محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844580724
روحانیت و علماء از نگاه دکتر علی شریعتی
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: روحانیت و علماء از نگاه دکتر علی شریعتی وبلاگ > مستغاثی، سعید - در مدت قریب به شش سال در اروپا ، از 1338 تا 1343 در برابر سیل اتهامات ریشه دار و مجهزی که نثار جامعه علمای مذهبی و نقش اجتماعیشان می شد و پیداست در این راه ، بسیاری از جناح های متضاد با هم متفق بودند، در میان روشنفکران اروپایی، دانشجویان ایرانی و حتی در شکل کنفرانس ها و گزارش ها و تحقیق های علمی در رشته جامعه شناسی مذهبی، میان استادان و دانشجویان دانشگاه، من دفاعیاتی از اصالت آنان و نقش اجتماعی آگاه آنان کرده ام و آثاری که در قضاوت قشرهای وسیعی داشته است ، حقیقتی است که تفصیل آن حاکی از خود نمایی است و هرگز از آن سخن نگفته ام و اینجا فقط برای اثبات ارادتی که به این جبهه می ورزم ، بدان اشاره کردم...
یکی از مواردی که جناح های مختلف سیاسی همواره برای وارونه جلوه دادن آراء و عقاید دکتر علی شریعتی عنوان کرده اند ، ضدیت و مخالفت وی با روحانیت و علمای دینی بوده است و در این باب به نقل قول هایی تکه تکه و پاره پاره نیز از وی مبادرت ورزیده اند. این اتهامات نه در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بلکه در همان سالهای اوج سخنرانی های دکتر شریعتی ، مطرح بود و از همین روی ، یکبار برای همیشه او در جلسه ای به این اتهامات پاسخ گفت. او در آن جلسه به سخنرانی ها و مکتوبات مختلفش اشاره نمود که در موارد بیشمار از علماء و روحانیون اسلام دفاع کرده است. دکتر شریعتی در جلسه پاسخگویی به سوالات منتقدین به تاریخ روز سه شنبه 23/9/1350 مصادف با سالروز رحلت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام که با شرکت آقایان صدر بلاغی ، سید مرتضی شبستری ، محمد تقی شریعتی ، ناصر میناچی و خود مرحوم دکتر علی شریعتی برگزار شد، در قبال اتهام مخالفتش با روحانیت گفت : "...این را می خواهم ادعا کنم و دهها قرینه و نمونه عینی براثبات آن دارم که از میان نویسندگان و سخنرانان و حتی علما و فضلای اسلامی معاصر ، هیچکس (البته در حد امکانات و نوع کار و کاراکتر خودش) به اندازه من ، افتخار دفاع جدی و موثر و عملی و فکری از این جامعه گرانقدری که امید بزرگ و سرمایه عزیز ماست ، نداشته است ، دلیل؟ 1- در (دروس) اسلام شناسی ...دانشجویان می پرسند پس این علمای مذهبی ما چه نقشی دارند؟ در آنجا پس از تفکیک دو مفهوم رسمیت قانون و ضرورت نیاز ، می گویم این ها مقام هایی علمی هستند که پس از دور شدن مسلمین از صدر اسلام و پیچیده شدن معارف و توسعه فقه و ایجاد فرقه ها و مذاهب و اختلاط با عقاید و سنن انحرافی دیگر ملل و مذاهب و تخصصی شدن رشته های مختلف علمی و صنفی در جوامع پیشرفته اسلامی ، وجود کسانی که عمر را یکسر به کار شناخت و تحقیق در اسلام مشغول باشند ضرورت یافت تا دیگران که ... به سادگی صدر اسلام حقایق را نمی توانند از منبع موثق وحی یعنی پیغمبر و یا از ائمه بیاموزند ...عقاید و احکام مذهب خویش را از این متخصصان فرا گیرند و این یک ضرورت اجتماعی و علمی است... 2- در کتاب "انتظار" ، "طلبه" را به نقل از ونسان مونتی ، "پرولتر فکری" خوانده ام. این مجاهدان پاکباز راه علم و ایمان با پولی که از مخارج یک مرغ آمریکایی کمتر است ، جوانی را فدای آموزش علم دین می کنند و در زمانی که هر دانشجویی ، رشته تحصیلی اش را براساس درآمد آینده اش انتخاب می کند ، وی رشته ای را برگزیده است که دوران طلبگی اش اینچنین به زهدی باورنکردنی می گذرد و پس از فراغ از تحصیل ، کوچکترین تضمینی برای تامین زندگیش وجود ندارد و یکی از امتیازات معمول دانشجویی نیز شامل حالش نیست و با این همه می بینیم که چه وفادارند و پر ایمان و صبور در این راه گام برمی دارند.
3- در یک کنفرانس دانشجویی گفتم که من برای آینده این نهضت ، برای بیداری مردم و احیای روح حقیقی اسلام و برانگیختن روح معترض و عدالتخواه شیعه علوی و رستگاری جامعه ، به طلاب بیشتر از شما امید بسته ام ؛ چه ، عمر روشنفکری شما کوتاه است و چهار تا هفت سال بیشتر نیست و فردا که تصدیق گرفتید و جذب زندگی شدید ، بی درنگ در طبقه بورژوا قرار می گیرید و خیالاتش از سرتان می پرد. اما این طلبه است که عمر مسئولیت اجتماعی اش با عمر حیاتش یکی است و تا مرگ ، مسئول افکار مردم و سرنوشت مردم می ماند.. 4- در یک تحقیقی که راجع به ریشه طبقاتی حوزه و دانشگاه کرده ام و آن را در کلاس و کنفرانس مطرح نموده ام ، نشان داده ام که ریشه طبقاتی دانشگاه (استادان ، کارمندان ،دانشجویان) بیش از هشتاد درصد ، بورژوازی شهری (بازاری و مدرن) و پنج درصد، مالکان و اربابان روستایی است ولی حوزه علمی (مراجع ، علماء و طلاب) برعکس، پنج تا شش درصد از طبقه متوسط شهری (بورژوازی خرد یا کاسبکاران کوچک) و قریب نود درصد از توده محروم روستایی ، فرزندان دهقانان و یا ملای ده بیرون آمده اند و این تحلیل طبقاتی ، نتایج و ارزیابی های مفصل از نظر جامعه شناسی دارد. 5- در رساله تحقیقی که برای وزارت علوم نوشته ام و نیز در مقاله کویر منتشر کرده ام، برتری های شیوه آموزشی و تربیتی حوزه علمی را بر شیوه دانشگاهی بر شمرده ام : 1- انتخاب رشته علمی بر مبنای ارزش فکری، نه درآمد اقتصادی 2- احساس مسئولیت اجتماعی آمیخته با رشته تحصیلی از لحظه انتخاب 3- انتخاب آزاد استاد براساس لیاقت علمی معلمی و ارزش علمی شخص وی 4- ضرورت حفظ چهره علمی و اخلاقی برای استاد 6- متد تعلیم چند درجه ای 7- سنت مباحثه برای هر درس میان طلاب بعد از هر درس 8- آزادی حضور و عدم تقید به شرایط ظاهری و فرمالیسم پیچیده و خشک اداری در راه کسب علم 9- رایگان بودن تحصیل 10- آزادی مطلق تحصیل برای عموم مردم از هر سنی و هر طبقه ای و با هر شرایطی 11- بورس و تامین مسکن و امکانات تحصیل برای هر داوطلبی 12- قید لاینفک اخلاق با علم به طور طبیعی و در عین حال اجتناب ناپذیر 13- تماس دائمی با توده ها 14- تعهد رهبری فکری و هدایت اجتماعی مردم 15- پیوند ناگسستنی ایدئولوژی و علم 16- وجود یک فرهنگ عمومی و مشترک، جهت واحد و هماهنگی میان رشته های مختلف علمی با وجود تخصص 17- پیوستگی با گذشته تاریخی ، فرهنگی و اعتقادی (آنچه در فرهنگ جدید می گسلد) 18- نبودن فرم های ظاهری و قالبی در ارزیابی درجات شاگردی و استادی (تصدیق ، رتبه) و واگذاری آن به خود مردم و میزان لیاقت شخصی و ارزش و تکامل فکری و علمی استاد یا فارغ التحصیل در جامعه، به جای کارگزینی و مقررات ترفیع های اتوماتیک 6-در "تشیع علوی و صفوی" نشان داده ام که علمای شیعه ، در طول هزار سال تاریخ اسلام همواره مشعل دار قیام علیه ظلم و پاسدار جنبش عدالتخواهی و آزادی اجتماعی و فکر، رهبری علم و تقوی در حکومت های دست نشانده یا وارث خلافت ظلم و غصب بوده اند و پیشاپیش همه نهضت های توده های محروم و تسلیم ناپذیر و نمونه اش : سربداریه در قرن هشتم هجری 7-در "تاریخ ادیان" گفته ام که علمای شیعه پاک ترین گروه یا طبقه روحانی از میان همه ادیان و مذاهب عالم در گذشته و حال به شمار می روند. 8-در مقایسه با دیگر روحانیون، علمای شیعه به علت آنکه از نظر اقتصادی و اجتماعی بر توده تکیه دارند و نه برحکومت ، خصیصه تقوی ، مردم گرایی ، ارتباط با متن جامعه و ایستادن و یا لااقل فاصله گرفتن با قدرت حاکم از خصوصیات طبیعی آنهاست. 9-در کتاب "انتظار مذهب اعتراض" گفته ام عناصر نادرستی که با توطئه ها و زمینه سازی های قدرت های ضد مردم ، با سوء استفاده از دوران غیبت و اصل مترقی "نیابت امام" ، خود را به لباس روحانیت جا می زنند و با دست همان دست های پیدا و پنهان و بهره برداری از جهل عموم ، نفوذ و اعتباری مصنوعی و مقام روحانیت و مرجعیتی کاذب پیدا می کنند و چنان ظهور و نمودی برای خود فراهم می کنند که "چهره های علی واری را که اگر باشد ، باز درمیان همین علمای مذهبی و در همین حوزه های علمی هست" به محاق برند و یا لااقل همچون یکی در میان دیگران!
10-آغاز درس اسلام شناسی (حسینیه ارشاد) درس هفدهم ، متن سخنی که پیش از درس به دانشجویان گفتم ، ممکن است انتقاداتی به شیوه تبلیغ مذهبی یا به شیوه تحلیل بعضی از مسائل اعتقادی (وجود) داشته باشد ، ممکن است با روحانی یا روحانیت ، در بعضی از مسائل اختلاف عقیده داشته باشیم و ممکن است من با فلان عالم مذهبی ( روحانی که عالم جدی مذهبی است و روحانی واقعی دین است ) اختلافات فراوانی داشته باشم، او به شدت به من بتازد و من به شدت به او حمله کنم، اما اختلاف من و او ، اختلاف پسر و پدری است در داخل خانواده و وقتی به همسایه و بیگانه می رسد، ما یک خانواده هستیم ...این است که هرگز برای یک لحظه، گریبان نسل قدیم و گریبان کسانی را که به عنوان مقام علمی مسئول مذهب هستند، رها نمی کنیم، انتقاد می کینم، پیشنهاد می کنیم، اما در برابر بیگانه تسلیم محض آنها هستیم. 11-در درس اسلام شناسی (حسینه ارشاد) نقل کردم که در سال 1338 ، انجمن دانشجویان ایرانی فرانسه ( که در آن ایام دست دست هایی بود ) جلسه ای داشت با حضور آقای جهانگیر تفضلی و آقای رزم آرا سخنرانی می فرمود و تعبیراتی از این قبیل که "...من هر وقت در ایران ، از جلوی مسجدی می گذشتم و صدای واعظی را می شنیدم ، حالم به هم می خورد ، عقم می گرفت ! من این مذهب را دوست ندارم ، متنفرم ، این آخوندها عامل بدبختی مملکت و پایگاه استعمار بوده اند ..." من برخاستم و هر چه جز و پر زدم ، اجازه حرف زدن ندادند، نوبت گرفتم، نوبتم نمی شد تا با داد و قال ، خودم را بر جلسه تحمیل کردم و گفتم : "...من از این آقای ... تعجب می کنم . امروز به دورترین قبیله آفریقایی هم اگر سر بزنید ، این اصل بدیهی اخلاق و تمدن را آموخته اند که به عقیده دیگران ظاهرا احترام بگذارند. شما تا چه حد "امیر مآبل" هستید که سالها در مرکز تمدن و آزادی عقیده و احترام به عقاید دیگران زندگی می کرده اید و هنوز نم رطوبتی از مدنیت به درزتان نرفته است؟ شما که از همه دعوت کرده اید، احتمال می دهید که کسانی چون من ، هنوز خیلی روشنفکر نشده باشند که بتوانند فرمایش های شما را تحمل کنند، چگونه بدون رعایت حرمت عقیده امثال من، اینچنین هتاکی و اهانت می کنید؟ ثانیا آقاجان، مذهب که کلوچه قندی نیست که با ادا و اطوار خاص زنان آبستنی که ویار کرده اند و برای شوهرانشان ناز می کنند بگویید من مذهب را اصلا دوست ندارم ! ثالثا گفتید آخوندها پایگاه استعمار بوده اند. این یک مسأله ذوقی نیست که بگویید من آخوند دوست دارم, من آخوند دوست ندارم, این یک مسأله عینی و تاریخی است; باید سند نشان دهید و مدرک. تا آن جا که من می دانم, زیر تمام قراردادهای استعماری را کسانی که امضاء گذاشته اند, همگی از میان ما تحصیل کرده های دکتر و مهندس و لیسانسیه بوده اند و همین ما از فرنگ برگشته ها. یک آخوند, یک از نجف برگشته, اگر امضایش بود, من هم مثل شما اعلام می کنم که: آخوند دوست ندارم! اما از آن طرف, پیشاپیش هر نهضت ضد استعماری و هر جنبش انقلابی و مترقی, چهره یک یا چند آخوند را در این یک قرن می بینم. از سید جمال بگیر و میرزا حسن شیرازی و بشمار تا مشروطه و..." 12- در مدت قریب به شش سال در اروپا ، از 1338 تا 1343 در برابر سیل اتهامات ریشه دار و مجهزی که نثار جامعه علمای مذهبی و نقش اجتماعیشان می شد و پیداست در این راه ، بسیاری از جناح های متضاد با هم متفق بودند، در میان روشنفکران اروپایی، دانشجویان ایرانی و حتی در شکل کنفرانس ها و گزارش ها و تحقیق های علمی در رشته جامعه شناسی مذهبی، میان استادان و دانشجویان دانشگاه، من دفاعیاتی از اصالت آنان و نقش اجتماعی آگاه آنان کرده ام و آثاری که در قضاوت قشرهای وسیعی داشته است ، حقیقتی است که تفصیل آن حاکی از خود نمایی است و هرگز از آن سخن نگفته ام و اینجا فقط برای اثبات ارادتی که به این جبهه می ورزم ، بدان اشاره کردم...
در بخشی از مجموعه مستند "از غدیر تا موعود" (به نویسندگی و کارگردانی سعید مستغاثی) که چندی است از شبکه خبر تلویزیون پخش می شود ، به این موضع گیری های مرحوم شریعتی پرداخته شده و در قسمت هفتم این مجموعه که تحت عنوان "یک سند تاریخی" به نمایش درآمد ، قسمت هایی از اظهار نظرات دکتر شریعتی درباره روحانیت و علماء ارائه گردید. اظهار نظراتی که اگرچه متعلق به بیش از 40 سال قبل هستند اما گویا برای امروز گفته شده اند و انگار شرایط کنونی این سرزمین و انقلاب و دشمنان آن را ترسیم می کند. مرحوم شریعتی در کتاب "ما و اقبال" هم با لحنی کنایه آمیز درباره علماء و روحانیون می نویسد: "... اگر یکی از میان این علما می خواسته خود را بفروشد و پای قراردادی استعماری را امضاء کند, اول عمامه و قبا و عبا را می کنده و ریش می تراشیده و فکل می بسته و یک سفری به فرنگ می رفته است و در رودخانه تایمز غسل تعمیدش می داده اند و بعد برمی گشته و می شد آلت فعل. و بالاخره به نام یک شخصیت متجدد و مترقی اروپایی مآب غیر مذهبی امضا می کرده است..." شریعتی ادامه می دهد: "... این رهبران و متفکران اسلامی بودند که بیش از همه خودشان و همچنین با زبان معنوی و مذهبی خودشان, که با توده مردم و نسل خودشان (برخلاف روشنفکران فرنگی مآب امروز) تفاهم و تبادل فکری داشتند, اعلام خطر کردند که اروپاییان نیامدند که فقط غارت مس و طاس و نفت و پنبه و کتان کنند و منابع زیرزمینی و معادن گران بها را به یغما ببرند, بلکه در عین حال, همه منابع و ثروت انسانی و سرمایه فرهنگی و فضایل اخلاقی و ریشه های سنتی مذهب و معنی و شخصیت و تاریخ و هرچه موجودیت ملی ما را می سازد نیز, غارت می کنند و به لجن می کشند. اولین بار اینها بودند که در برابر امپریالیسم می ایستادند, برخلاف رهبران ملی نهضتهای ضد استعماری, مبارزه ضد استعماری شان را تنها در بعد اقتصادی و سیاسی محدود نکردند, بلکه یک زیربنا و پشتیبان فکری و ایدئولوژی و معنوی هم داشتند و استعمار را در همه چهره هایش شناختند, بخصوص در پنهانی ترین و مهیب ترین جناح هجوم و نفوذش, یعنی جناح فکری و معنوی و اخلاقی و علمی یعنی فرهنگی اش, با او درگیر شدند. اینان با یک سلاح فرهنگ و فکر در برابر غرب ایستادند..." لازم یه ذکر است که مجموعه مستند " از غدیر تا موعود " که به بررسی زمینه های تاریخی و اجتماعی روحانیت و علمای اسلام و همچنین حوزه های علمیه در طول تاریخ می پردازد ، هر روز ساعات 15/14 ، 05/21 از شبکه خبر پخش شده و روز بعد در ساعات 30/00 نیمه شب ، 15/06 و 45/11 تکرار می شود.
جمعه 30 خرداد 1393 - 02:02:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 63]
-
گوناگون
پربازدیدترینها