واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۲۶ اسفند ۱۳۹۲ - ۰۷:۴۶
مجموعههای تاریخی زیبا و منحصر به فرد شهر یزد با کاربریهای خدماتی و شهری خبر از رونق این شهر کویری در گذشتههای دور دارد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) – منطقه یزد، استان یزد به دلیل کویری بودن در گذشته، شهرهای کوچکی را در خود داشته است و خیرین و حاکمان مهمی نیز در این شهرها حکومت میکردند که از همان زمان، درصدد توسعه این شهرها برآمدهاند. از جمله اقدامات انجام شده برای توسعه شهرها، ایجاد مجموعههای کامل با کاربریهای خدماتی و شهری برای مردمانی بوده است که قصد ورود و خروج به شهر را داشتهاند. به همین دلیل نیز مجموعههای زیادی در استان یزد وجود دارد که برای رفاه حال شهروندان و مسافران به صورت کامل با ارائه تمام خدمات مورد نیاز برای اسکان از جمله آبانبار، حمام، مسجد، مدرسه، کاروانسرا و غیره ایجاد شده است که اگرچه با گذشت سالیان سال و وسعت شهرها به حوزه شهر ورود کردهاند، اما کاربری اصلی آنها خارج از دروازههای شهر و برای خدماترسانی به مردم بوده است. از شاهکارهای این مجموعهها میتوان به مجموعه امیرچخماق اشاره کرد که "امیر جلالالدین چخماق شامی" در قرن نهم هجری قمری با کمک همسرش "ستی فاطمه" ایجاد کردند که شامل میدانگاه و در اطراف آن آب انبار، خانقاه، مدرسه، کاروانسرا، چاه آب، بازار و از همه مهمتر مسجدی به همین نام است که در سال 841 هجری قمری به نام مسجد جامع نو بنا شده است. هم اکنون آب انبار این مجموعه با تغییر کاربری به عنوان زورخانه مورد استفاده باستانیکاران شهر یزد است و تکیه این مجموعه که شهرتی بیش از سایر اجزاء دارد، به عنوان یکی از مراکز مهم تاریخی و سیاسی استان و شهر یزد کاربری داشته و شناخته شده است. مجموعه خان، دیگر مجموعه شهر یزد است که در میدان خان که میدانی وسیع، خوش طرح و یکی از آثار "محمدتقی خان بافقی" است، قرار دارد. این مجموعه شامل میدان و مغازههای اطراف آن، راهی به بازار قیصریه، بازار مسجد ملا اسماییل، بازار مسگری و مسجد ریگ و مسجد ملااسماعیل دارد. مدرسه شفیعیه نیز در زاویه شمال شرقی این مجموعه قرار دارد و این مجموعه شامل بازار، مدرسه و حمام به نام خان است. تلاقی بازار خان با مجموعه بازارهای قیصریه، ملااسماعیل و مسگری و ایجاد بانک شاهی در دوره پهلوی در این مجموعه باعث رونق اقتصادی آن شده است. میدان این مجموعه نیز در دوره زندیه به عنوان جایگاه محکمه قضاوت و رسیدگی به امور بازاریان مورد استفاده بوده است. حمام خان نیز یکی از اجزاء این مجموعه است که به گرم خانه نور شهرت دارد و نقاشیهای به جا مانده در آن، از تزیینات خاص دوره زندیه به شمار میآید. این حمام در حال حاضر به یک سفرهخانه سنتی تبدیل شده است. مجموعه شاه کمالیه دیگر مجموعههای کامل شهر یزد است که در ضلع غربی مسجد جامع قرار دارد و شامل مدرسه، آب انبار، جمام، خانقاه، بیتالادویه و یا داورخانه است. "خواجه کمال الدین ابوالمعالی بن خواجه برهان" در سال 720 هجری قمری این مجموعه ارزشمند را ساخته و بقعه شاه کمالیه نیز در این مجموعه از اهمیت خاصی برخوردار است. مجموعه شهدای فهرج از دیگر مجموعههای شهر یزد و یادگاری از اولین شهدای اسلام در سال 32 هجری قمری است که در قرن هشتم هجری قمری "امیر مبارزالدین محمد" سرسلسله حکومت آل مظفر، بقعه و ضریحی در این مکان ساخته است و موقوفاتی بر آن مقرر کرده است و این مجموعه دارای آب انبار و صفههایی در مجاورت آن است. مجموعه امام یا شاه ولی هم از دیگر مجوعههای استان در شهرستان تفت است که شامل مسجد، بقعه، حسینیه، آب انبار، بازار و مدرسه است که همگی در مجاورت یکدیگر قرار دارند. از دیگر مجموعههای ساخته شده در استان یزد میتوان به مجموعه سلطان بندرآباد در شهرستان اشکذر اشاره کرد که متعلق به قرن هفتم هجری قمری است و شامل خانقاه، مسجد جامع، حسینیه، آب انبار، برج حفاظتی و مقبره است که در حصار و بارو محفوظ شده است. این مجموعه مدفن عدهای از مشایخ سلسله دادایی است که به مرور زمان در زیر ریگهای روان کویر مدفون شده بود و به همت اداره میراث فرهنگی از زیر خاک بیرون آورده شده است. مجموعه حجتآباد وزیر از دیگر مجموعههای شهرستان اشکذر است که شامل باغ، عمارت، حمام، آب انبار، ساباط و کاروانسرا است و بانی آن نیز "میرزا محمد مستوفی" است و در مسیر قنات حجتآباد قرار داشته که آب آن به حوض عمارت ختم میشده و از آن برای آبیاری باغها استفاده میشده است. عمارت این مجموعه با مساحت 1400 مترمربع در 3 طبقه ساخته شده است که حدود 130 سال قدمت دارد. حمام این مجموعه نیز دارای دو صحن 8 ضلعی با ترکیب آجرنماها در رنگهای سبز، کرم و قرمز با طرحهای حصیری و خفته راسته است. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1495]