واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سه دستور العمل براى خودسازى از علامه طباطبایى
درخواست دستورالعمل و برنامه براى خودسازى و خویشتننگرى در اسلام سابقهاى دیرینه دارد. روایات فراوانى حاكى از آن است كه جویندگان كمال و سعادت، از پیامبر گرامى(ص) و ائمه هدى تقاضاى برنامه براى خودسازى كرده و آن بزرگواران مناسب حال درخواستكننده برنامهاى به وى دادهاند. همین تقاضا از عالمان وارسته و سالكان و اصل، بسیار شده است و آن گرامیان به این درخواست ها پاسخ دادهاند. اكنون این دستورالعمل ها بسان مشعل هدایت فرا راه طالبان خودیابى و نیكبختى قرار دارد. یكى از دوستان فاضل در روزگار جوانى كه شوق بیدارى و تسلط بر نفس و رسیدن به سعادت به سر داشته استبه علامه طباطبایى نامهاى مىنگارد و ضمن بیان موقعیت خود براى رسیدن به مقصود دستورهاى عملى طلب مىكند. آن فرزانه در پشت همان نامه، دستورالعملى مىنگارد و براى وى مىفرستد و مىخواهد كه پس از بیست روز از عمل به آن، حالات خود را براى ایشان بنویسد. وى پس از عمل به آن، حالات خود را براى ایشان مىنویسد و در جواب نامه دوم بقیه دستورالعمل را براى او ارسال مىفرماید. در پاسخ به نامه سوم، علامه این برنامه سعادتآفرین را تكمیل مىفرماید. در این مجال نامه اول تقدیم می شود: نامه اولبسم الله الرحمن الرحیممحضر مبارك نخبة الفلاسفة و آیةالله العظمى جناب آقاى طباطبائى ادام الله عمركم ماشاءالله سلام علیكم و رحمة الله و بركاته. كوتاه سخن آنكه جوانى هستم 22 ساله، میزان تحصیل پنجم ریاضى. اشتغالات فعلى تحصیلات حوزه قم حدود لمعه اصول الفقه. آخوندزاده. محیط زیست: دو سال سربازى در تهران، شش سال كودكى در قم، تحصیلات اولیه و بیشتر تحصیلات دبیرستان نیز در قم، چند سالى كرمانشاه. چنین تشخیص مىدهدم كه تنها ممكن است شما باشید كه به این سؤال من پاسخ دهید. در محیط و شرایطى كه زندگى مىكنم هواى نفس و آمال و آرزوها بر من تسلط فراوانى دارند و مرا اسیر خود ساختهاند و سبب آن شدهاند كه مرا از حركت به سوى الله، و حركت در مسیر استعداد خود بازداشته و مىدارند. درخواستى كه از شما دارم براى من بفرمایید بدانم به چه اعمالى دست بزنم تا بر نفس مسلط شوم و این طلسم شوم را كه همگان گرفتار آنند بشكنم و سعادت بر من حكومت كند؟ یادآور مىشوم نصیحت نمىخواهم و الا دیگران ادعاى ناصحیت فراوان دارند. دستورات عملى براى پیروزى لازم دارم. همان گونه كه شما در تحصیلات خود در نجف پیش استاد فلسفه داشتید، همان شخصى كه تسلط به فلسفه اشراق داشت. (مسموع است). باز هم خاطرنشان مىسازم كه نویسنده با خود فكر مىكند كه شفاها موفق به پاسخ این سؤال نمىشود. وانگهى شرم دارم كه بیهوده وقت گرانمایه شما را بگیرم. لذا تقاضا دارم پدرانه چنانچه صلاح مىدانید و بر این موضوع مىتوانید اصالتى قائل شوید مرا كمك كنید. در صورت منفى بودن، به فكر ناقص من لبخند نزنید و مخفیانه نامه را پاره كنید و مرا نیز به حال خود وا گذارید. متشكرم. امضا23/10/1355 امام باقر(ع) فرماید: كسى كه از گناه توبه كند بسان كسى است كه اصلا گناهى نداشته است.جواب علامه به نامه اولالسلام علیكم براى موفق شدن و رسیدن به منظورى كه در پشت ورقه مرقوم داشتهاید لازم است همتى برآورده، توبهاى نموده، به مراقبه و محاسبه پردازید. به این نحو كه هر روز كه طرف صبح از خواب بیدار مىشوید قصد جدى كنید كه در هر عملى كه پیش آید رضاى خدا - عز اسمه - را مراعات خواهم كرد. آن وقت در سر هر كارى كه مىخواهید انجام دهید نفع آخرت را منظور خواهید داشت، به طورى كه اگر نفع اخروى نداشته باشد انجام نخواهید داد، هر چه باشد. همین حال را تا شب، وقتخواب ادامه خواهید داد و وقتخواب، چهار پنج دقیقهاى در كارهایى كه روز انجام دادهاید فكر كرده، یكى یكى از نظر خواهید گذرانید. هر كدام مطابق رضاى خدا انجام یافته شكرى بكنید. و هر كدام تخلف شده استغفارى بكنید. این رویه را هر روز ادامه دهید. این روش اگر چه در بادى حال سخت و در ذائقه نفس تلخ مىباشد ولى كلید نجات و رستگارى است. و هر شب پیش از خواب اگر توانستید سور مسبحات یعنى سوره حدید و حشر و صف و جمعه و تغابن را بخوانید و اگر نتوانستید تنها سوره حشر را بخوانید و پس از بیست روز از حال اشتغال، حالات خود را براى بنده در نامه بنویسید. ان شاء الله موفق خواهید بود. والسلام علیكم. محمد حسین طباطبایى
توضیح:توبه، پس از آنكه بنده از وظیفه بندگى سرباز زد واجب است هر چه زودتر به درگاه الهى برگردد و از حق تعالى طلب مغفرت و آمرزش نماید و آمادگى خود را براى فرمانبرى اعلام كند. بر این معنى عقل و نقل گواه و آیات و روایات بسیار است. در قرآن كریم آمده است: توبوا الى الله جمعیا ایها المؤمنون; اى مؤمنان همگى به سوى حق تعالى برگردید و توبه كنید. امام باقر(ع) فرماید: كسى كه از گناه توبه كند بسان كسى است كه اصلا گناهى نداشته است. مشارطه:آن است كه انسان پیش از شروع در كار، با خویشتن شرط و تعهد كند كه از جاده مستقیم شرع خارج نشود. خواستههاى حق تعالى را عمل كند بلكه بر خواستههاى خود مقدم دارد و هیچ گاه از طلب رضاى خداوند و آخرت جویى غفلت نورزد. مراقبه:آن است كه بنده به هنگام عمل، حق تعالى را در نظر گیرد و خود را در محضر خداوند بیند و كشیك نفس كشد كه مبادا از فرمان و خواسته مولا سرباز زند و راه دگر گیرد و عصیان ورزد و به لهو و لعب پردازد. یك چشم زدن غافل از آن ماه مباشید شاید كه نگاهى كند آگاه نباشید در كارهایى كه روز انجام دادهاید فكر كرده، یكى یكى از نظر خواهید گذرانید. هر كدام مطابق رضاى خدا انجام یافته شكرى بكنید. و هر كدام تخلف شده استغفارى بكنید. محاسبه:آن است كه از خویشتن حساب كشد كه فكر و فعل خود به چه صرف كرده و اوقات را چگونه به سر آورده است. پس از آنكه به كارى پرداخت و وقتى و فرصتى گذشت آن را ارزیابى مىكند و با محك شریعت آن را مىسنجد تا فایده و ضرر را بفهمد. بر كارهاى پسندیده خداى را سپاس گوید كه او را توفیق داده است و از كارهاى زشت و گناه استغفار مىكند. امام(ع) فرماید: از ما نیست كسى كه هر روز از خود حساب نكشد. پس اگر كار نیكى انجام داده حمد خدا كند و بیشتر انجام دهد و اگر گناهى از او سر زده از خداوند آمرزش بطلبد. امام صادق(ع) از پدران گرامیش(ع) از رسول خدا(ص) روایت كند كه فرمود: خوشا به حال كسى كه در روز قیامت در نامه عملش، در زیر هر گناهى استغفارى بیابد. سور مسبحات:پنجسورهاى كه با (سبح) و یا (یسبح) آغاز مىشود سور مسبحات نامیده مىشود. چرا كه این سورهها با تسبیح حق تعالى آغاز مىشود. و دو سوره اسراء و الاعلى را كه با (سبحان) و (سبح) آغاز مىشود داخل آن ندانند. در حدیث آمده است: پیامبر گرامى اسلام(ص) نمىخوابید مگر آنكه مسبحات را مىخواند و مىفرمود: در این سورهها آیهاى است كه از هزار آیه برتر است. پرسیدند: مسبحات كدام است؟ فرمود: سورههاى حدید و حشر و صف و جمعه و تغابن. امام باقر(ع) فرماید: هر كس همه مسبحات را قبل از خواب بخواند نمیرد تا قائم(عج) را درك كند. و اگر مرد در پناه رسول(ص) خواهد بود. ادامه دارد...منبع: كوثر - شماره 5گروه دین و اندیشه - مهدی سیف جمالی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 127]