واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نقد و بررسی «دمیدن در ساز برنج بادی» در خبرگزاری فارس
شکارسری: «دمیدن در...» بیانیه پیوستن شفیعی به جریان سادهنویسی است
حمیدرضا شکارسری گفت: «دمیدن در ساز برنج بادی» را در حکم بیانیه کمال شفیعی در پیوستن به جریان سادهنویسی میدانم.
● گزارش تصويري مرتبط
-------------------------------
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، مجموعه اشعار کمال شفیعی موسوم به «دمیدن در ساز برنجی باد» که شامل 60 سروده وی است با حضور حمیدرضا شکارسری و کامران شرفشاهی و کمال شفیعی در خبرگزاری فارس نقد و بررسی شد.
* شکارسری: من این کتاب را در حکم بیانیه شفیعی در پیوستن به جریان سادهنویسی میدانم حمیدرضا شکارسری شاعر و منتقد این نشست با بیان اینکه «دمیدن در ساز برنج بادی» کمال شفیعی برای نقد به یک مقدمه نیاز دارد، بیان کرد: اتفاقات و جریانات همچنین تحولات شعری هر دوره بیتردید اگرچه از یک سو مدیون خواستهای شاعر و شاعران است اما تا حدی مدیون تمایل به نوآوری و نوجوییهای شاعران و از سوی دیگر مدیون تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه نیز هست. این شاعر با بیان اینکه چه بخواهیم و چه نخواهیم تغییر شرایط زندگی محیطی شاعر در تغییرات شعری او موثر است، گفت: از آنجایی که امروزه سرعت تغییر زندگیها به دلیل نفوذ و گستردگی تکنولوژی بسیار است و تاثیر آن به زندگی را باید انتظار داشته باشیم، سرعت تغییرات ادبی و هنری هم زیاد است، از این منظر باید تغییرات را دهه به دهه، سال به سال، ماه به ماه و حتی روز به روز شاهد باشیم که در نهایت شکل آفرینشهای ادبی تغییر مییابد. وی تصریح کرد: آنچه که امروز تحت عنوان سادهنویسی، کوتاهنویسی در شعر روزگار ما جریان دارد فقط معلول خواست شاعر نیست، اگرچه میتوان برای آن دلایل متعدد برشمرد اما برخورد مخاطب با آن تفننی است نه حرفهای. شکارسری ضمن تاکید بر اینکه شعر بخش مهمی از طیفهای خود را از دست داده، تصریح کرد: شعر مخاطبان خود را خواه ناخواه محدود کرده است، اما در دهه 80 و 90 به دلایل مختلف در شعر کوتاه نویسی و ساده نویسی برای شاعران یک دغدغه جدی است. امروزه بخش مهمی از شعرهای ما نه تنها در قالبهای نو بلکه اتفاقاً در سنتی تمایل به سادهنویسی پیدا کرده است، گسترش فضاهای مجازی، سایتها و شبکههای اجتماعی در گسترش و توسعه کوتاه و ساده گفتن بیتردید تأثیر داشته است، باید در آسیبشناسی این مهم به شکل جدی پرداخته شود، ولی باید بپذیریم در روزگار ما هیچ پدیدهای نیست که علاوه بر محسنات، مضراتی نداشته باشد. شکارسری با بیان اینکه کمال شفیعی در این مجموعه شعر به گمان من دلمشغولی و دلبستگیهای خود را به جریان سادهنویسی و کوتاهنویسی اعلام کرده، اضافه کرد: من این کتاب را در حکم بیانیه شفیعی در پیوستن به جریان سادهنویسی میدانم، جریانی که در آن علیرغم اینکه زبان در شعر تلاش به سادگی دارد، از فرم پیچیده جلوگیری میکند و از مفاهیم تئوریک ادبی تا حدی دوری میکند. علیرغم اینها هرگز شعر سطحی نیست و ساده نویسی در این است که مسائل پیچیده فلسفی و مفاهیم ازلی و ابدی مورد توجه بشر را بازبینی ساده میکند و تلاش میکند آن را منتقل کند، بنابراین از تمام سادهبینیها باید شعر ساده را مبرا دانست. وی گفت: شاعر سادهنویسی مثل شفیعی، جهان را ساده نمیبیند بلکه ساده تصویر میکند، مفاهیم و درونمایههایی که در کتاب «دمیدن در ساز برنجی باد» مطرح شده رنگین کمانی از درونمایه و محتوا را داراست. این شاعر با بیان اینکه بیان تغزلی میتواند از مهمترین موضوعات این کتاب باشد، توضیح داد: بیان تغزلی بر خلاف تصور برخیها تنها میان دو جنس مخالف مطرح نمیشود حتی نسبت به ائمه در اشعار بیان تغزلی داریم حتی میان فرزند نسبت به مادر، پس لزوماً به معنای عاشقانه نویسی نیست، ولی بخشی از تغزلها عاشقانهنویسی است. شکارسری بیان کرد: در این کتاب با موضوعات مهمی چون مادر مواجهیم، با بیان تغزلی اما نه عاشقانه، شاعر به نحوی دین خود را به مادر ادا میکند و توجه به شخصیتهایی چون مادر، پدر، فررزند، حتی صحبتهای شاعر با فرزند از درونمایههای رایج این مجموعه است و در انتها شاعر اساساً کتاب را به مهربانی و صبوری همسرش تقدیم کرده است. وی تاکید کرد: در دورانی که شعر عاشقانه به تغزلی تن نویسی دچار است در کشوری که شرم شرقی از مشخصات فرهنگ اوست، این کتاب بیان تغزلی پاکیزه را نشان میدهد و آن را تبلیغ میکند، این مشخصه باعث شده کمال شفیعی با تغزلنویسی در تاریخ ادبیات فارسی نشان داده شود؛ البته نه اینکه زبان بیان رکیک نداریم اما قالب بیان تغزلی در شعر سنتی ما تننگارانه و تن نویسانه نیست. شفیعی با تغزل نسبت خود را با تاریخ ادبیات و سنت شعر فارسی رعایت کرده است. این شاعر ابراز داشت: مضامین اجتماعی، سیاسی در شعر شفیعی دیده میشود، شعر ساده همیشه شعر سادهبین نیست، در این اشعار بسیار این موارد خود را نشان میدهد، بیان شعرها ساده است، شاعر تمایل به بیان تغزلی را در مضامین اجتماعی و سیاسی در این اشعار دارد و در شعر شفیعی فضا برای خوانشهای متفاوت ایجاد شده است. در شعرهایی از این دست به گمان من نقطه قوت کمال شفیعی را می توان دید. اگرچه در اشعار تغزلی ردپایی از شعرهای اجتماعی و شخصیت کمال شفیعی به عنوان یک فردیت، یک شخصیت شاعرانه در اشعار اجتماعی را بهتر میتوان دید، خصوصاً آنجا که به شیوه مدرن اجزای زندگی خود را نشان میدهد. وی همچنین به درونمایه نوستالوژیک شفیعی اشاره کرد و گفت: نوستالوژی کودکی در اشعار شفیعی به رخ کشیده میشود، شعر فردی و شخصی شفیعی به مراتب با یک فرم خاص و زمان و سن افزایش مییابد. شاعر زندگی را با مرور عکسهای آلبوم جلو میبرد و اوج کارهای شفیعی به گمانم در شعرهای شخصی که فردیت را بروز داده دیده میشود هرچند شاعر به سمت سیاستزدگی هم رفته است. شکارسری توضیح داد: وی شخصیت عمومی شاعران روزگار خود را نشان داده نه شخصیت فردی خود را. نکته دیگر قابل تامل کم بودن تظاهرات مذهبی است. آنچه که از فرامتنی به اسم کمال شفیعی سراغ داریم انتظار ما را آنگونه داشت که در اشعار مذهبی در این کتاب داشته باشیم ولی من به آن نرسیدم. وی با بیان اینکه از آن آسیبشناسیهایی که در شعرهای سادهنویسی و شعرهای ساده میتوان انتظار داشت بخشهای محدودی را میتوان دید، گفت: امیدوارم در چاپ جدید کتاب ویرایشهایی در صورت زمان شاهد باشیم زیرا در ساختهای شعری میتوان تجدید نظرهایی بعمل آورد. وی با بیان اینکه در چند شعر مشکل گزارههای بدون پایانبندی وجود داشت، گفت: از رویارویی با این کتاب و اشعار لذت بردم و برای من فرصت مغتنمی بود اما باید درباره نام این مجموعه بگویم که یک غلط دستوری دارد. وقتی دو صفت برای یک موصوف داریم باید صفت اصلی آورده شود سپس صفتهای متصل، چرا که ساز میتواند برنجی، آهنی و یا چوبی باشد.
* شرفشاهی: با همفکریهای شاعرانه آثار پخته میشود در ادامه این نشست کامران شرفشاهی گفت: احساسم این بود اگر تعلیق در این کتاب رعایت شود، کار زیباتر خواهد شد. میتوان با شوسواس و حساسیت بیشتر در چینش واژهها جذابیت اثر را افزایش داد . وی با بیان اینکه فرصت نکردم این مجموعه را سر فرصت بخوانم، گفت: فرازهای زیبایی در کتاب وجود دارد و معتقدم که بد نیست پس از سرودن شعر مدتی اجازه دهیم هیجانها فروکش کند و بعد دوباره اشعار را بازبینی کنیم. شرفشاهی به همفکری شاعران اشاره کرد و گفت: ما غالباً دوستان شاعر را زیاد میبینیم اما حیف است که ما همفکری شاعرانه نسبت به چاپ مجموعهها نداریم، اگر پیش از چاپ مجموعهها آن را به دوستان بسپاریم چه بسا مجموعههایی که منتشر میشود برای مردم زیباتر خواهد شد و با همفکریهای شاعرانه کار پخته میشود. کمال شفیعی شاعر این مجموعه نیز در سخنانی با ارائه مطالبی پیرامون روند چاپ مجموعه اشعارش گفت: اغلب آثار و مجموعههای شاعران را میخوانم بدین روی سال گذشته 75 نقد بر 75 مجموعه شعر جوان نوشتم، اما آنچه میبینم اینکه آثار شاعران جوان بسیار شبیه به هم هستند. شفیعی توضیح داد: در این مجموعه سعی کردم اجراهای متفاوت داشته باشم و نوع رویکردم متفاوت باشد. انتهای پیام/و
93/04/06 - 11:34
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]