تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 14 تیر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشيدن؛ مانند حيوانات...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

اتاق فرار

خرید ووچر پرفکت مانی

تریدینگ ویو

کاشت ابرو

لمینت دندان

ونداد کولر

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

دانلود سریال سووشون

دانلود فیلم

ناب مووی

رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید

سرور اختصاصی ایران

تور دبی

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

پیچ و مهره

طراحی کاتالوگ فوری

دانلود کتاب صوتی

تعمیرات مک بوک

Future Innovate Tech

آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت

پی جو مشاغل برتر شیراز

قیمت فرش

آموزش کیک پزی در تهران

لوله بازکنی تهران

میز جلو مبلی

هتل 5 ستاره شیراز

آراد برندینگ

رنگ استخری

سایبان ماشین

قالیشویی در تهران

مبل استیل

بهترین وکیل تهران

شرکت حسابداری

نظرسنجی انتخابات 1403

استعداد تحلیلی

کی شاپ

خرید دانه قهوه

دانلود رمان

وکیل کرج

آمپول بیوتین بپانتین

پرس برک

بهترین پکیج کنکور

خرید تیشرت مردانه

خرید نشادر

خرید یخچال خارجی

وکیل تبریز

اجاره سند

وام لوازم خانگی

نتایج انتخابات ریاست جمهوری

خرید سی پی ارزان

خرید ابزار دقیق

بهترین جراح بینی خانم

تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی

خرید ریبون

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1804389742




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

فارس از احیای هنری فراموش‌شده گزارش می‌دهد بازگشت دوباره «شده‌های» اسپندی زیبا و سنتی زرند به خانه‌ها


واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس از احیای هنری فراموش‌شده گزارش می‌دهد
بازگشت دوباره «شده‌های» اسپندی زیبا و سنتی زرند به خانه‌ها
«شده‌بافی» یکی از هنرهای ریشه‌دار مردمان زرند است و حالا قرار است با برگزاری جشنواره شده‌بافی در زرند این هنر سنتی فراموش‌شده احیا شود.

خبرگزاری فارس: بازگشت دوباره «شده‌های» اسپندی زیبا و سنتی زرند به خانه‌ها


به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، هنر «شده‌بافی» از جمله هنرهای ریشه‌دار مردمان زرند است، شده‌ها با استفاده از دانه‌های اسپند، تکه‌های پارچه و نخ‌های رنگارنگ تهیه شده و در خانه‌ها آویزان می‌شده‌اند و در گذشته‌های نه چندان دور بیشتر خانه‌های شهروندان زرندی با این وسیله تزیین می‌شده است و حالا قرار است با برگزاری جشنواره «شده‌بافی» در زرند این هنر سنتی و فراموش‌شده احیا شود. شده‌های رنگارنگ زینت‌بخش خانه‌های قدیم زرند ساخت شده‌های اسپندی بیانگر آداب، رسوم و عقاید مردم بسیاری از مناطق استان کرمان و به ویژه زرند بوده که در گذشته رواج داشته و امروزه به فراموشی سپرده شده است. از دوران قدیم مردم بومی زرند گذشته از خواص درمانی گیاه اسپند با توجه به اثربخشی که برای آن در دفع آفات قایل بوده‌اند در محل زندگی خود از این گیاه استفاده می‌کرده‌اند. بدین طریق که با استفاده از جنبه تزیینی دانه‌های این گیاه و با توجه به علاقه و ذوق خود اسپندی‌های متنوع با نام شَده در نوع آویز و یا دیوارکوب می‌ساخته و آن را در منزل نگهداری می‌کرده‌اند. کرمان یکی از خاستگاه‌های اسپند است اسپند گیاهی علفی و پایا به ارتفاع 30 تا 40 سانتی‌متر و حتی بیشتر است که به حالت خودرو در بسیاری از اراضی بایر شمال آفریقا، مدیترانه، ترکیه، سوریه و ایران می‌روید. از مشخصات این گیاه آن است که ظاهری بوته مانند، پر برگ، به رنگ سبز زیبا و برگ‌های با تقسیمات باریک، دراز و نامنظم دارد، گل‌های درشت و زیبا و برگ‌های با تقسیمات باریک و گلبرگ بزرگ به رنگ سفید مایل به سبز است، میوه‌اش پوشینه، کروی و محتوی دانه‌های متعدد و سیاه رنگ است. گیاه اسپند در بسیاری از نواحی بایر و حاشیه‌های کویر از جمله کرمان، فارس، بوشهر، سیستان و بلوچستان، بیرجند، گناباد، نیشابور، کاشان، قزوین، قم، سمنان و دامغان، تهران، کرج و تبریز و ... می‌روید. نگاهی به جایگاه اسپند در روایات در کتاب مکارم‌الاخلاق در روایتی به نقل از پیامبر اکرم (ص) آمده است «از اسپند درخت یا برگ میوه‌ای نمی‌روید، مگر آن که فرشته‌ای بر آن گماشته شده است تا آن را به آن که باید برساند یا خشک شود در ریشه و ساقه‌اش شفاست». امام صادق (ع) فرموده‌اند «خانه‌ای که در آن اسپند باشد، شیطان تا 70 خانه از آن دوری می‌کند و شفای 70 مرض است». همچنین از امام صادق (ع) درباره اسپند و کندر سئوال شد، پس آن حضرت فرمودند «هیچ ریشه‌ای از گیاه در زمین نمی‌جنبد و هیچ شاخه‌ای در آسمان بالا نمی‌رود، مگر آن که خداوند فرشته‌ای را ماموریت داده تا آن را به قطعات خرد شده تبدیل کند یا به سرنوشتی برساند که دارد و شیطان از 70 خانه‌ای می‌گریزد که در نزدیکی خانه‌ای باشد که در آن اسپند است و شفا از 70 بیماری در اسپند است که آسان‌ترین آن خوره است، پس دود کردن اسپند را از یاد نبرید. اما کندر منتخب و برگزیده پیامبران سابق است و حضرت مریم (ع) از آن، کم گرفت و هیچ دودی سریع‌تر از دود کندر به آسمان بالا نمی‌رود، دود کندر میکروب‌ها را دفع و آفات و بلاها را طرد می‌کند پس دود کردن کندر را از یاد نبرید».(بحار ج 59 ص 234) اسپند در فرهنگ عامه مردم ایران نام اسپند از کلمه «سپنته» در اوستا گرفته شده و در زبان پهلوی به معنی «افزونیک» یعنی برکت‌دهنده و مقدس است. در فرهنگ‌ عامه مردم‌ ایران باور و اعتقادی مشترک وجود دارد و آن مقدس دانستن اسپند و رفع بلا و چشم‌زخم حسودان است. ایرانی‌ها از زمان‌های‌ کهن‌‌ اسپند را گیاهى‌ مقدس‌ مى‌پنداشتند و برای‌ آن‌ نیرویى‌ آسمانى‌ و شفابخش‌ و جادویى‌ تصور مى‌کردند. در فرهنگ‌ عامه مردم‌ سرزمین‌های‌ اسلامى‌ نیز اسپند و دانه آن‌ مقدس‌ شمرده‌ مى‌شود و آن‌ را برای‌ در امان ماندن از بلاها و آفت‌ها و دفع‌ چشم‌زخم‌ به‌ کار مى‌برند. اعتقاد به چشم‌زخم از دیرباز در بسیاری از فرهنگ‌های دنیا مثل هند و مصر و یونان و روم باستان نیز در دین یهود و حتی در اسلام هم دیده شده و منحصر به ‌یک فرهنگ و تمدن نیست. در کشور ما برای دفع چشم‌زخم اغلب از روش دود کردن اسپند و همزمان گفتن جمله معروف «بترکه چشم حسود» و یا از آویزان کردن آیه «و ان یکاد» در مکان مورد نظر استفاده می‌کنند. «اسپندگردانى» و «خال‌گذاری» شیوه‌های قدیمی برای رفع چشم‌زخم به گفته کارشناسان فرهنگ عامه در سرزمین‌ها و فرهنگ‌های ‌مختلف‌ اسپند را به‌ شیوه‌های‌ گوناگون‌ و با آداب‌ و رفتارهای‌ خاص‌ به‌ قصد چشم‌‌زخم‌زدایى‌ و درمان‌ بیماری‌ها و دردها به‌ کار مى‌برند که رایج‌ترین‌ این‌ شیوه‌ها ‌»اسپندگردانى» و «خال‌گذاری» است‌. مشتى‌ دانه اسپند را برمى‌دارند و دور سر شخص‌ یا حیوان‌ مى‌گردانند، بعد دانه‌های‌ اسپند را یکى‌‌یکى‌ مى‌شکافند یا همه‌ را درسته‌ در آتش‌ منقل‌ یا آتش‌‌گردان‌ مى‌ریزند و دود آن‌ را در فضای‌ خانه‌ و اطراف‌ شخص‌ و حیوان‌ مى‌پراکنند. خال‌ گذاشتن‌ با خاکستر اسپند روی‌ تن‌ و صورت‌ نظر خورده‌ به‌ این‌ ترتیب‌ است‌ که‌ با خاکستر دانه‌های‌ سوخته اسپند، خط و خال‌هایى‌ روی‌ پیشانى‌، میان‌ ابروان‌، روی‌ گونه‌ها و چانه‌ و بناگوش‌ و گاهى‌ تن‌ کودکان‌ یا بزرگسالان‌ مى‌گذاشته‌اند. در میان‌ برخى‌ از ایرانیان‌ رسم‌ بود که‌ از دانه‌های‌ اسپند طلسم‌هایى‌ مى‌ساختند به‌ این‌ شکل‌ که‌ نخست‌ دانه‌های‌ اسپند را به‌ چند رشته‌ نخ‌ مى‌کشیدند سپس‌ آنها را به‌ یکدیگر مى‌بستند و از آنها شَدّه‌هایى‌ به‌ شکل‌ چهارگوش‌ و سه‌گوش‌ و لوزی‌ و گرد درمى‌آوردند. از دانه‌های‌ اسپند برای‌ تندرستى، سعادت، شگون‌ و شادی‌ در آراستن‌ و تزیین‌ سفره نوروزی‌ و خوانچه سر سفره عقد هم استفاده‌ مى‌کنند. دانه‌های‌ اسپند رنگ‌ شده‌ را در خوان‌ یا خوانچه‌ یا سینى‌ و ظرفى‌ به‌ شکل‌های‌ گوناگون‌ مى‌آراستند و در روی‌ سفره هفت‌سین‌ و سفره عقد مى‌گذاشتند. در گذشته‌ همراه‌ جهاز عروس‌، یک‌ کیسه ترمه‌ یا مخمل‌، یا یک‌ کیسه پارچه‌ای‌ گلدوزی‌ شده‌ پر از اسپند و یک‌ منقل‌ یا آتشدان‌ کوچک‌ برنجى‌ کنده‌‌کاری‌ شده‌ در خوانچه‌ یا طبق‌ مى‌گذاشتند و به‌ خانه داماد مى‌فرستادند، این‌ رسم‌ هنوز هم‌ در برخى‌ از جامعه‌های‌ سنتى‌ ایران‌ معمول‌ است. کارشناسان فولکور یکی دیگر از دلایل تقدس اسپند را رنگ آن می‌دانند و می‌گویند در فرهنگ‌ ایران‌ رنگ‌ سبز و سبزی‌ نمادی‌ از حیات‌ و فراوانى‌ و برکت‌ بوده‌ و جنبه قدسى‌ داشته‌ است‌. همیشه‌ سبز و بارور بودن‌ گیاه‌ اسپند نیز مانند درخت‌ سرو، انگیزه دیگری‌ بر مقدس‌ و مبارک‌ شمردن‌ اسپند در میان‌ مردم‌ به‌ شمار مى‌رفت‌. اسپند دونه‌دونه، اسپند 33 دونه در مراسم‌ اسفندگردانى‌ و ریختن‌ دانه اسپند در آتش‌ و سوزاندن‌ آن‌، وردها یا دعاهایى‌ خوانده‌ مى‌شود، این‌ وردها موزون‌ و شعر گونه‌اند. واژگان‌ وردها در فرهنگ‌های‌ مختلف‌ با هم‌ فرق‌هایى‌ دارند، اما ساخت‌ معنایى‌ آنها یکسان‌ است‌ و یک‌ عقیده‌ و پنداشت‌ عمومى‌ را با رمز و نشانه‌ مى‌رساند. اسپند و اسپندونه/ اسپند سی‌و‌سه دونه/ قضا به دور/ بلا به دور/ به حق این صاحب نور/ مرغ زمین/ مرغ هوا/ جن و پری/ آدمیزاد/ همسایه دست راست/ همسایه دست چپ/ همسایه روبه‌رو/ همسایه پشت‌سر/ از خویش و قوم/ از بیگونه/ هر که از خونه بیرون رفته/ هر که تو خونه اومده/ هرکه از دروازه بیرون رفته/ هر که از دروازه تو اومده/ شنبه‌زا/ یکشنبه‌زا/ دوشنبه‌زا/ سه‌شنبه‌زا/ چهارشنبه‌زا/ پنجشنبه‌زا/ جمعه‌زا/ هر چشم ناپاکیه/ بترکه چشم حسود/ بترکه چشم بخیل/ به حق شاه مردان/ درد و بلا بگردان. خواص درمانی اسپند اسپند یکی از داروهای اصلی گیاهی بوده و دارای خواص دارویی بسیاری است و گندزدایی می‌کند، بو و دود دانه‌های اسپند اثر ضدعفونی‌کننده در هوا داشته و میکروب‌ها را از بین می‌برد. جوشانده ریشه اسپند اثر بسیار زیادی در التیام بیماری‌های پوستی دارد، این گیاه عفونت‌های پوستی به ویژه اگزما را درمان کرده و از بروز حساسیت‌های پوستی جلوگیری می‌کند. دانه‌های اسپند خواب‌آور و معرق است، اسپند همچنین نرم‌‌کننده سینه و ریه، زیادکننده شیر مادر و ضد کرم کدو است، جوشانده اسپند در تسکین دردهای عصبی گوش توام با آب ترب و روغن زیتون بسیار مؤثر است، بخور اسپند بر درمان دندان توصیه شده و دود اسپند ضد حساسیت است. اسپند همچنین جلا دهنده سینه و شُش از رطوبت لزج، مقوی نیروی جنسی، چاق‌کننده و ادرارآور است. اما به یاد داشته باشید که اسپند برای گرم‌مزاجان مضر است، سبب سردرد، دل به‌هم خوردگی و استفراغ می‌شود که برای رفع آن می‌توان میوه‌های ترش و سکنجبین میل کرد. مقدار مصرف اسپند پنج تا 10 گرم بوده و مصرف بیش از این سمی است و از جویدن دانه‌های اسپند خودداری کنید، زیرا حاوی مواد سمی است. منظور از خوردن دانه‌های اسفند که برای درمان بیماری گفته شد، همان دانه‌های سیاه رنگی است که دود می‌کنید. جشنواره هنر سنتی «شده بافی» زرند در راه است معاون فرماندار زرند گفت: جشنواره هنر سنتی «شده بافی» در شهرستان زرند برگزار می‌شود‌. علی صادق‌زاده اظهار داشت: هنر «شده‌بافی» از جمله هنرهای ریشه‌دار مردمان زرند است و در گذشته‌های نه چندان دور اکثر خانه‌های شهروندان زرندی با این وسیله تزیین می‌شده است‌. وی با اعلام حمایت جدی دستگاه‌ها‌ از فعالیت صنایع دستی گفت: هر حرکتی که زمینه سرمایه‌گذاری و اشتغال را فراهم سازد مورد حمایت قرار می‌گیرد و برگزاری جشنواره صنایع دستی «شده بافی» می‌تواند موجب امید و نشاط در جامعه شود. وی وجود حدود یک هزار و 300 صنعتگر که اکثر آنها زیر پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گرفته‌اند را نشان‌دهنده ظرفیت‌های شهرستان زرند در زمینه صنایع دستی برشمرد و افزود: باید تلاش شود، فعالیت هنرهای رایج، منسجم‌تر و رشته‌های منسوخ شده نیز احیا شود. تلاش برای ثبت ملی هنر «شده بافی» ‌مسئول نمایندگی میراث فرهنگی‌، صنایع دستی و گردشگری شهرستان زرند هم گفت: پس از اقدامات انجام شده برای ثبت سوهان زرند‌ی در کشور‌ در تلاش هستیم تا هنر «شده بافی» را به عنوان هنر زرندی به کشور معرفی و آن را به ثبت برسانیم. اسلامی «شده‌بافی»‌ را تولید وسایل تزیینی زیبایی دانست که در گذشته مردمان خوش‌ذوق زرندی با استفاده از دانه‌های گیاه‌ «‌اسپند» انجام می‌دادند و معتقد به دفع برخی بلاها و بیماری‌ها بودند. =============== گزارش از مهسا حقانیت =============== انتهای پیام/80019/ق40/د1000

93/01/31 - 11:08





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن