واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری رسا:
انتشار کتاب «سه رساله از ثابت بن قره» خبرگزاری رسا ـ کتاب «سه رساله از ثابت بن قره» از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با همکاری پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری رسا، رساله از ثابت بن قره (ساعت های آفتابی، حرکت خورشید و ماه، چهارده وجهی محاط در کره) نسخه برگردان به قطع اصلی نسخۀ خطی کتابخانه کوپرولو (استانبول) در سال 1393 از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با همکاری پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران منتشر شد. ظهور تمدن اسلامی در زمان و مکانی ویژه، موجب شد تا ملل، اقوام و پیروان ادیان مختلفی در شکوفایی آن نقش داشته باشند. سهم اعراب در ایجاد زبان مشترک، نقش یونانی مآبان در گسترش فلسفه و علوم طبیعی، و تأثیر ایرانیان در نظام های اداری، علوم مختلف و نیز آداب و اخلاق از جمله مؤلفه های مهم و اساسی مؤثر در شکوفایی این تمدن هستند. بعد علمی تمدن اسلامی به اندازه ای برجسته است که شناخت این تمدن بدون توجه به جریان های علمی موجود در آن ممکن نیست. همزیستی اقوام مختلف در گسترۀ تمدن اسلامی، به ویژه در عرصه های علمی موجب انتقال و رویارویی افکار، آراء و آثار گوناگونی از مناطق دور و نزدیک شد، به طوری که می توان مصداق آن را در جریان نهضت ترجمه در دوران زرین این تمدن، یعنی سده های سوم و چهارم هجری، یافت. هرچند تمامی این فعالیت ها در جامعه ای انجام می شد که رهبری آن بر اساس موازین اسلامی بود، نمی توان نقش پیروان ادیان دیگری را که در این جامعه می زیستند و در عرصه های علمی اثرگذار بودند نادیده گرفت. ثابت بن قره حرانی (د. 288 ق) یکی از این شخصیت ها بود که تأثیر فعالیت های علمی او بر شاخه های مختلف، تا چندین نسل پس از او به روشنی نمایان است. تسلط ثابت بر زبان شناسی زمان خود چنان بود که آثار او در کنار دقت علمی بسیار، ظاهری برازنده داشت. فعالیت های ثابت در عرصۀ ترجمۀ متون علمی، مرحله ای را رقم زد که در آن، مترجمان محقق، جانشین مترجمان عالم شده بودند. در این مرحله، اگر ترجمه ای انجام می شد، یا در ادامۀ مسیر پژوهشی بود که قبلاً آغاز شده بود یا آغازگر پژوهشی بود که در آینده به نتیجه می رسید. در این کتاب تصویر نسخه خطی مجموعه ای از آثار ثابت قره که هم اکنون با شماره 948 در کتابخانۀ کوپرولو، در استانبول ترکیه، نگهداری می شود تقدیم پژوهندگان تاریخ علم دوره اسلامی شده است. این مجموعه شامل سه رساله از ثابت است که دو رسالۀ نخست در نجوم و سومی در ریاضی نوشته شده است. رساله نخست کتاب حاضر «کتاب فی آلات الساعات التی تسمی رخامات» یکی از بهترین و مهم ترین آثار دوره اسلامی درباره ساعتهای آفتابی است. دومین رساله «قول فی ایضاح الوجه الذی ذکر بطلمیوس انّ به استخرج من تقدّمه مسیرات القمر الدوریه و هی المستویه» نام دارد و مسایل نجومی را بررسی می کند. رساله پایانی «کتاب فی عمل شکل مجسّم ذی اربع عشر قاعده تحیط به کرة معلومه» نام دارد و درباره ساختن یک چهارده وجهی نیمه منتظم بحث می کند. افزون بر مقدمه، فهرستی از اعلام و اصطلاحات توضیح داده شده است. کتاب «سه رساله از ثابت بن قره» با شمارگان 500 نسخه، در 124 صفحه، قطع وزیری و به بهای سیزده هزار تومان در سال 1393 از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با همکاری پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران منتشر شد./998/د102/ق
۱۳۹۳/۴/۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری رسا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]