واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: مرگ افسانة تيكيتاكا
بازيهاي ضعيف، بحثبرانگيز و حذف ناباورانه اسپانيا مدافع عنوان قهرماني از جام جهاني برزيل مهر تأييدي بود بر پايان عصر تيكيتاكا
بازيهاي ضعيف، بحثبرانگيز و حذف ناباورانه اسپانيا مدافع عنوان قهرماني از جام جهاني برزيل مهر تأييدي بود بر پايان عصر تيكيتاكا. كمتر كسي باور ميكرد اسپانياي بزرگ و مغرور در برزيل اول با شكست سنگين برابر هلند و بعد باخت مفتضحانه مقابل شيلي اينقدر زود با جام وداع كند اما چه اتفاقي براي اسپانيا و تيكيتاكا افتاد كه سرانجام به اين مرحله رسيد؟
تيكي تاكا يعني چه؟
پاسكاريهاي مداوم براي رسيدن به يك هدف، يعني بهكارگيري تمام اجزاي مورد نظر فوتبال حرفهاي و خلاصه كردن آن در پاسهاي كوتاه و هماهنگ براي بهوجود آوردن فضايي براي لذت بردن از فوتبال. اين يعني همان چيزي كه اسپانيا با استفاده از آن 4 سال تمام بر فوتبال جهان فرمانروايي كرد.
شروع افسانه
مكتب نوظهور تيكيتاكا در سال 2008 توسط پپ گوارديولا بنيان گذاشته شد هر چند بسياري از كارشناسان معتقدند كه پپ روش نوين لوييس آراگونس سرمربي سابق اسپانيا را تكامل بخشيد اما به هر حال كسب موفقيتهاي زياد بارسا باعث شد تا اين مكتب با نام پپ شناخته شود؛ سه قهرماني در چهار فصل لاليگا و دو قهرماني و دو بار رسيدن به نيمهنهايي در چهار فصل اخير ليگ قهرمانان اروپا از افتخارات پپ با بارسلونايي است كه تيكيتاكا را بينقص اجرا ميكرد. طبيعي بود كه طي اين سالها و با توجه به پيروزيهاي بينقص بارسا، شاكله اصلي تيم ملي اسپانيا را كاتالانها تشكيل ميدادند. آنها در تيم ملي تيكيتاكاي پپ را ابتدا با آراگونس و بعد با دلبوسكه به كار بستند تا طي فاصله سالهاي 2008 تا 2012 دو بار قهرمان اروپا و يك بار فاتح جام جهاني شوند.
افول و سقوط
بازيهاي نهچندان دلچسب و نتايج ضعيف بارسا هر روز ناراحتي را در چهره هواداران اين تيم بيشتر نمايان ميكرد، بخصوص اينكه اين تيم در
12 ـ 2011 قهرمان اروپا شده بود و انتظارات هم طبعاً بيشتر شده بود اما با رفتن گوارديولا از بارسا شوك عجيبي به تيم وارد آمد. گوارديولا رفت تا كاتالانها به تدريج در سراشيبي سقوط قرار بگيرند. تيكيتاكابازها ديگر رنگ ديدار نهايي ليگ قهرمانان را به خود نديدند و ناكامي اين تيم بزرگ در فصل گذشته با از دست دادن لاليگا، جام حذفي و حذف در مرحله يك چهارم نهايي ليگ قهرمانان اروپا تكميل شد.
كمكم اين وضعيت به تيم ملي هم كشيده شد و در كمتر از دو سال مكتب تيكيتاكا به پايان كار خود رسيد تا جايي كه در جام جهاني 2014 برزيل، حتي از مرحله گروهي هم بالا نيامد. مارادونا اسطوره فوتبال آرژانتين طي مصاحبهاي در برزيل اعلام كرد هر چند تيكيتاكا يك سبك بينظير بود اما بازي اسپانيا در اين جام جهاني نشان داد كه عمر اين تاكتيك تمام شده است.
نداشتن مهاجم نوك، ضعف تيكيتاكا
سالها پيش، فوتبال با روش ام دبليو يا با 5- 2- 3 اجرا ميشد، بعدها اين سيستم سراسر تهاجمي تبديل به روشي با قابليتهاي تدافعي بيشتر يعني 4- 3- 3 شد. روش 3- 3- 4 هم نقاط ضعفي در خط دفاعي داشت كه حكايت 2- 4- 4 را متولد كرد. بعدها با قدرت و سرعت و دادن فضاي كم به بازيكنان روشهاي دفاعيتري چون 2- 3- 5 و به دنبال آن 1- 6- 3 وارد سيستمها شدند تا اينكه خط چهارم هم در فوتبال متولد شد؛ خط چهارمي كه توانست شش هافبك را به گونهاي ديگر طراحي كند. سيستمهاي 1- 3- 2- 4 و 1- 4- 1- 4 و 2- 1- 3- 4 وارد بازي شدند. پس از قهرماني اسپانيا در يورو 2008 با هنرنمايي مردان بزرگ اسپانيا و حضور ستارههاي بزرگ در خط هافبك تيم اسپانيا و تك مهاجم گلزني به نام تورس و انتقال اين بازيكن به تيمهاي ثروتمند و به دنبال آن مصدوميت و كاهش قابليتهاي تورس شاهد بوديم كه اسپانيا روشي را به كار برد كه تيم بارسلونا حاكم بلامنازع فوتبال دهه اول قرن 21 از آن بهره ميبرد؛ «تيكيتاكا». استفاده از شش بازيكن بزرگ چون بوسكتس و ژاوي آلونزو به عنوان هافبكهاي تدافعي و استفاده از ژاوي هرناندز و اينيستا و سيلوا و فابرگاس عملاً سيستم0- 6- 4 را به جهان معرفي كردند. بازي بيآنكه مهاجم نوك تراز اولي باشد راهكار مناسبي را به اذهان فوتبالي ميداد كه با نزول شديد نيروهاي تهاجمي روبهرو بود. سيستم 0- 6- 4 نشان داد كه نياز به تغيير دارد. اين نقيصه را مورينيو در اينترميلان در مقابل بارسا نشان داده بود و حالا نوبت به سيمئونه بود كه نشان دهد. وقتي فضاها گرفته شود و در انتخاب بين توپ يا فضا بتوان فضا را بهخوبي پوشش داد آن گاه كاري بهجز بازي مستقيم با توپ نميماند كه اين كار را بارسا انجام ميداد ولي در آن نوك حمله بود كه بارسا لنگ ميزد. سيستم 0- 6 - 4 با كهولت سن ژاوي و عدمپيشرفت بوسكتس و فابرگاس و افت شديد مسي و نيمار مشكلاتي را براي بارسا براي اسپانيا در جام جهاني 2014 پديد آورد. هرچند كه شايد بازيكناني چون ژاوي آلونزو وسيلوا و حتي تياگو كه به تيم ملي اسپانيا بپيوندند بتوانند كمكي به خط هافبك ماتادورها بكنند اما به طور يقين بازي بيمهاجم نوك سرزن ايده بزرگي براي قهرمان دو دوره يورو و قهرمان فعلي جام جهاني نميتواند باشد.
محققان ورزشي و رد كارايي تيكيتاكا!
همچنين محققان با آمارهايي كه كسب كردهاند نشان دادهاند اين تصور كه بازيكنان فوتبال در يك مسابقه هرچقدر بيشتر پاسكاري كنند و بيشتر صاحب توپ باشند، احتمال شكستشان كمتر است، غلط است. سبكي موسوم به تيكيتاكا در بارسلونا و به دنبال آن در تيم ملي اسپانيا انجام ميشود كه تيم با حفظ توپ و پاسهاي پرشمار سعي در خسته كردن حريفان خود دارد؛ شيوهاي كه محققان بر اساس تحقيقات علمي دريافتهاند كه تأثير خاصي بر نتيجهگيري ندارد. سالهاست كه مربيان و هواداران تيمهاي فوتبال تصور ميكنند كه اگر تصاحب توپ و پاسكاري در يك تيم بيشتر باشد، اعضاي تيم ديگر بايد بيشتر بدوند تا موقعيت به دست بياورند. از اين تاكتيك براي خسته كردن حريفان و كمك كردن به ذخيره انرژي استفاده ميشود. با اين وجود، تحقيقات در دانشگاه ساندرلند نشان ميدهد، بازيكنان چه صاحب توپ باشند چه نباشند به يك ميزان ميدوند. اين تحقيقات در مجله «علم ورزش» به چاپ رسيده است. محققان 810 بازيكن ليگ برتر انگليس را در 54 بازي تحت نظر داشتند و از دستگاهها و تيمهايي براي بررسي ميزان دويدن آنها استفاده كردند. ميزان فعاليت و كارايي در ورزشكاران اندازهگيري شد. در اين اندازهگيريها ميزان دويدن، ميزان شدت فعاليت و تعداد پاسها ضبط شد. عنوان اين تحقيق تأثير درصد بالاي تصاحب توپ بر كارايي و شرايط بدني فوتباليستها بود. اين تحقيقات اين باور را كه هر چقدر تصاحب توپ و پاسكاري بيشتر باشد، ذخيره انرژي بيشتر خواهد بود، رد كرد. محققان متوجه شدند، تفاوتي بين مسافتي كه ورزشكاران با تصاحب توپ و بدون توپ ميدوند، وجود ندارد. اين نتيجه در كساني كه سريع ميدوند و فعاليت شديد دارند نيز يكسان است. در يكي از بازيهاي ليگ قهرمانان اروپا بين تيمهاي بارسلونا و گلاسكوي اسكاتلند، تيم اسپانيايي بالاي 80 درصد مالكيت توپ را در اختيار داشت، اما بازيكنان تيم بارسلونا فقط 22 درصد كمتر دويدند. اين تحقيقات كه در مجله علم ورزش به چاپ رسيده است، اولين تحقيقاتي است كه تأثيرات ميزان بالاي تصاحب توپ و ميزان كارايي و تكنيك را نشان ميدهد. همچنين اين تحقيقات روي بازيكناني در پستهاي مختلف انجام شده است. بارسلونا طي سالهاي گذشته با حضور گوارديولا و اتكا به اين شيوه بيش از 15 جام قهرماني در اسپانيا و اروپا به دست آورد.
نویسنده : وحید صابری
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۳ تير ۱۳۹۳ - ۱۷:۰۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]