محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832371991
مروری بر متن و حاشیه چهار دوره مجلس خبرگان رهبری/از چالش بر سر شرط اجتهاد تا ردصلاحیت‌ها
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
مروری بر متن و حاشیه چهار دوره مجلس خبرگان رهبری/از چالش بر سر شرط اجتهاد تا ردصلاحیت‌ها سیاست > احزاب و شخصیت‌ها - پانزدهمین اجلاس اعضای مجلس خبرگان رهبری در روزهای 13 و 14 اسفند سال جاری، برگزار می‌شود.
فاطمه استیری: نخستین مجلس خبرگان رهبری 24 مرداد 1362 افتتاح شد. نهادی که به سبب ارتباط مستقیمش با مقام ولی فقیه باید آن را حساس‌ترین و مهمترین نهاد در نظام جمهوری اسلامی دانست، چه آنکه مسئولیت انتخاب رهبر، نظارت بر عملکرد و در صورت لزوم عزل وی از مهمترین مسئولیت های تعریف شده برای این نهاد است. مطابق اصل 109 قانون اساسی رهبر حکومت اسلامی باید دارای صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه و عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام و بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی برای رهبری باشد، بی شک تشخیص این امر، از عهده مردم عادی برنمی آید و باید نهادی متشکل از فقها وجود داشته باشد تا بتوانند ویژگی فقاهت را در رهبر تشخیص دهند. لذا از اجتهاد به عنوان مهمترین شرط کاندیداهای مجلس خبرگان رهبری نام برده می‌شود. فصل هشتم قانون اساسی در قالب چند اصل به صراحت وظایفی را متوجه خبرگان رهبری کرده است چنانچه اصل 107 قانون تاکید دارد: پس از مرجع تقلید عالی‌قدر و رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی (ره) که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند، تعیین رهبری به عهده خبرگان منتخب مردم است. در اصل 108 قانون اساسی نیز به چگونگی تشکیل این مجلس اشاره شده و آمده است؛ قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگبهان تهیه و با اکثریت آرای آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان به صلاحیت خود آنان است. وظیفه مقطعی و دائم خبرگان رهبری چیست؟
اگرچه وظیفه تعیین رهبر به عهده مجلس خبرگان رهبری گذاشته شده است اما این وظیفه مقطعی است است و هر از گاهی بنا به ضرورت، در دستور کار قرار می گیرد، اما نقش دیگر این مجلس، یعنی نظارت بر عملکرد ولی فقیه، مستمر و دائمی است. براساس اصل 111 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نظارت خبرگان بر کار رهبر از آن جهت است که وی وظایف قانونی خود را به خوبی انجام دهد و به هر علت، شرایط و ویژگیهای رهبری را از دست ندهد. حتی اگر معلوم شود که رهبر از ابتدا، دارای این صفات نبوده است، با تدبیر خبرگان از مقام خود عزل می شود. به این ترتیب، اگرچه ولی فقیه در جمهوری اسلامی ایران اختیارات گسترده ای دارد، اما شرایط و ویژگیهای لازم برای احراز این مسئولیت نیز متعدد و نظارت بر تداوم این صفات در رهبر نیز دقیق است. در همین راستا اصل 5 قانون اساسی که در مجلس خبرگان قانون اساسی به پیش نویس قانون اساسی افزوده شد تاکید دارد در زمان غیبت امام عصر(عج) در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت بر عهده فقیه عادل و با تقوی، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر است که اکثریت مردم، او را به رهبری شناخته و پذیرفته باشند و در صورتی که هیچ فقیهی دارای چنین اکثریتی نباشد رهبر یا شورای رهبری مرکب از فقهای واجد شرایط در اصل 107 عهده دار آن می شوند. البته در بررسی متمم قانون اساسی عبارت اکثریت مردم از این اصل حذف گردید. فلش بک به عقب؛ خبرگان رهبری از آغاز تا امروز
اما تشکیل مجلس خبرگان رهبری به عنوان نهادی ابتکاری در نظام جمهوری اسلامی در سال‌های آغازین شکل گیری نظام جمهوری اسلامی با برخی حساسیت‌ها و گاها مخالفت‌ها همراه بود چه آنکه به عقیده این دسته از افراد برگزاری انتخابات مجلس خبرگان و به تبع آن تشکیل مجلس خبرگان رهبری که وظیفه نظارت و عزل رهبر را برعهده داشت به نوعی تضعیف حضرت امام (ره) و جایگاه رهبری بود. از همین رو بود که علی اکبر ناطق نوری وزیر کشور وقت در نامه‌ای به امام خمینی در خصوص برگزاری این انتخابات کسب تکلیف کرد، امام نیز موافقت خود با برگزاری این انتخابات را اعلام کرد تا ابهامات و حساسیت‌ها نسبت به این انتخابات برطرف شود. شرط اجتهاد؛ چالش اساسی در 4 دوره انتخابات مجلس خبرگان
اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در بحبوبه جنگ ایران و عراق در آذرماه 1361 برگزار گردید، قائل شدن شرط اجتهاد و فقیه بودن کاندیداها از بحث برانگیزترین موضوعات در اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری بود، موضوعی که در انتخابات بعدی این مجلس نیز کماکان محل چالش بود. این شرط که با برگزاری آزمون‌های فقهی و اجتهادی همراه بود در هر دوره به رد صلاحیت طیف گسترده‌ای از کاندیداها منجر شد اما با وجود انتقادات و اعتراضات زیاد به این اصل، شورای نگهبان و خبرگان رهبری تاکنون حاضر به کنار گذاشتن این شرط یا تعدیل آن نشده‌اند تا بتوانند از جایگاه مجلس خبرگان رهبری صیانت کنند. نخستین مجلس خبرگان رهبری در 24 مرداد 1362 افتتاح شد. رهبر کبیر انقلاب در پیامی به مناسبت افتتاحیه اولین مجلس خبرگان رهبری نمایندگان این مجلس را متوجه چند تذکر جدی کرد. ایشان در پیام خود انحراف و تبعیت از هوای نفس را خطر و انحرافی بزرگی در نظام دانستند «تاریخ و نسل‌های آینده درباره شما قضاوت خواهند کرد و اولیاء بزرگ خدا ناظر آراء و اعمال شما می‌باشند. کوچکترین سهل‌انگاری و مسامحه و کوچکترین اعمال نظرهای شخصی و خدای نخواسته تبعیت از هواهای نفسانی که ممکن است این عمل شریف الهی را به انحراف کشاند، بزرگترین فاجعه تاریخ را به وجود خواهد آورد. اگر اسلام عزیز و جمهوری اسلامی نوپا به انحراف کشیده شود، سیلی بخورد و به شکست منتهی شود، خدای نخواسته اسلام برای قرن‌ها به طاق نسیان سپرده می‌شود و به جای آن اسلام شاهنشاهی و ملوکی جایگزین آن خواهد شد.» امام راحل بالاترین انحراف را انحراف رهبری دانستند و تاکید کردند« بالاترین انحراف که منجر به انحراف تمام ارگان‌ها می‌شود، انحراف رهبری است که امروز شما نقش اول آن را دارید. شما دیدید و شنیدید که با اصل پنجم قانون اساسی چه مخالفت‌ها شد و چه جار و جنجالها به پا کردند و بحمدالله تعالی موفق نشدند مأموریت خود را انجام دهند و اخیراً با همین تعیین خبرگان نیز مخالفت کردند و سمپاشی نمودند و بحمدالله با شکست مواجه شدند. امروز هم شما نباید از کید ساحران و وسوسه خنّاسان غافل باشید. راه خود را با قدرت الهی و تعهّد به اسلام بزرگ و قوّت ایمانی و روحی ادامه دهید و به هیچ چیز الا مصالح اسلام و مسلمین فکر نکنید و در این صورت خداوند تعالی پشت و پناه شماست.» ایشان در بخش دیگری از پیام خود صراحتا تذکرات و توصیه هایی را به رهبر آینده یا شورای رهبری دادند «رهبر و رهبری در ادیان آسمانی و اسلام بزرگ چیزی نیست که خود به خود ارزش داشته باشد و انسان را خدای نخواسته به غرور و بزرگ‌اندیشی خود وادارد. آن همان است که مولای ما علی‌ابن ابی‌طالب درباره آن گوشزد فرموده است. شما که خود پیروان اصحاب وحی و اولیاء عظیم‌الشأن می‌دانید و بحمدالله هستید، خود را جز خدمتگزار به ملت‌های ستمدیده ندانید و باید بدانید که تبهکاران و جنایت پیشگان بیش از هر کس چشم طمع به شما دوخته‌اند و با اشخاص منحرف نفوذی در بیوت شما با چهره‌های صددرصداسلامی و انقلابی ممکن است خدای نخواسته فاجعه ببار آورند و با یک عمل انحرافی نظام را به انحراف کشانند و با دست شما به اسلام و جمهوری اسلامی سیلی زنند. الله الله در انتخاب اصحاب خود، الله الله در تعجیل تصمیم‌گیری خصوصاً در امور مهمه و باید بدانید و می‌دانید که انسان از اشتباه و خطا مأمون نیست. به مجرد احراز اشتباه و خطا از آن برگردید و اقرار به خطا کنید، که آن کمال انسانی است، توجیه و پافشاری در امر خطا، نقص و از شیطان است. در امور مهمه با کارشناسان مشورت کنید و جانب احتیاط را مراعات نمایید.» انتخاب رهبر بعد از رحلت امام(ره)
مهمترین اقدام مجلس اول خبرگان را باید در انتخاب مقام معظم رهبری به عنوان رهبر نظام جمهوری اسلامی بعد از رحلت امام خمینی(ره) دانست. آیت الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود از روز 14 خرداد 1368 می گوید« حدود ساعت هشت و نیم صبح جلسه مجلس خبرگان آماده شد و رسمیت جلسه را به ریاست آیت‌الله مشکینی اعلان کردیم. ایشان صحبت کوتاهی کردند بحث‌های زیادی شد. بعضی‌ها طرفدار رهبری شورایی و بعضی خواهان رهبری فردی بودند. بعضی آیت‌الله خامنه‌ای و بعضی‌ها آیت‌الله [سید محمدرضا] گلپایگانی را مطرح کردند و برای شورا هم اسم‌هایی برده شد. قبلا در مشورت‌های سران قوا و جمعی دیگر از بزرگان به این نتیجه رسیده بودیم که شورایی مرکب از آیات خامنه‌ای، موسوی اردبیلی و مشکینی رهبری را به عهده بگیرند ولی در مذاکرات، رهبری فردی رای بیشتری آورد. آیت‌الله خامنه‌ای با رهبری فردی مخالفت کردند. من هم مخالف بودم. نوبت نرسید. ابتدا به پیشنهاد اعضای جامعه مدرسین [حوزه علمیه قم] که عضو مجلس خبرگان بودند، آیت‌الله گلپایگانی مطرح شد. حدود 14 نفر به ایشان رای دادند. سپس پیشنهاد رهبری آیت‌الله خامنه‌ای مطرح شد. خود ایشان پشت تریبون رفتند و گفتند من با رهبری شورایی مطابق قانون اساسی موافقم و با رهبری فردی مخالفم. پس چگونه نامزد بشوم؟ من که جلسه را اداره می‌کردم، گفتم اکنون با رای خبرگان، رهبری فردی قانون شده و چاره‌ای نیست. سرانجام آقای خامنه‌ای با 60 رای از 74 عضو حاضر رای آوردند و مساله به این مهمی به این خوبی حل شد.» ردصلاحیت‌های پرحاشیه!
دومین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز با اعتراضاتی نسبت به ردصلاحیت ها بر پایه دو اصل نظارت و روند بررسی صلاحیت ها روبرو بود چنانچه برخی اعضای خبرگان دوره اول چون صادق خلخالی در این دوره رد صلاحیت شدند. سومین دوره خبرگان رهبری نیز از بحث های مربوط به رد صلاحیت ها به دور نبود به نحوی که بسیاری از چهره های اصلاح طلب در این دوره از انتخابات رد صلاحیت شدند. خبرگان چهارم؛ از حاشیه‌های رییس شدن آیت الله هاشمی تا رییس‌جمهور شدن حسن روحانی چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز از حواشی انتخاباتی به دور نبود. این دوره از انتخابات را باید صحنه رقابت طرفداران هاشمی رفسنجانی و مصباح یزدی دانست این درحالی بود که جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در تلاش برای بستن فهرست مشترک خود بودند و هر دو این شخصیت در قالب این لیست تعریف می شدند، اما به یکباره ارائه لیستی از سوی هواداران آیت الله مصباح یزدی و اصرار آنها به علنی کردن مخالفت‌شان با هاشمی رفسنجانی، شرایط جدیدی را برای سایر روحانیون ایجاد کرد و کار را بر جامعتین دشوار ساخت. رقابتی که به درون مجلس خبرگان و انتخابات هیات رییسه بعد از فوت آیت الله مشکینی نیز کشیده شد. اوج این مباحث را نیز باید در حدفاصل سال 88 تا 89 جستجو کرد. بعد از حوادث انتخابات سال 88 تعدادی از نمایندگان خبرگان رهبری نسبت به عملکرد و موضع گیری آیت الله هاشمی رفسنجانی که بعد از فوت آیت الله مشکینی به عنوان رئیس این مجلس انتخاب شده بود انتقاد کردند. در نهایت در انتخابات 89 وی از کاندیداتوری برای ریاست مجلس کنار رفت و آیت الله مهدوی کنی به با رای اعضای مجلس خبرگان به ریاست رسید. از دیگر اتفاقات این دوره به فرستاده شدن یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری به پاستور اشاره کرد. آنجا که حسن روحانی از اعضای فعلی مجلس خبرگان با رای مردم به عنوان هفتمین رییس جمهوری ایران انتخاب شد. سیدمحمود علوی نیز به همراه روحانی عازم پاستور شد تا به عنوان عضو دیگری از این مجلس همزمان عهده دار سمت ریاست وزارت اطلاعات شود. روز گذشته نیز عضو هیات رییسه مجلس خبرگان رهبری از برگزاری پانزدهمین اجلاس اعضای مجلس خبرگان رهبری در روزهای 13 و 14 اسفند سال جاری خبر داد. بنا به گفته حجت الاسلام سید احمد خاتمی پس از برگزاری پانزدهمین اجلاس در روزهای سه شنبه و چهارشنبه(13 و 14 اسفند) اعضای مجلس خبرگان رهبری روز پنج شنبه (15 اسفند) همانند گذشته پس از تجدید میثاق با آرمان های امام راحل با رهبر معظم انقلاب دیدار خواهند کرد.
در جدول زیر اعضای هیئت رییسه و مهمترین تحولات ادوار مجلس خبرگان به تفکیک آورده شده است؛ ادوار مجلس/دوره زمانی/تعداد اجلاس‌ها هیئت رییسه مهمترین رخدادها و اتفاقات دوره اول سال 69-61 11 جلسه آیت الله مشکینی(رییس)، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی(نایب‌رییس)، محمد مومن و حسن طاهری خرم آبادی(منشی) آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری انتخاب شد. بعد از خرداد 68 و فوت امام تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی با سرعت انجام گرفت. تصویب مقدماتی آیین نامه مجلس خبرگان. دوره دوم سال 77- 69 آیت الله مشکینی(رئیس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله امینی( نواب رییس)، آیت الله حسن طاهری خرم آبادی و آیت الله محمد مومن(منشی) مهمترین اتفاقات این دوره را شاید بتوان رد صلاحیت چند نامزد عنوان کرد به گونه ای که تعدادی از کاندیداها و حتی برخی نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در دوره اول برای انتخابات دور دوم رد صلاحیت شدند که می توان به صادق خلخالی و احسان بخش،سیدهادی خامنه‌ای، علی اکبر محتشمی پور و اسدالله بیات اشاره کرد. نامه رد صلاحیت شده ها به مقام معظم رهبری. مذاکرات تمامی اجلاس ها در این دوره از خبرگان محرمانه بود و خبری منتشر نشد. دوره سوم سال 85 - 77 16جلسه آیت الله مشکینی(رئیس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله امینی(نواب رییس)، آیت الله حسن طاهری خرم آبادی و حجت الاسلا م قربانعلی دری نجف آبادی (منشی) جناح اطلاح طلب به نشانه اعتراض نسبت به نحوه بررسی صلاحیت کاندیداها از سوی شورای نگهبان لیستی در این انتخابات ارائه نداد. در طول فعالیت این دوره از مجلس انتقاداتی نسبت به عدم حضور چهره‌های غیرروحانی و فقیه، علنی نبودن مصوبات و مذاکرات و لغو نظارت شورای نگهبان و واگذاری آن به حوزه علمیه مباحث زیادی مطرح بود. دوره چهارم سال 94-85 14جلسه تاکنون سال اول: آیت‌االله مشکینی(رییس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله یزدی (نواب رییس)، حجت الاسلام دری نجف آبادی و حجت الاسلام سید احمد خاتمی(منشی) سال 86 تا 89: آیت الله هاشمی رفسنجانی(رییس)، آیت‌الله محمد مومن و آیت الله محمد یزدی(نواب رییس)، آیت الله سید احمد خاتمی و حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی(منشی ) 89 تا 91: آیت الله مهدوی کنی(رییس)، آیت الله محمد یزدی و آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی(نواب رییس)، آیت الله سید احمد خاتمی و حجت الاسلام قربانعلی دری نجف‌آبادی (منشی) 91 تاکنون: آیت‌الله مهدوی کنی(رییس)، آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(نایب رییس اول)، آیت‌الله یزدی(نایب رییس دوم) حجت‌الاسلام قربانعلی دری‌نجف‌آبادی و آیت‌الله سیداحمد خاتمی (منشی) دوره مجلس خبرگان رهبری 8 سال است و استثنائاً برای آن که انتخابات دوره پنجم آن همزمان با انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی باشد، طول دوره چهارم بیش از 8 سال شد. در این دور از انتخابات نیز رد صلاحیت های شورای نگهبان بحث برانگیز شد چنانچه مجید انصاری عضو مجلس خبرگان رد صلاحیت شد. وی از سوی شورای نگهبان برای دادن امتحان کتبی دعوت شده بود که او با استناد به عضویت کنونی اش در مجلس خبرگان از شرکت در امتحان خودداری کرد. مرتضی اقاتهرانی استاد اخلاق وقت دولت و برخی روحانیون دیگر چون سید محسن دعایی نیز از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند. برای اولین بار در این دوره از انتخابات یک چهره غیرروحانی(محسن اسماعیلی) برای حضور در انتخابات تایید صلاحیت شد. انتقادات اعضای خبرگان رهبری به نوع موضع گیری رییس مجلس خبرگان در نهایت منجر به عدم کاندیداتوری آیت الله هاشمی در انتخابات سال 89 این مجلس شد و هاشمی رفسنجانی بعد از 27 سال از هیئت رییسه خبرگان کنارگیری کرد. از دیگر اتفاقات این دوره می‌توان به واگذاری کرسی نایب رییسی اول از سوی آیت الله یزدی به آیت الله شاهردودی در انتخابات هیات رییسه سال 91 اشاره کرد. رییس جمهور شدن حسن روحانی به عنوان یکی از اعضای این مجلس از دیگر اتفاقات در خور توجه چهارمین دوره مجلس خبرگان است. علاوه بر روحانی، وزیر اطلاعات دولت یازدهم یعنی سیدمحمود علوی هم عضو مجلس خبرگان رهبری است. * *برابر آئین نامه مجلس خبرگان رهبری در هر سال دو اجلاس با فاصله های 6 ماهه در اوایل شهریورماه واسفندماه برگزار می شود. اما در اولین دوره مجلس خبرگان هر سال یک اجلاس رسمی برگزار می شد. /27220
دوشنبه 5 اسفند 1392 - 07:58:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]
-
گوناگون
پربازدیدترینها