واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
اندیشه در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران- 1 یادگار زریران ، متنی حماسی از دوران کهن تهران - ایرنا - کتاب ˈیادگار زریرانˈ کهن ترین تعزیه نامه و نمایشنامه ی ایرانی از دوران ساسانیان، که بر پایه ی متنی کهن از روزگار پارتیان باقی مانده است ، با ترجمه و حواشی محققانه توسط دکتر ژاله آموزگار روانه ی بازار نشر شد.
به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری ایرنا ، کتاب یادگار زریران ، قطعه ای از حماسه های کهن ایرانی است که توسط دکتر ژاله آموزگار، استاد دانشگاه و پژوهشگر زبان های ایرانی و ادبیات مزدیسنی از زبان پهلوی ساسانی به فارسی ترجمه شده است .
دکتر ژاله آموزگار در سال 1318 در خوی زاده شد. وی پس از نائل شدن به درجه ی دکتری در رشته ی زبان های باستانی از دانشگاه سوربن فرانسه ، از سال 1349 در گروه فرهنگ و زبان های باستانی دانشگاه تهران به تدریس اشتغال دارد.
ˈکتاب یادگار زریران ، متنی حماسی از دوران کهن ˈ رساله ی حماسی کوچکی است که وجود واژگان و ترکیبات پارتی در آن نشان از اصل پارتی آن دارد . این حماسه شرح جنگ ایرانیان با مردمانی از آن سوی ماوراءالنهر است که به خیونان معروف بودند و با تورانیان نسبت یا همسانی داشتند. ( قوم خیونان به هفتاله یا هفتالیان نیز معروف بودند. مهرداد بهار در کتاب پژوهشی در اساطیر صفحه ی 273 آنها را ایرانی می داند.) در نبرد بین ایشان، بیست و سه تن از برادران و پسران گشتاسب از جمله زریر ، کشته می شوند. بستور پسر خردسال زریر به خونخواهی پدر به میدان می رود و بر مرده ی پدر با لطیف ترین واژه ها سوگواری و نوحه سرایی می کند که ناله های وی ، شاه بیت های این متن حماسی کهن می شود. سرانجام سپاه ایران بر خیونان پیروز می شوند و آنان را به دیار خود بازمی گردانند.
دقیقی شاعر توانای پارسی زبان قرن چهارم، این داستان را به شعر درآورده است و حکیم فردوسی طوسی سروده ی دقیقی را به طور کامل در شاهنامه گنجانده است.
ثعالبی ، از تاریخ نویسان سده های نخستین اسلامی ، در غرر السیر این داستان را که البته اختلافاتی با متن اصلی آن دارد آورده است.
متن ˈ یادگار زریران ˈ از دیرباز مورد توجه ایران شناسان و پژوهشگران قرار داشته است. از اولین ترجمه ها ی فارسی این اثر می توان به ترجمه ی ذبیح الله صفا و ملک الشعرای بهار اشاره کرد. هم چنین پژوهش عالمانه ی ماهیار نوابی از ارزنده ترین آثاری است که حول متن کهن یادگار زریران از زبان پهلوی صورت گرفته است.
آموزگار در مقدمه ی این کتاب اشاره کرده است که این متن را سالها در دانشگاه تهران تدریس نموده و بر مبنای سالها تجربه و نکته برداری و بهره گیری از پژوهش ها و ترجمه های پیشین ، این برگردان را به صورتی جدیدتر ارائه نموده است.
** برخی از ویژگی های کتاب حاضر و گزیده ای از آن
از ویژگی های در خور توجه برای محققان زبان های باستانی ، متن پهلوی این حماسه است که به طور مجزا بخش دوم این کتاب را تشکیل داده است و از صفحه 47 تا صفحه ی 63 را که آخرین برگ این رساله ی مختصر است را در بر می گیرد.
دومین ویژگی این کتاب پانویس های محققانه ای است که مترجم محترم ، ژاله آموزگار ، در هر صفحه ی برای توضیح واژه های دشوار و ارجاع به پژوهش ها ، منابع و یادداشت های دیگران آورده است . به نحوی که این پانویس ها تقریباً نیمی از هر صفحه را تشکیل داده اند.
هم چنین شماره گذاری و مجزا کردن بند های این قطعه ی حماسی شاعرانه ، مطالعه ی این کتاب را برای دانشجویانی که مایلند از آن به عنوان یکی از منابع اصلی مرتبط با رشته ی تحصیلی شان استفاده نمایند، آسان کرده است.
و اما گزیده ای از بند های 84 تا 86 :
دیر زمان نپاید گوید : جان در رفته ات را که در هم پیچید
... پیراهنت را که در هم پیچید
... باره ات را که در هم پیچید
... این گیسو و ریش هنجارت ، را بادها آشفته کرده اند و تن پاکیزه ات را اسبان پایمال کرده اند و خاک به گریبانت نشسته است. اما اکنون چون کنم؟ چه اگر از اسب پایین آیم و سرِ تو ، پدر در کنار گیرم و خاک از گریبانت بگیرم ، پس به سبکی باز بر اسب نشستن نتوانم .
** یادگار زریران ، برگردان ژاله آموزگار ، انتشارات معین ، تهران 1392
انتهای پیام /*
Contact the editor:
[email protected]
28/01/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]