محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831575510
توسعه کره جنوبی و درسهای آن برای جمهوری اسلامی ایران
واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: توسعه کره جنوبی و درسهای آن برای جمهوری اسلامی ایران
علی متین فر*
کد خبر: ۳۸۹۳۰۲
تاریخ انتشار: ۰۹ فروردين ۱۳۹۳ - ۱۱:۳۴ - 29 March 2014
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید مسئله پیشرفت و توسعه کشور و رسیدن به جایگاه واقعی در منطقه و و رسیدن به ایران ترسیم شده برای سال 1404 امیدی دوباره یافته است در این راستا می توان به مدیران اقتصادی کشور که در پی توسعه و پیشرفت ایران زمین هستند الگوهای مختلفی را ارئه نمود هر چند تشابه شرایط ایران با کره جنوبی دارای تفاوت هائی می باشد شاید بررسی موضوع توسعه سریع در کره جنوبی و روند آن بتواند مورد توجه و بهربرداری قرار گیرد. این یادداشت بر آن است که روند توسعه کره جنوبی را به اختصار مورد بررسی قرار دهد و در پایان منتج به این خواهد که جمهوری اسلامی ایران چه درسهائی را می تواند از توسعه این کشور بیاموزد و پرسش این نوشتار نیز در عنوان مطلب جای داده شده است و به آن پاسخ داده خواهد شد.
نگاهی به روند توسعه کره جنوبی
کره جنوبی به دلیل فقدان منابع معدنی به عنوان کشوری فقیر مطرح بوده است این کشور تا دهه 80 میلادی از گیرندگان کمک های توسعه از کشورهای مختلف بوده و طبق آمار موجود و منتشره از سوی موسسات معتبر اقتصادی کره ای صادرات سالانه آن در اواخر دهه شصت میلادی از 100 میلیون دلار تجاوز نمی کرد اما این کشور با تلاش وافر مردم و نیروی کار آن، دریافت کمک های توسعه ای، برنامه ریزی دقیق و منظم و رهبری قوی و نگاه کلان و ملی این رهبران توانست طی نیم قرن به یکی از شکوفاترین اقتصادهای دنیا مبدل گردد. کره جنوبی در سال 2012 میلادی رشدی 3 درصدی را تجربه نمود و صادرات آن به دنیا به 548 میلیارد دلار رسید و پیش بینی شده است که در سال 2013 میلادی صادرات این کشور از مرز 600 میلیارد دلار خواهد گذشت.
روند توسعه سریع این کشور موضوعی است که اکنون مورد توجه جوامع و کشورهای مختلف از پنج قاره دنیا قرار گرفته است و مسئولین اقتصادی خیلی از کشورها در صدد الگو گیری از مسیر طی شده توسعه این کشور و پیاد نمودن چنین روندی در کشور خود می باشند به نحوی که برخی از کشورهای آسیای مرکزی، کره جنوبی را به عنوان الگوی توسعه خود قرارداده و روابطی راهبردی با آن برقرار نموداند و بسیاری از پروژه های کلان اقتصادی خود را به کره ای ها واگذار کرده اند و مقامات کره جنوبی نیز هر ساله با افتخار ضمن اشاره به گذشته نه چندان مناسب خود کنفرانسهای متعدد و سمینارهای گوناگونی را برای ارائه الگوی توسعه به جهان سوم و کشورهای کمتر توسعه یافته برگزار می کنند. این نوشتار در پی بررسی روند توسعه کره جنوبی به صورت گذرا است تا بتواند شمه ای کوتاهی از این روند را پیش روی خواننده قرار دهد و بتواند مسیر را برای توسعه کشورمان هر چه بهتر روشن نماید و در پایان گفته خواهد شد که جمهوری اسلامی ایران چه درسهائی را می تواند از روند توسعه این کشور بیاموزد.
استراتژی ها و برنامه های اقتصادی اعمال شده طی دوران توسعه اقتصادی کره جنوبی
الف - سیاست جایگزینی واردات 1961-1948
ب- توسعه صادرات صنایع سبک 1972-1962
ج- توسعه صنایع سنگین و شیمیایی1979-1973
د- اصلاحات اقتصادی 1985-1980
ه- شکوفائی مجدد اقتصادی1996-1986
و- بحران مالی و اقتصادی 1997-1998 و علل آن
ز- بحران کارت های اعتباری و دوران شکوفائی پرسرعت 2008-2000
اتخاذ راهبرد جایگزینی واردات(1961-1948)
در این دوران مشکلات بسیار زیادی کره جنوبی را احاطه کرده بود و دولت وقت به ریاست جمهوری سیگمان ری فقط به فکر حل مشکلات فوری گرسنگی و فقری بود که بر این کشور به دلیل فقدان منابع معدنی و مالی حاکم شده بود و در این دوران اندیشه ای در مورد توسعه اقتصادی بروز و ظهور نیافت. پس از جنگ دو کره و در نهایت جدائی این دو از یکدیگر 90 درصد برق شبه جزیره، 80 درصد تولیدات معدنی و 90-80 درصد محصولات شیمیایی و فلزی در بخش شمالی قرار گرفت و نیمه جنوبی از این امکانات محروم گردید و خروج تکنسین های ژاپنی نیز بر وخامت اوضاع در بخش جنوبی افزود. مهمترین هدف در این دوره انجسام ملی و تامین مایحتاج روزمره مردم برای جلوگیری از قحطی و شیوع بیماری های واگیر بود.
در زمان جنگ دو کره اتحاد و انسجام ملی در جنوب تقویت شده بود و درست پس از جنگ این اتحاد و انسجام از هم فروپاشید و اختلافات درونی تشدید گردید. در این دوره اصلاحات ارضی توسط دولت نظامی وابسته به آمریکا صورت پذیرفت و 91 درصد زمین هائی که در اختیار ژاپنی های استعمارگر قرار داشت را به کره ای ها واگذار نمود ( قانون اصلاحات ارضی در سال 1950-1949 تصویب و در سال 1953 اجرائی گردید.)
جنگ مردم کره جنوبی را به یک اندازه فقیر کرد و نوعی برابری اجتماعی ایجاد شد. زمین داران بزرگ پس از فروش زمین های خود دارائی هایشان را در صنایع تولیدی و فعالیت ها تجاری سرمایه گذاری کردند و این اقدام بستر توسعه اقتصادی را فراهم نمود.
جنگ دو کره به دلیل رقابت های ایدئولوژیک و اقتصادی غرب و شرق باعث افزایش کمک های اقتصادی آمریکا به کره جنوبی گردید برخی کمک های اقتصادی آمریکا را طی سالهای 1945 تا 1978 میلادی 6 میلیارد دلار برآورد کرده اند برخی دیگر میزان کمک های آمریکا را از سال 1945 لغایت 1967 را 6/12 میلیارد دلار تخمین زده اند. در این مدت کره 3 میلیارد دلار کمک نیز از ژاپن به عنوان استعمارگر سابق دریافت نمود. برخی منابع دیگر حکایت دارند طی سی سال کره جنوبی 27 میلیارد دلار کمک خارجی ار کشورهای مختلف دریافت کرده است. بیش از 70 درصد از کمک های اعطائی به کره جنوبی بین سالهای 1960-1945 بوده است و این موضوع نشان دهنده اهمیت این کمک ها در ایجاد زیرساخت های اقتصادی و شروع روند توسعه طی این دوره می باشد. مسئله مهم این است که کمک های اعطائی آمریکا زیر نظر آژانس بازسازی کره سازمان ملل و اداره اقدام خارجی بود و در سرمایه گذاری و ایجاد زیر ساخت های اقتصادی و صنایع زیربنائی و ساختاری هزینه گردید. طی سالهای60-1953 میلادی 71 درصد از واردات کره از محل کمک های آمریکا تامین گردید. اقتصاد کره طی این مدت 5 درصد رشد داشته است و رشد بخش صنعت و تولیدات صنعتی 20 درصد بوده است.
دهه 50 را دهه انباشت غیر قانونی ثروت در کره نام نهاده اند و افراد ذی نفوذ در پی بدست آوردن سهمی از کمک های خارجی، وام های بلند مدت دولتی، یارانه های دولتی و مجوز های صادرات و واردات و امتیازات گوناگون بودند.در این دوره بود که چائبولها( شرکت های بزرگ) متولد شدند و مشکلات اقتصادی در اواخر دهه 50 و در پی کاهش کمک های آمریکا به کره و درخواست برای کاهش ارزش وون در مقابل دلار ( هر دلار با 63 وون معاوضه می شد که آمریکا درخواست کرد هر 128 وون در مقابل هر دلار معاوضه شود ) که موجب افزایش تورم و بالتبع موجب بروز نا آرامی و برکناری سیگمان ری از ریاست جمهوری کره جنوبی شد.
توسعه صادرات صنایع سبک(1972-1962)
در دهه 1950 اغلب صادرات کره جنوبی منسوجات پنبه ای، تصفیه شکر، صنایع آرد سازی و مواد غذائی بود. ولی در دهه 1960 صادرات این کشور از موارد فوق الذکر به الیاف مصنوعی و شیمیائی- صنایع بافندگی، تولید ادویه جات، کنسرو سازی، سیمان، نیروگاههای برق و تصفیه خانه های نفت تغییر یافت به عبارتی در این دهه نوع صادرات تغییر نمود.
پارک چونگ هی دیکتاتور نظامی کره که از وی به عنوان معمار توسعه این کشور نیز نام برده می شود طی کودتای نظامی در این کشور به قدرت رسید و دست به تعقیب یک برنامه رشد اقتصادی برون گرا زد در این دوران دو برنامه 66-62 و 71-1967 اجرا گردید و شاخص های اقتصادی طی این دو برنامه با رشد زیادی مواجه شد برای مثال در این دوره تولید ناخالص داخلی از 3/2 میلیارد دلار به 7/10 میلیارد دلار رسید و تقریبا 5 برابر شد و درآمد سرانه از 87 دلار در سال 1962 به 319 دلار در سال 1972 رسید و به 6/3 برابر افزایش یافت.
صادرات کره جنوبی طی این مدت از 8/54 میلیون دلار به 624/1 میلیارد دلار رسید و واردات نیز به همین نسبت افزایش یافت ولی این واردات در جهت خرید کالاهای سرمایه ای و کالاهایی در جهت تولید محصولات صادراتی صورت گرفت. برنامه اول توسعه اقتصادی طی این مدت به خوبی اجرا گردید و رشد سالانه اقتصادی طی این برنامه به 3/8 درصد رسید و برنامه دوم تدوین گردید و رشد کره طی برنامه دوم به 4/11 درصد افزایش یافت. ساختار صادراتی طی سالهای دهه70-60 تغییر یافت در سال 1962میلادی 10 کالائی که صادرات این کشور را تشکیل می داد مواد خام و معدنی، الوار، محصولات کشاورزی و ماهیگیری بودند ولی در سال 1971 میلادی 41 درصد از صادرات کره شامل پوشاک و منسوجات می شد که نشان دهنده حرکت کره به سمت توسعه صنایع سبک بود. استفاده از نیروی کار ارزان و ورود به صادرات منسوجات و کفش به کشورهای آمریکا و ژاپن که نسبت به آن حساسیت کم بود در این دوره صورت گرفت.
در این دوران ایجاد شرکت های بزرگی همچون شرکت هواپیمائی ملی کره، شرکت نیروی برق کره، شرکت نفت کره ، شرکت صنایع سنگین اینچون، شرکت توسعه معادن کره، شرکت کشتی سازی کره صورت گرفت. در این مدت چندین بانک از جمله بانک صنایع کوچک و متوسط، بانک ارزی کره، بانک توسعه کره ایجاد شد.
در مدت اجرای این برنامه ها استخدم های دولتی بسیار سخت بود و سعی بر این بود که شایسته ترین افراد به دیوانسالاری برسند برای مثال طی 85-1963 میلادی 157 هزار نفر در آزمون های دولتی شرکت کردند و تنها 2600 نفر یعنی 7/1 درصد پذیرفته شدند.
در طی این دوره کره جنوبی در جهت تسهیل سرمایه گذاری خارجی چندین قانون از جمله قانون گسترش ورود سرمایه های خارجی 1962، قانون تضمین بازپرداخت استقراض خارجی 1962 و چند قانون دیگر تصویب گردید و وامهای خارجی عمدتا از آمریکا و ژاپن دریافت شد که میزن این وام ها به 30 درصد تولید ناخالص داخلی کره رسید.
توسعه صنایع سنگین و شیمیایی(1979-1973)
با توجه به ورود چین و اندونزی به بازار صنایع کاربری همچون منسوجات و کفش و ناتوانی کره برای رقابت با این کشورها اولویت های صادراتی کره تغییر یافت و استراتژی فوق اتخاذ گردید. پارک چونگ هی رئیس جمهور وقت معتقد بود کره با دارا بودن کارگران ماهر و منظم، جذب سرمایه ها و تکنولوژی خارجی خواهد توانست در توسعه صنایع سنگین و شیمیائی موفق شود. هدف از استراتژی مذکور شش صنعت شامل: فولاد، پتروشیمی، فلزات غیر آهنی، کشتی سازی، الکترونیک و اتوموبیل سازی بود در این زمینه وی برای توسعه تمام زمینه های فوق طی سالهای 1967 تا 1979 قوانین زیر بنائی را تصویب کرد.
با اجرای دو برنامه توسعه اقتصادی دیگر یعنی 1976-1972 و 1981-1977 ترکیب صادراتی کره تغییر نمود اگر کره در دهه هفتاد پوشاک، منسوجات، تخته سه لائی، اسباب بازی، ترانزیستور و ماهی تازی بود در دهه 80 به صادر کننده تلویزیون و اتوموبیل تبدیل گردید.
اثرات منفی این برنامه ها طی دهه های 70-80 بروز و ظهور یافت و بالتبع بدهی های خارجی کره رو به فزونی نهاد و کره به یکی از بدهکار ترین کشورهای جهان مبدل شد.در این دوران به صنایع کوچک و متوسط(SME) توجه کمتری شد و بیشتر به چائبول ها( شرکت های بزرگ ) برای توان رقابت با همتاهای بین المللی اهمیت داده شد.
اصلاحات اقتصادی( 1985-1980)
در انتهای دهه هفتاد علائم یک بحران بزرگ اقتصادی در کره پدیدار شد. دولت آقای پارک چون هی بوجود آمدن بحران را احساس کرده بود و دستور اجرای سیاست های تثبیت اقتصادی را صادر کرد ولی فرصت اجرای آن را پیدا نکرد. اقتصاد کره و صادرات گرا شدن آن موجب تاثیر پذیری شدید از تحولات بین المللی گردید. شوک نفتی ایجاد شده و حمایت گرائی دولت های مختلف از ورود کالاهای خارجی موجب بحران برای کره جنوبی و کاهش صادرات این کشور و همچنین موجب منفی شدن تولید ناخالص ملی کره در سال 1980 گردید. موضوع بالا و افزایش هزینه های کارگری، تورم مزمن، عدم تعادل اقتصادی، کاهش برداشت محصولات کشاورزی و همچنین ترور پارک چون هی بر ابعاد و عمق بحران در کره جنوبی افزود.
اما با به قدرت رسیدن رئیس جمهوری بعدی یعنی آقای چون دو هوان برنامه 5 ساله پنجم با هدف ایجاد توازن اقتصادی و استحکام بخشی به اقتصاد آغاز گردید. کره با این برنامه در راستای واگذاری اقتصاد به دست بخش خصوصی و عملکرد بازار بود اولویت دولت شامل تثبیت و آزاد سازی اقتصادی بود. شعار رشد به هر قیمت در دولت قبلی به ثبات به هر قیمت تغییر یافت. با اجرای برنامه مذکور شکوفایی اقتصادی مجددا در کره جنوبی پدیدار شد.
شکوفائی مجدد اقتصادی(1996-1986 )
با انعقاد پیمان پلازا در سپتامبر 1985 كه در آن رهبران پنج اقتصاد بزرگ دنيا یعنی آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه و ژاپن توافق هايي را در رابطه با سياست هاي اقتصادي به عمل آوردند و همچنین کاهش ارزش دلار ، مجددا صادرات کره افزایش یافت. برنامه پنجساله ششم 1991-1987 با تاکید بر تثبیت اقتصادی و افزایش توان رقابتی اقتصادی کشور و تقلیل مداخله دولت اجرا گردید. در این برنامه ساختار صادراتی کره تغییر کرد و صادرات محصولات با تکنولوژی بالاتر رشد قابل توجهی نمود. برنامه پنجساله هفتم اقتصادی طی سالهای 1996-1992اجرا گردید.اصول برنامه قبلی مورد توجه بود و بر توسعه تکنولوژی و تاکید بر رشد متوازن به صورت گسترش شرکت های کوچک و متوسط تاکید گردید.
در سال 1996 تولید ناخالص داخلی کره به 4/480 میلیارد دلار افزایش یافت و در مقایسه با 9/280 میلیارد دلار در سال 1992 رشد خوبی را تجربه نمود اما در اوایل دهه 90 با مشکلاتی همچون:گیر کردن بین کشورهای پیشرفته صنعتی و کشورهای تازه صنعتی شده و به عبارتی این کشور نتوانسته بود از رقابت با کشورهای تازه صنعتی شده ای همچون هند، اندونزی، چین ، تایلند ، مالزی ، سنگاپور ،تایوان و هنگ کنگ رهائی یابد. علیرغم توسعه اقتصادی و اجرای برنامه های مختلف نتوانست از نظر توسعه سیاسی پیشرفتی داشته باشد هر چند ادعای پیوستن به کشورهای توسعه یافته را داشت ولی توسعه سیاسی و اقتصادی آن متوازن نبود که این مسئله در دوره کیم دای جونگ مورد توجه جدی قرار گرفت. کره نیازمند اصلاحات مالی بود چون مردم رشد چائبولها را نتیجه مالیات های پرداخت شده خود می دانستند و این شرکت ها فقط در اختیار عده ای محدود و چند خانواده قرار گرفته بود. عدم حسابرسی مالی آنها و مشکلات بالا، چائبول ها را به یکی از معضلات بغرنج کره تبدیل نمود. کره جنوبی با چنین مسائل و مشکلاتی قدم در سال 1997 میلادی گذاشت و با بحران جدیدی مواجه گردید.
بحران اقتصادی و مالی سال 1997-1998 علل آن
برخی از تحلیلگران کمبود ذخایر ارزی را دلیل اولیه این بحران می دانند این مسئله موجب نرخ برابری بسیار سیال دلار آمریکا در مقابل وون کره جنوبی گردید. برخی دیگر از آنها عدم توفیق کره جنوبی در تطابق خود با پدیده پرشتاب جهانگرائی عنوان کرده اند. عده ای وابستگی این کشور به سرمایه گذاری خارجی و ضعف در بازپرداخت وام های کوتاه مدت را از دلایل این بحران بر می شمرند.
شعار شرکت های بزرگ کره یا همان چائبولها این بود که« بزرگتر از آن چیزی که بتوان شکست خورد» بود به عبارتی خودشان را شکست ناپذیر می دانستند ولی بحران مذکور این ادعا را رد نمود.در پایان نوامبر سال 1997 ذخایر ارزی قابل استفاده کره به 3/7 میلیارد دلار کاهش یافت و ماه قبل از آن 3/22 میلیارد دلار بود این وضعیت اعتماد سرمایه گذاران را از بین برد و تمدید وام هایی که سر رسید آن فر رسیده بود را غیر ممکن ساخت. با شروع سال 1997 یک سلسله ورشکستگی ها میان چائبولها از شرکت هانبو شروع شد و به سامی جین رو، های تای و کیا منتقل گردید و جوی از عدم اطمینان اقتصاد کره را فرا گرفت طی 2 ماه 9/1 میلیارد دلار پول داغ یا همان سرمایه گذاری کوتاه مدت از کره خارج شد و خروج سرمایه موجب سقوط شدید وون شد به نحوی که هر دلار برابر 800 وون به هر دلار برابر با 2000 وون رسید کره در نوامبر سال 1997 رسما از صندوق بین المللی پول درخواست کمک اضطراری کرد و در دسامبر همان سال دو طرف در خصوص وام 58 میلیارد دلاری به توافق نهائی رسیدند. طی موافقتنامه ای که بین صندوق بین المللی پول و کره جنوبی به امضاء رسید این کشور موافقت کرد که مقررات زدائی کند، بازار مالی کوتاه مدت به سوی سرمایه های خارجی گشایش یابد، به خارجی ها برای داشتن پست های عالی در هیات رئیسه بانک های کره اجازه داده شود و یارانه ها حذف گردد.
بحران کارت های اعتباری و دوران شکوفائی پرسرعت( 2008-2000 )
سال 2000 میلادی مجددا بحران کارت های اعتباری بوجود آمد که موجب بیکاری شدید شد ولی کره توانست به خوبی این بحران را نیز پشت سر بگذارد و روند توسعه خود را تشدید نماید.طی سالهای 2000 تا 2008 روند رشد و توسعه اقتصادی به سرعت ادامه یافت.در سال 2008 میلادی کره به عنوان یازدهمین اقتصاد دنیا مطرح گردید و رئیس جمهوری منتخب کره یعنی لی میونگ باک شعار 747 را برای کره سرداد به عبارتی وی قول داد کره به عنوان هفتمین اقتصاد دنیا با درآمد سرانه 40 هزار دلار و رشد اقتصادی 7 درصدی تبدیل گردد که این روند با بروز بحران اقتصادی در دنیا که از وال استریت آمریکا شروع و به نقاط دیگر دنیا سرایت نمود با مشکلاتی مواجه گردید.
به دلیل بحران سال 2008 که دنیا را فراگرفت رشد اقتصادی کره جنوبی در سال 2009 به صفر رسید و صادرات آن با افت شدید مواجه گردید اما کره توانست در همان سال به عنوان اولین کشور در بین اعضای OECD بحران را کنترل و به عنوان اولین کشور از آن خارج گردد و در سال 2010 نیز رشدی 5/4 درصدی را تجربه نماید اما این کشور نه تنها نتوانست به جایگاه یازدهمین اقتصاد دنیا بازگردد بلکه به جایگاه سیزدهمین اقتصاد دنیا نیز تنزل یافت. طبق پیش بینی ها در صورت عادی بودن شرایط اقتصادی دنیا کره جنوبی طی چند سال آتی رشدی 3 تا 5 درصدی را تجربه خواهد کرد.
درسهای روند توسعه کره جنوبی برای جمهوری اسلامی ایران
یکی از درسهای توسعه کره این است که در این کشور علیرغم اختلافات داخلی و وجود احزاب و گروههای مختلف روند توسعه کره جنوبی با حضور رهبران قوی و پیروی هوشمندانه و ملی نگرانه مردم و تلاش مجدانه و سخت کوشانه مدیران ادامه یافت و با تغییر روسای جمهوری این کشور در هفت برنامه طرح ریزی شده برای توسعه کره دگرگونی بنیانی حاصل نشد به عبارتی برنامه های توسعه ملی تعریف شد و به احزاب و گروهها و افراد وابسته نشد.
درس دوم این است که پیگیری روند توسعه بدون توجه به دموکرات یا دیکتاتور بودن در این کشور ادامه یافت و هر یک از روسای جمهور از نظامی و دیکتاتور گرفته تا دموکرات، خود را متعهد به اجرای برنامه های توسعه طرح ریزی شده می دانستند و به خوبی برنامه های مذکور را اجرا کردند و هر کدام از آنها قانون مصوب پنجساله توسعه را برای خود اصل می دانستند و بر اجرای آن تاکید داشتند. به عبارتی برنامه های توسعه را ملی و متعلق به خود می پنداشتند و پایبندی به قانون علامت مشخصه روسای جمهور کره جنوبی شده بود لذا می بینیم کشوری که طی چندین دهه از کشورهای مختلف کمک های توسعه ای دریافت می کرد در حال حاضر به کشوری تبدیل شده است که سالانه دو میلیارد دلار کمک های توسعه ای به کشور های کمتر توسعه یافته ارائه می دهد.
درس سوم این است که این کشور به مهمترین عامل توسعه یعنی نیروی انسانی ماهر تکیه و از آن حمایت کرد. نیروی کار کره نیز به کشور و توسعه آن علاقمند بود و از طرف دیگر قانون گریز نبود و کاری را انجام می داد که در آن تخصص داشت. در حال حاضر میزان ساعت کاری کارگران کره ای از بالاترین کشور دارنده ساعت کاری بالا در OECD بالاتر است و هر کارگر کره ای سالیانه بیش از 2300 ساعت کار و فعالیت دارد.
درس چهارم اینکه کره جنوبی در روند توسعه خود در هر پنج سال سعی کرد اولویت های صادراتی خود را با توجه به بازار بین المللی و رقابت بازار متحول نماید موضوعی که در برنامه های صادراتی ایران طی برنامه های توسعه خود مغفول مانده و هدف گذاری نشده است. به عبارتی به دلیل صادرات نفت به صادراتی غیر نفتی اهمیتی بسزائی داده نشده و اگر هم پیرامون آن اجلاس ها و سمینارهائی برگزار می گردد به دلیل عدم هدف گذاری و روشن نبودن سیاست های صادراتی عقیم می ماند.
درس پنجم تشویق و ترغیب شرکت های بزرگ کره برای تولید بیشتر و جهانی شدن توسط دولت این کشور بوده است. تعدادی از این شرکت ها اکنون جزء 500 شرکت برتر دنیا هستند. این موضوع یعنی کمک و تشویق شرکت های بزرگ ایرانی برای جهانی شدن مورد توجه نبوده و در دوران ریاست جمهوری های مختلف برخورد های گوناگونی صورت گرفته که در این نوشتار جای این مباحثه نیست.
درس مهم ششم توجه به برند ملی است. دولت، مردم و شرکت های کره ای به برند ملی (Made In Korea) اهمیت بسیاری قائل و نسبت به کیفیت اجناس با این برند حساس هستند و هر شرکتی اجناس بی کیفیت با نام ساخت کره تولید و صادر نماید و خلاف این موضوع اثبات گردد از سوی دولت جریمه سنگینی خواهد شد و اعتبار آن شرکت خدشه دار می گردد. موضوعی که در کشورمان به آن توجه نشده و شواهد بسیار زیادی وجود دارد که اجناس صادراتی ایران به کشورهای همسایه با نام ساخت ایران موجب نارضایتی همسایگان شده و مشکلات فراوانی در راستای صادرات مجدد کالاهای مذکور ایجاد شده است.
نکته هفتم این است که برنامه های توسعه اقتصادی طرح ریزی شده به خوبی اجرا و خصوصی سازی در این کشور جدی گرفته شد به عبارتی در اواسط برنامه پنجم توسعه این کشور می بینیم که بخش خصوص حمایت و مورد احترام واقع می شود البته خصوصی سازی واقعی صورت می گیرد و اقتصاد به بخش شبه دولتی واگذار نمی شود. موضوعی که باید مورد توجه جدی مسئولین مربوطه کشورمان قرار گیرد.
درس هشتم از این روند درس تعامل با دنیاست. این کشور سعی نمود بدور از هیاهو و دشمن سازی روند توسعه خود را طی و از نظر اقتصادی قوی و توانمند شود. در تمامی مقاطع تحصیلی مدارس این کشور تاکید می شد و می شود که دنیا دوست ماست و ما دنیا را دوست داریم.
در نهایت می بینیم که کره جنوبی با اجرای صحیح و دقیق هفت برنامه توسعه اقتصادی به یکی از اقتصادهای برتر دنیا مبدل شده است. اکنون کره جنوبی عضو گره جی 20 می باشد و طی دوسال گذشته به کلوب کشورهای یک تریلیون دلاری پیوسته است. هر چند این کشور در سطح بین المللی از نظر سیاسی دارای جایگاه رفیعی در بین کشورها نیست اما در چند سال اخیر سعی نموده جایگاه سیاسی جدیدی را در دنیا و در گستره بین المللی برای خود تعریف نماید و تا حدودی در این مسیر نیز موفق عمل کرده است این کشور در تلاش بوده است که پست های مهم بین المللی را نیز کسب نماید و اخذ دبیر کلی سازمان ملل متحد یکی از توفیقات این کشور بوده است.
سوال مطروحه این است که آیا همه کشورها می توانند توسعه کره را به عنوان الگوئی مناسب و قابل تقلید برای توسعه خود برگزینند؟ برخی بر این عقیده اند که روند توسعه کره مختص این سرزمین( کشوری بدون منابع معدنی ) این مردم( سخت کوش، منعطف و نظم پذیر ) و این فرهنگ ( کنفوسیوسی ) است و قابل تعمیم به دیگر مناطق با مشخصات و فرهنگهای متفاوت دیگر نیست. اما نگارنده بر این اعتقاد است جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی می تواند با اجرای دقیق سند چشم انداز 20 ساله (ایران 1404 ) به جایگاه رفیع خود در منطقه دست یابد هر چند ایران اکنون از جنبه توسعه سیاسی و نقش منطقه ای از جایگاه والائی در حوزه آسیا و خاورمیانه برخوردار است ولی از نظر اجرای سند چشم انداز طی سالهای اخیر انحرافاتی صورت پذیرفت اما امید می رود دولت کنونی تدبیر و امید و دولت آتی بتواند سرعت بیشتری را به اجرای این سند بدهند و کشورمان را به جایگاه واقعی، محق و مورد انتظار برسانند.
*کارشناس ارشد روابط بین الملل
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[مشاهده در: www.tabnak.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]
-
گوناگون
پربازدیدترینها