محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
دکتر عرفان فدایی وکیل پایه یک دادگستری
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802420521
فارس از مدارس قدیمی در اصفهان گزارش می دهد مروری بر مدارس تاریخی اصفهان / شکوه تمدن اسلامی در کتیبه‌های لاجوردی سپاهان
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس از مدارس قدیمی در اصفهان گزارش می دهد
مروری بر مدارس تاریخی اصفهان / شکوه تمدن اسلامی در کتیبه‌های لاجوردی سپاهان
مدارس علمیه تاریخی اصفهان، نمادی ماندگار از فرهنگ و تمدن اسلامی و بازتاب علم و هنر ماندگار و جاودان دیار سپاهان است.
● گزارش تصويري مرتبط
-------------------------------
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، کهن دیار استان اصفهان، موزه‌ای درخشان از تاریخ تمدن ایران است که بهترین و ارزنده‌ترین میراث فرهنگ و هنر ایران زمین را در گستره دید هنرشناسان دنیا و عاشقان میراث تاریخی قرار داده است. استان اصفهان با جاذبه‌های بی‌بدیل و دل فریبش هرساله هزاران گردشگر خارجی به نصف جهان کشانده و هر بهار میعادگاه چند میلیون گردشگر ایرانی مشتاق فرهنگ و هنر و تاریخ است، به طوری که در ده سال گذشته با روی کار آمدن ستادهای استقبال بهاری از مسافران نوروزی، اصفهان همواره در ردیف سه شهر پر بازدید با بیشترین میزان ورودی گردشگران بوده است. اصفهان از دیر باز کانون علم و اندیشه اسلامی و پایگاه علمای بزرگ دینی بوده است به طوری که از قدیم تدریس علوم دینی در اکثر مساجد اصفهان برپا بود و با توسعه علوم اسلامی اولین کانون‌های علوم اسلامی در قرن چهارم با نام‌های بیت الحکمه، دارالحکمه، خزانه الحکمه در کنار مساجد تاریخی اصفهان به وجود آمدند. مؤلف کتاب «آثار ملی ایران» می‌نویسد: «از دوره آل‌بویه و آل زیار ساخت مدارس علمیه در کنار مساجد اصفهان به سبک چهار ایوانی با حجره‌های دو طبقه در دور حیاط‌های بزرگ آغاز شد و آوازه مدارس علمیه و نظامیه‌های اصفهان را به گوش طالبان علم جهان رسانید، به طوری که دانشمندان بزرگی همچون ابن سینا و صاحب ابن عباد برای تدریس به این شهر آمدند.». ابوالقاسم رفیعی مهرآبادی در این کتاب، با بیان این مطلب که در دوران سلاجقه نیز ساخت و توسعه این مساجد ادامه یافت، اضافه می‌کند: «در عصر ملکشاه سلجوقی نیز خواجه نظام الملک مدارس اصفهان را تکریم کرده و در آبادانی آنهااهتمام می‌کرد، تا آنجا که مدارس و نظامیه‌های اصفهان همپای مدارس بغداد مشهور شدند و همین شهرت علما و دانشمندان وفقهای زیادی را به اصفهان کشاند و باعث شد مدارس علمیه اصفهان در زمان حمله مغول به سبب احترام و قداست از گزند تاراج در امان باشند.». ساخت و تجهیز مدارس علمیه اصفهان درزمان صفویان به اوج شهرت و اقتدار خود رسید و شاه‌عباس و جانشینان وی در کنار ساخت پل‌ها و حمام‌ها و کاخ‌ها و ابنیه تاریخی فراوان، ساخت مدارس علمیه راهم اهمیت داده و بیش از 10 مدرسه علمیه مجهز جدید در اصفهان دایر کردند. متأسفانه در زمان قاجاریه تیشه جهل ظل السلطان حاکم جبار و نابخرد اصفهان در آن عهد ستون مدارس علمیه راهم نشانه رفت و تعدادی از این مدارس به جهت دشمنی این چهره نامحبوب تاریخ بافرهنگ و هنر، ویران شدند. به گزارش خبرنگار فارس از اصفهان، از مدارس علمیه اصفهان که در دوران صفوی بنا شدند، می‌توان به مدرسه ملا عبدالله در ابتدای بازار قیصریه اشاره کرد که در زیر چهارسوی زیبایی موسوم به «چهارسوی شاه» قرار دارد و به دستور شاه‌عباس اول برای تدریس حاج ملا عبدالله شوشتری ساخته شده است. این مدرسه در دو طبقه با تعداد زیادی حجره برای طلاب بناشده و با تزئیناتی از کاشی‌کاری معرق آراسته شده است و در ایوان جنوبی آن لوحی از سنگ به خط نستعلیق برجسته نصب‌شده که به تاریخ 1088 ه. ق به شرح موقوفات یکی از خیرین برای مدرسه اشاره می‌کند، همچنین کتیبه سر درب مدرسه نیز به خط ثلث بر کاشی خشتی لاجورد به تاریخ 1218 (ه. ق) از انجام تعمیرات مدرسه توسط محمد حسین خان صدر اصفهانی حاکم وقت اصفهان خبر می‌دهد.
جادوی ثلث و نستعلیق بر کتیبه‌های لاجوردی زیباترین نمونه‌های خط نستعلیق و ثلث و جادوی قلم هنرمندان این دو سبک را باید در مدارس تاریخی اصفهان جستجو کنیم. که در تمامی این مدارس نمونه‌های بی‌نظیری از این خطوط زیبا بر انواع کاشی و گچ بری و حجاری نقش بسته است. از دیگر مدارس باشکوه صفوی در اصفهان می‌توان از دو مدرسه بزرگ در بازار زرگرها اشاره کرد که با نام‌های «جده بزرگ و جده کوچک» در طول ده‌ها سال حیات خود کانون علم و معرفت در دل سپاهان بوده و دانشمندان و علمای بزرگی را در دل خود پرورش دادند. مدرسه جده بزرگ در دو طبقه و در بازار اصلی اصفهان واقع‌شده و نهر آبی از میان آن می‌گذرد که در گذشته پرآب بوده است و وجه‌تسمیه آن به علت ساخته‌شدن توسط جده بزرگ شاه‌عباس است. کتیبه سر درب مسجد با خط ثلث استاد محمدرضا امامی بر کاشی معرق فیروزه‌ای به ساخت این بنا توسط جده بزرگ شاه‌عباس دوم اذعان دارد و با پیوند زیبای کاشی‌کاری‌های داخل مدرسه ترکیبی زیبا به وجود می‌آورد. مدرسه جده کوچک هم در بازار بزرگ اصفهان و محلی به نام «بازار قهوه کاشی‌ها» قرار دارد که بانی آن جده کوچک شاه‌عباس است و کتیبه مرمری موجود بر دیوار یکی از غرفه‌های شمالی مدرسه، بیانگر ساخت این بنا به دستور و هزینه (دلارام خانم) جده کوچک شاه‌عباس دوم است. مدرسه جده کوچک از مدارس تاریخی مهم و باشکوه اصفهان است که از مدرسه جده بزرگ مساحت بیشتری دارد و تزئینات کاشی لاجوردی آن با خوش‌نویسی های استاد محمدرضا امامی، هنرمند مشهور عصر صفوی در بین مدارس علمیه تاریخی کشور ممتاز است. در محله تاریخی در دشت اصفهان مدرسه‌ای تاریخی به نام مدرسه شفیعیه با قدمتی صفوی وجود دارد که به صورت چهار ایوانی با تزئین قطار بندی‌های گچی ساخته‌شده وبر سر درب آن کتیبه‌ای به خط ثلث سفید معرق بر کاشی فیروزه به تاریخ ساخت مدرسه در سال 1067 ه. ق توسط محمد شفیع اصفهانی خوزانی اشاره می‌کند. در ورودی ایوان بزرگ جنوب مدرسه دو لوح سنگی وجود دارد که موقوفات مدرسه بر آن حک شده است و نمادی از تمدن ژرف اصفهان در فرهنگ سرجمع داری و دیرینه سالی حفظ منظم و قانونمند اموال در شهر اصفهان است، در مندرجات این لوح نام روستاها و قریه‌هایی آمده که باید سالانه بخشی از درآمد آن‌ها صرف امورات این مدرسه شود. در مجاورت بازار موسوم به «توپچی باشی» مدرسه علمیه تاریخی و مهمی به نام «آقا کافور» وجود داشته که بانی آن یکی از خواجگان دربار شاه‌عباس به همین نام بوده و به گواهی نویسنده کتاب «گنجینه آثار تاریخی ایران» به جز یک کتیبه نفیس با خط نستعلیق بر مرمر سیاه که به سال 1069 ه. ق و ساخت این بنا توسط حاجی کافور اشاره دارد، چیزی باقی نمانده و به احتمال قوی این بنا توسط ظل السلطان نابودشده که کتیبه مذکور هم در یکی از حجره‌های مدرسه علمیه خان نگهداری می‌شود. اگر بخواهیم به یکی از مدارس سرزنده و فعال تاریخی اشاره‌کنیم، باید از مدرسه علمیه «میرزا حسین» یادکرد که از زمان شاه سلیمان صفوی تاکنون همواره میعادگاه علما و دانشمندان بزرگ بوده و در محله بید آباد در نزدیکی مسجد سید اصفهان واقع است. بر سر درب این مدرسه بر روی کاشی خشتی لاجورد با خط نستعلیق سفید تاریخ بنا در سال 1099 ه. ق ذکرشده و حاوی اشعاری است که به این تاریخ وبانی این بنا یعنی شاه سلیمان صفوی اشاره دارد. سنگاب سفید مدرسه نیز که از نمونه‌های تاریخی و اولیه تحول سقاخانه‌های اصفهان است، با خط نستعلیق به ساخت و تعمیر حجره‌های یک طبقه در 4 ایوان، در عهد ناصرالدین‌شاه قاجار حکایت می‌کند.
مدرسه علمیه «صدر بازار» تجلی عظمت فرهنگی پس از تاراج مغول به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس از اصفهان، اگر کمی از مدارس صفوی فاصله بگیریم، اوج شکوه و جلال مدارس اصفهان را در «مدرسه صدر بازار» خواهیم یافت که این اثر نفیس و مشهور عهد قاجار از گذشته دور تاکنون همواره دایر بوده و کانون درس و بحث علمای بزرگی در طی ده‌ها سال گذشته بوده است. این مدرسه توسط حاج محمد حسین خان صدر از رجال نیک‌نام اصفهان در اوایل عصر قاجار بناشده و نشان از فرهنگ دوستی این حاکم و صدراعظم محبوب دارد که توانسته با تعمیر و مرمت بناهای صفوی خدمت بزرگ خود به میراث فرهنگی را کامل کند. البته اتمام تزئینات و نمای خارجی این مدرسه به دلیل فوت این بزرگ‌مرد ناتمام ماند ولی به سبب وجود درختان باصفا و ساختمان دلگشا این مدرسه در میان طلاب طرفداران فراوان دارد. بر سر درب ورودی مدرسه جمله (بسم‌الله الرحمن الرحیم) بر زمینه مشکی معرق به خط عبد الجواد خطیب نگاشته شده و اشعاری از استاد جلال همایی نیز به تاریخ 1342 (ه. ق) به چشم می‌خورد، البته بر سنگاب تاریخی مدرسه که وقفی است، تاریخ 1275 (ه. ق) حک شده است. کتابخانه مشهور علوم فقهی آیت‌الله خراسانی نیز در این مدرسه به سال 1364 (ه. ق) افتتاح‌شده وبر شهرت این مکان که به سبب حضور بزرگانی همچون آیت‌الله دهکردی و حکیم جهانگیر خان قشقایی و آیت‌الله شمس‌آبادی بوده، افزوده است. به گزارش فارس، علاوه بر معماری زیبای قاجاری و کاشی کاری ممتاز، این مدرسه به دلیل اینکه سرآغاز شکوفایی علمی و فرهنگی اصفهان پس از حمله مغول بوده، دارای اهمیت است و در کنار ساخت مسجد سید و مسجد حاج محمد جعفر دوره تازه‌ای از عظمت مجدد فرهنگی اصفهان را به کاوشگران تاریخ نمایش می‌دهد.
مدارس تاریخی «کاسه گران و نیم آورد» میعادگاه بزرگان علم و فقاهت مدرسه علمیه «کاسه گران» دیگر مدرسه مهم صفوی در اصفهان است که در آخرین سال زندگی شاه سلیمان و در عصر حکومت شاه سلطان حسین صفوی تکمیل‌شده و در دوطبقه و به صورت دو ایوان در جناح‌های شمال شرقی و جنوب غربی ساخته‌شده که حجره‌های آن در یک حیاط مرکزی به شکل 8 گوش نامنظم بنا شده است. کتیبه ورودی مدرسه به خط «عبدالله رجال» سال ساخت مدرسه را 1105 (ه. ق) قلمداد می‌کند و نام شاه سلطان سلیمان صفوی و حکیم الملک اردستانی بر آن نقش بسته است که سکوهای کناری درب و آیات قرآن با خط بنایی بر زیبایی این سر درب افزوده و از احداث این بنا توسط دو معمار مشهور آن دوران به نام‌های «محمد مؤمن بنای اصفهانی» و «محمد ابراهیم اصفهانی» روایت می‌کند. کتیبه‌هایی به صورت قرینه در دو ایوان این مدرسه به روایاتی از رسول اکرم (ص) اختصاص داده‌شده که به سال 1103(ه. ق) به خط «جعفر بن عبدالله» نگاشته شده است. به نوشته کتاب «الاصفهان» به قلم «میر سید علی جناب»، متولی بنای این مدرسه حکیم الملک اردستانی از اطبای حاذق آن عصر بوده که به هندوستان سفر می‌کرده و نیز نام‌های دیگر این مدرسه «شمسیه» و «حکیمیه» است و این اثر تاریخی به جهت گچ بری‌های بی‌نظیر و خطوط بنایی در ردیف آثار زیبای عصر صفوی است. همچنین مدرسه «نیم آورد» که در محله‌ای به همین نام در بازار اصفهان قرار دارد، به دستور و هزینه «زینب بیگم» از زنان نیکوکار عصر شاه سلطان حسین صفوی و همسر حکیم الملک اردستانی بنا شده است. این مدرسه علمیه 4 ایوانی نیز دارای گچ بری‌ها و کاشی‌کاری‌های زیبا و قطار گچ بری‌های نفیس به خط نستعلیق مشکی «ابو الفتوح گلستانه» بوده که آیات و روایات زیادی بر دیوارهای آن جاودانه شده است. بزرگانی همچون ملا حسن نائینی و آقا سید محمد باقر درچه ای و عبدالکریم جزی در این مدرسه تدریس می‌کردند و اسوه‌های علم و تقوا نظیر آیت‌الله بروجردی و استاد جلال همایی در این مدرسه حجره داشتند.
شکوه «مقرنس کاری» در مدارس علمیه صفوی اگر بخواهیم فهرست مدارس مهم تاریخی اصفهان را کامل کنیم، باید از 4 مدرسه، جلالیه، ناصری، سلیمانیه و امامی نیز نام ببریم که هر یک از جهاتی دارای اهمیت هستند، به طور مثال، مدرسه جلالیه که توسط جلال‌الدین محمد حکیم ساخته‌شده، دارای مقرنس‌کاری‌های زیبا و گچ بری‌ها و تزئیناتی با خطوط زیبای کوفی و ثلث است و مقبره بانی آن نیز در ایوان شمالی مدرسه قرار دارد. مدرسه در گوشه میدان نقش جهان نیز که به مدرسه عباسی مشهور است، در عصر شاه طهماسب بناشده و در ایوان جنوبی خود دارای کتیبه‌هایی به خط امامی مربوط به سال 1077 (ه. ق) دارد و مزین به اسامی چهارده معصوم (ع) بوده که کتیبه زیبایی نیز در محراب این ایوان وجود دارد و مجموعه‌ای از حجاری و کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری است. در گوشه دیگر مسجد امام نیز مدرسه سلیمانیه قرار دارد و دارای دو مدخل به صحن مسجد است که سنگ شاخص مشهور شیخ بهایی در قسمت پایین یکی از جرزهای دیوار این صحن تعبیه شده است. این مدرسه قرینه مدرسه ناصری، ولی بدون حجره است و دارای کتیبه‌های خط ثلث و نمونه‌های زیبای مقرنس‌کاری و حجاری است که به سال 1078 (ه. ق) طبق کتیبه نگاشته شده به قلم نستعلیق محمدرضا امامی، ساخته شده است. مدرسه علمیه امامی، از زیباترین مدارس اصفهان است که در کنار مقبره بابا قاسم از عرفای نامدار اصفهان قرار دارد و به صورت 4 ایوانی با کاشی‌های معرق 7 رنگ زیبا تزئین شده و کتیبه‌هایی شامل سوره‌های قرآن و مطالبی در مورد پیامبر (ص) و اصحاب ایشان دارد و دارای گنبدی زیبا در ضلع جنوبی بوده که نام کاشی‌کار آن «شیخ محمد عمر» ذکر شده است. به گزارش خبرگزاری فارس، گنجینه مدارس تاریخی اصفهان نیز مانند تمامی دیدنی‌های این دیار بکر و چشم‌نواز مجال مفصلی برای بازدید می‌طلبد و اگر گردشگران بخواهند تمامی این مدارس را بازدید کنند و نیک بنگرند به روزها کاوش نیاز دارند و این تنها یکی از ده‌ها بخش بزرگ از معماری تاریخی گران‌سنگ این دیار کهن است. بازدید از مدارس علمیه تاریخی اصفهان ونیز اسناد موجود در این اماکن ما را با دنیای دیرینه سال علم و تمدن اصفهان روبرو می‌کند و در می‌یابیم که فرهنگ غنی اصفهان ریشه در وجود مدارس دینی قدیمی در پایتخت فرهنگ و تمدن ایران زمین دارد. ------------------------- گزارش از: مهدی رفائی ------------------------- انتهای پیام/2301/
92/12/18 - 08:52
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 593]
-
گوناگون
پربازدیدترینها