واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
کدامیک از کشورهای دنیا طعم قدرت هستهای را چشیدهاند؟/ وقتی اسرائیل و کره شمالی تن به معاهدات بین المللی هستهای نمیدهند
در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات هستهای و حضور مجدد ظریف و اشتون در وین، نگاهی داریم به روند هستهای شدن قدرتهای جهان.
به گزارش نامه نیوز، امشب، ظریف، وزیر خارجه ایران به همراه «کاترین اشتون» مسئول گروه 1+5 با حاضر شدن بر سر میز شام کاری استارت دور جدید مذاکرات هسته ای با هدف دستیابی به توافق جامع و نهایی را میزنند.
از مهمترین موضوعات مورد بحث در مذاکرات هسته ای پیش از توافق ژنو و پس از آن به رسمیت شناختن حق غنی سازی ایران است. غنی سازی اورانیوم در ایران از خطوط قرمز حکومت و مردم است که ظریف و هیئت ایرانی توانستند با قدرت چانه زنی خود غرب را به پذیرفتن و به رسمیت شناختن این موضوع متقاعد کنند.
در این گزارش نگاهی داریم به روند هسته ای شدن قدرت های جهانی و روند و شرایطی که معاهده انپیتی برای اعضای خود فراهم آورده است:
پس از آن که آمریکا در دوران جنگ جهانی دوم از بمب اتمی استفاده کرد رقابت شدیدی از سوی سایر کشورهای جهان برای دستیابی به این سلاح آغاز شد، پس از آمریکا شوروی سابق در سال ۱۹۴۹ ،انگلیس در سال ۱۹۵۲ ، فرانسه در سال ۱۹۶۰ و جمهوری خلق چین در سال ۱۹۶۴ هر کدام به یک حکومت هستهای تبدیل شدند.
در دوران جنگ سرد در سال 1968 میلادی اما گامی مهم در جهت کنترل روند رو به رشد تلاش کشورها برای برخورداری از دانش هستهای و همچنین امکان دستیابی به سلاح هستهای برداشته شد. پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای با نام مختصر «انپیتی» در این دوران، میان چند کشور محدود در جهان منعقد شد که بر اساس مفاد آن، کشورهای جهان به دو دسته دارای سلاح هستهای و فاقد این سلاح تقسیمبندی شدند.
کشورهای برخودار از سلاح اتمی، نامهایی را در بر می گرفت که تا تاریخ انعقاد این قرارداد، این سلاح را کسب و یا از آن استفاده کردهبودند، چین،فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا به عنوان پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد در این فهرست بودند.
مهمترین هدف انعقاد این معاهده جلوگیری از گسترش سلاحهای هستهای و پی گیری مذاکرات خلع سلاح و همچنین کمک به کشورهای غیرهستهای برای به کارگیری فناوری صلحآمیز هستهای بود. معاهده «انپیتی» امروزه در بسیاری از مناقشات به عنوان مرجعی برای به رسمیت شمردن حق برخوداری کشورهای عضو از برنامه صلحآمیز هستهای به شمار میرود.
تاکنون 189 کشور جهان با امضای این پیمان به آن پیوستهاند. کشورهای هند و پاکستان و همچنین اسرائیل که همگی به سلاح اتمی مجهز هستند این پیمان را نپذیرفته و به عضویت آن درنیامدند. کرهشمالی نیز که در ابتدا به این معاهده پیوست در ادامه با دستیابی به فناوری سلاح اتمی که موجب نقض این پیمان شد از معاهده خارج شد.
با وجود عضویت 189 کشور در پیمان منع گسترش سلاح اتمی اما معدود کشورهایی هستند که توانستهاند غنی سازی اورانیوم را در خاک کشور خود انجام دهند و به این فناوری دست پیدا کنند. آرژانتین، برزیل، چین، فرانسه، آلمان، هند، ایران، ژاپن، هلند، کره شمالی، پاکستان، روسیه، انگلیس و آمریکا کشورهایی هستند که هم اکنون روند غنیسازی اورانیوم را انجام میدهند و سطوح غنی سازی مختلفی را صورت میدهند.
بر این اساس کشورهایی که انپیتی را امضا کردهاند بر اساس ضوابط و بازرسیهای آژانس به صورت ذاتی حق آن را دارند که سوخت مورد نیاز نیروگاههای هستهای خود را با غنیسازی اورانیوم تأمین کنند. بر اساس بند چهارم بند چهارم ماده انپیتی مطرح شده است که «هیچ چیز در این معاهده نباید به معنی تأثیرگذاری بر حق مسلم تمامی اعضای این پیمان برای تولید، تحقیق و استفاده از انرژی هستهای برای اهداف صلحآمیز، بدون تبعیض و مطابق با بندهای یک و دو این پیمان باشد.»
جمهوری اسلامی ایران نیز طی چند سال اخیر که وارد مذاکرات هستهای با کشورهای غربی شده است، بارها بر حق غنیسازی ایران بر اساس این بند از معاهده منع گسترش به عنوان یکی از اعضای این توافق نامه تاکید کرده است.
به همین خاطر، «محمد جواد ظریف» در صبحگاه توافق ژنو پس از دست یابی به توافق تاریخی هستهای، تاکید کرد که «جهان غنی سازی ایران را به رسمیت شناخت». این در حالی است که تلاشهای بسیاری از سوی غرب و اسرائیل برای ممانعت از به رسمیت شناختن این حق برای ایران صورت گرفت اما پس از این توافق ژنو که به صراحت در آن از این حق سخن گفته شده است، خشم و عصبانیت برخی از کشورهای منطقه و اسرائیل را در برگرفت و حتی ریاض تهدید کرد که روند غنی سازی را آغاز خواهد کرد.
1393/1/18
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]