محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844644451
گفتگو با دکترمیرقاسم مومنی ایران و آذربایجان و تلاش برای گسترش روابط
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گفتگو با دکترمیرقاسم مومنی
ایران و آذربایجان و تلاش برای گسترش روابط
آذری ها در این سفر تلاش کردند با ملاقات با مسئولان ایرانی، این موضع را یادآوری کنند که آذربایجان آماده توسعه روابط با ایران است و آن ها به دنبال حل و فصل ذهنیت ها و مسائل گذشته بین دو کشورند.
*گفتگو با دکترمیرقاسم مومنی جمهوری آذربایجان در شمال باختری ایران قرار دارد و با توجه به وجود پیوندها و مشترکات فراوان تاریخی، فرهنگی، نژادی و… دارای اهمیت بسیاری در نزد ایرانیان است. در این بین با در نظر داشت سفر اخیر الهام علی اف به تهران و طرح موضوع گسترش روابط، گفتگویی با دکتر مومنی داشته و نگاهی به موضوع روابط دو کشور همسایه، نوع روابط، متغیرهای دخیل در روابط و چشم انداز بستر های تنش زدایی و یا تنش زایی داشته ایم: در دو دهه گذشته عملا روابط ایران با آذربایجان چگونه بوده است؟ جمهوری آذربایجان بعد از فروپاشی شوروی در اوایل دهه 90 میلادی، به عنوان کشوری مستقل جزو کشورهای 15 گانه همسود شد و ایران به عنوان همسایه جنوبی، از نخستین کشورهایی بود که از استقلال جمهوری آذربایجان استقبال و آن را تایید و به رسمیت شناخت. روابط ایران و جمهوری آذربایجان با توجه به مشترکات دینی، فرهنگی و .. باید تنگاتنگ و استراتژیک می بود، اما در طول بیش از دو دهه گذشته، روابط دو کشور توسعه نیافته است. در واقع دو کشور با وجود مشترکات فرهنگی، دینی، اقتصادی و تعاملات دو جانبه، دچار چالش هایی بوده و نتوانسته اند روابط خود را گسترش بخشند. علل متفاوتی را می توان برای این امر ذکر کرد. از بدو تولد کشوری به نام جمهوری آذربایجان در مناطق شمالی، دو عامل روابط دو کشور را تحت الشعاع خود قرار داد. نخست جنگ قره باغ بود. جنگ ارمنستان و آذربایجان به نوعی در روابط ایران با آذربایجان تاثیر گذاشت. یعنی جنگ تا 1994 ادامه یافت و ویرانی های گسترده ای برجا گذاشت. مساله دوم بعد از فروپاشی شوروی رخ داد. بعد از سرنگونی ایاز مطلب اف و به قدرت رسیدن ایلچی بیک، متاسفانه سیاست هایی از سوی باکو در مورد مسائل مربوط به آذری ها و آذربایجان اعلام شد که پیام های ناخوشایندی برای ایران داشت. آنها با شعارهای احساسی و عوام پسند تلاش کردند در اوج بحران قره باغ، موجب ایجاد ذهنیت منفی در ایران شوند. این ذهنیت منفی و رویکرد ایران هراسی تا چه حدی به روابط آسیب زده است؟ واقعیت آن است که ما باید در نظر داشته باشیم که ایران تنها کشوری است که در جنگ قره باغ به جمهوری آذربایجان کمک کرد. اکنون آذری ها اعلام می کنند که بیش از بیست درصد خاک آنها اشغال شده است، ولی اگر جمهوری اسلامی ایران کمک های اقتصادی، معنوی و مادی به جمهوری آذربایجان انجام نمی داد، شاید 50 درصد خاک جمهوری آذربایجان اشغال می شد. در واقع، با توجه به رویکرد ایران هراسی، اسرائیل، روسیه و آمریکا، ایران را به عنوان حامی ارامنه جلوه داده اند. در حالی که بیشترین حمایت از ارمنستان از سوی روسیه، آمریکا و اروپا بوده است. ترکیه هم به عنوان کشوری فرصت طلب، با حمایت آمریکا وارد آذربایجان شد و خود را حامی مردم آذربایجان معرفی کرد و با تبلیغات نفوذ گسترده ای یافت. در واقع آنها در حق جمهوری اسلامی ایران احجاف گسترده ای می کنند. در یک سال گذشته روابط با چه تحولاتی روبر بوده است؟ در یک سال گذشته روابط ایران و آذربایجان رو به توسعه بوده است و لذا چندین رخداد و سفر مسئولان دو کشور را شاهد بوده ایم. دیدار حسن روحانی با همتای آذری خود در داووس سوئیس، سفر مسئولان امنیتی آذربایجان به ایران، سفر دبیر شورای امنیت ملی ایران به باکو، سفر مسئولان ذی نفوذ جمهوری آذربایجان به ایران و شرکت در مراسم تحلیف و ... بیانگر آن است که نوعی انسجام و سیاست در مورد ورود روابط از فاز خشک به توسعه یافته انجام شده است. جمهوری آذربایجان در رژیم حقوقی دریای خزر، امنیت منطقه ای، انتقال انرژی و ... نیاز به همکاری با ایران دارد. همچین باکو به حضور ایران، به عنوان کشور منطقه ای و ذی نفوذ در حوزه های امنیتی و..، نیاز دارد. ایران می تواند شاهراه روابط جمهوری آذربایجان با جهان باشد. مثلا هزینه خط لوله باکو – تفلیس - جیهان اگر از ایران می گذشت، بسیار کم هزینه تر بود. لذا به نظر من مسئولان آذربایجان به این نتیجه رسیده اند که سیاست مستقلی در پیش گیرند و با نزدیکی به ایران به منافع ملی خود برسند. مهمترین اهداف آقای علی اف از سفر به جمهوری اسلامی ایران چه بود؟ آقای علی اف همچون پدرش، تیم سیاست گذاری قوی در کنار خود داشته است. آنها به دنبال فرصت هایی برای بهره برداری هستند. با به قدرت رسیدن تیم جدید در ایران، شرایط نوین جهانی و منطقه ای و تحولات در موضوعات امنیتی، سیاسی و انرژی در جهان و...، علی اف به ایجاد رابطه خوب با ایران و حل مشکلات و سوء تفاهم های گذشته متمایل شده و با نزدیک شدن به ایران، به دنبال حفظ استقلال و منافع ملی کشورش است. در واقع با وجود بیست و پنج سال وعده، هنوز هیچ مشکلی از جمهوری آذربایجان حل نشده و هنوز قره باغ با مشکل مواجه است. لذا مسئولان آذربایجان به این نتیجه رسیده اند که روابط خوبی با ایران داشته و هزینه های بیشتری نپردازند. با توجه به پیروی برخی از مسئولات آذری از سیاست های غرب، چالش هایی در این مسیر رخ داده است. آنها از نظر سیاست خارجی نتوانسته اند سیاست مناسبی داشته باشد و در داخل نیز مخالفان دولت به این امر انتقاد دارند. دولت نتوانسته وعده خود را عملی کند، لذا با برآورد هزینه ها و فرصت ها، مسئولان آذری به اهمیت روابط با ایران پی برده اند. در واقع، درک واقع بینانه از پتانسیل های روابط، در دو کشور تقویت شده است. آقای علی اف در سفر به تهران چه دستاوردهایی داشته است؟ آذری ها در این سفر تلاش کردند با ملاقات با مسئولان ایرانی، این موضع را یادآوری کنند که آذربایجان آماده توسعه روابط با ایران است. همچنین مشکلات گذشته حل و فصل گردد و ذهنیت ها در بین مسئولان دو کشور حل شده و بدان پاسخ مناسب داده شود. لذا چندین قرارداد امضا شد. در مورد مسائل امنیتی، مرزی و همکاری امنیتی توافق نامه ای امضا شد. در مورد محیط زیست و حفظ آن در خزر، توسعه مناسبات فنی - مهندسی و راه سازی، کمک به آذربایجان در مورد نیروگاه ها و مسائل فنی و مهندسی و رژیم حقوقی خزر هم گفتگو هایی انجام گرفت. به نگاه شما آیا سیاست ایران هراسی از سوی باکو با تغییراتی روبرو بوده است؟ سیاست ایران، سیاست مستقلی بوده است. احترام به حقوق کشورهای همسایه، اولویت سیاست خارجی ایران بوده و در قانون اساسی ایران هم اعلام شده است. موضوع کنونی حل مشکلات و سوء تفاهم ها است. متاسفانه خیلی از مشکلات در روابط دو کشور، مشکلات واقعی نیست و بیشتر جنبه تبلیغاتی و شانتاژی داشته و بیشتر بر اساس رویکردهای طیف های خاص سیاسی می باشد. در جمهوری آذربایجان طیف های غرب گرا، روس گرا و ترک گرا وجود دارند که بر طبق منافع غرب، روسیه و ترکیه، سیاست هایی را پیگیری می کنند. ایران هم بر اساس منافع خود سیاست گذاری می کند. در جمهوری آذربایجان 98 درصد مسلمان و بیش از 80 درصد شیعه هستند. جمهوری آذربایجان کشوری است که تاریخ و تمدن ایرانی و اسلامی دارد و این کشور در واقع زاده تاریخ و تمدن ایرانی است. متاسفانه این موضوعات به خوبی بیان نشده است و گروه های ضد انقلاب و فرصت طلب، که از سوی سرویس های خارجی حمایت می شوند، با ایجاد تشنج و هوچی گری و تبلیغات ضد ایرانی، تلاش می کنند روابط دو کشور را برهم زنند. با وجود تاکید مقام های ایرانی بر حل مسائله قره باغ، علی اف تا چه حدی به میانجی گری ایران توجه دارد؟ در واقع مخالفان، قره باغ را متصل به گروه مینسک کرده اند و فرانسه، روسیه و آمریکا متولی حل این موضوع هستند. یعنی مسئله قره باغ از دست جمهوری آذربایجان و ارمنستان خارج شده و به دست سه کشور روسیه، فرانسه و آمریکا افتاده است و تا زمانی که منافع آنها تامین نشود، امیدی به حل این مسئله نیست. واقعیت آن است که ایران به عنوان کشور همسایه، که بیشترین مرز خشکی را با قره باغ داشته و با ارمنستان و آذربایجان هم دارای مرز است، و همچنین با توجه به تعلق تاریخی این مناطق به ایران و..، تنها گزینه ای است که می تواند مشکل قره باغ را حل کند. یعنی ایران می تواند به عنوان میانجی بی طرف و مستقل وارد موضوع گردد. اما نه روس ها و نه آمریکایی ها حاضر به قبول میانجی گری ایران نیستند؛ چرا که به دنبال منافع خود در قره باغ هستند. چنانچه در ارمنستان، زیان هایی چون مهاجرت معکوس و بیکاری و... زاده سیاست های اعمالی است. در شرایط کنونی چه فرصت هایی در توسعه روابط کنونی وجود دارد؟ در حل رژیم حقوقی دریای خزر ما نوعی فرصت استراتژیک داریم. جدا از این، دو کشور در حل مشکلات امنیتی در منطقه می توانند همکاری هایی داشته باشند. همچنین آذربایجان می تواند به عنوان کشوری فعال در حوزه قفقاز جنوبی و کشورهای همسود، در زمینه توسعه روابط اقتصادی نقش ایفا کند. به علاوه می تواند ایران به عنوان پلی برای جمهوری آذربایجان باشد و بنادر جنوب ایران به ترانزیت نفت و گاز جمهوری آذربایجان کمک کند. جدا از این، شرکت های ایرانی می توانند در مباحث محیط زیستی، ساخت و ساز و سرمایه گذاری مشترک در پروژه های گوناگون شرکت کنند. مشکل موجود، نوعی ذهنیت ضد ایرانی در رسانه های ترک گرا، روس گرا و غربگرا در این کشور است. این در حالی است که همه کشورها می دانند با توجه به توان فنی، فرهنگی و.. ، اگر ایران وارد آذربایجان گردد، کشورهای دیگر در حاشیه قرار خواهند گرفت. لذا آنها با تبلیغات ضد ایرانی، موجب عدم نفوذ در آذربایجان و کسب جایگاه شایسته توسط ایران در این کشور می شوند. در کنار این نیز برخی افکار در ایران و آذربایجان و سیاست های غلط و نپخته و ... موجب بروز عدم توسعه می گردد. بازیگران و مخالفان کنونی توسعه روابط دو کشور کدام ها هستند؟ اصلی ترین بازیگران مخالف روابط ایران و جمهوری آذربایجان، رژیم صهیونیستی است. ما دیدیم که اسرائیل با ایجاد اختلاف و تفرقه، فضای مناسبی در جهت تنفس خود در منطقه پیدا کرده است. با توجه به اینکه کشور آذربایجان کشوری نفت خیز می باشد و دارای پتانسیل تولید انرژی منطقه و تامین بخشی از نیاز مناطق دور است، اسرائیلی ها به شدت از توسعه روابط ایران با این کشور می هراسند و به بهانه تروریسم و اسلام گرایایی، از گسترش رابطه دو کشور ممانعت کرده و تلاش می کنند روابط دو کشور را تحت مدیریت خود قرار دهند. یعنی با اعمال فشار، از طریق آمریکا و اروپا به آذربایجان، فاصله بین ایران و آذربایجان را افزایش داده تا آذری ها بیش از حد به ایران نزدیک نشوند. آنها در این مسیر کمک های نظامی، امنیتی و سیاسی به باکو کرده و موجب همراهی بخشی از سیاست مداران آذری شده اند. این رویکرد در کنار ناتوانی رژیم صهیونیست در انجام تعهدات خود در مورد جمهوری آذربایجان، موجب مخالفت هایی داخلی شده است. در کنار این نیز باید به نقش ترکیه اشاره کرد. ترکیه رقیب سیاسی و اقتصادی ایران است و به عنوان کشوری که سهم زیادی در جمهوری آذربایجان داشته، شناخته می شود. شرکت های ترکی بیشترین سرمایه گذاری را در بخش های مسکونی، اقتصادی، انرژی و زیربنایی آذربایجان داشته اند و این امر در خلاء حضور شرکت های ایرانی و به خاطر تبلیغات ضد ایرانی و پان ترکیستی، محقق گشته است. ترک ها با شعار یک ملت و دو دولت، خود را حامی باکو، و ایران را حامی ارمنستان معرفی کرده اند. در بعد دیگری، اتحادیه اروپا و آمریکا براساس منافع خود، انرژی، امنیت و اقتصاد منطقه را سیاست گذاری کرده و ایران را به عنوان کشور مخالف سیاست های اتحادیه اروپا و آمریکا در آذربایجان معرفی می کنند. آنها سعی می کنند جمهوری آذربایجان را در شمار پیروان اتحادیه اروپا داشته باشند و با وعده و وعید به این کشور، در مسائل بنیادین این جمهوری، مانند قره باغ، نفوذ کنند. جدا از این، بازیگران روسیه نیز بر طبق منافع خود حرکت می کند. روسها منافع خود را در نظرداشته و با درک روابط ایران و جمهوری آذربایجان، بر این نظرند که این روابط نباید بر خلاف منافع روسیه باشد. یعنی روابط ایران و جمهوری آذربایجان اگر برخلاف حد و مرز مد نظر آنها باشد، اعمال نفوذ خواهند کرد. روس ها، آذربایجان را به عنوان بخشی از حوزه اقتصادی، امنیتی و منافع ملی خود تعریف کرده و حضور در این کشور را با آمریکا و اروپا تقسیم کرده تا حقوق خود را حفظ کنند. آیا ممکن است روادید برای ایرانیان از سوی جمهوری آذربایجان لغو شود؟ من فکر نمی کنم طرف آذری حاضر به لغو رواید به ایران باشد. در واقع حجم سفر ایرانی ها به آذربایجان، خیلی بیشتر از حجم سفر آنها به ایران است. همچنین مسائل امنیتی و حل نشده و برخی اختلاف ها موجود است. سوم اینکه درآمد ویزا برای دولت آذربایجان، مبلغ هنگفتی است. آینده روابط ایران و جمهوری آذربایجان به چه متغیرهایی وابسته است؟ اگر روابط ایران و جمهوری آذربایجان دو طرفه باشد، روابط خوب و استراتژیکی را شاهد خواهیم بود. اما روابط کنونی ایران و باکو از چند موضوع تاثیر می پذیرد. نخست، مسائل امنیتی دو کشور مهم است. یعنی بخشی از مسئولان آذری و حزبی به این مساله دامن می زنند. دوم اینکه، روابط آذربایجان و اسرائیل، تاثیراتی منفی بر روابط ایران و جمهوری آذربایجان دارد. مساله دیگر، موضوع رژیم حقوقی خزر است. در واقع سیاست های آذربایجان در مورد مساله خزر، می تواند موجب مشترکات و همسویی هایی با ایران باشد. موضوع انرژی و همکاری با ایران، در این زمینه مهم است. اروپا و آمریکا سعی در مدیریت انرژی باکو دارند و این امر هم از موضوعاتی است که می تواند در روابط دو کشور تاثیرگذار باشد. در بیان کلی می توان گفت، در کوتاه مدت روابط دو کشور در حال توسعه خواهد بود. در هشت سال گذشته گام هایی برای توسعه روابط برداشته شد، اما ایران با جمهوری آذربایجان باید در مسیر حل ریشه ای مشکلات دو کشور تلاش کنند. پان ترکیسم، حل مساله رژیم حقوقی دریای خزر و حضور اقتصادی ایران در آذربایجان و.. ، مهم است. متاسفانه در سالهای گذشته شرکت های ایرانی بیشتر ورشکسته شده و یا با بی مهری مسئولان آذری روبرو شده اند. در واقع موضوع بی مهری به ایران و نگاه منفی به تهران اگر حل شود، روابط خوب خواهد شد. در واقع اگر مسئولان دو کشور قصد حل این موضوعات را دارند، باید به این مسائل توجه کنند، اگر نه با رفت و آمد، بیانیه و قراردادها نمی توان به گسترش روابط دست یافت. ما اکنون قراردادها و تفاهم نامه های زیادی داریم که عملی نشده است. *کارشناس مسائل آذربایجان /انتهای متن/
93/01/26 - 06:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]
-
گوناگون
پربازدیدترینها