واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
غوغاسالاری رسانه ای/محفلی و استفاده ابزاری از دین وبلاگ > دانش، مهرزاد - درباره فتواهای جدید در حلیت نمایش چهره مقدسان در سینما
نگارنده قصد داشت بعد از اعلام نظر آیت الله سیستانی مبنی بر بلااشکال بودن بازی در نقش مقدسان در صورت رعایت حرمتهای مقتضی، مطلبی در باب غائلههای اخیر بر سر فیلم رستاخیز بنویسد که شاهد دیگری از رسانهها رسید و طبق اعلام امام جمعه مشهد مشخص شد که طبق فتوای رهبری هم، نمایش چهره افراد مقدس، بلامانع است. اکنون با اعلام این فتواها، تماشایی خواهد بود چهره سیاستگذاران اصلی رسانههای غوغاسالاری که با جار و جنجال و ردیف کردن نظرات روحانیانی معدود که بنا بر تشخیص خود، فتاوی دیگری را مطرح کرده بودند و حتی استفاده ابزاری از نقد منتقدان سینمایی (همچون راقم این یادداشت) که اثر مزبور را دوست نداشتند، علیه این فیلم حملات سازماندهی شده و متمرکزی انجام دادند. البته قابل حدس است که مانند بسیاری از موارد مشابه قبلی، از کنار این نمونه نیز به آهستگی گذر میکنند تا لابد ماجرا به مرور زمان فراموش شود و اصلا انگار نه انگار که داشتند با زشتکاریهای رسانهای خویش، یک فیلم و بلکه سازندهاش را به زمین گرم میکوبیدند. صد البته ریشه این لاتبازیهای رسانهای معلوم است از کجا است: فشار هر چه بیشتر به دولت کنونی و سرمایه گذاری موقعیتی برای استحکام موضع جناحی خویش در معادلات سیاسی از هر راه موجه و غیرموجهی. یک روز چندین نفر از رانندگان شریف تاکسی را در مناطقی گرد هم میآورند تا با استناد به رد سخن استادی منسوب به دولت که درباره تخصصی بودن حوزه علوم سیاسی و دیپلماتیک نظر داده بود، دولت را ضدمردمی معرفی کنند و روز دیگر به تهمتهای ناروای متعدد واردهشان به فیلم عصبانی نیستم، دروغ ضد قومیتی بودن را هم میافزایند تا لابد همچون غائلهای که بر سر سریال کمال تبریزی رفت، برای این فیلم هم اوضاعی مشابه بیافرینند. به هر روی، هر چیز و هر کس که نسبتی ولو کمرنگ با جریان حریف سیاسی داشته باشد، با این غائله آفرینیها باید خودش و اثرش از صحنه روزگار حذف شود؛ از جمله احمدرضا درویش که با حملههای رسانهای تمرکزیافته به فیلمش، نهایت سوء استفاده از احکام دینی به عمل آمد. اشتباه نشود. نگارنده به عنوان یک منتقد فیلم، سر موضع خویش نسبت به ضعفهای سینمایی این اثر باقی است. اما این موضع ساده کجا و شارلاتان بازیهایی که منجر به تجمع اعتراضی و طومارنویسی ارزشی نمایانه و سخنرانیهای رگ گردن بیرون زده و انتساب فیلم به توطئه دشمن میشود کجا؟ در این زمینه شاید ذکر دو نکته خالی از فایده نباشد: ۱- در بلاد شیعه، اکنون بیش از ۳۰ نفر مجتهد صاحب فتوا به سر میبرند که تقریبا همین تعداد هم مراجعی معاصر بودهاند که اکنون در قید حیات نیستند، اما بنا بر برخی ملاحظات فقهی، تابعانشان میتوانند بر پیروی از ایشان باقی بمانند. اینکه جریانهای رادیکال فرهنگی هر وقت که خواستند کسی را بر اساس مقاصد سیاسیشان به زمین گرم بکوبند، فوری متوسل به استفتاء از چهار پنج نفر از روحانیانی میشوند که میشود از آراء فقهیشان استفادههای ابزاری فراوان کرد، هیچ دلالت قانع کننده و نهاییای بر ضددینی بودن پدیده مورد حمله ایشان ندارد. در این جور موارد، حتی اگر یک مرجع هم فتوایی خلاف نظر دیگران داشت، جواز شرعی آن پدیده به اعتبار خود باقی است. ۲- مناسب است اطرافیان مراجع محترم فقهی، در این نوع موارد، زمینههایی را فراهم کنند تا شخص صاحب فتوا، خودش مستقیما به مواجهه با موضوع مورد مناقشه بنشیند. اموری همچون سینما، ظرائف خاص خود را دارند و اعلام نظر دربارهشان متفاوت است با حکم سادهای درباره نجس بودن فرشی که بچه رویش ادرار کرده است. در تاریخ فقه موارد فراوانی بوده است که نظر فقیهی درباره پدیدهای، بعد از برخورد نزدیک با آن، تفاوت کرده است؛ نمونهاش نظر برخی مراجع معاصر درباره جایگاه اقامه نماز طواف در نسبت با مقام ابراهیم در مسجدالحرام که بعد از مشرف شدنشان به حج عوض شد. قطعا تماشای مستقیم یک فیلم با شنیدن دربارهاش تفاوتهای فراوان - و در این مورد سرنوشت ساز - دارد. این نکتهها، میتواند مقدمهای باشد بر غور بیشتر در آنچه به نام سینمای دینی شهرت یافته است که اگر فرصت مجال داد، در نوبت دیگر بدان پرداخته خواهد شد.
جمعه 9 اسفند 1392 - 01:26:54
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]