تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 11 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):سخن گفتن درباره حق، از سكوتى بر باطل بهتر است.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820008268




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

سود و زيان اردن در بحران عراق


واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:


۱۰ تير ۱۳۹۳ (۹:۱۷ق.ظ)
کيهان: سود و زيان اردن در بحران عراق
به گزارش خبرگزاري موج، کيهان نوشت: نقش اردن در تحولات امنيتي عراق تا حد زيادي در هاله‌اي از ابهام قرار گرفته است. دولت اين کشور از يک سو از ديرباز اردن را به کانون تحرک بعثي‌ها تبديل کرده بود و هم‌اکنون نيز اين کشور مطمئن‌ترين پايگاه براي بعثي‌ها به حساب مي‌آيد. رژيم اردن اخيرا با دادن اخطار به دختر صدام حسين مبني بر عدم فعاليت سياسي، اعتراف کرد که از برجسته‌ترين عناصر بعثي پذيرايي مي‌کند.
در عين حال با نگاه به مواضع اردن در بحران سوريه درمي‌يابيم که اردن قاعدتا با تحرک داعش در عراق موافق نيست و آن را تهديدي عليه خود ارزيابي مي‌کند. از سوي ديگر اردن به عنوان کشوري که از سوي آمريکا و عربستان حمايت مي‌شود، نمي‌تواند در نقطه مقابل سياست اين کشورها درباره عراق قرار گيرد بنابراين از اين منظر اردن با جريان عمومي آمريکايي عربي درباره عراق هماهنگ است. اما با اين وجود اردن به شدت از سرايت بحران در عراق و سوريه به خاک خود نگران است. وجود حدود 4/5 ميليون جمعيت فلسطيني که در فاصله سال هاي 1967 تا 2014 (يعني نزديک به پنج دهه) در شرايط بسيار سختي در اردن زندگي کرده‌اند، يک ماده انفجاري و ويرانگر به حساب مي‌آيد. ورود داعش به داخل اردن که تنها کمي بيش از 21 درصد خاک عراق مساحت دارد، شرايط را براي دولت اردن به سرعت بحراني مي‌کند. غلبه جمعيت فلسطيني بر اردني (65 درصد در برابر 35 درصد) نگراني‌هايي را هم براي آمريکا و رژيم صهيونيستي به وجود مي‌آورد چرا که وقتي اوضاع از دست پادشاه اردن خارج شود، هيچکس نمي‌داند پس از آن چه روي مي‌دهد. بنابراين مي‌توان گفت در منطقه هيچکس با نفوذ داعش به داخل اردن موافق نيست.
روابط عراق و اردن طي دوران زمامداري صدام حسين و شاه‌حسين به طور ويژه‌اي رو به پيش بود تا جايي که در جريان جنگ اول خليج‌فارس، اردن در کنار عراق بود و از حمله غرب به عراق انتقاد مي‌کرد از اين رو شاه حسين در سال 1378 در حالي مرد که ديگر مورد اعتماد عربستان و آمريکا نبود و البته او عايداتي هم از اينکه کنار صدام حسين قرار گرفته بود، به دست نياورد. روابط دو کشور با روي کار آمدن عبدالله دوم در اردن استمرار پيدا کرد و اردني‌ها پس از سقوط رژيم بعثي به فرماندهان و عناصر فراري ارتش، حزب بعث و ديوانسالاري اداري عراق اجازه دادند که در خاک اردن بمانند و از قضا بعثي‌ها در اردن احساس يک «ميهمان» که ناچار باشند به زودي خاک اين کشور را ترک کنند، نداشتند و از آزادي عمل زيادي برخوردار بودند.
اردن در فاصله سالهاي 1382 تا 1393 با پوشش «همکاري انساني» به بعثي‌ها اجازه فعاليت داده بود ولي واقعيت اين است که دولت اردن تا قبل از شروع موج اخير بيداري اسلامي گمان مي‌کرد حضور بعثي‌ها در اردن قدرت چانه‌زني آنان را در مواجهه با آمريکا و عربستان و ديگران بالا مي‌برد. با شروع بيداري اسلامي، دولت اردن که از حرکت اخوان‌المسلمين بشدت بيمناک بود، گمان مي‌کرد در صورت ضرورت سرکوب اسلام‌گراها، بعثي‌ها مي‌توانند نقش‌هاي امنيتي مهمي بر عهده بگيرند کما اينکه اردن با پذيرفتن «جمعيت العلماي عراق» که از گروه‌هاي نسبتا ميانه‌رو تشکيل مي‌شد، گمان مي‌کرد از طريق اين جريان مذهبي قادر به مهار جريانات اسلام‌گرا مي‌شود.
وقتي داعش از الانبار به سمت «نينوا» و «صلاح‌الدين» به حرکت درآمد، اردن درباره اينکه چه موضعي بايد اتخاذ کند دچار ترديد جدي شد از اين رو مواضع رسمي اردن در مواجهه با حرکت تروريستي داعش بعثي در عراق به مرور دستخوش تغيير شد. واکنش اردن به داعش در آغاز حرکت، «مذهبي» معرفي کردن آن بود ولي اين موضع کمتر از دو هفته تغيير کرد و دولت اردن وانمود کرد که تروريزم داعش در عراق را محکوم مي‌کند دليل اصلي اين دگرگوني اين بود که برخلاف بعضي از کشورهاي ديگر تهديد اردن يک تهديد نزديک محسوب مي‌شد.
در عين حال اسناد زيادي وجود دارند که از نقش نسبتا فعال اردن در بحران عراق خبر مي‌دهند. اردن از 1382 در استان‌هاي شرقي خود پادگان‌هايي را به نيروهاي بعثي داده بود و در ميان کشورهايي نظير يمن و سوريه بيشترين تعداد بعثي‌ها را در خاک خود پذيرفته بود.
در عين حال رژيم اردن با پناه دادن به «حارث الضاري» رئيس تشکيلاتي موسوم به «هيات علماء و مسلمين عراق» از سال 2006 ميلادي و در اختيار دادن امکانات رسانه‌اي، سهم قابل توجهي در دامن زدن به درگيري‌هاي مذهبي در عراق ايفا کرد. بعضي از خبرهاي تاييد نشده ديگر بيانگر آن است که اردن براي داعش پادگان‌هاي زيادي را در نظر گرفته و به تمرين و آموزش نظامي آنان پرداخته است. اين در حالي است که طي اين دوران، دولت عراق بارها از مقامات اردني خواست که فعاليت اين گروه‌ها در خاک خود را متوقف گرداند که موفق نشد.
اردن سالهاست که در معرض يک انقلاب مذهبي قرار دارد. مسلمانان در اين کشور از ساير کشورها زودتر علاقه سياسي خود به دنبال‌گيري انقلاب اسلامي نشان دادند و پيروزي نسبي اخواني‌ها در اولين انتخابات مجلس پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، عمق نگاه راهبردي مردم اين کشور به انقلاب اسلامي را نشان داد. پس از اين دولت اردن تلاش کرد تا نشان دهد که آماده پذيرش اصلاحات مي‌باشد ولي واقعيت اين بود که رژيم اردن زير بار تغيير قوانين به نفع اصلاح جامعه نرفت و تنها به تغيير چند مقام خود اکتفا نمود.
از آن زمان به بعد اردن در صحنه‌هاي مهم منطقه‌اي نقش يک «حاضر غايب» را بازي کرد.
دولت اردن پس از پيروزي انقلاب اسلامي قادر نبود که به طور آشکار به نقش قديم خود در روابط با آمريکا و رژيم صهيونيستي ادامه دهد و از اين رو در طول سه دهه اخير دولت‌هاي حاکم بر اردن به حالت انفعال ادامه حيات داده‌اند. اين در حالي است که در دوره اول حکومت، ملک‌حسين يک پاي ثابت تحولات مهم منطقه‌اي به حساب مي‌آمد هر چند اين يک نقش انضمامي و مرتبط با غرب بود.
ملک‌عبدالله دوم اگرچه در مقابل حرکت‌هاي مردم نمي‌ايستد و به محض آنکه يک اعتراض مدني و يا سياسي شروع مي‌شود، کابينه را منحل و فرد جديدي را مامور تشکيل کابينه مي‌نمايد اما در عين حال از مبارزات مذهبي به شدت نگران مي‌شود چرا که ملک عبدالله در بحران‌هاي مذهبي قادر به ايفاي نقش نيست و اين مي‌تواند دامنه بحران را گسترش داده و از کنترل خارج نمايد. از اين رو سايش و شکست تروريزمي که در منطقه به نام مذهب بحران‌سازي مي‌کند براي عبدالله يک موقعيت خوب به حساب مي‌آيد ولي در همان حال تروريزم بعثي براي عبدالله سبب نگراني نمي‌شود چرا که از يک سو بعثي‌ها از قدرت مردمي بهره‌مند نبوده و همان هستند که ديده مي‌شوند و از سوي ديگر بعثي‌ها به راحتي با حکومت اردن کنار آمده و دست و پاي خود را در روزي که لازم باشد، جمع مي‌نمايند.
اما يک نکته ديگر هم حائز اهميت است و آن موقعيت ترانزيتي اردن براي تروريزم و رژيم صهيونيستي است. اردن در بين کشورهاي عرب همسايه فلسطين بيشترين مرز را با رژيم صهيونيستي دارد. حداقل نيمي از مرزهاي اين رژيم در مجاورت مرزهاي غربي اردن است. اگر درباره نظر رژيم تل‌آويو درباره تروريست‌هاي داعش، جبهه النصره و ارتش آزاد در سوريه ترديدي داشته باشيم درباره نظر اين رژيم در مورد اين تروريست‌ها در عراق ترديدي نداريم چرا که پر واضح است که با کاسته شدن از سيطره دولت سوريه بر مرزهاي خود، آينده را چگونه مي‌توان پيش‌بيني کرد؟ وقتي مرزهاي سوريه ناامن مي‌شود به معناي ناامن شدن مناطق حاصلخيز فلسطين نيز مي‌باشد و از اين رو صهيونيست‌ها اگرچه به سقوط اسد در دمشق چشم دوخته بودند ولي نگراني خود از بهم‌ريختگي وضع مرزها را نيز پنهان نمي‌کردند. در مورد اردن هم اين موضوع صادق است در حالي که نتيجه به دست آمده در عراق براي رژيم تل‌آويو رضايت‌بخش است و توسعه ناامني، وضع امنيتي اسرائيل را بهبود مي‌بخشد. رژيم صهيونيستي اصرار دارد که نزاع با جبهه مقاومت را کمي از مرزهاي خود دور کرده و به سمت عراق به‌عنوان دربردارنده موقعيت استراتژيکي و به خصوص مجاورت با مرزهاي ايران سوق بدهد. در واقع در بحران عراق يک مزيت بزرگ براي رژيم تل‌آويو وجود دارد و آن اين است که مي‌تواند بدون هزينه به فايده بزرگ دست يابد کما اينکه از نظر آنان تهران در بحران سوريه بدون هزينه به فايده‌هاي بزرگ دست يافته است. اما در اين ميان رژيم صهيونيستي به تنهايي نمي‌تواند به بحران عراق دامن بزند و ناچار به استفاده از واسطه‌هاست اما اگر به روابط قديمي پادشاهي اردن با رژيم صهيونيستي نظر بياندازيم درمي‌يابيم که اردن در بين کشورهاي همسايه عراق بيشترين روابط را با تل‌آويو دارد. با اين وصف اردن اگرچه بطور طبيعي از شعله‌ور شدن دامنه بحران در عراق زيان مي‌بيند و قادر به کتمان کردن نگراني خود هم نيست، اما در عين حال ترديدي هم وجود ندارد که از سوي کشورهاي ترکيه، عربستان و رژيم صهيونيستي براي ايفاي نقش در بحران تحت فشار شديد قرار دارد.
واکنش اردن به فشارهاي داخلي، منطقه‌اي و بين‌المللي براي کمک فعال به تروريزم عراقي تا حد زيادي به «وضع ميدان» ‌بستگي دارد. اگر صحنه عملياتي تداعي‌کننده موفقيت نسبي تروريست‌ها و ضعف نسبي دولت عراق باشد، اردن به طور جدي در اين بحران به نفع تروريست‌ها وارد مي‌شود ولي اگر روند حرکت امنيتي به نفع بغداد باشد، اصرار رژيم‌هاي ترکيه، عربستان و اسرائيل تاثيري در موضع اردن بر جاي نمي‌گذارد.
سعدالله زارعي













این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[مشاهده در: www.mojnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن