محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830327012
کالبدشکافی کنش ایرانیان در برابر نهاد دولت
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
گزارش یک نشست کالبدشکافی کنش ایرانیان در برابر نهاد دولت تهران-ایرنا-ثبت نام بخش گسترده یی از مردم برای دریافت یارانه ی نقدی، افزون بر اینکه می تواند از نظر اقتصادی قابل تحلیل باشد، از منظر روانشناختی و جامعه شناختی نیز قابل ارزیابی است.
«کالبدشکافی کنش ایرانیان در نسبت با دولت» موضوع نشستی بود که کارگروه جامعه شناسی اقتصاد انجمن جامعه شناسی ایران روز یکشنبه هفتم اردیبهشت ماه، با حضور دکتر «ابراهیم توفیق» و دکتر «محمدرضا جوادی یگانه» در دانشکده ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
هدف از این نشست، بررسی ابعاد جامعه شناختی و فرهنگی قانون هدفمندی یارانه ها، با تاکید بر بحث مساله ی ثبت نام برای دریافت یارانه ی نقدی بود؛ بویژه در شرایطی که بیش از 90 درصد از مردم برای دریافت آن برخلاف بسیاری از درخواست ها و فراخوان ها، ثبت نام کردند.
ابراهیم توفیق تحصیلات کارشناسی خود را در رشته ی فیزیک در ایران به اتمام رسانده است و برای ادامه تحصیل عازم آلمان شد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته ی فیزیک از دانشگاه «گوته» فرانکفورت دریافت کرد و پس از آن، تغییر رشته داد و در همان دانشگاه مدرک کارشناسی ارشد و دکتری خود را در سال 1377 در رشته ی جامعه شناسی دریافت کرد. توفیق پس از دریافت مدرک دکتری به مدت 6 سال در گروه علوم انسانی دانشگاه گوته به تدریس پرداخت. وی از زمان بازگشت به ایران به تدریس در دانشگاه های «علامه طباطبایی» و دانشکده ی علوم اجتماعی تهران مشغول است. عنوان رساله ی دکتری وی «بحران تفکر سیاسی در ایران مدرن» بود.
محمد رضا جوادی یگانه استادیار گروه جامعه شناسی دانشکده ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. وی مدرک کارشناسی را در رشته ی پژوهشگری از دانشگاه تهران، مدرک کارشناسی ارشد را در رشته ی جامعه شناسی از دانشگاه علامه طباطبایی و مدرک دکترای خود را در رشته ی جامعه شناسی از دانشگاه تربیت مدرس در سال 1388 اخذ کرد. عنوان پایان نامه ی وی در دوره ی کارشناسی ارشد «ایدئولوژی های حاکم بر برنامه اول و دوم توسعه» و در دوره ی دکتری «دو راهی اجتماعی و عوامل موثر بر رفتار مردم در این موقعیت» است.
*** رویکردی تاریخی به رابطه ی مردم با نهاد دولت در ایران
از دیدگاه بسیاری از جامعه شناسان، رفتارشناسی جامعه ی ایران در ثبت نام یا انصراف از دریافت یارانه ها نیاز به پژوهش های عمیق و بنیادین دارد. از نظر برخی تحلیلگران از جمله ابراهیم توفیق بررسی رفتار مردم در ثبت نام برای دریافت یارانه ی نقدی و شیوه ی تعامل آنها با نظام خوداظهاری درآمد، مساله ی اساسی چگونگی رابطه ی ملت و دولت (به معنای کلی آن) را پیش می کشد.
توفیق در این ارتباط گفت: این میزان بالای ثبت نام کننده ها گویای این واقعیت است که به طور مسلم این درصد بالای مردم نیازمند دریافت یارانه نیستند و به طور قطع عده ی بیشتری می توانستند از دریافت یارانه انصراف بدهند؛ پس می توان نتیجه گرفت که این یک رفتار خاص است و نیاز به یک پژوهش ویژه دارد.
توفیق با رد تحلیل هایی مبنی بر «دروغگویی ایرانیان» و «استبداد تاریخی» که از طرف برخی جامعه شناسان و تاریخ نگاران مطرح شده است، به ارایه ی رویکردی تاریخی در تحلیل آنچه وی شکاف دولت و ملت در ایران خواند، پرداخت.
این جامعه شناس در بیان تحلیل خود گفت: شکاف بین ملت و نهاد دولت تنها بر سر بزنگاه ها است که وجه فعالی به خود می گیرد و ملت نشان می دهد که با دولت نیست و بی اعتمادی خود را به آن نشان می دهد؛ این ملت حتی رای دادن خود را اینگونه توجیه می کند که بین بد و بدتر، بد را انتخاب کرده است.
به باور توفیق برای آنکه تصور درستی از دولت نو (مدرن) داشته باشیم به تاریخی برمی گردیم که از زمان مشروطه یا پهلوی آغاز می شود؛ به این ترتیب از زمان رضا شاه با ساز و کار حاکمیتی سر و کار داریم که از ارتش متمرکز، یک بروکراسی نظام مند و یک دستگاه امنیت و قضایی برخوردار است.
این جامعه شناس برای بیان و درک بهتر وجه تمایز بین دولت ها، از عبارت استعاری «دولت صادر کننده ی شناسنامه» استفاده کرد و در توضیح آن گفت: بین حاکمیتی که شناسنامه صادر نمی کند و حاکمیتی که شناسنامه صادر می کند تفاوت هایی وجود دارد؛ دولتی که شناسنامه صادر نمی کند رابطه سستی بین نظام حاکمیت و رعایا وجود دارد؛ بالعکس در پرتو دولتی که شناسنامه صادر می کند، مفهوم شهروندی تعریف می شود و بنابراین مردم به اعتبار دولت از مرز و بوم خاصی برخوردار می شوند. پس می توان نتیجه گرفت، دولتی که چنین ساز و کاری دارد از منطق و پوسته خاصی برخوردار است و به اعتبار این پوسته اعتبار نمایندگی مردم سرزمینی را بر عهده دارد که الیته ممکن است این نمایندگی به هر شکل یا دموکراتیک و یا دیکتاتورمآبانه باشد.
توفیق در ادامه به بررسی نظریه های دولت پرداخت و گفت: از منظر نظریه های دولت مانند نظریه «هابز»، مردم بعد از اختلافات و کشمکش ها پذیرفتند زمام امور خود را به دست «لویاتان» یا دولت بدهند و این لویاتان نظم را تامین می کند؛ پس این ساز و کار، مجزا از مردم است و در این وضعیت، شکاف مقوله یی ذاتی به حساب خواهد آمد. «هگل» نیز معتقد است دولت از جامعه ی مدنی (رعایا یا ملت) جدا است
این جامعه شناس در ادامه نتیجه گرفت که شکاف، ویژگی ذاتی دولت مدرن است و در تمامی جوامع وجود دارد.
توفیق البته در ادامه تاکید کرد که خود شکاف میان جامعه و دولت مدرن، نوعی ارتباط است؛ به گفته ی وی وجودفاصله بین دو عنصر بدین معنی است که نیرویی بین آنها رد و بدل می شود. در اصل باید این شکاف-رابطه توضیح داده شود
وی گفت: نهاد دولت در ایران با جامعه ای روبروست که هم اسلام گرایی دارد هم ملی گرایی و هم ایران گرایی؛ این جامعه به لحاظ تاریخی متکثر است و در طول دوران تفاوت ها را برتابیده است؛ جامعه یی که در یک منطقه ی جغرافیایی خاص و به اجبار، همواره در وضعیتی قرار داشته که اقوام جدیدی را در خودش جا داده است و با تنوع اقوام، آداب، عادت ها، سنت ها و فرهنگ ها و دین ها، کنار آمده است. این جامعه بازیگوش تر از آن است که بتوان آن را ادب کرد.
توفیق با اشاره به تکثر موجود در جامعه ی ایران تاکید کرد که اصرار نهاد دولت به حرکت جامعه به یک سمت مشخص، می تواند شکاف بین آنها را افزایش دهد. وی در این ارتباط گفت: اگر در جامعه یی که در آن همزیستی نهادهای مختلف امکانپذیر بوده است، دولتی ظهور پیدا کند که علیرغم داشتن توانایی صادر کردن شناسنامه، «توهم ادب کردن» به یک سمت مشخص (آریایی بودن، فارس زبان بودن و ...) را در سر داشته باشد، شکافی نابود کننده ایجاد خواهد کرد و به طور قطع شکست می خورد. شاید این نوع دولت بتواند به زور دستگاه امنیتی و قضایی و شناسنامه صادر کردن حکومت کند، اما شکاف-رابطه ی بیم مردم و دولت بردار نیرویی ایجاد می کند که از درون درجه ی بالایی از شکنندگی را دارد.
*** رویکرد روانشناسی اجتماعی-تاریخی
«از درصد ناچیز خانوارهایی که از دریافت یارانه انصراف داده اند نمی توان نتیجه گرفت که 90 درصد مردم ایران فقیر هستند و به احتمال در این بین گروه هایی وجود داشته اند که نیازمند دریافت یارانه ها نبوده اند ولی در هر صورت یا با دروغگویی یا با اظهارصادقانه اطلاعات خود برای دریافت یارانه ثبت نام کرده اند.» جوادی یگانه استادیار جامعه شناسی دانشگاه تهران با بیان این مطلب به بررسی بعد روانشناسی تاریخی- اجتماعی مردم ایرانی در مقوله ی انصراف از یارانه ها پرداخت.
وی نخست به نمونه هایی از همکاری ملت با دولت در تاریخ ایران همچون دریافت طلا از مردم در دوران نخست وزیری «محمد مصدق» به دلیل به فروش نرساندن نفت و ساخت راه آهن در دوران رضا شاه با استفاده از مالیات شکر، قند و سیگار و درخواست امام خمینی (ره) از مردم برای انقلاب، حضور در جنگ یا خطر کردن اشاره کرد و این پرسش را مطرح کرد که چرا مردم اکنون به تقاضای دولت برای انصراف از یارانه ها پاسخ منفی داده اند؟ و چرا بخشی از مردم که نیازی به دریافت یارانه نداشته اند علی رغم انتظار دولت ثبت نام کرده اند؟
جوادی یگانه تقاضا از مردم برای انصراف از یارانه ها را نادرست توصیف کرد و از تعریف عملیاتی نسبت به درآمد و مالکیت منزل مسکونی انتقاد کرد و آن را شاخصی نادرست برای تعیین میزان ثروت دانست.
این استاد جامعه شناسی مردم را بر اساس رفتار شناسی در ثبت نام یارانه ها به چهار دسته تقسیم کرد: عده یی که ثبت نام نکرده اند، عده یی که ثبت نام کردند و نیازمند هستند، عده یی که ثبت نام کردند ولی دروغ هم نگفتند و به هر دلیل خواستار یارانه شدند و عده ی دیگری که اعلام نیاز کرده اند و دروغ گفته اند.
جوادی یگانه با بیان اینکه شواهد حاکی از آن است که بیش از 60 درصد از کسانی که ثبت نام کرده اند، درآمد خودشان را پایین تر اعلام کرده اند، به طرح این پرسش پرداخت که چرا مردم حقیقت را نگفته اند؟
این جامعه شناس درباره ی اقدام های دولت در زمینه ی راستی آزمایی و بررسی حساب های مردم اظهار داشت: قاعده ی اساسی این است که باید دولتی وجود داشته باشد که از همه ی حقوق لازم برای برقراری امنیت برخوردار باشد؛ بنابراین دولت می تواند حساب مردم را بررسی کند و این امر معقول است و به نظر می رسد کسانی از کنترل شدن حساب خود هراس دارند که در خوداظهاری درآمد خود صداقت نداشته اند.
در حالی که جوادی یگانه به ضعف نهاد دولت در ایران اشاره کرد، ابراهیم توفیق اما نظر دیگری در این ارتباط داشت. این جامعه شناس گفت: من برخلاف دکتر جوادی یگانه معتقدم ما به طور قطع نهاد دولت داریم، اما این نهاد، توسعه مدار نیست. به عبارت دیگر ناکارآمدی دربخش سلامت، راه سازی و توسعه و ... به طور مطلق به دولت بودن دولت، خدشه وارد نمی کند؛ چون دولت اعتبار دخالت در امور حقوقی مردم را دارد.
*گروه پژوهش های خبری
پژوهش** 9292**2054
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
10/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها