53 ساله کتابخانه ملی که سالها همراه با روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع فعالیت کرده است، کافی بود تا موجی از مخالفت‌ها و موافقت‌ها را در فعالان سیاسی اصلاح طلب و نزدیک به دولت برانگیزد. سید رضا صالحی امیری پس از اینکه اواخر مرداد سال گذشته از سوی حسن روحانی برای تصدی وزارت ورزش و جوانان به مجلس نهم معرفی شد و نتوانست از نمایندگان ملت رأی اعتماد بگیرد، اول اسفند سال 92 با حکم روحانی به عنوان رئیس کتابخانه ملی منصوب شد. وی که در زمان انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی، معاون فرهنگی ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود، در کارنامه خود معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک را نیز در زمان ریاست روحانی در این مرکز، بر عهده داشته است. اظهار نظر وی درباره خاستگاه اعتدال و «مکتب نیاوران» که با بازخوردهای بسیاری همراه بود، یکی از محورهای این گفتوگو است، رویکرد اعتدال در دولت‌های مختلف از جمله دوران سازندگی و اختلاف اصلاح طلبان مرکز تحقیقات استراتژیک در زمان ریاست موسوی‌خوئینی‌ها با رفسنجانی از دیگر بخش‌های این مصاحبه است. چرایی پرداختن به «اعتدال» در زمان ریاست روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک، تعیین مرزهای اعتدال و برگزاری کنگره تبیین اعتدال و همچنین انتقاد صالحی امیری از رویکرد صداسیما به خاطر مقایسه وی با مشایی در بحث مکتب‌سازی بخش هایی از بحث‌های مطروح در این مصاحبه است. آنچه در ادامه می‌آید مشروح گفتوگوی خبرنگاران حوزه احزاب خبرگزاری فارس، با سید رضا صالحی امیری است:
فارس: با توجه به اینکه در 24 خرداد آقای روحانی توانست با شعار اعتدال رای اکثریت مردم را بدست بیاورد و به کرسی ریاست جمهوری بنشیند برای ما درباره زمینه‌های شکل‌گیری بحث اعتدال بفرمایید و با توجه به اینکه شما پیش از این تاکید داشتید مکتب نیاوران خاستگاه شکل‌گیری جریان اعتدال بوده است، چه مؤلفه‌هایی را در شکل‌گیری اعتدال موثر می‌دانید. صالحی امیری: موضوع اعتدال یک تبار تاریخی، تبار دینی و یک تبار پس از انقلاب دارد، در تبار تاریخی عموما ایرانیان دارای فرهنگ متعادلی بودند و همزیستی، تعامل،تبادل فرهنگی با همه فرهنگ‌های روز دنیا را با خود همراه داشتند. لذا فرهنگ اعتدالی در بطن و متن جامعه ایرانی یک تداوم تاریخی داشته دارد. اما در تبار دینی این مسئله به سیره و سنت حضرت رسول (ص) باز می‌گردد و مهمترین نقطه عطف حکومت اعتدالی به دوران پنجساله خلافت حضرت امیر باز می‌گردد. وقتی ما دوره پنجساله این حضرت را مطالعه می‌کنیم سرتاسر تصمیمات، نگرش‌ها، نام‌ها و خطبه‌های حضرت امیر در بطن خود از تعادل و رفتار اعتدالی برخوردارند. این رفتار اعتدالی در تداوم خود در ادوار مختلف ظهور و بروز داشت و من الان نمی‌خواهم با شما بحث تاریخی داشته باشم لذا این روند ادامه دارد تا زمانی که ما به انقلاب اسلامی می‌رسیم. فارس: یعنی شما تبار تاریخی و تبار دینی را یکسان‌انگاری می‌کنید؟ صالحی‌امیری: دقیقا همین طور است. بنده یک نگاه تطبیقی در این زمینه دارم. یعنی بنیان‌های فکری اعتدال به مجموعه اقدامات خطابه‌ها، نامه‌ها و سیاست‌های حضرت امیر در دوره پنجساله خلافت‌شان باز می‌گردد. این فرایند بومی‌سازی این اندیشه منطبق با زمان و مکان، ماهیت گفتمان اعتدال امروز را شکل می‌دهد. در حقیقت ریشه اعتدال سیره و سنت حضرت رسول (ص) و حضرت امیر (ع) است. فارس: بنابراین شما معتقدید این دو دوره اعتدالی تا زمان رسیدن به انقلاب اسلامی متوقف می‌شود. صالحی‌امیری: ما در ادوار تاریخی فرایندی داریم که از آن به عنوان دوران عقلانیت نام می‌بریم که الان بنده نمی‌خواهم به این بحث تاریخی ورود کنم؛ ما دوره‌های تاریخی عقلانیت و اعتدال را در رفتار بزرگان هم داشته و داریم تا اینکه به انقلاب اسلامی که مظهر آن حضرت امام (ره) است می‌رسیم. اینکه چگونه می‌توان این ادعا را اثبات کرد باید گفت حضرت امام به عنوان یک انسان کامل دارای ابعاد شخصیتی بسیار گوناگون با نگرش‌های بسیار عمیق است. بنده در تحلیل عینی در این زمینه باید بگویم وقتی ما از انقلاب‌ها تعریف می‌کنیم منظورمان تغییر بنیادی و شالوده شکنی همه ساخته‌های نظام اعم از سیاسی گذشته و ایجاد سازوکار جدید است. معمولا انقلاب ها با خشونت همراه هستند. معمولا انقلابیون نسبت به گذشته رویکرد انتقام‌جویانه دارند و معمولا انقلاب با نوعی افراطی‌گری درهم آمیختگی دارد. فارس: مسئله‌ای که برای انقلاب ایران کسی متصور نیست؛درست است؟ صالحی‌امیری: بله، عجیب است که در اندیشه حضرت امام (ره) شما می‌بینید که ایشان، ارتش که نماد استبداد پهلوی است را به پیوستن به مردم دعوت می‌کند و مهمترین پدیده خشونت‌زا را به یک صلح با مردم دعوت می‌کند و امروز می‌بینید که ارتش جزئی لاینفک از ملت شده است. ما این بینش و منش را نماد اعتدال می‌نامیم. در استراتژی حضرت امام در انقلاب الگوهایی رامی‌بینیم که در تاریخ رهبری انقلابات جهان بی‌نظیر است،مثلا حضرت امام به جای تلاش برای شکل‌دهی گروه‌های چریکی و نظامی تمام توان خود را به روشنگری، و حرکت مردمی متوجه می‌کند. نتیجه این تلاش این است که جامعه در یک فرایند طبیعی از سال 42 تا 57 در 15 سال آگاهی‌اش به حدی می‌رسد که رژیم به خودی خود مضمحل می‌شود؛ در خاطرات یکی از ژنرال‌های پهلوی می‌خواندم که می‌گفت ما سال 56 سقوط کردیم نه سال 57 و در پاسخ به دلیل این قضیه می‌گوید ما سال 56 با حرکت‌های مردمی در خیابان‌ها به این نتیجه رسیدیم که کار نظامی تمام است و از 56 ما چمدان‌های خود را بسته بودیم. * انقلاب اسلامی نماد اعتدال‌گرایی است این خیلی نکته ظریف و مهمی محسوب می‌شود. بنابراین مدل سقوط نظام پهلوی و استقرار نظام جدید که از آن به عنوان انقلابی نام می‌بریم که بعد از انقلاب مشروطیت بزرگترین انقلاب تاریخی ملت ایران است و به لحاظ ظرفیت، کیفیت،عمر و ریشه‌های دینی عمیق‌تر از انقلاب مشروطیت است از انقلاب اسلامی به عنوان انقلاب غیرخونین نام می‌بریم از این رو این انقلاب نماد اعتدال‌گرایی است. فارس: در این نماد اعتدال‌گرایی که شما مظهر آن را حضرت امام می‌دانید چه مؤلفه‌هایی برجسته است؟ صالحی‌امیری: ما در این اعتدال‌گرایی عقلانیت، مصلحت، انسجام، وحدت، امت اسلامی،مستضعفین، عدالت، اخلاق دیده می شود که این مفاهیم به اعتقاد بنده مفاهیم کانونی و بنیادین اندیشه حضرت امام است. فارس: رویکرد استکبارستیزی و آمریکاستیزی حضرت امام را در این زمینه چطور ارزیابی می‌کنید. چون ممکن است برخی از اعتدال برداشت سازشکاری در عرصه بین‌المللی داشته باشند. صالحی‌امیری: من نماد اعتدال در سیاست خارجی را هم خواهم گفت، باید توجه کرد که امام در عرصه سیاسی جامعه تازه رها شده از استبداد 50 ساله پهلوی را، رهبری کرد که به شدت به سمت سامانه‌های جدید تمایل داشت. جریانات قومی، روحانیت، جریانات خارج از گفتمان انقلاب نیز مانند مارکسیست‌ها،منافقین هم هرکدام مطالبات خاص خود را داشتند. این در حالی است که در داخل نیروهای انقلاب هم به نوعی شکاف‌هایی ایجاد شد. حضرت امام در بحث‌هایی مانند شیعه و سنی بر مفهوم وحدت تاکید دارد و بر روی این مفهوم استقامت می‌کند. به میزانی حضرت امام به این گفتمان پایبند است که حتی به لحاظ فقهی حکم می‌کند که وقتی شما در کعبه حضور دارید باید در نماز جماعت اهل تسننی که ما آنها را وهابی می‌دانیم شرکت کنید و مهمتر این است که در احکام فقهی حضرت امام حتی این وحدت صوری نیست و کاملا بنیادی است. * حضور نحله‌های فکری زیر چتر رهبر انقلاب در سطح داخل جهت سیاسی حضرت امام در قبال روحانیت و روحانیون هم قابل تامل است؛ از این رو هیچ کس نمی‌تواند بگوید که امام متعلق به ماست. چرا که امام چتر بزرگی بود که همه گرایشات و نحله‌های فکری می‌توانستند در زیر این چتر حیات سیاسی آزادانه‌ای داشته باشند و امروز رفتار مقام معظم رهبری نیز همین گونه است. نماد این رفتار مقام معظم رهبری را شما در انتخابات سال 92 مشاهده کردید که همه نحله‌های فکری مجاز بودند کاندیدا داشته باشند و به رقابت بپردازند، هیچ کس نتوانست ادعا کند که رهبری متعلق به آنهاست. فارس: در واقع این رویکرد رهبران را می‌توان برآمده از همان ذات و تفکر انقلاب اسلامی دانست. صالحی‌امیری: بله بنابراین وقتی از ریشه اعتدال صحبت می‌کنم معتقدم که ریشه‌های بنیادین و کهنی دارد که در تاریخ ایران است و ریشه دیگر آن در اسلام است که ناشی از حکومت علوی است و بعد یک تبار انقلابی دارد که متعلق به حضرت امام است. پس از 15 خرداد و کشتار مردم امام می‌توانست با سازماندهی نیروهای چریکی و انقلابی سریع‌تر به نتیجه برسد. فارس: کما اینکه این آمادگی را داشتند و حتی از امام عبور هم کردند. صالحی‌امیری: بله نه تنها این آمادگی را داشتند بلکه از امام هم عبور کرده و سازمان سیاسی و نظامی را ایجاد کردند و از این رو دچار انحراف شدند اما حضرت امام تا زمانی که روشنگری در جامعه ایجاد شود 15 سال مقاومت کرد و ما دوباره بعد از 42 به یک استبداد دیگر تن دادیم تا به تدریج این روشنگری به دست آید و نتیجه آن انقلابی شد که امروز پایدار است. در تداوم این گفتمان حضرت امام یک نکته مهمی وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی زایش‌های درونی است و یکی از آنها گفتمان‌های جدید و نوظهور است، این گفتمان تبارش گفتمان امام است اما هر کدام از جریانات پس از انقلاب تلاش کرده‌اند یک وجهی از گفتمان امام را برجسته کنند. در دهه اول آن وجه ارزشی گفتمان امام برجسته شد که ما به آن دهه ارزش‌ها می‌گوییم. دهه دوم وجه دیگر گفتمان امام یعنی توسعه، رفاه و توجه به معیشت عمومی مورد توجه قرار گرفت. فارس: البته در این مقطع بحثی که وجود دارد این است که این مبانی در عمل از اندیشه حضرت امام فاصله گرفت که مهمترین انتقاد به آن دوره بحث عدالت است حتی در این مقطع کلیدواژه‌هایی همچون مستضعفین که خود شما هم به آن اشاره داشتید به عنوان طبقات محروم قلمداد شد. صالحی‌امیری: من اگر این بحث را برای شما باز کنم کاملا روشن می‌شود، این حلقه مفقوده‌ای در تحلیل‌های برخی از روشنفکران وجود دارد که من می‌توانم این بحث را این طور مطرح کنم که گفتمان سازندگی یک نیاز زمان بود. این نیاز ناشی از تخریب همه زیرساخت‌های کشور و انهدام اقتصادی بود که گفتمان سازندگی نه به عنوان یک انتخاب بلکه به عنوان یک ضرورت تاریخی شکل گرفت. *معتقد نیستم آقای هاشمی از عدالت فاصله گرفت فارس: یعنی به خاطر همین ضرورت آقای هاشمی از عدالتی که قبل‌تر در خطبه‌های نماز جمعه مطرح می‌کرد به یکباره به بحث اقتصاد آزاد روی می‌آورد؟ صالحی‌امیری: من معتقد نیستم آقای هاشمی از عدالت فاصله گرفته است اما فرایند توسعه با بحران‌هایی همراه است که یکی از آنها شکاف طبقاتی است، لذا معتقدم هر کسی دیگری هم به جای آقای هاشمی در آن مقطع قدرت را به دست می‌گرفت باید سازندگی را انتخاب می‌کرد. برای حرکت در مسیر توسعه شما با بحران‌هایی مواجه می‌شوید که ما از آن به عنوان بحران‌های نه‌گانه نام می‌بریم که اصطلاحا به آن تونل و پیچ سخت توسعه می‌گویند که یکی از مصادیق آن شکاف طبقاتی، شکاف ارزشی و شکاف هنجاری است. دلیل آن هم این است که آموزش و ارتقاء سطح آگاهی در جامعه شکل می‌گیرد که در این صورت نوع مشارکت جویی و رفتار جامعه دستخوش تغییراتی می‌شود، مدرنیته در توسعه و سازندگی ظهور بیشتری پیدا می‌کند و به طور طبیعی وقتی مدرنیته وارد کشور می‌شود پیامدهای خود را نیز به همراه دارد.
فارس: توازن بحث عدالت و توسعه را در آن دوره چطور ارزیابی می‌کنید؟ یعنی به نظر شما این عدم توازن بین عدالت و توسعه در دوران سازندگی باعث ایجاد این شکاف طبقاتی نشد؟ صالحی‌امیری: من بر این باور هستم که این بحث طولانی است و شاید همه وقت ما را بگیرد اما هر کسی جای آقای هاشمی بود الزاما باید گفتمان توسعه و سازندگی را انتخاب می‌کرد تا بتواند به مجموعه تخریب‌های پس از جنگ پاسخ دهد و این به دلیل مطالبه عمومی و عقلانیت بود. در آن زمان دغدغه‌های خانواده‌ها، اعلام شدن کوپن و امور معیشتی بود و مردم باید در آن دوره برای اقلام غذایی خود صف می‌ایستادند. باید انصاف داشت و گفت آقای هاشمی جامعه تحت فشار سخت و صاقت‌فرسا را که در حقیقت بسیاری از پدران برای تامین معیشت سفره‌ها نزد خانواده تحقیر می‌شدند را به یک عزت اجتماعی تبدیل کرد. وقتی شما وارد بحث توسعه می‌شوید توسعه مانند یک عمل جراحی است که برای سلامت یک فرد اجبار است اما پیامدهای خاص خود را نیز به همراه دارد. نکته دیگر این است که آقای هاشمی در زیر چتر حضرت امام زیست می‌کردند چرا که گفتمان حضرت امام و مقام معظم رهبری گفتمان مسلط در جامعه بود و بزرگان هر کجا چالشی می‌دیدند تذکر می‌دادند. تذکر رهبران و اصلاح روندها توسط دولتمردان از خصلت‌های انسانی‌های بزرگی چون آقای هاشمی و آقای روحانی است. فارس: به همین دلیل می‌بینیم که مقام معظم رهبری در دوره سازندگی نسبت به رواج اشرافی‌گری مسئولان به صورت جدی تذکر می‌دهند و یکی از کلیدی‌ترین مطالبات ایشان بحث عدالت است؛ شما به پیامدهای دوره سازندگی اشاره داشتید، یکی از انتقادات در آن مقطع که حتی از سوی جریان چپ و اصلاح‌طلبان مرکز تحقیقات مطرح می‌شد می‌گفتند اشتباه هاشمی پرداختن به توسعه اقتصادی بدون توسعه سیاسی است و از آن طرف ما شاهد انتقاد به بی‌عدالتی بودیم. صالحی‌امیری: اگر اجازه دهید من آن زنجیره بحث را تکمیل کنم و بعد به این بحث می‌پردازم. فارس: البته شما درباره رویکرد حضرت امام(ره) در سیاست خارجی هم نظر خود را نگفتید، با توجه به اینکه برخی اعتدال را به مثابه سازشکاری در عرصه بین‌الملل می‌دانند. صالحی امیری: سیاست خارجی حضرت امام(ره) نکته مهمی است. حضرت امام(ره) در عرصه سیاست خارجی دو سطح آرمانی و عملیاتی را همزمان دنبال می‌کردند. نگرش آرمانی مبتنی بر مفاهیم بلند انقلاب اسلامی بود که در تصویر امت واحده جهان اسلام، ام‌القری و موارد مشابه شکل می‌گیرد و در عین حال یک تصمیم کاملاً پروتیک از امام در عرصه مختلف مشاهده می‌کنیم. در عرصه پدیده حج پس از کشتار حجاج، موضع ما مبتنی بر این اصل است که ... فارس: که اگر ما از صدام و امریکا بگذریم از آل‌سعود نخواهیم گذشت. صالحی امیری: بله، همان زمان نیز ولایتی وزیر وقت خارجه را خواستند و دستور دادند که شما حج را متوقف نکنید؛ یعنی رهبران آرمانگرا و مدیران واقع‌گرا هستند. *نقطه اصلی گفتمان، آرمان است فارس: این آرمانگرایی کاملاً با واقع‌گرایی همراه است و هیچ منافاتی ندارد. صالحی امیری: بله، اما گفتمان یک آرمان دارد که نقطه اصلی و هدف آن محسوب می‌شود و یک واقعیت دارد و چگونگی رسیدن به آن آرمان است. آن واقعیت‌ها ناظر بر مجموعه فرصت‌ها و تهدیداتی است که در هر شرایطی برای یک سیاست با آن مواجه می‌شویم. فارس: به طور مثال در قضیه سلمان رشدی چطور؟ صالحی امیری: امام به دور از همه محاسبات متعارف روز جهان، سلمان رشدی را واجب‌القتل دانستند و حکم ولایی را صادر کردند. این عین اعتدال است، مرزهای اعتدال مبانی دینی است نه سکولاریسم و اباحه‌گری، لذا اعتدال آقای روحانی نیز دقیقاً در مرزهای دینی و عقلانی تعریف می‌شود ولاغیر. بیانیه حضرت امام(ره) در موضوع سلمان رشدی عین سیاست اعتدالی است که حضرت امام(ره) به دنیای آن روز این پیام را می‌دهد که ما در خصوص اصل اسلام، رسول اکرم و ائمه اطهار با هیچ‌کس ملاحظه نخواهیم داشت و این خط قرمز ماست و این مبتنی بر فرمایش ایشان است که فرمودند اگر با دین ما مقابله کنید، با تمام دنیای شما مقابله خواهیم کرد. این مرز خط قرمز است و آرمانگرایی رهبری دینی به همین است، اما در همان مقطع، همه سفارتخانه‌ها و سفرای اروپایی ایران را ترک می‌کنند و روابط ما با دنیا به شدت مخدوش می‌شود. فارس: در واقع ایشان هیچ‌گاه به خاطر اعتدال دچار محافظه‌کاری نشدند. صالحی امیری: بله این نقطه آرمانی بود. از سویی دیگر، وزارت خارجه تعامل با غرب را آغاز کرد و به تدریج سفرا بازگشتند تا این مرز که وزیر خارجه رسماً اعلام کرد که حکم صادره از امام(ره) یک حکم فقهی است و دولت برای اجرای آن تلاش نخواهد کرد. آیا وزیر خارجه وقت توانست در زیر چتر حضرت امام(ره) موضع خلاف مصلحت بگیرد؟ لذا جوانان عزیز ما باید بدانند که آرمانگرایی خصیصه رهبران است و واقع‌گرایی رسالت مدیران و این عین اعتدال است. فارس: به هر حال، این واقع‌گرایی منافاتی با آرمانگرایی ندارد و همین مدیرانی که شما می‌گویید نیز در سطح خردتر به عنوان رهبران جامعه محسوب می‌شوند و از سوی دیگر همان جوانان بدون در نظر گرفتن موضع وزیر خارجه وقت، برای تحقق این مطالبه حضرت امام(ره) برای اجرای حکم سلمان رشدی اقدام عملیاتی کردند. صالحی امیری: من طور دیگری تفسیر می‌کنم تا بحث روشن شود، رهبران سیاست‌های کلان و چشم‌اندازها را روشن می‌کنند و راه بلند آینده را ترسیم می‌کنند و در عین حال مسیر حرکت آینده جامعه را مشخص می‌کنند. اما مدیران چگونگی پیمودن این مسیر برای رسیدن به آن قله‌ها را طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند. طراحی سیاست‌های کلان و انتخاب دورنما با رهبران است و مکانیزم رسیدن به آن با مدیران. فارس: پس دقیقاً به همین خاطر است که رهبری بر نرمش قهرمانانه تأکید می‌کنند. صالحی امیری: مثال زنده‌ای در این زمینه بزنم. سیاست‌های مقام معظم رهبری در حوزه هسته‌ای از ابتدا تاکنون ثابت بوده و تغییری نکرده است، اصل حق غنی‌سازی، اصل عدم مداخله دیگران و سایر اصول، اما همزمان به دولتها اجازه تعامل و مذاکره برای تأمین حقوق کشور با غرب را داده‌اند حتی برخی مواقع برای تأمین حقوق شاید نیاز به تعلیق موقت باشد که از آن به عنوان تعلیق داوطلبانه نام می‌بریم. آیا این اجازه را دارند که برای رسیدن به این هدف‌ها، تاکتیک های مختلفی را اتخاذ کنند؟ تاکتیک آقای احمدی‌نژاد برای رسیدن به اهداف هسته‌ای، تهدید و تقابل و تحقیر دنیا بود. اما با این حال استراتژی مقام معظم رهبری تغییر نکرد. تاکتیک‌های این دولت مبنی بر تعامل، مذاکره از طریق همکاری متقابل است، لذا هدف بلند تغییر نکرد، بلکه تاکتیک‌ها برای این هدف قابل تغییر است و این طبیعت انقلاب است چرا که انقلاب در درون خود دارای یک سیالیت است که این ظرفیت را در درون خود تولید کرده است. *در هر دوره‌ای ما از یک رویش گفتمانی برخوردار هستیم فارس: در ادامه بحث قبلی‌تان که بررسی خاستگاه گفتمانی دولتها اشاره داشتید، دلیل عدم توازن در دو بال توسعه سیاسی و اقتصادی که مورد انتقاد جریان چپ و بی‌عدالتی و دوره سوم و چهارم را توضیح ندادید. صالحی امیری: بله، گفتمان امام یک گفتمان جامعی است که در هر دوره‌ای ما از یک رویش گفتمانی برخوردار هستیم و این رویش‌ها هیچ تعارضی با گفتمان امام و رهبری ندارد بلکه زایش‌های طبیعی است ناشی از ضرورت زمان است و طبق مطالبات اجتماعی این گفتمان شکل می‌گیرد. گفتمان ارزش‌ها در آن دوره اول انقلاب از ضرورت‌های اول انقلاب بود، گفتمان دوم مطالبه مردمی برای بازسازی تخریب‌های ناشی از جنگ بود. هر کس جای آقای هاشمی بود باید الزاما این مسیر را طی می‌کرد. دوره سوم نیز دوره گفتمان اصلاحات بود؛ هیچ کدام از این گفتمان‌ها از قبل تئوریزه شده نبود که به قدرت برسد بلکه در فرایند قدرت خودش را تئوریزه کرد و همه گفتمان‌های بعد از انقلاب اینگونه بوده‌اند. دلیلش هم این است که نظام ما ساختار حزبی ندارد. در گفتمان‌سازی، اصلاحات که ابتدا به عنوان جامعه مدنی ذکر می‌شد عمدتا ناظر به نوعی همگرایی میان قدرت و مردم است. مشارکت عمومی، توسعه سیاسی و جامعه مدنی از دل این گفتمان بیرون می‌آید. گفتمان چهارم گفتمان عدالت مربوط به آقای احمدی‌نژاد است که البته معتقدم عدالت، گفتمان دولت قبلی نبود چرا که این بحث مربوط به مقام معظم رهبری است. فارس: یعنی مانند بحث اعتدال که به شخص رئیس‌جمهور تعلق ندارد؟ صالحی امیری: خیر، عرض می‌کنم. عدالت فرا گفتمان است و چتر فراگیر همه گفتمان‌ها محسوب می‌شود و هر گفتمانی باید در نوع خود عدالت را داشته باشد و این اعتدال در عرض گفتمان‌های دیگر تعریف نمی‌شود. فارس: اعتدال هم به همین شکل است؟ صالحی امیری: بله در دل آن است، اما گفتمان عدالت که از آن استفاده شد هیچ‌گونه مبانی فلسفی دینی و عقلانی و عینی آن در دولت گذشته تبیین نشد، از این رو تعارضات بسیاری در این زمینه دیده می‌شود. از یک طرف فشار به همه و دنیا از هولوکاست گرفته تا کاغذپاره خواندن تحریم‌ها و تحقیر دنیا و از سویی دیگر تلاش برای سامان دادن رابطه با غرب؛ از یک طرف بحث گرایش به مستضعفین و زیست ساده و از سوی دیگر فسادهای کلان اقتصادی از یک طرف بحث رفاه و معیشت و از سوی دیگر تورم و گرانی گسترده را شاهد بودیم. * احمدی‌نژاد مفهوم عدالت را از مقام معظم رهبری وام گرفت فارس: این تعارضات را در هر دو دولت آقای احمدی‌نژاد می‌بینید یا فقط دولت آخر ایشان؟ صالحی امیری: خیر، آقای احمدی‌نژاد از ابتدا فاقد یک گفتمان کانونی بود و مفهوم عدالت را از مقام معظم رهبری وام گرفته بودند و اساساً نه توانست این مفهوم را تبیین کند و نه آن را محقق کند که ما بتوانیم از آن کارنامه‌ای داشته باشیم. از این جهت، گفتمان عدالت فرا گفتمان محسوب می‌شود و همه گفتمان‌ها که رویش می‌کنند باید در بطن خود از عدالت برخوردار باشند چرا که عدالت جوهر انقلاب اسلامی است. در گفتمان بعدی به موضوع اعتدال می‌رسیم، در مجلس اول یا دوم، مجمع عقلایی شکل گرفته بود و جریانی خارج از بحث چپ و راست آن دوره به عنوان یک جریان سوم شکل گرفته بود و نماد عینی آن آقای روحانی و جمعی از نمایندگان مجلس بودند. فارس: آخر من اینطور شنیده‌ام که آقای هاشمی از آقای روحانی پرسیدند که ماجرا چیست و آقای روحانی بعداً به او توضیح داده است. صالحی امیری: آقای هاشمی هم در حقیقت از لحاظ تبار فکری در این گفتمان تعریف می‌شوند. فارس: پس از شکل گرفتن به سمت آقای هاشمی گرایش پیدا کرد؟ صالحی امیری: وارد محاجه کلامی نشویم. ریشه‌های فکری آقای هاشمی و روحانی را نمی‌توان از یکدیگر جدا کرد. من نمی‌خواهم بگویم انطباق مطلق دارند، اما ما از تبار فکری آنها به عنوان یک جریان خارج از جریانات موجود در ساختار سیاسی که چپ و راست بودند، تعریف می‌کنیم؛ یعنی هر دو جریان سیاسی و بسیاری از مناقشات معمولاً برای حل و فصل منازعات به این جریان مراجعه و رجوع داشته‌اند. ما می‌خواهیم یک تبارشناسی انجام دهیم. اعتدال تباری دارد که ناشی از اندیشه امام است و امام(ره) مظهر اعتدال بود و در حال حاضر نیز مقام معظم رهبری اینگونه است و مثال زنده هم در این زمینه انتخابات 92 است، هیچ جریانی نتوانست مدعی باشد من کاندیدای برتر هستم و فضایی که ایجاد شد حق انتخاب را برای همه نحله‌های فکری ایجاد کرد و ما از این به عنوان یک حرکت اعتدالی نام می‌بریم که رهبری نظام به دنبال حاکمیت یک فکر و نفی سایر نحله‌های فکری نیست بلکه در زیر همین گفتمان، هم سازندگی، هم اصلاحات و هم عدالت و اعتدال شکل می‌گیرد، چرا که انقلاب اسلامی ماهیتش تنوع‌گراست و یک انقلاب مارکسیستی نیست که همه در آن یکسان فکر کنند. انقلاب اسلامی یک انقلاب سوسیالیستی نیست بلکه یک چتر بزرگی است که همه نحله‌های فکری می‌توانند ذیل آن زیست کنند و آنچه از همه در این ماهیت انقلاب مورد توجه است، گردشی بودن قدرت در نظام سیاسی است. نظام به طور طبیعی گردش قدرت را در درون ساختار خود انجام می‌دهد و در هر دوره یک جریان فکری با نقد جریان فکری قبلی روی کار می‌آید و حاکم می‌شود و سپس به حاشیه رفته و مجدد این گردش فکری اتفاق می‌افتد. زایش کانون‌های جدید قدرت از خصیصه‌های انقلاب اسلامی است که خوشبختانه در نظام ما نهادینه شدن است و با اینکه ما حزب نداریم، عملاً نوعی کارکرد حزبی داریم هر چند اگر حزب داشتیم وضع‌مان خیلی بهتر بود.
فارس: با توجه به تأکیدی که به فرا گفتمانی بودن اعتدال دارید، ارزیابی شما از بروز و ظهور اعتدال در دوره سازندگی چیست؟ در واقع دوگانه عدالت اعتدال را در دوره دولت سازندگی چطور ارزیابی می‌کنید؟ صالحی امیری: من معتقد هستم که در تونل توسعه ما با بحران‌های نه گانه مواجه خواهیم شد و این یک امر طبیعی است. فارس: یعنی می‌توان رفتارهای آقای هاشمی و دولت ایشان را در آن مقطع نماد اعتدال دانست؟ صالحی امیری: حتماً همین‌گونه بوده است، قضاوت‌های خود را باید مبتنی بر واقعیت‌های عینی و تاریخی کنیم نه ذهنی، شما در دولت آقای هاشمی می‌بینید آقای عسکر اولادی وزیر بازرگانی است و از سوی دیگر آقای زنگنه و ناطق و ولایتی نیز در کابینه حضور دارند و افراد دیگر که الان اصلاح‌طلب نامیده می‌شوند در دولت حضور داشتند و واقعاً یک دولت ملی بود، چرا که کابینه نماد و تجلی مدیریت یک رئیس‌جمهور است یک کابینه اعتدالی بود پس رویکرد دولت نیز اعتدالی است البته نسبی‌گرایی در تحلیل کمک می‌کند که دچار انحراف در تحلیل نشویم و مطلق‌انگاری ما را به نتیجه نخواهد رساند. وقتی در دولتی ظرفیت آنگونه است که از کارگزاران تا مؤتلفه و نماد روحانیت وقت یعنی آقای ناطق حضور دارند، نشان می‌دهد که آقای هاشمی به دنبال استفاده از ظرفیت‌های ملی بود و این امر یک حرکت اعتدالی است. *رفتار برخی سیاسیون در مرکز تحقیقات با هاشمی ناعادلانه بود فارس: آقای دکتر! با توجه به اینکه شما دولت آقای هاشمی را یک دولت اعتدالی می‌دانید، می‌خواهیم نظر جنابعالی را درباره برخوردهای آقای هاشمی با آقای موسوی خوئینی‌ها رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک بدانیم، چرا که آقای عباس عبدی می‌گوید بعد از انتشار روزنامه سلام و با انتقاداتی که از دولت آقای هاشمی صورت گرفت، مجبور به ترک مرکز تحقیقات شدند، در واقع برخورد با منتقدان در کجای منظومه اعتدال هاشمی می‌گنجد؟ صالحی امیری: رفتار عده‌ای از سیاسیون در آن مقطع با آقای هاشمی ناعادلانه و غیرمنطقی بود. بعدها بسیاری از آقایان به این واقعیت پی بردند که تضعیف هاشمی در حقیقت بریدن شاخه‌ای است که خود بر آن تکیه داده بودند. فارس: یعنی کسانی که در آن مقطع از دولت خروج پیدا کردند و بیرون ماندند افراطی بودند؟ صالحی امیری: نمی‌دانم، من روی اشخاص متمرکز نیستم. فارس: بنده هم جریان را می‌گویم. صالحی امیری: آقای هاشمی شخصیتی فراجناحی بود. طبعاً آقای هاشمی معتقد نیست همه کسانی که به عنوان همکار انتخاب کرده است باید از این رویکرد دفاع می‌کردند اما آنان نتوانستند با آقای هاشمی همکاری کنند. آقای هاشمی مشکل نداشت، بلکه آن جریان نتوانست خود را با آقای هاشمی تطبیق دهد. فارس: انتقاد آنها این است که ما به آقای هاشمی توصیه می‌کردیم که شما باید در کنار توسعه اقتصادی توسعه سیاسی را نیز دنبال کنید که البته ایشان هم نمی‌پذیرفت. صالحی امیری: ما اینجا تاریخ‌نگاری می‌کنیم، بنابراین اگر بخواهیم به تداوم حرکت گفتمانی بازگردیم همان جریان سیاسی در بستر زمان به این واقعیت تحلیلی تن می‌دهند که آقای هاشمی می‌تواند مهمترین حامی برای اصلاح‌طلبان باشد. فارس: شاید به این دلیل است که آقای هاشمی تغییر کرده‌اند؟ صالحی امیری: شما در انتخابات 92 دیدید که گفتمان اصلاحات با گفتمان سازندگی و گفتمان اعتدال و اصولگرایی معتدل ائتلاف کردند. وقتی از اصلاحات بحث می‌کنم آن را به دو نحله فکری درون نظام که نمادش آقای خاتمی است و وفادار به نظام هستند مانند مجمع روحانیون و جمعی بزرگ از روشنفکران و مدیران باتجربه 3 دهه گذشته و طیفی که ساختارشکن بوده و به دنبال عبور از نظام بوده‌اند تقسیم می‌کنم. * ائتلاف اصلاح‌طلبان و هاشمی مبتنی بر عقلانیت است نه انطباق گفتمانی فارس: در حال حاضر نیز این دو جریان همسو شده‌اند. صالحی امیری: بعداً در تداوم حرکت تاریخی خود مبتنی بر عقلانیت سیاسی نه انطباق گفتمانی به یک اجماع و انسجام می‌رسند نه یک ادغام. گفتمان اصلاحات یک گفتمانی است که در عرصه سیاسی ظهور و بروز دارد و منظور بنده از اصلاحات، اصلاحات درون نظام است، یعنی جریان اصلاحات که تحولات و تغییرات قانونی را در چارچوب نظام سیاسی جمهوری اسلامی تعقیب می‌کند. فارس: یعنی فتنه‌گران را جدا می‌کنید؟ صالحی‌امیری: خارج از این گفتمان اصلا مخاطب من نیست که بحث کنم. گفتمان آقای هاشمی گفتمان مستقلی است که دغدغه‌های گفتمانی خاص خودش را دارد و در عین حال گفتمان‌های سیاسی دیگر نیز حتی در حوزه اصولگرایی دچار این تجزیه شد و امروز گفتمان پایداری هیچ انطباقی با گفتمان‌های دیگر اصولگرایی ندارد، ما این را می‌توانیم به عنوان یک تحلیل مثبت تحت عنوان توسعه سطح دانش و آگاهی سیاسی بدانیم که در حقیقت هر گفتمان در فرایند تکامل و تطور تاریخی خود دچار شکاف‌هایی می‌شود و از درون آن گفتمان‌های جدید زایش می‌کند. اما به عنوان یک نکته مسلم می‌توانم بگویم که اعتدال نقطه مقابل افراط است؛ نکات اصلی و کانونی اعتدال، وحدت ملی و عقلانیت، است. در روایت داریم که ما دو پیامبر داریم یکی ناظر به حضرت رسول (ص) و دیگری پیامبر عقل است که آن پیامبر برای ما وحی آورده و این عقل همیشه با ما است و ما را راهنمایی می‌کند بنابراین عقلانیت محور کانونی اعتدال است و انسجام نیز یکی دیگر از محورهای کانونی این گفتمان محسوب می‌شود. نقدی که ما به دولت قبل داشتیم تجزیه ملی بود و نتیجه عملکرد آنها در عرصه ملی، ذره‌ای کردن جامعه، شکاف گسترده در میان گروه‌های سیاسی و گسترش نوعی انتقام‌جویی در عرصه سیاسی بود. فارس: با توجه به اشاره‌ای که به بحث نقد ذره‌ای کردن جامعه دارید می‌خواستم نظر شما را درباره ایجاد معاونت اقوام و اقلیت‌ها بدانم چراکه برخی این مسئله را باعث دامن‌زدن به مباحث قومی و اقلیت‌ها می‌دانند. صالحی‌امیری: ثبات و آرامش عمومی یکی دیگر از مباحث مهم گفتمان اعتدال است چراکه جامعه با ثبات می‌تواند به توسعه روی آورد و جامعه مناقشه‌آمیز با تلاطم نمی‌تواند به توسعه برسد و آسیب‌های اجتماعی در آن رشد می‌کند لذا طلاق، ایدز و فساد در جامعه مناقشه‌آمیز رشد می‌کند؛ یکی دیگر از مفاهیم کانونی گفتمان اعتدال، بحث تعامل در عرصه بین‌المللی و در حوزه داخلی نیز توجه به حقوق شهروندی و حریم خصوصی و کرامت انسانی و در عرصه اقتصادی توسعه‌گرایی همراه با عدالت و در عرصه عمومی توجه جدی به نهادهای مدنی، نقاط اصلی گفتمان اعتدال است. همین الان در کابینه دولت، نماد اعتدال را می‌بینید که افرادی با نحله‌های فکری مختلف در آن جمع شده‌اند و غلظت سیاسی دولت پایین و غلظت تجربه اقتصادی و مدیریتی آن بسیار بالا است. رویکرد دولت به توسعه همراه با عدالت ایجاد ظرفیت‌های جدید برای گسترش سرمایه اجتماعی،عقلانیت سیاسی، تأمین منافع و مصالح ملی و توجه به کانون‌های جدید قدرت نرم است مانند قدرت مجازی و مدنی. فارس: یعنی دولت با همین رویکرد به شبکه‌های اجتماعی همچون فیسبوک و توئیتر اقبال دارد؟ صالحی امیری: اینها قدرت‌های جدید هستند و ما از این کانون به عنوان قدرت‌های نرم و نوظهور نام می‌بریم، این نکته بسیار مهم است که عده‌ای تلاش دارند گفتمانی را در تعارض با گفتمانی دیگر تعریف کنند، در حالیکه من معتقدم گفتمان اعتدال تکامل‌یافته گفتمان‌های قبلی است. *انسجام مهمترین و اصلی‌ترین نیاز جامعه امروز ایران است فارس: نظر شما درباره نسبت انسجام ملی با ایجاد معاونت اقوام و اقلیت‌ها چیست؟ صالحی‌امیری: ما انسجام را مهمترین و اصلی‌ترین نیاز جامعه امروز ایران می‌دانیم انسجام به معنای حرکت هارمونیک همه نحله‌های فکری سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در جهت اهداف واحد نظام سیاسی است از این رو انسجام به معنای ادغام و یکی شدن نیست بلکه به معنای حرکت هماهنگ و موزون است. در حوزه فرهنگی مهمترین و اصلی‌ترین بحث موضوع انسجام است اگر در جامعه‌ای انشقاق فرهنگی شکل بگیرد آن جامعه سمت فروپاشی میل خواهد کرد بنابراین انسجام فرهنگی یک ضرورت حیاتی برای بقای جامعه است. فارس: این انسجام فرهنگی از نظر شما چگونه شکل می‌گیرد؟ صالحی‌امیری: همگرایی، همزیستی و همکاری همه نیروهای حاضر در عرصه فرهنگی و اجتماعی به سمت اهداف واحد این انسجام فرهنگی را شکل می‌دهد؛ ما از ارزش‌های بنیادینی برخوردار هستیم که همان اسلام، ایران، انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) است. وقتی همه نیروهای سیاسی، فرهنگی به این ارزش‌ها وفادار باشند و در جهت تقویت آن حرکت کنند، انسجام شکل می‌گیرد اما اگر مشکلی در این عرصه پیش بیاید نتیجه‌اش بی‌انسجامی، اغتشاش، منازعه و استهلاک نیروی ملی است. در حوزه مطالعات قومی از مشروطیت تا امروز نظام سیاسی به صورت مستمر دارای یک منازعه سیاسی اجتماعی با جامعه قومی بوده است، جامعه قومی به عنوان بخش وسیعی از جامعه ایران است که ما از آن به عنوان خرده فرهنگ نام می‌بریم از جمله کردها، بلوچ‌ها، آذری‌ها، ترکمن‌ها و اعراب. از این رو اینها بخشی از جامعه ملی هستند که باید در زیر این چتر زندگی کنند و هرگاه بخشی از این جامعه بزرگ با رفتار ناصحیح دولتها یا با تحریک خارجی تلاش کند به نوعی خود را از زیر این چتر خارج کند، مناقشه شکل می‌گیرد. مهمترین رسالت دولت آقای روحانی انسجام جامعه ملی است و این امر عامل بقای سیاسی یک نظام است و این امر فراتر از دولت است؛ در واقع دولت یک رکن از انسجام است و من مجموعه نظامی سیاسی را عرض می‌کنم یعنی همه کانون‌هایی که در حاکمیت ملی نقش ایفا می‌کند می‌تواند از نیروهای مسلح تا قوه قضائیه، مجلس و نهاد روحانیت و دانشگاه باشد. بنابراین مجموعه سازوکار حاکمیت ملی در این زمینه نقش‌آفرین است؛ پاسخگویی به اغتشاش ناشی از عدم انسجام ملی هزینه سنگینی دارد، تمام امور پهلوی اول برای این مسئله خرج شد اما پاسخی نگرفت و پهلوی دوم نیز نتوانست این انسجام ملی را ایجاد کند و فقط اندیشه امام بود که جامعه انقلابی ایران را که پس از خروج از قفس استبداد که دچار تنش شده بود به انسجام ملی و ثبات رساند. چتر امام آنچنان فراگیر بود که همه می‌توانستند در ذیل آن حیات سیاسی داشته باشند و از این منظر من معتقدم نیاز امروز جامعه ایران بازسازی و بازنمایی گفتمان امام است. *یکی از نیازهای اعتدال بازتولید گفتمان امام است فارس: یعنی یکی از نیازهایی که مکتب نیاوران برای اعتدال در نظر می‌گیرد همین بازتولید گفتمان امام است؟ صالحی‌امیری: دقیقا. فارس: درباره بحث مکتب نیاوران و جریان مکتب که پیش از این مطرح کرده بودید، برایمان توضیح دهید. صالحی‌امیری: با کمال تاسف رفتار برخی از رسانه‌های امروز غیراخلاقی است، متن مصاحبه من که به صورت مشروح منتشر نشد این است که تبار اعتدال یک تبار دینی است که از معیارها و شاخص‌های اصلی آن دوره خلافت حضرت علی(ع) است، یک تبار تاریخی دارد که تداوم نحله‌های فکری‌ای و اندیشه‌های عقلانی‌ای است که پس از خلافت حضرت شکل می‌گیرد؛ اما بنیان اصلی گفتمان اعتدال به حضرت امام(ره) باز می‌گردد، افراد وفادار به گفتمان امام(ره) در مرکز تحقیقات استراتژیک تجمع کردند و این اندیشه را بازتولید و تئوریزه کردند. وقتی از مکتب صحبت می‌کنیم منظورمان منشور فکری است، ما در مبانی تحلیلی، فرهنگی از مکتب فرانکفورت، بیرمنگام و برخی دیگر نام می‌بریم. همچنین از مکاتب معماری و مکاتبی مانند شیراز و ری نیز نام می‌بریم یا مکاتب مختلف نقاشی از این رو مکتب یک مشرب فکری محسوب می‌شود اما عده‌ای مکتب را معادل ایدئولوژی تعریف کرده‌اند و این غلط است، چراکه من در آن مصاحبه گفتم که تبار اعتدال حکومت علوی و وفاداران به گفتمان امام در مرکز تحقیقات جمع شدند تا به بازتولید گفتمان امام در ظرف زمان و مکان بپردازند. یکی از ویژگی‌های گفتمان این است که باید مدام هر گفتمانی با تحولات بازتولید شود و این بازتولید به معنای تغییر بنیادین و دگر شدن نیست بلکه نوسازی است. گفتمانی که در مکتب نیاوران مطرح شد در حقیقت همان گفتمان امام است و مبتنی بر گفتمان دینی است، مفهوم مکتب در اینجا به معنای مشرب فکری است، مثل اینکه مشرب فکری موتلفه را با مشرب فکری کارگزاران متفاوت می‌دانیم، آیا می‌توانیم بگوییم که آنها ضداسلام یا ضدامام هستند؟ در نظام اسلامی پس از انقلاب مشرب‌های فکری مختلفی ایجاد شده است از جمله اینکه ما به مکتب فکری نجف و قم اشاره می‌کنیم لذا اینجا مکتب معادل ایدئولوژی نیست.
فارس: یعنی شما معتقدید تئوری‌پردازی اعتدال در مرکز تحقیقات شکل گرفت؟ برخی از اصلاح‌طلبان معتقدند که مکتب نیاوران اصلا مرجعیتی برای اعتدال ندارد، نظر شما در این خصوص چیست چون برخی معتقدند افراطی‌گری دولت قبل در مطرح شدن شعار اعتدال موثر بوده است. صالحی‌امیری: نظرات همه برای من محترم است اما یک چیزی مورد تاکید من است، متن کامل مصاحبه من با روزنامه ایران به خوبی این واقعیت تحلیلی را نشان می‌دهد از این رو قلب کردن صحبت‌ها اخلاقی نیست. اینکه مکتب نیاوران را در مقابل مکتب امام قرار بدهیم جعل است چراکه من در آن مصاحبه بارها تاکید کردم ریشه این گفتمان در اندیشه امام است و در آن مصاحبه تاکید داشتم که تبار این گفتمان به دوره خلافت حضرت امیر(ع) باز می‌گردد لذا اگر کسی که می‌خواست این موضوع را منعکس کند انصاف داشت دو جمله قبل‌تر از آن را هم می‌خواند. *مکتب نیاوران مشرب فکری است/ دلیل پیگیری «اعتدال» در مرکز تحقیقات فارس: با توجه به اینکه این نشریه متعلق به حزب کارگزاران است چنین رویکردی داشته آیا این موضع آنها است. صالحی‌امیری: من نمی‌خواهم به این موضوع وزن سیاسی بدهم و من نگاه فکری و فرهنگی دارم و به دیگران کاری ندارم. مکتب نیاوران مشرب فکری است که جمعی به مدیریت آقای روحانی در یک پروسه طولانی آن را سامان دادند. فارس: چرا اصلا روی بحث اعتدال کار کردید و چرا به دنبال احیای این مکتب رفتید؟ صالحی‌امیری: این یک مشرب فکری است، آقای دکتر روحانی معتقد است راه نجات نظام سیاسی برای خروج از مناقشات بی‌حاصل گذشته ایجاد یک فضای اعتدالی در تمام عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که بتواند وحدت ملی را در زیر این چتر مستقر کند و نماد این وحدت هم ولی فقیه رهبری است و دولت هم کارگزار تحقق این اعتدال است. فارس: این ایده که روی این پروسه کار کردید از چه زمانی به ذهنتان رسید؟ صالحی‌امیری: این امر یک ریشه تاریخی دارد که به اوایل انقلاب که مجمع عقلا شکل گرفت باز می‌گردد و وقتی به صحنه عمل می‌آید، جامعه در هر دوره دچار خسارت‌هایی ناشی از سوءمدیریت یا سایر عوامل می‌شود اما یک جریان فکری که وفادار به نظام است و از بطن انقلاب ظهور کرده است، آقای روحانی که از حوزه به دانشگاه و از آنجا به سطح مدیریت کلان اجرایی کشور می‌آید و در شورای عالی امنیت ملی، مجلس، خبرگان، مجمع تشخیص و سایر مسئولیت‌های کلیدی مسئولیت برعهده می‌گیرد به این جمع‌بندی می‌رسد که ما به یک بازتولید گفتمان جدید در درون گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر گفتمان امام(ره) نیاز داریم که بتواند جامعه امروز را به قله‌های توسعه برساند و دقایق آن گفتمان با سایر گفتمان‌ها تعارض ندارد اما فاصله دارد. یعنی به تعبیر دیگر با توجه به چهار گفتمان دیگر و از استفاده از تجارب آنها، گفتمان جدیدی شکل می‌گیرد که متکامل‌تر از گفتمان‌های قبلی است و ضعف گفتمان‌های قبلی را نیز ندارد و در عین حال از نقاط قوت آن برخوردار است اما این گفتمان به معنای گفتمان نوظهور خارج از دایره گفتمان امام و انقلاب نیست، من معتقدم پس از 8 سال دولت آقای روحانی ممکن است گفتمان جدیدی شکل بگیرد اما ما نمی‌توانیم درباره آینده قضاوت کنیم اما نکته‌ای که مهم است این که نظام، این ظرفیت درونی زایش گفتمان را در خود دارد. *انتقاد از صداسیما به خاطر مقایسه وی با مشایی فارس: با توجه به این بحث مکتب نیاوران شائبه‌ای درخصوص بحث مشایی و مکتب ایرانی مطرح شد. صالحی‌امیری: ما 8 سال در مقابل آن گفتمان نقد کردیم و قلم زدیم و آن را توهین به شعور ملت دانستیم لذا کسانی که شب و روز در تلویزیون به آن ادبیات پرداختند و به هاله نور تقدس بخشیدند، باید پاسخگو باشند از ما که منتقد بودیم پاسخ می‌خواهند، ما در آن تفکر حضور داشتیم و در عین حال دائم آن را نقد کرده‌ایم، من در مصاحبه‌ام با روزنامه ایران گفتم مبنای مکتب ایرانی که پان ایرانیسم است یک جهل محسوب می‌شود چرا که مکتب اسلام معنا دارد اما اگر این بحث به معنای بحث شهید مطهری مبتنی بر خدمات متقابل ایران و اسلام باشد، درست است. * در مرکز تحقیقات نقطه مقابل تفکرات احمدی‌نژاد شناخته می‌شدیم ما و دوستانمان در مرکز تحقیقات 8 سال در نقطه مقابل تفکرات آقای احمدی‌نژاد شناخته می‌شدیم و امروز باید هزینه بدهیم که با آن گفتمان همسویی می‌کنیم! این امر ناشی از دو عامل است یکی آلودگی اخلاق سیاسی در ایران که در صداو سیما به اوج خود رسیده و من کدهای مفصلی در این زمینه دارم و شخص آقای ضرغامی و مدیریت صداو سیما را به شخصه انسان متدین و سالمی می‌دانم بلکه این بیماری در لایه‌های مختلف این سازمان نفوذ کرده است از این رو این آلودگی سیاسی در حال تبدیل شدن به یک فساد است. * جزئیات همایش اعتدال/ نهادهای غیردولتی و پژوهشی برگزار کننده همایش اعتدال فارس: درباره جزئیات همایش اعتدال که قرار است، برگزار کنید، بیشتر توضیح دهید. صالحی‌امیری: گفته‌اند که من همایش اعتدال را با هزینه زیاد برگزار کرده‌ام؛ من به همراه برخی از آقایان از جمله آقای آشنا در مرکز تحقیقات استراتژیک، خانم مولاوردی امور زنان، سید ضیاء هاشمی از وزارت علوم و 20 انجمن علمی و مرکز پژوهشی تصمیم گرفتیم مبانی اعتدال را از لحاظ فلسفی، دینی، اقتصادی و اجتماعی در قالب 15 محور تبیین کنیم و جلسات را اینجا برگزار می‌کردیم از این رو تاکنو
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]
-
گوناگون
پربازدیدترینها