واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
اقتصاد سبز، راهبرد هزاره جدید - روزبه کردونی در دو دهه گذشته رفاه جهانی شاهد پیشرفت های مهمی بوده است. خط فقر از 42 درصد در سال 90 به حدود 15 درصد در سال 2014 کاهش یافته است. اما این کاهش چشمگیر خط فقر و افزایش سطح رفاه بدون هزینه نبوده است.
از سال 2000 تا 2010 سالانه 13 میلیون هکتار جنگل سالانه از بین رفته است. تنش آبی در بسیاری از مناطق جهان پدید آمده است. 550 میلیارد تن دی اکسید کرین بین سالهای 1990 تا 2010 منتشر شده است و سالانه حدود هزار میلیارد دلار برای پرداخت یارانه هایی هزینه می شود که نتیجه آن بهره برداری گسترده از منابع طبیعی به ویژه سوخت های فسیلی است.
بزرگی بحران زیست محیطی (از جمله تغییرات آب و هوایی) از یکسو و محدودیت های منابع از سوی دیگر باعث شده است که شیوه های معمول کسب و کار دیگر قابل قبول نباشد و نیاز به یک بررسی مجدد در استراتژی های رشد بوجود آید. بر این اساس بود که در کنفرانس ریو +20 که در سال 2012 در برزیل برگزار شد، مفهوم اقتصاد سبز به عنوان موضوع و تم اصلی کنفرانس اعلام شد. البته 4 سال پیش از این تاریخ یعنی در سال 2008، کره جنوبی همزمان با شصتمین سالگرد تأسیس کشور (به عنوان اولین کشور جهان) چشم انداز توسعه و رشد سبز کم کربن را به عنوان یک اولویت اساسی اعلام کرده بود.
طبق تعریف ارائه شده توسط سازمان ملل، اقتصاد سبز اقتصادی است که از یکسو سبب افزایش رفاه انسانی و برابری اجتماعی می شود و ازسوی دیگربه طور چشمگیری ریسک های محیط زیستی و اکولوژیکی را کاهش می دهد. اقتصاد سبز اقتصادی است که در آن رشد درآمدها و ایجاد اشتغال بوسیله سرمایه گذاری هایی ایجاد خواهد شد که سبب آلودگی هوا و تولید دی اکسید کربن نخواهد شد.
سند ریو +20 که با عنوان «آینده ای که می خواهیم» منتشر شده است بیان می کند اقتصاد سبز باید با حفظ سلامت عملکرد اکوسیستم های زمین، به ریشه کنی فقر و همچنین رشد پایدار اقتصادی، ارتقای شمول اجتماعی، بهبود رفاه بشری و ایجاد فرصت های اشتغال و کار مناسب برای همگان، کمک نماید.
یکی از ارکان مهم برای محقق شدن اقتصاد سبز توسعه انرژی های تجدیدپذیر است. توسعه تکنولوژی انرژی های تجدید پذیر ضمن «ارتقای عرضه و امنیت انرژی» و «حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا» با ایجاد ظرفیت ویژه برای ایجاد اشتغال نقش مهمی در کاهش آسیب های اجتماعی ناشی از بیکاری نیز ایفا خواهد کرد .
هند و برزیل دو تجربه موفق در ایجاد اشتغال با سرمایه گذاری در تکنولوژی انرژی های نو می باشند که به ترتیب833 و 391 هزار شغل در بخش های مختلف انرژی های تجدید پذیر ایجاد کرده اند.
اقتصاد سبز از طریق بازار و به طور خودکار اتفاق نمی افتد و نیازمند هدایت از طریق دولت می باشد. حرکت به سوی اقتصاد سبز نیازمند تغییرات سیستمی اساسی و بازسازی ساختار پنهان و آشکار اقتصاد می باشد. منظور از ساختار آشکار مواردی مانند طراحی شهری و برنامه ریزی، ساختمان ها، حمل و نقل، انرژی، آب و سیستم زباله و ضایعات و زیر ساخت های فیزیکی جامعه می باشد که همه این ها نیاز به بازسازی و طراحی مجدد بر اساس کارایی انرژی و منابع دارند. ساختار پنهان نیز شامل الگوهای نامحسوس هستند که تولید و مصرف را متأثر می کنند مانند قیمت بازار، سیاست های مالی، سیستم های مالی، مقررات، ارزش های اجتماعی، سبک زندگی و دانش و تکنولوژی که این موارد نیز نیازمند بررسی دوباره بر پایه کارایی زیست محیطی می باشند. در این مبحث بویژه باید بر کلید واژه سبک زندگی تأکید ویژه شود. برای نیل به اقتصاد سبز باید سبک زندگی، رفتار اجتماعی و شیوه ی زیستن شهروندان تغییر کند.
با اینکه تنها دولت ها می توانند جهش اولیه را به سمت اقتصاد سبز باعث شوند اما این بدان معنا نیست که دولت به تنهایی می تواند اقتصاد سبز را به ارمغان بیاورد. دولت ها باید رهبری این روند را برعهده داشته باشند اما بخش خصوصی هم نقش مهمی دارد. تمرکز بر رشد سبز، محیط را برای ایجاد فضای کسب و کار با ارائه سیگنال های مثبت قیمت و کاهش قطعیت نداشتن و ریسک سرمایه گذاری فراهم می کند. فرصت های کسب و کار قابل توجهی با رشد سبز ظهور خواهد کرد لذا بخش خصوصی باید از چنین فرصتی نهایت استفاده را بکند.
باید دقت شود که اقتصاد سبز با اینکه در دراز مدت می تواند تأثیر زیادی بر کاهش فقر و کاهش آسیب پذیری سیستم های اجتماعی و اقتصادی داشته باشد اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در کوتاه مدت هزینه ها و منافع به طور مساوی بر شهروندان توزیع شوند. به همین دلیل است که تغییر سیستم به سمت رشد سبز باید توسط سیاست های فراگیر اجتماعی تکمیل می شود چرا که سیاست رشد سبز اقتصادی نمی تواند و نمی خواهد یک جایگزین برای سیاست های اجتماعی شود. رشد سبز و اقتصاد سبز نیازمند طراحی مجموعه ای خاص از سیاست های اجتماعی هستند تا از سود و زیان ناشی از تغییر سیستم و توزیع عادلانه هزینه ها و منافع در روند تغییر سیستم اطمینان حاصل شود.
سیاستگذاری اجتماعی باید در کنار سیاستگذاری برای نیل به اقتصاد سبز مورد توجه باشد تا ضمن ارتقای برابری اجتماعی و حفاظت از محیط زیست، رفاه همه شهروندان به ویژه زنان، کودکان، جوانان، سالمندان، افراد معلول و اقشار آسیب پذیر تامین گردد، معیشت و توانمندی فقرا تضمین شود و از به خطر افتادن هویت، میراث دینی و ملی جلوگیری شود. جمع بندی اینکه، اقتصاد سبز اقتصادی است که ضمن تضمین رفاه اجتماعی و برابری اجتماعی کاهش چالش های محیط زیستی و آلودگی هوا را نیز به دنبال دارد. اما حرکت به سوی یک اقتصاد سبز نیازمند تغییر در ساختارهای آشکار و پنهان اقتصادی، تغییر در سیاست ها و شیوه های سیاستگذاری و تغییر در سبک زندگی و رفتارها می باشد. مهم تر اینکه اقتصاد سبز جایگزین سیاستگذاری اجتماعی نیست و لذا الزامی است همراه با تعیین سیاست ها برای تحقق اقتصاد سبز، سیاست های اجتماعی برای حمایت از اقشار محروم جامعه و کنترل آسیب های اجتماعی (با مشارکت ذینفعان) تدوین شود.
** مدیرکل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
**منبع: یادداشت روزنامه ایران
اول**1516
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
28/11/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]