واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
از بین بردن آلایندههای زیستی با فیلترهای CNT ذرات معلق در هوا شامل باکتریها، قارچها، ویروسها و مشتقات آنها هستند. شیوع ویروسهای منتشر شده در هوا مثل سارس (نوعی بیماری تنفسی) و گردش عفونتهای ویروسی، باعث نگرانیهای جهانی شده است.
ویروس ها نیز در هوایی که انسان تنفس می کنند تشخیص داده شده است. در نمونه هوای موجود در اتاق های بیمارستانی به میزان قابل توجهی ویروس وجود دارد. پزشکان و عوامل بیمارستان هنگام جراحی های مختلف ممکن است با خطر استنشاق عوامل بیولوژیکی موجود در هوا روبه رو شوند. همچنین بررسی ها نشان داده است وسایل دندانپزشکی که در آنها از امواج فراصوت استفاده می شود، امکان پخش باکتری های خطرناک را در هوا افزایش می دهند. مطالعات نشان داده است افرادی که از ماسک تنفسی استفاده می کنند 23 درصد کمتر به بیماری آنفلوآنزا دچار می شوند. بنابراین، توسعه فناوری کنترل هوا در مبارزه با بیماری های استنشاقی کارآمد و مهم به نظر می رسد.
در طول سال، در تمام جهان مطالعات زیادی درخصوص فناوری های جدید برای تمیز کردن هوا انجام می شود. در میان روش های کنترل آلودگی هوا، فیلتراسیون به طور گسترده ای برای حذف ذرات از جریان هوا کاربرد دارد. به عنوان مثال داخل سیستم های تهویه مطبوع از فیلترهای تصفیه کننده هوا استفاده می کنند. با این حال، میکروارگانیسم های انباشته شده در داخل چنین سیستم هایی غیرفعال نیستند و می توانند بر اثر رطوبت بالا دوباره تولید شوند. علاوه بر این، عوامل بیماریزا می توانند داخل ساختمان دستگاه ها توزیع شوند و حضور آنها باعث ایجاد مشکلات بیشتری برای سلامت انسان ها می شود. به عنوان مثال عوامل لژیونلا (بیماری ریوی که می تواند کشنده باشد) در برج های خنک کننده یافت شده است، بنابراین می تواند از طریق سیستم های تهویه مطبوع دوباره به گردش درآید. به نظر می رسد به توسعه یک سیستم فیلتراسیون نیاز است که نه تنها بتواند ذرات بیولوژیکی را از هوا جمع آوری، بلکه آنها را غیرفعال کند. اما نکته دیگری که مهم تلقی می شود پرهزینه بودن توسعه سیستم تصفیه هوا با کارایی بالاست. برای این موضوع، فناوری های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است از جمله استفاده از میدان الکترواستاتیک. یکی از فناوری های جدید در تصفیه هوا، استفاده از نانولوله های کربنی است. نانولوله های کربنی یکی از موادی هستند که در برنامه های زیست محیطی به علت سطح بالا و قدرت جذب فوق العاده مورد استفاده قرار می گیرند. نانولوله ها آلوتروپ هایی از کربن هستند که ساختار استوانه ای دارند، آنها به نسبت طول، در قطرهای متفاوت یافت می شوند. بررسی ها نشان می دهد اسفنج هایی به کمک نانولوله ها سنتز شد و در جذب روغن ها و حلال ها موفق عمل کرد. مطالعات دیگری نشان داد نانولوله های کربنی برای از بین بردن اشرشیاکلی سمیت قوی را به نمایش گذاشته اند. نانولوله های تک دیواره توانستند درصد بالایی از سلول ها را که در آزمایشگاه کشت می شدند از بین ببرند. علاوه بر این، نانولوله های کربنی قادر هستند درصد بالایی از مجموعه های میکروبی را که از آب رودخانه و پساب ها جمع آوری شده است، نابود کنند. بتازگی فیلترهایی به کمک نانولوله ها ساخته شده است که برای حذف عوامل بیولوژیکی از آب مورد استفاده قرار می گیرد والبته فیلتراسیون را با بازده بالا انجام می دهد، گرچه با وجود مزایایی که برای فیلتر های نانو وجود دارد استفاده از آنها به عنوان فیلترهایی که می توانند ذرات معلق و عوامل بیماریزا را در هوا جذب کنند تا مدت ها به صورت جدی مورد ارزیابی قرار نگرفته بود، اما در یک مطالعه که در سال 2010 منتشر شد نانولوله های تک دیواره و چند دیواره برای جذب مواد بسیار ریز موجود در هوا حدود پنج تا ده میکرو متر مورد مطالعه قرار گرفتند. این نانوتیوپ ها طول و قطر متفاوتی داشتند. استفاده از این نانولوله ها به عنوان فیلتر در دو مورد آزمایش شد: هوایی که دارای عوامل بیولوژیک است و هوای عاری از این عوامل. باکتری باسیلوس سوبتیلیس و باکتری سودوموناس در این مطالعه بررسی شدند. پس از 30 دقیقه که نمونه حاوی باکتری باسیلوس سوبتیلیس روی نانولوله ها مورد تست قرار گرفت بازده نفوذ از غشا از 100 درصد به 70 درصد رسید. بررسی های بیشتر نشان داد نانوفیلترهایی که اندازه منافذ آنها ده میکرو متر است در جذب باکتری باسیلوس سوبتیلیس قوی تر از نانولوله هایی عمل می کنند که اندازه منافذ آنها پنج میکرومتر است. وقتی باکتری سودوموناس روی فیلترهای CNT مورد مطالعه قرار می گیرد، بازده استفاده از فیلترهایی که منافذ 10 میکرو متری دارند به اندازه بازده حذف باکتری باسیلوس سوبتیلیس به کمک فیلترهایی است که اندازه منافذ آنها پنج میکرومتر است. البته این موضوع ممکن است ناشی از ساختار فیلترها و تجمع باکتری ها باشد. به دلیل این که نانولوله های چند دیواره شامل چند نانولوله تک دیواره هستند، به نظر می رسد تخلخل و تعداد منافذ آنها در مقایسه با نانولوله های چند دیواره کمتر باشد و به نظر می رسد این عامل بازده جذب را در این نانولوله ها افزایش خواهد داد. علاوه بر مزایای ذکر شده، مزیت عمده ای که فیلتر هایCNT نسبت به فیلترهای متداول دارند در این واقعیت نهفته است که می توان آنها را بارها پس از هر یک از فرآیند های تصفیه تمیز کرد و دوباره بازده فیلتر کردن کامل را به دست آورد. بنابراین می توان با کمک فیلترهایCNT بر آلودگی زیستی هوا غلبه کرد و تا حد بسیار مطلوبی می توان از انتشار بیماری های عفونی در محیط های داخلی جلوگیری کرد. به نظر می رسد در آینده ای نزدیک نانولوله ها می توانند به بهبود ساختار ماسک های پزشکی کمک کنند یا ماسک هایی ساخته شوند که در افراد دارای سیستم ایمنی پایین مثل کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران خاص مورد استفاده قرار بگیرند و به شکل بهبود یافته ایمنی آنها را در محیط های خارجی تامین کنند. (ضمیمه سیب) دکتر مهدیه انتظاری / استادیار شیمی آلی دانشگاه آزاد اسلامی مرجع: Journal of Aerosol Science
41 (2010) 611–620
پنج شنبه 05 تیر 1393 23:57 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]