تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836263877
فلاحت پیشه: برخی می خواهند عقده های حزبی خود را بر سیاست خارجی تحمیل کنند
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
دفاع فعال سیاسی اصولگرا از دولت روحانی در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا فلاحت پیشه: برخی می خواهند عقده های حزبی خود را بر سیاست خارجی تحمیل کنند تهران-ایرنا-«حشمت الله فلاحت پیشه» فعال سیاسی اصولگرا و نماینده ی پیشین مجلس شورای اسلامی در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا ضمن معقول و معتدل خواندن سیاست خارجی دولت یازدهم، از رویکرد منفی برخی نماینده های مجلس علیه دولت انتقاد کرد و گفت: ادبیات برخی از نماینده های ما بی شباهت به ادبیات لابی های ضد ایرانی نیست.
هر روز که می گذرد یک قدم به حل موضوع هسته یی و تدوین توافق فراگیر نزدیک تر می شویم. این مسیر هر چند مملو از سنگلاخ، پر پیچ و خم و خسته کننده است، اما چشم دوختن به افق روشن، تلاش ها را در رسیدن به هدف دو چندان می کند.
در بازار داغ رایزنی ها و تحلیل های مرتبط با توافق هسته یی که هر صبح صفحه های نخست بیشتر روزنامه ها و تارنماهای خبری را به خود معطوف کرده است، گروه پژوهش های خبری ایرنا نیز سلسله گفت و گوهایی را با عالمان سیاست ترتیب داده است که این بار قطار گفت و گوها از دانشگاه علامه طباطبایی و دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی گذشت؛ جایی که حشمت الله فلاحت پیشه عضو هیات علمی آن است. گفت و گو در اتاق دکتر و در فضایی بسیار صمیمی صورت گرفت؛ ضمن اینکه در این گفت و گو مهمان چایی، شیرینی و مهم تر از همه لبخندهای وی بودیم.
فلاحت پیشه اصول گراست و نمایندگی حوزه ی انتخابیه ی اسلام آباد غرب در دو دوره ی مجلس هفتم و هشتم را نیز در پرونده ی خود دارد. وی در انتخابات گذشته نیز حامی «محمدباقر قالیباف» بود. با این وجود وی در این گفت و گو از عملکرد دولت روحانی بویژه در سیاست خارجی دفاع کرد. وی در دفاع از سیاست خارجی دولت تدبیر و امید گفت: امروز سیاست خارجی ایران سیاست معقول و معتدلی است و از اقدام های هجمه آمیز اجتناب می ورزد تا اتحادی در برابر ما صورت نگیرد.
فلاحت پیشه از توافق هسته یی ژنو دفاع کرد و آن را زمینه ساز از بین رفتن ایران هراسی در عرصه ی بین المللی دانست. این فعال اصولگرا در عین حال از رویکرد برخی مخالفان دولت انتقاد کرد و گفت: ما متاسفانه شاهد هستیم که گاهی وقت ها افراد عقده های حزبی خود را بر سیاست خارجی تحمیل می کنند و از طرف دیگر به خاطر این که قضاوت به این موضوع نه در داخل کشورمان، بلکه در خارج از ایران است، بنابراین در داخل کسی به پیامدهای زیان بار آن توجهی نمی کند؛ ولی زمانی که یک ماموریت خارجی انجام می شود یا این که مذاکره یی یا تحلیل محتوایی در این زمینه صورت می گیرد مشخص خواهد شد که این افراد به چه میزانی به سیاست خارجی کشور و منافع ملی ما صدمه وارد کرده اند.
وی در این گفت و گو به مسایل دیگری از جمله صدور قطعنامه ی پارلمان اروپا و تلاش برخی برای بزرگنمایی این قطعنامه، تاثیر احتمالی تحولات اوکراین بر گفت و گوهای هسته یی، روابط ایران با غرب و روسیه نیز پرداخت.
در ادامه، متن کامل گفت و گو با حشمت الله فلاحت پیشه را می خوانیم؛
***ایرنا: پیشرفت گفت و گوهای هسته یی را تا کنون چطور اریابی می کنید؟ فکر می کنید آن طور که باید و شاید در روند گفت و گوهای ایران با گروه 1+5 پیشرفتی حاصل شده است یا خیر؟
**فلاحت پیشه: من قالبی را که برای این موضوع می بینم کلی تر از موضوع هسته یی است. به نظر من تا کنون روند گفت و گوهای هسته یی خوب پیش رفته است؛ از این رو که ایران در گام نخست با غرب و بخصوص آمریکا وارد مرحله ی جلوگیری از افزایش بحران شد و اوج این مرحله، همان سوم آذر ماه بود که در آن روز توافقنامه ی ژنو به طور رضایتمندی شکل گرفت. بعد از آن، مرحله ی تنش زدایی است که به طور طبیعی این مرحله از پیچیدگی ها و نوسان های زیادی برخوردار است.
بنابراین، این مرحله می تواند تا یک سال به طول انجامد و در این یک سال اگر جنبه های موقت اجرایی جای خود را به جنبه های عملی دهد، می توان امیدوار بود که تنش زدایی در بحث هسته یی اتفاق بیفتد و به دنبال آن نیز به سایر حوزه ها کشیده شود. در مجموع، تاکنون از این روند شکل گرفته می توان رضایت داشت.
***ایرنا: شما گفتید که در مرحله و گام دوم شاهد تنش زدایی خواهیم بود. فکر می کنید تاکنون تنش زدایی در روابط ایران و غرب صورت نگرفته است؟
**فلاحت پیشه: کاری که تاکنون انجام شده، جلوگیری از افزایش بحران بوده است. قبل از سوم آذر هر روز منتظر شنیدن خبر ناگواری در ارتباط با موضوع هسته یی بودیم و روز به روز دو طرف وارد تنش هایی بیشتر می شدند. ایران در پی توسعه ی فناوری هسته یی خود بود و در راه پیشرفت آن به مجامع بین المللی بی اعتنا بود و حتی به صدور قطعنامه های شورای امنیت نیز توجهی نداشت؛ از طرف دیگر، طرف غربی نیز هر روز با صدور قطعنامه و تهدید عرصه را به کشور ما تنگ تر می کرد.
اما از سوم آذرماه دو طرف برای اقدام های خود سقف و چارچوب مشخص کردند. به نظر من تنش زدایی هنوز میان ایران و غرب شکل نگرفته است؛ به خاطر این که موارد شکل گرفته، مواردی اساسی نیست. در این مرحله دو طرف در حال ارزیابی یکدیگرند و اعتماد متقابل را در بوته ی آزمایش گذاشته اند. به اعتقاد من تاکنون ایران معتمدتر نسبت به غرب عمل کرده است.
***ایرنا: با وجود شکل گیری توافق اولیه در ارتباط با موضوع هسته یی، این توافق از سوم آذر تا کنون چه پیامدهایی در زمینه های سیاسی و اقتصادی برای کشور ما در پی داشته است؟
**فلاحت پیشه: جلوگیری از گسترش بحران موجب شده است تا کشورها احساس کنند تحول تازه یی در مناسبات ایران و آمریکا از یک سو و ایران و گروه 1+5 شکل گرفته است که بر اساس آن می توان روندها را پیش بینی کرد. در این مدت مشاهده کردیم که بسیاری از کشورها به استقبال کاهش تحریم ها رفتند. از سوم آذرماه تاکنون روابط دوجانبه میان ایران و قدرت های بزرگ گسترش پیدا کرده است و راهبردهای ضد ایرانی به طور مشخص تضعیف شده اند. من به طور مشخص مهم ترین تحول در این حوزه را شکست مقدماتی طرح ایران هراسی می دانم که این موضوع از سال 2004 تاکنون بر روابط کشورهای جهان با ما سایه افکنده بود.
***ایرنا: شکسته شدن طرح ایران هراسی در این مدت چه تاثیری بر دیپلماسی کشور ما با کشورهای منطقه و فرامنطقه گذاشته است؟
**فلاحت پیشه: به محض شکسته شدن طرح ایران هراسی، بسیاری از موانع (هم موانع ذهنی و هم موانع عملی) نیز همزمان با آن برداشته شد. برداشته شدن موانع نیز باعث شده است که مجاری دیپلماسی کشورمان تقویت شود؛ به عنوان مثال در حوزه های پارلمانی و اجرایی ما از توانایی بالایی برای برقراری روابط با جهان برخورداریم و به نظر من این یکی از دستاوردهای خوب دولت بوده است که در اثر زدودن مساله ی ایران هراسی به آن نایل آمده است.
***ایرنا: آنچه اشاره شد بیشتر پیامدهای سیاسی توافق هسته یی ژنو بود. به نظر شما این توافق تا کنون چه پیامدهایی از نظر اقتصادی به همراه داشته است؟
**فلاحت پیشه: از لحاظ اقتصادی، آن بخش از سیاست خارجی که لازم بود فضای اقتصادی را زیر تاثیر خود قرار دهد متاسفانه تاکنون به وجود نیامده است. درست است که یک فضای ذهنی و روانی مثبتی شکل گرفته است اما آثار اقتصادی ملموسی که تاثیرگذار بر فضای تحریمی کشور باشد، هنوز اتفاق نیفتاده است.
***ایرنا: اگر پیش نویس توافق جامع در 23 اردیبهشت تدوین شود و سرانجام توافق نهایی میان ایران و غرب چنان که پیش بینی شده است صورت بگیرد آن وقت چه پیامدهایی برای کشور ما به دنبال خواهد داشت؟
**فلاحت پیشه: به اعتقاد من توافق نهایی هسته یی میان ایران و قدرت های غربی می تواند پیامدهایی جدی در سیاست خارجی ما به همراه داشته باشد. همان طور که بیان کردم این توافق نهایی پایان طرح ایران هراسی است؛ زیرا به منظور ایجاد هراس در کشورهای خاورمیانه یک سری مسایل در طول چند دهه ی گذشته مطرح شده است که از جمله ی این مسایل می توان به دهشت افکنی(تروریسم)، حقوق بشر، دموکراسی، موضوع هسته یی و سلاح های کشتار جمعی اشاره کرد.
هیچ یک از موضوع هایی که برای ایران هراسی طرح شده است، به اندازه ی موضوع هسته یی نتوانست این چنین هماهنگی و اتحاد و اجماعی را علیه کشور ما به وجود آورد. اگر موضوع هسته یی به یک نتیجه ی خوشایند و دیپلماتیک برسد به اعتقاد بنده در هیچ زمانی چنین اتحادی علیه ایران نمی تواند شکل گیرد. امروز سیاست خارجی ایران سیاست معقول و معتدلی است و از اقدام های هجمه آمیز اجتناب می ورزد تا اتحادی در برابر ما صورت نگیرد. اما موضوع هسته یی در یک شرایط خاصی مطرح شد و یک سری موضع گیری های افراطی و غیرلازم در ایران نیز زمینه را برای ایران هراسی هموار کرد.
به اعتقاد من دیگر هیچ کسی صدای جنگ را از سوی مسوولان کشورمان نخواهد شنید. تنها آنچه مطرح می شود بحث دفاع است که البته دفاع نیز طبق منشور سازمان ملل متحد پذیرفته شده است.
***ایرنا: پس ادبیات حاکم بر مسوولان دولت را ادبیاتی مسالمت آمیز می دانید؟
**فلاحت پیشه: بله. به طور قطع ادبیات این دولت نسبت به دولت قبل بهتر شده است. این ادبیات با توجه به عرصه ی سیاست خارجی ما به روز شده است. متاسفانه امروز نیز ادبیات برخی از نماینده های ما بی شباهت به ادبیات لابی های ضد ایرانی نیست؛ بارها تجربه نشان داده است که این افراد سابقه ی خوبی در سیاست خارجی ندارند و برای کشور تهدید به ارمغان آورده اند. به عنوان مثال، آن ها بانیان طرح های خطرناکی چون بستن تنگه ی هرمز، خروج از «ان پی تی» (پیمان منع گسترش سلاح های هسته یی)، بستن سفارتخانه ها و غیره هستند.
عقلانیت حاکم بر سیاست خارجی مانع از آن شد که این افراد به اهداف خود دست یابند که امروز نیز لازم است این ممانعت ادامه پیدا کند. خوشبختانه جهان به این نتیجه رسیده است که ادبیات واقعی حاکم بر سیاست خارجی ما از شعارهای این افراد فاصله دارد.
***ایرنا: اعتراض و انتقاد اگر سازنده و همراه با دلسوزی باشد جای اندیشیدن و تحسین دارد؛ اما اگر از حد خود خارج شود نه تنها سازنده نیست بلکه مخرب نیز هست. به نظر شما اعتراض نماینده های مجلس به برخی از رویدادها از جمله اعتراض به قطعنامه ی پارلمان اروپا از سطح استاندارد پیروی می کرد یا خیر؟
**فلاحت پیشه: یکی از چالش های سیاست خارجی ایران این است که هنوز مرز میان آرمان ها و همچنین عقده های حزبی با اهداف کشور و منافع ملی روشن نیست و ما متاسفانه شاهد هستیم که گاهی وقت ها افراد عقده های حزبی خود را بر سیاست خارجی تحمیل می کنند و از طرف دیگر به خاطر این که قضاوت به این موضوع نه در داخل کشورمان، بلکه در خارج از ایران است، بنابراین در داخل کسی به پیامدهای زیان بار آن توجهی نمی کند؛ ولی زمانی که یک ماموریت خارجی انجام می شود یا این که مذاکره یی یا تحلیل محتوایی در این زمینه صورت می گیرد مشخص خواهد شد که این افراد به چه میزانی به سیاست خارجی کشور و منافع ملی ما صدمه وارد کرده اند.
این موضوع وقتی از جانب افرادی که مسوولیت های رسمی دارند صورت می گیرد بیش از پیش اهمیت می یابد. از این رو، موضع گیری آن ها اگر هم بر مبنای تحلیل، واقعیت یا راهبرد کلی کشور باشد، باز هم مخالفان توافق هسته یی در خارج این موضع گیری ها را در سیاست های ضد ایرانی خود می گنجانند. این چیزی است که نه تنها در گذشته صورت گرفته است، بلکه امروز نیز وجود دارد.
البته واقعیتی در کشور ما وجود دارد و آن این است که ما در حوزه ی سیاست خارجی همواره لازم است دو قسمت را از یکدیگر تفکیک کنیم. یکی حوزه ی شعار و اعلام و دیگری حوزه ی عمل و رفتار است. در حوزه ی عمل هم ضمانت اجرا وجود دارد و هم دستاوردها قابل شمارش و ملموس هستند. ولی در حوزه ی شعار و بیانیه، نسبت به حوزه ی عملی به طور معمول شعارهای زیادی داده می شود.
*** ارزیابی و تحلیل شما از قطعنامه ی تازه ی حقوق بشری پارلمان اروپا درباره ی ایران چیست؟
**فلاحت پیشه: همان طور که عرض کردم پارلمان اروپایی از جایگاهی شعاری برخوردار است و مصوبه های آن از قدرت اجرایی بی بهره است؛ اما این جهت گیری همیشه به یک سمت و سو نبوده است. به عنوان مثال عرض می کنم قطعنامه ها و بیانیه هایی که در پارلمان اتحادیه ی اروپا صادر می شود- صرف نظر از قطعنامه های ضد ایرانی این پارلمان-، گاهی مواقع نیز به حمایت از منافع ما و موضوع هایی که در راستای سیاست خارجی ما بوده، ارایه شده است؛ از جمله ی آن می توان دید که پارلمان اروپا بارها سرکوب شیعیان بحرین در این کشور را محکوم کرده است؛ ولی باز نیز مشاهده می کنیم که این موضع گیری پارلمان اروپا اثری بر روی سیاست گذاری های کشور بحرین نداشته است.
***ایرنا: با توجه به قطعنامه های زیادی که اتحادیه ی اروپا تا کنون علیه کشور ما از تصویب گذرانده است و شما نیز تجربه ی نمایندگی در مجلس هفتم و هشتم را در کارنامه خود دارید، آیا چنین موضع گیری های خارج از استانداردی که امروز شاهد آن هستیم،آن زمان نیز از طرف نماینده ها صورت می گرفت؟
**فلاحت پیشه: در مجلس هفتم ما چندین قانون را به عنوان بنیان گفت و گوهای هسته یی تصویب کردیم که مجلس به پیشرفت این گفت و گوها کمک می کرد. بنده در نگارش برخی از این قوانین از جمله «قانون الزام دولت به تکمیل چرخه ی سوخت هسته یی»، «قانون الزام دولت به پایان دادن به اجرای داوطلبانه ی پروتکل الحاقی در صورت ارجاع پرونده ی ایران به شورای امنیت» و غیره نقش داشتم. در مجلس هشتم نیز مجلس به دفاع از موضوع هسته یی کشورمان می پرداخت؛ در این مجلس 236 نماینده از موضوع هسته یی طی نامه یی حمایت کردند.
اما در دولت بعدی، برخی از نماینده ها در مجلس با نگاه غیرملی به موضوع هسته یی نگاه می کنند و به ارایه ی موضوع هایی پرداختند. واقعیت قضیه این است که موضوع هسته یی موضوعی است که نه خاص مجلس است و نه خاص دولت؛ بلکه موضوعی است در دستور کار شورای عالی امنیت ملی که طبق قوانین کشور، این نهاد مسوول سیاست های کلان کشور از جمله موضوع هسته یی است و موضوع هایی مانند ارتباط با آمریکا در آن تصمیم گیری می شود.
حتی آن دسته از نماینده هایی که برخوردی افراطی (رادیکال) دارند، خود نیز می دانند که سرنوشت موضوع هسته یی در نهادی است که می توان به آن اعتماد کرد و آن هم شورای عالی امنیت ملی است. من همان زمان نیز برخی از دوستانی که معتقد بودند توافقنامه ی ژنو جام زهری است که در تاریکی نوشیده شده را نقد کردم. در صورتی که تمام گفت و گوها لازم است در شورای عالی امنیت ملی به تصویب برسد و خط قرمزها در آنجا مشخص شود؛ بنابراین، وزارت امور خارجه تنها مجری این طرح است.
***ایرنا: آیا صدور قطعنامه علیه کشور ما از طرف پارلمان اروپا موضوع جدیدی است یا این که در دولت های پیشین نیز وجود داشته است؟
**فلاحت پیشه: در پارلمان اروپا بخصوص از جانب «سبزها» علیه ایران بارها قطعنامه صادر شد که (به علت مشورتی بودن مصوبه های آن) تاثیری بر سیاست های ما نداشته است. آنچه ما در عمل به دنبال اروپا باید باشیم و توصیه ی من نیز به دولت این است که از دوره ی رییس جمهوری احمدی نژاد و هم از دوره ی محمد خاتمی درس بگیریم. من دوره ی خاتمی را دوره ی لبخند می دانم که ایران صادقانه با جهان لبخند دیپلماتیک بر لب داشت؛ ولی در مقابل مشاهده کردیم که اتحادیه ی اروپا گفتمان انتقادی را مطرح کرد و آمریکا نیز تحریم ها را از سال 1995 (1374 شمسی) با عنوان تحریم های «داماتو» و «هلمز برتون»-که ویژگی فراسرزمینی دارند-، شروع کرد.
در دوره ی ریاست جمهوری احمدی نژاد نیز یک سیاست افراطی (رادیکالی) که من عنوان آن را سیاست «شمشیر عریان» نامگذاری می کنم، در پیش گرفته شد و از همان ابتدای ورود وی به هر محفل دیپلماتیک، زمانی که شمشیر یا به عبارتی مواضع تند او مشخص بود، امکان استفاده از هیچ یک از فرصت های دیپلماتیک فراهم نمی شد و آنچه از این سیاست شمشیر عریان نصیب ما شد ایران هراسی بود و در نهایت شدت یابی تحریم ها.
***ایرنا: با توجه به انتقادهایی که نسبت به سیاست خارجی دو دولت پیش (احمدی نژاد و خاتمی) دارید، به نظر شما دولت جدید باید از چه نوع سیاستی پیروی کند؟
**فلاحت پیشه: توصیه یی که به روحانی دارم این است که در این ارتباط سیاستی معتدل که با شعار وی نیز همخوانی داشته باشد، برگزیند و آن نیز سیاست «لبخند دیپلماتیک با شمشیر قلاف شده» است؛ یعنی همان الگویی که در صدر اسلام زیر عنوان گفت و گوهای دیپلماتیک به کار گرفته می شد، اکنون نیز لازم است به کار گرفته شود. شمشیر قلاف شده بدین معنی است که ایرانیان همواره پشتوانه های قدرت خود را به همراه دارند و در عین حال به دلایل تاریخی اعتمادی به طرف مقابل ندارند و از طرف دیگر لبخند دیپلماتیک نیز به منظور استفاده از فرصت ها ضروری است. در دنیای امروز به قدری چالش وجود دارد که کشورها برای استفاده از فرصت ها از لبخندها نیز بهره می جویند.
دولت جدید باید در این مسیر طوری گام بردارد که فرصت های پیش رو مانند دهه ی 1990 با مسایلی مانند گفت و گوهای انتقادی از بین نرود. ایران باید از سازوکارهای درونی برای رفع مشکل های حقوق بشری برخوردار باشد تا دلیلی برای مداخله های خارجی در کشور ما به وجود نیاید و در خارج نیز تنها به آنچه به توسعه ی کشور کمک می کند اقدام به گفت و گو کند که از جمله ی آن می توان به تنش زدایی راهبردی، همکاری تجاری و اقتصادی با اروپا و غیره اشاره کرد.
موضوعی که در جریان اوکراین باعث ناراحتی من شد این بود که چندی پیش «سرگئی ریباکوف» معاون وزیر امور خارجه ی روسیه گفته بود که اگر آمریکا در اوکراین با روسیه همراه نشود ما در گفت و گوهای هسته یی از اهرم ایران استفاده خواهیم کرد. می بینیم که آن ها ایران را به عنوان بازیچه در نظر می گیرند؛ این در حالی است که ایران باید از آن ها به عنوان اهرم استفاده کند. ایران باید طرح های جایگزین مانند طرح های خطوط لوله ی گاز و غیره را ارایه داده و بسیاری از خلأ های انرژی غرب را پوشش دهد.
***ایرنا: در مورد نقش ایران در کشاکش بین مسکو و غرب بر سر اوکراین لازم به یادآوری است که برخی بر این اعتقادند که ایران به عنوان بازیچه مورد سوء استفاده قرار نگرفته است؛ بلکه این موضوع مانند یک مثلثی است که سه ضلع آن بر یکدیگر فشار وارد می کنند. اگر روسیه با نزدیک شدن به ایران به غرب فشار می آورد، ایران نیز به غرب هشدار می دهد که در صورت تداوم تحریم ها و حل نشدن موضوع هسته یی ممکن است به دامان روسیه کشیده شود. با وجود این، آیا ایران در این بازی از وضعیت موجود به نفع خود استفاده نکرده است؟
**فلاحت پیشه: به نظر من در این سه ضلعی که اشاره کردید ایران آزادتر از دو ضلع دیگر (غرب و روسیه) بازی می کند. وضعیت ایران امروزه به صورتی است که چالش هسته یی آن در سراشیبی قرار گرفته است. ولی چالشی که امروز بین روسیه و غرب بر سر اوکراین میان آن ها ایجاد شده است، رفته رفته در حال بحرانی تر و جدی تر شدن است. در نتیجه دست ما در این میان بازتر از آن دو بازیگر است و می توانیم در حوزه ی انرژی وارد گفت و گو با اروپا و همچنین با روسیه شویم.
به اعتقاد بنده، روس ها هیچ وقت رابطه با ایران را راهبردی ندانسته اند؛ بلکه این رابطه همیشه حالت سیاسی داشته است. از طرفی رابطه ی سیاسی همیشه مبتنی بر سود و زیان است و تاکنون نیز به زیان ما عمل کرده اند. در اروپا نیز برخی از کشورهای این قاره زیر فشار یک سری سیاست هایی از جمله ایران هراسی که برای آن ها درجه ی دو به حساب می آید (در حالی که برای ما درجه یک محسوب می شوند) باعث شده است که ظرفیت های میان ایران و اروپا یا از بین برود یا فعال نشود.
این ظرفیت ها را امروز می توان فعال کرد و مهم ترین راهکار نیز در این زمینه این است که دولت بخش خصوصی و سایر بخش های وابسته به خود را فعال سازد تا امکان وارد شدن به عرصه های تجاری-اقتصادی برای آنان به وجود آید و دغدغه های متقابل تجاری و صنعتی را حل کند.
***ایرنا: با بحرانی تر شدن موضوع اوکراین در ارتباط با حل موضوع هسته یی ایران، دو نظریه مطرح شده است. برخی بر این باورند که شکاف به وجود آمده میان گروه 1+5 در بحران اوکراین موجب چالش در گفت و گوهای هسته یی خواهد شد؛ این در حالی است که عده ی دیگری این بحران را موجب اهمیت یافتن نقش ایران و حل سریعتر موضوع هسته یی کشورمان می دانند. شما در کدام گروه قرار دارید؟
**فلاحت پیشه: من موضوع هسته یی را نه میان ایران و گروه 1+5، بلکه موضوعی میان ایران و آمریکا می بینم. اگر ایران با کشورهای گروه 1+5 بخصوص آمریکا بتوانند به نتیجه یی برسد، در این صورت است که می توان گفت زمینه برای رفع تنش فراهم است. پس بحران اوکراین کمک خواهد کرد که ایران و غرب در زمینه ی هسته یی به توافق برسند. این در شرایطی است که ایران این واقعیت را بپذیرد که روس ها نباید موضوع ایران را به عنوان یک اهرم به کار گیرند؛ بلکه باید نگران این موضوع باشند که ایران سیاست های خود را مستقل تر به پیش ببرد.
***ایرنا: در روابط بین الملل چراغ راهنمای هر کشوری منافع ملی آن کشور است و به عبارتی منافع ملی هر کشوری مشخص می کند که آن کشور در روابط خود با سایر کشورها چه سیاستی را اتخاذ کند؛ بنابراین روسیه نیز از این قاعده مستثنا نیست. مگر رفتارهای کشورهای دیگر خارج از این قاعده معنا می یابد؟
**فلاحت پیشه: متاسفانه ما تاکنون در روبرو شدن با شرق طبق منافع ملی خود عمل نکرده ایم. به میزانی که ما محکوم به نزدیکی به چین و روسیه شده ایم نه تنها آن ها خدماتی به کشور ما ارایه نداده اند؛ بلکه این دو کشور شش رای منفی علیه ایران در شورای حکام و قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد داده اند که این موضوع حاکی از آن است که این دو کشور بیش از آن که به منافع متقابل در نزدیکی به کشور ما بیندیشند به منافع یکجانبه ی خود توجه داشته اند. امروز نیز برخی از مسوولان کشور، از بیان چنین صحبت هایی که من نسبت به روسیه کردم ترس دارند که مبادا چنین بیاناتی منجر به ناراحتی روس ها شود؛ این در حالی است که روسیه در عمل چنین رفتارهایی را با ایران از خود نشان داده است.
***ایرنا: بسیاری معتقدند تا پیش از شروع گفت و گوهای هسته یی بین کشور ما و گروه 1+5، روسیه به خاطر روابط نزدیک خود با ایران از این موقعیت استفاده کرده و بیشترین سود را برده است. بر این اساس گفته می شود با حل شدن موضوع هسته یی و نزدیک شدن ایران و غرب، ممکن است منافع روسیه به خطر افتد. چرا با وجود چنین افقی، باز هم بیشترین حمایت برای حل موضوع هسته یی از جانب روسیه اتفاق می افتد؟
**فلاحت پیشه: روسیه در مقابل قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران نقش سیاست «تاخیر زمانی و تعدیل محتوایی» را بازی کرد؛ بدین معنی که سعی کرد قطعنامه ها دیرتر صادر شود و محتوا را نیز تعدیل کند و این اقدام های خود را نیز به کشور ما می فروخت. اما در حمایت از توافق هسته یی باید اشاره کنم که این پشتیبانی زمانی صورت گرفت که مقام های مسوول کشور ما تصمیم گرفتند که به توافق برسند. از این زمان است که روس ها در سیر جدید با کشور ما همنوا شده اند.
روس ها با شکل گیری یک سری گزینه های تندتر در قطعنامه ها مخالفت می کردند و به تعدیل محتوای آن می پرداختند. به اعتقاد من، روس ها خود از پیش می دانستند که اگر خاکریزهایی مثل سوریه و ایران تسخیر شود؛ آن گاه نوبت به سردر (آستانه ی خانه) روسیه خواهد رسید. روس ها هم در قالب بنیان های نظری افرادی همچون «ساموئل هانتیگتون» (یکی از تاثیرگذارترین نظریه پردازان حوزه ی مسایل سیاسی و بین المللی) و هم در قالب عملی می دانستند که در نهایت دوباره بنیادها یا خطوط جنگ سردی فعال خواهد شد. از این رو، تلاش می کردند تا خاکریز در برابر آن ایجاد کنند. البته باید به تفاوت خاکریز و سنگر توجه داشت؛ تفاوت آن دو در این است که از خاکریز دفاع می شود ولی خود افراد جان خود را پشت آن مطمئن نگه نمی دارند؛ ولی سنگر در مرحله ی قبل تر از خاکریز است و از استحکام و امنیت بیشتری برخوردار است.
برای روس ها، سوریه و ایران حکم خاکریز را داشت و هیچ وقت حاضر نبودند که از این خاکریزها دفاع ماهیتی و راهبردی کنند؛ بلکه از آن به عنوان تاخیر زمانی استفاده می کردند تا در این مدت بتوانند امکان های رویارویی خود را با موج آتی غرب فراهم کنند.
***ایرنا: به نظریه پردازی هانتینگتون اشاره کردید. به نظر شما استفاده از وجود نظریه پردازها و نظریه های جدید تاکنون چه تاثیری بر سیاست خارجی آمریکا گذاشته است؟
فلاحت پیشه: امروز آمریکا بر مبنای سیاست نرم به اهداف خود نایل می شود که نمود آن در بحران اوکراین به چشم می خورد. در این بحران تحولی که خلاف انتظار روس ها پیش رفت این بود که کشورهای غربی زودتر از این که موضوع هایی از جمله سوریه و ایران حل شود در قالب نرم، وارد فضای جنگ سردی شدند. امروز روس ها با سیاست های راهبردی جدیدی از جانب غرب رو به رو شده اند که هنوز نتوانسته اند در قالب سخت ذهنی خود در قبال این سیاست نرم غرب پاسخی جدید بیابند.
«باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا امروز بر اساس نظریه های نظریه پردازانی چون «جوزف نای» (نظریه پرداز مشهور جنگ نرم آمریکا) که معتقد به قدرت نرم هستند عمل می کند. بر اساس نظر وی، آمریکا نیاز ندارد برای رسیدن به اهداف خود از جنگ استفاده کند؛ بلکه می تواند از دست های دیگران و یک سری ابزارهای نرم چون اقتصاد، دموکراسی، انتخابات و غیره استفاده کند. از این رو، روس ها می بینند که سنگرهای جنگ سردی را که تا کنون حفظ کرده اند امروز آمریکا با سیاست نرم قبضه می کند؛ بنابراین، روس ها در رویارویی با این وضعیت، اکنون در حال غافلگیری به سر می برند.
***ایرنا: با توجه به اهمیت و قدرتی که در جنگ نرم نهفته است،مسوولان ایران به چه میزان می توانند با تکیه بر آن به منافع ملی دست یابند؟
**فلاحت پیشه: اعتقاد من بر این است که موضوع هسته یی از یک سو و تهدیدآمیز نشان دادن ایران از سوی دیگر باعث شده است که جایگاه کشور ما در درون یک وضعیت سخت و به نفع روس ها تعریف شود. ولی از زمانی که ایران نیز راهبرد نرم در پیش گرفته، تلاش کرده است تا از موضع نظامی، چالشی و تحریمی خارج شود و وارد حوزه ی گفت و گوی انتقادی یا رقابت اقتصادی شود؛ از زمان روی کار آمدن دولت جدید است که روس ها احساس کرده اند که خودشان به تنهایی با یک مبارزه ی جدی از طرف غرب رو به رو هستند.
***ایرنا: مسوولان و مقام های هسته یی کشور ما بارها اظهار کرده اند که موضوع مورد گفت و گو در شرایط فعلی و طبق توافق اولیه ی ژنو، تنها متمرکز به موضوع هسته یی است؛ این در حالی است که طرف غربی هر روز موضوع جدیدی از جمله حقوق بشر و موشک های بالستیک را مطرح کرده است و به گونه یی با موضوع هسته یی در حال گره خوردن است. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
**فلاحت پیشه: این که موارد روز به روز در حال افزایش است برای اولین بار در کنگره آمریکا بود که بندی به تصویب رسید و بر مبنای آن، تحریم هایی که علیه ایران شکل گرفته است به تنهایی در صورت حل موضوع هسته یی برطرف نخواهد شد و تا زمانی که مسایلی از جمله حقوق بشر، دموکراسی، صلح خاورمیانه و دهشت افکنی در مورد ایران مطرح است، تحریم ها ادامه یابد. شاید نخستین بار است که یک توافق عمده ی سیاسی و دیپلماتیک بین ایران و غرب صورت می گیرد و آن نیز توافقی است که در تحلیل غربی ها، تاثیرگرفته از شرایط تحریم است. به همین دلیل آن هایی که سیاست دشمنی دایم با ایران را در پیش می گیرند معتقدند که باید تحریم را به عنوان چماق پایدار مورد استفاده قرار دهند تا سایر رفتارهای ایران را همچون رفتار هسته یی تعدیل کنند. این موضوعی است که اگر به تصویب غرب می رسید مسوولان ایران اعلام کردند که گفت و گوها را ترک خواهیم کرد. از این رو، رایزنی هایی که از طرف مقام های آمریکایی از جمله اوباما، «جوبایدن» و «جان کری» به ترتیب به عنوان معاون رییس جمهوری و وزیر امور خارجه ی این کشور صورت گرفت، باعث شد که این موضوع به تصویب نرسد.
اما باید توجه داشت که در فضای رسانه یی و بیانیه یی مثل قطعنامه ی پارلمان اروپایی، این مسایل مطرح می شود. به اعتقاد من هر چند که حل موضوع هسته یی پایان اختلاف های ایران و غرب نیست؛ ولی حل این مشکل می تواند پایان حصر ایران باشد. من معتقدم به طور حتم در ایران سازوکارهای رفع مسایل حقوق بشری و پایان دادن به شائبه های انتخاباتی و غیره در آینده اندیشیده خواهد شد و سایر مسایل از جمله دهشت افکنی که با ایران تفاوت عقیدتی دارند و کشور ما بیش از همه قربانی دهشت افکنی القاعده و وهابیت به حساب می آید، مرتفع خواهد شد.
***ایرنا: با توجه به کارشکنی ها و مخالفت های داخلی و خارجی، نگاه شما نسبت به آینده ی گفت و گوهای هسته یی چیست؟ آیا طبق این برنامه ی زمانبندی شده موضوع هسته یی حل خواهد شد یا خیر؟
**فلاحت پیشه: هر چند پاسخ به این پرسش بسیار سخت است اما من معتقدم آینده پژوهی مبتنی بر اراده ی سیاسی کشور است. اراده ی سیاسی ایران مبتنی بر پایان دادن به موضوع هسته یی است. بخصوص این که توافقنامه ی ژنو یک توافقنامه ی هدف محوری است و تا کنون برخلاف نوسان ها و موضع گیری های مختلف در قالب این اهداف دو طرف به خوبی پیش رفته اند که یک مورد شناسایی حقوق ایران است؛ دوم تضمین سلامت برنامه ی هسته یی کشور ما و سوم کاهش دادن دادن تحریم هاست.
من معتقدم یک طرف قضیه که بر عهده ی ایران گذاشته شده است به خوبی انجام می پذیرد که همان تضمین سلامت هسته یی است؛ اما در قسمت دوم که شناسایی حق هسته یی ایران است آمریکایی ها نوسان هایی را در گفتار دارند ولی در عمل متنی از تصویب خواهد گذشت که این متن خلاف قانون و مصوبه های مجلس در خصوص تکمیل چرخه ی سوخت هسته یی نخواهد بود و به طور حتم حق ایران به رسمیت شناخته می شود؛ اما موضع گیری های متناقض همچنان ادامه خواهد یافت.
اما در بخش تحریم، به نظر بنده پایان دادن به بن بست هسته یی می تواند تغییر جدی در ساختار تحریم ها به وجود آورد. هر چند که به بهانه های مختلف بخشی از تحریم ها را ادامه خواهند داد؛ ولی با وجود این بخش قابل توجهی از آن حذف می شود؛ یعنی مهم ترین جنبه ی تخطی از توافقنامه ی ژنو زمانی است که بحث تحریم ها به وجود می آید و آن نیز حفظ بخشی از تحریم ها به بهانه های مختلف است.
* گفت و گو از: حسن شکوهی نسب (گروه پژوهش های خبری)
پژوهش**ح.ش**2054
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
07/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]
-
گوناگون
پربازدیدترینها