واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
کشاورزی عمودی، راهحل بحران جهانی غذا سنگاپور یکی از پرتراکمترین کشورهای جهان است. در این کشور کوچک پنج میلیون نفر در 710 کیلومترمربع زندگی میکنند و در نتیجه هیچ تعجبی ندارد ایـن کشور 93 در صد از مواد غذایی مورد نیاز خود را از کشورهای دیگروارد کند، اما سنگاپوریها با بهرهگیری از شیوه جدیدی در پایتخت این کشور، محصولات کشاورزی را با بازدهی پنج برابر بیشتر از شیوههای معمولی به عمل میآورند.
این محصولات به جای باغ و مزرعه در ساختمانی معمولی در مرکز شهر پرورش می یابد. این شیوه نوین که می تواند به انقلابی در تأمین مواد غذایی بینجامد «کشاورزی عمودی» (Vertical Farming) نام دارد. مشکلات کشاورزی سنتی تأمین غذای بشر به کشاورزی وابسته است، اما کشاورزی تحت تأثیر عوامل مخربی همچون وضع بد جوی، خشکسالی و سیل قرار دارد و همه اینها امنیت غذایی ما را تهدید می کند، اما مشکلاتی که در کشاورزی با آنها روبه رو هستیم، تنها به این عوامل غیرقابل پیش بینی و کنترل ناپذیر محدود نمی شود. کشاورزی جزو حوزه هایی است که هنوز فناوری های مدرن جایگاه مناسبی در آن نیافته است. در کشاورزی سنتی از منابع مختلف استفاده بهینه نمی شود. کشاورزی نیازمندآب است، اما تنها درصدی اندک از آب مصرف شده برای آبیاری گیاه توسط ریشه جذب می شود و بیشتر آن به هدر می رود. همچنین استفاده از انواع سموم و آفت کش ها، دردسرهای فراوانی را به همراه دارد.ضایعات مختلف کشاورزی را نیز باید از دیگر موانع موجود دانست. بررسی های انجام شده نشان می دهد 50 درصد از محصولات کشاورزی به دلایل مختلف نامناسب یا غیرقابل استفاده است.به نظر می رسد راه حل مشکلات موجود در کشاورزی سنتی را باید در بهره گیری از شیوه «کشاورزی عمودی» برای پرورش محصولات مختلف کشاورزی و باغی طراحی شده جست. کشاورزی عمودی به این معناست که به جای کشت محصولات روی زمین های زراعی معمولی، آنها را در مراکزی ویژه و به صورت طبقاتی و روی هم پرورش دهیم؛ البته این شیوه چند سالی است مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، اما در یکی دو سال اخیر دامنه کاربردهای آن گسترش یافته و شکل تجاری یافته است. نخستین مزرعه عمودی تجاری در جهان نخستین مرکز برای تولید تجاری محصولات کشاورزی بر مبنای شیوه کشاورزی عمودی در سنگاپور ایجاد شده است. در این مرکز ده ها سینی آلومینیومی روی هم چیده شده و روی هر یک از آنها سبزیجات مختلف پرورش می یابد. تنوع این محصولات محدود است، اما در آینده قرار است تعداد آنها افزایش یابد. طبق برنامه ریزی ها قرار است فعالیت های این مرکز که می توان آن را یک گلخانه بسیار بزرگ نامید، گسترش یافته و به این ترتیب تولید روزانه آن به دو تن برسد. البته قیمت نهایی محصولات این مرکز تا حدی گران تر از محصولات مشابه است، اما می تواند به خودکفایی این کشور در زمینه مواد غذایی کمک زیادی بکند. مصرف آب این مجموعه بسیار پایین بوده و ضایعات آن نیز بازیافت می شود. مزرعه عمودی در ژاپن پس از مشکلاتی که دو سال پیش برای نیروگاه هسته ای فوکوشیما به وجود آمد، آلودگی هسته ای برخی مزارع این کشور، گرایش برای یافتن راه های جایگزین به منظور تامین محصولات کشاورزی مورد نیاز شهروندان ژاپنی شتاب گرفت؛ در این میان کشاورزی عمودی به عنوان یکی از شیوه های مطلوب مورد توجه قرار گرفته است. یکی از شرکت های پیشرو در زمینه کشاورزی عمودی «نیووج» (Nuvege) نام دارد که سالانه 9 میلیون عدد کاهو تولید می کند. این شرکت ژاپنی فناوری ویژه ای برای پرورش گیاهان در محیطی بسیار پاک طراحی کرده است. اولین و تنها مرکز مبتنی بر این فناوری مدتی است در شهر کیوتو در ژاپن مشغول به کار است. در این مرکز که کاملا بسته و فاقد هر گونه پنجره به بیرون است، صدها سینی روی هم قرار گرفته و درون هر یک از آنها هم تعداد مشخصی کاهو پرورش می یابد. در این مرکز از خاک استفاده نمی شود. مواد مورد نیاز گیاهان از طریق آب به ریشه های آنها رسانده می شود. استفاده نکردن از خاک سبب می شود امکان انتقال انواع باکتری یا آفت از خاک به گیاه که در شیوه های سنتی روی می دهد به صفر برسد. به این ترتیب دیگر نیازی به بهره گیری از انواع سموم و آفت کش ها هم نخواهد بود. تأمین آب مورد نیاز محصولات کشاورزی و باغی همیشه یکی از اصلی ترین دغدغه ها در پرورش گیاهان بوده است؛ در این شیوه جدید حدود 70 تا 90 درصد کمتر از شیوه های سنتی است و به این ترتیب می توان از این فناوری در نقاط مختلف دنیا بویژه نواحی خشک و کم آب بهره گرفت. همچنین نور مورد نیاز گیاهان توسط لامپ های ویژه LED تامین می شود. حجم زیاد دی اکسیدکربن موجود در این مرکز و سیستم نوردهی مناسب آن سبب افزایش فتوسنتز و در نتیجه رشد بهتر گیاه می شود؛ البته مصرف بهینه انرژی یکی از مهم ترین دغدغه ها در ساخت مزارع عمودی است. لامپ های LED معمولی بازدهی 28 درصدی دارند و این به معنای اتلاف زیاد انرژی است. با این حال برخی پژوهشگران بر این باورند که نیازی به استفاده از نور مصنوعی نیست و می توان ساختار این مزارع را به گونه ای طراحی کرد که از نور خورشید استفاده کند. برای این منظور احتمالا باید سکوهایی که سینی های پرورش گیاه روی آن قرار دارد به صورت متناوب در معرض نور خورشید قرار بگیرد تا همه گیاهان به یک میزان از نور خورشید استفاده کنند. یکی از نکات جالب در مورد کشاورزی عمودی این است که این محصولات کاملا پاک هستند و به دلیل استفاده نکردن از خاک یا سموم مختلف حتی نیازی به شست وشو قبل از خوردن هم ندارند. هم اکنون محصولات شرکت «نیووج» در بسیاری از فروشگاه های زنجیره ای بزرگ ژاپن به فروش می رسد. آینده کشاورزی عمودی سازمان ملل پیش بینی کرده جمعیت جهان تا 35 سال دیگر به 11 میلیارد نفر برسد. بی شک بهره گیری از روش های سنتی تولید محصولات کشاورزی با توجه به محدودیت های آن پاسخگوی این حجم بالا از نیازها نخواهد بود. پیش بینی می شود بزودی مراکز مشابهی براساس این فناوری در نقاط مختلف دنیا ساخته شده و به تأمین نیازهای غذایی مردم بپردازد. کارشناسان امیدوارند فناوری های نوین کشاورزی عمودی بتواند آینده ای روشن را برای امنیت غذایی بشر فراهم کند. newscientist / صالح سپهری فر
یکشنبه 27 بهمن 1392 5:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]