محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830861360
اعتدال، فراموش کردن آرمان‌ها نیست
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
با محمدمهدی عبدخدایی از اعضای فدائیان اسلام اعتدال، فراموش کردن آرمان‌ها نیست محمدمهدی عبدخدایی از جمله مبارزان سیاسی نسل اول انقلاب است.
فعال سیاسی هفتاد و هفت ساله ای که از ده سالگی در منزل پدری اش با نواب صفوی آشنا شد و این شروعی بود بر فعالیت های انقلابی این مبارز سیاسی. جنجالی ترین اقدام انقلابی عبدخدایی که هنوز هم درباره آن سخن می گوید، ترور نافرجام حسین فاطمی، وزیر امورخارجه دولت دکتر محمدمصدق و مدیرمسئول روزنامه باخترامروز است. این مبارز سیاسی که در گروه «فدائیان اسلام» عضویت داشت در بهمن 1330 و در حالی که تنها 15 سال داشت، مأموریت یافت در مراسم پنجمین سالگرد ترور محمد مسعود در قبرستان ظهیرالدوله، به سوی فاطمی شلیک کند؛ مأموریتی که هرچند موفقیت آمیز نبود، اما باعث دستگیری اش شد. این دوره بازداشت البته به دلیل سن پایین او در حین ارتکاب ترور، زیاد طول نکشید و پس از 20 ماه از زندان بیرون آمد. اما حبس به دلیل ترور فاطمی تنها سابقه بازداشت عبدخدایی نبود، چراکه پس از اعدام شهید نواب صفوی، او بار دیگر تحت تعقیب مأموران رژیم قرار گرفت و پس از دستگیری به هشت سال زندان محکوم شد که چهار سال آن را در زندان برازجان گذراند و در نهایت در سال ۱۳۴۲ از زندان آزاد شد.
عبدخدایی از معدود مبارزان نسل اول انقلاب است که پس از 22 بهمن 57 و در نظام برخاسته از انقلاب اسلامی، هیچ مسئولیت دولتی را عهده دار نشد. با وجود این طی 35 سال گذشته همواره از خاطرات انقلابی خود سخن گفته و به تحلیل فضای سیاسی پرداخته است. او در گفت وگو با روزنامه جام جم نیز بار دیگر تحلیل خود از ویژگی های نسل اول انقلاب را ارائه داده و از معنای واژگان «اعتدال» و «تندروی» می گوید... 35 سال از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است و نسل اول مبارزان انقلابی که فعالیت های سیاسی خود را از قریب به هفتاد سال پیش شروع کرده بود، اکنون به دوران کهنسالی رسیده است. می خواهم از شما به عنوان کسی که سال ها در جریان فعالیت های مبارزاتی بوده اید بپرسم که نسل اول انقلاب دارای چه ویژگی هایی بود که توانست رژیمی را متلاشی کند که حتی تا چند ماه پیش از پیروزی انقلاب، کمتر تحلیلگر سیاسی گمانش را می برد؟
نسل اول انقلاب نتیجه تربیت و تجربه مبارزاتی سی و هفت ساله ای بود که از شهریور 1320 تا پیروزی انقلاب به طول انجامیده بود. بعد از سقوط رضاشاه، برخی گمان می بردند فرزند وی که تحصیلکرده سوئیس است، نوعی دموکراسی را به ارمغان می آورد. البته فضای باز سیاسی در مقطعی به وجود آمد، اما این ناشی از شرایط کشور و معادلات بین المللی بود، نه خواست محمدرضا پهلوی. در آن دوره جهان دچار نوعی آشفتگی بود، جنگ جهانی دوم به پایان رسیده بود، جنگ سرد مطرح شده و بلوک غرب و شرق رودرروی هم قرار گرفته بودند. در ایران نیز بخشی از کشور اشغال شده بود و دولت مرکزی دچار ضعف شدیدی بود. در چنین وضعی خب، برخی آزادی ها وجود داشت. نظریات مختلف مطرح می شد، از اندیشه ها و شعارهای کمونیستی گرفته تا اندیشه های ناسیونالیستی و البته حرکت های مذهبی نیز در شکل خاصی رونق داشت. این حرکت ها شاید کمی تند بود در معنای امروزی، اما باید توجه داشت که تحلیل هر مقطع تاریخی نیاز به درک شرایط زمانی و مکانی همان دوران دارد. به هر حال این آزادی ها به گسترش نهضت ترجمه و توسعه اندیشه های مختلف در کشور انجامید. دولت ها می آمدند و می رفتند. آذربایجان دست روس ها بود و عده ای شعار یکی شدن آذربایجان را سرمی دادند. خلاصه در این اوضاع و احوال محمدرضا اصلا امکان دیکتاتوری نداشت.
این وضع بود تا روی کار آمدن دولت دکتر مصدق که زمینه های آن با ترور هژیر و رزم آرا آماده شده بود. بعد از کشاکش های سیاسی این دوره، در نهایت محمدرضا پس از کودتای 28مرداد نشان داد که همان پهلوی اول است، البته با برخی ویژگی های بزدلانه ای که داشت. او مانند یک قزاق پیروز با حمایت حزب جمهوریخواه آمریکا که در آن موقع بر سر کار بود، دور تازه ای از بازداشت ها، برخوردها و شکنجه ها را آغاز کرد. پهلوی دوم در این زمان سه مشاور شاخص داشت. یکی ارنست پرون، دیگری اسدالله علم و یکی هم اشرف پهلوی. برخوردهای آنان با انقلابیون باعث شد تا فعالیت های انقلابی در مقطعی تا سال 1340 زیرزمینی شود.
فعالیت کدام جریان ها زیرزمینی شد؟ اسلامگراها یا کمونیست ها، یا ملی گراها؟
شاه تا سال 1340 به زعم خود مذهبی ها را آزاد گذاشته بود تا کمونیست ها را سرکوب کند. با این حال شاه قدرت سرکوب فرهنگ مذهبی مردم را نداشت و به همین دلیل بود که در دهه 40 درحالی که هم ملی گرایان به دلیل سرکوب رژیم و هم کمونیست ها به دلیل فضای بسته سیاسی دچار ضعف سیاسی شده بودند، به ناگهان نیروهای مذهبی توانستند نبض تحولات انقلابی را در دست بگیرند.
اشاره شما به اوجگیری مبارزات مذهبی پس از وفات آیت الله بروجردی در فروردین 1340 است؟
بله؛ تا سال 1340 به دلیل استراتژی خاص آیت الله بروجردی، شاه فکر می کرد که نیروهای مذهبی، رژیم او را تهدید نمی کنند. این درحالی بود که آیت الله بروجردی در واقع زمینه های انقلاب را آماده کرده بود. معروف بود که آیت الله بروجردی مخالف ورود طلاب به سیاست هستند، اما این ظاهر قضیه بود، در واقع آیت الله بروجردی نسلی از طلاب را پرورش دادند و به اقصی نقاط کشور فرستادند که همه آنها علیه ظلم صحبت می کردند و زمینه تفکرات انقلابی را در همه شهرها و روستاهای کشور ایجاد کرده بودند. درس ایشان با موضوع حکومت اسلامی، یا وساطتی که برای جلوگیری از برخورد با علما داشتند که مشهور است...
یعنی معتقدید آیت الله بروجردی باعث شدند که زمینه حمایت مردم از حرکت انقلابی امام خمینی(ره) ایجاد شود؟
بله، نقش ایشان بسیار پررنگ بود. شما ببینید، وقتی در قیام 15 خرداد سال 1342 مبارزات نیروهای مذهبی علیه رژیم علنی می شود، حمایتی فراگیر از امام(ره) صورت می گیرد. خب، چرا؟ یکی از دلایلش زمینه سازی ها در دوره مرجعیت آیت الله بروجردی بود. در واقع نارضایتی توده های انقلابی مردم مثل آتش زیر خاکستری بود که با قیام امام خمینی(ره) شعله ور شد و از دل دوران وحشت، قیامی بیرون آمد که حتی رسانه های خارجی در پوشش آن گفتند که در 15خرداد تهران به یک شهر جنگزده تبدیل شد...
اما آیت الله بروجردی مخالف برخی حرکت های مبارزاتی مانند اقدامات فدائیان اسلام بود.
بله، اما این مخالفت برای حفظ حوزه و حفظ وحدت گروه های مذهبی بود. در واقع آیت الله بروجردی در ظاهر انقلابی نبود، اما در باطن از انقلاب حمایت می کرد، هرچند امام خمینی(ره) در ادامه راه ایشان، هم در ظاهر و هم در باطن انقلابی بودند. با وجود این فراموش نکنید که بخش اصلی فعالیت انقلابی، تربیت و آموزش است. اصلا برای همین است که امام خمینی(ره) می گفتند سربازان من در گهواره ها هستند. این حرف یعنی چه؟ یعنی برای یک انقلاب عظیم، باید نسلی از نیروهای انقلابی را تربیت کرد. آیت الله بروجردی هم در زمینه تربیت چنین نیروهایی تلاش های زیادی کردند تا مردم بیدار شوند و اگر این فعالیت ها نبود، شاید امکان حمایت از امام خمینی(ره) در این سطح به وجود نمی آمد. آیت الله بروجردی در زمان حیات هم توجهی ویژه به امام خمینی(ره) به عنوان یک مدرس عالی مقام داشت.
شما واکنش شاه و وابستگان او به قیام نیروهای مذهبی در دهه 40 را ببینید. محمدرضا پهلوی می گوید که عده ای 25 قران پول گرفتند و جلوی گلوله ایستادند! این استدلال چنان ضعیف است که کیهان در سرمقاله خود می نویسد این ضعف دولت است که باعث شده عده ای از مردم چنان در تنگنا باشند که فقط با گرفتن 25 قران پول حاضر شوند از جان خود بگذرند. این یعنی شاه غافلگیر شده بود. از طرفی گرانی هم بسیار زیاد بود. وقتی که شاه در جشن های دوهزار و پانصد ساله گفت: «کورش آسوده بخواب که ما بیداریم»، بر بالای منبرها می گفتند: «کورش آسوده بخواب که تخم مرغ شد کیلویی فلان قدر...»
این فقط توده ها بودند که مخاطب پیام انقلابی علما قرار می گرفتند یا نهضت انقلابی توانست نخبگان را هم با خود همراه کند؟
نه، نخبگان هم بودند. اتفاقا امام خمینی(ره) توجه ویژه ای به دانشگاه ها و مراکز علمی داشتند. مدرسه علوی هم در این بین نقش مهمی داشت. خلاصه امام(ره) نسلی را تربیت کرد که هم انقلابی و مجاهد بود و هم فرهیخته و دانشمند. همین نسل اندیشمند بود که قبل از مبارزه رودررو با رژیم، از نظر فرهنگی با رژیم مقابله می کرد. شما آمار استقبال از کاباره ها را نگاه کنید. در سال های منتهی به انقلاب شاید از 35میلیون نفر جمعیت کشور، 5000 نفر هم به چنین محل هایی نمی رفتند. یعنی با مظاهر فرهنگی طاغوت مقابله می شد. اینها نتیجه تربیت یک نسل انقلابی بود. من گاهی این دفاع از فرهنگ انقلاب را با جنگ آلمان و روسیه مقایسه می کنم. در جریان این جنگ، مردم روسیه پشم لحاف خود را بیرون آوردند، آن را ریسیدند و با آن برای سربازان خود پالتو دوختند تا بر دشمن چیره شود. اینها همه ناشی از یک تربیت ویژه است که به ثمر می رسد.
در کنار نقش نیروهای مذهبی در جریان انقلاب، برخی از گروه های چپگرا و ملی گرا هم در مبارزات حضور داشتند. امام خمینی(ره) چگونه توانستند وحدت میان نیروهای انقلاب را حفظ کنند، درحالی که به نظر می رسید اختلافات نیروهای مذهبی با مثلا کمونیست ها بسیار زیاد باشد؟
شعار امام(ره) فراگیر بود. سخنرانی ایشان علیه کاپیتولاسیون همه نیروها را گرداگرد امام(ره) جمع کرد. ایشان می گفتند شاه برود، سخنان ایشان همه را متحد کرد. حتی در نجف وقتی گفتند دیگر نه اعلامیه صادر شود و نه سخنرانی ضبط شود، امام حاضر نشدند و پس از مخالفت کویت با ورود ایشان به خاک این کشور، به فرانسه رفتند. آنجا هم همه نیروهای مبارز را به حضور پذیرفتند؛ از کیانوری که بعد شد دبیرکل حزب توده بگیرید تا احسان طبری.
با این حال حاضر نشدند با سیدجلال الدین تهرانی از اعضای شورای سلطنت که من خودم نماز خواندن او را دیده بودم، دیدار کنند. گفتند اول، شورای سلطنت را منحل کنید، بعد صحبت می کنیم. در بهشت زهرا هم امام(ره) به گونه ای سخن می گویند که معلوم است چیزی از عمر دولت بختیار باقی نمانده، به گونه ای که وقتی مردم وارد دفتر نخست وزیری شدند و بختیار فرار کرده بود، می گفتند هنوز چای روی میزش داغ بوده است.
این وحدت فقط در سطح نخبگان انقلابی و رهبران نهضت بود یا در میان مردم هم بازتاب می یافت؟
اوج آن در میان مردم بود. واقعا همه در جریان انقلاب حضور داشتند. یادم هست روزی در یکی از راهپیمایی ها پیرزنی را دیدم که کنار یک کیوسک در خیابان نشسته و کاسه ای در دست داشت که پر بود از دو قرانی. او به جای این که از مردم پول بگیرد، به آنها دوقرانی تعارف می کرد. با تعجب از او پرسیدم ماجرا چیست؟ گفت من صبح رفتم از بانک به اندازه 30 تومان دو قرانی گرفتم تا اگر مردم در خیابان دوقرانی نداشتند به آنها بدهم تا بتوانند از کیوسک تلفن عمومی به خانواده شان زنگ زده و آنها را از نگرانی درآورند. یا در همان دوران در بهشت زهرا زن جوانی را دیدم که دارد خاک قبر جمع می کند. دلیلش را پرسیدم، گفت این خاک برای تیمم است. مگر از خاک کربلا برای تیمم جمع نمی کنند؟ خب این هم خاک قبر یک شهید است. این را به چشم خود می کشم تا نماز بخوانم.
از آن پیرزن تا این زن جوان، همه معتقد و همراه و متحد بودند. این یکپارچگی همان اصل کلیدی است که هنوز هم باید حفظ شود.
با وجود این وحدت و همبستگی در دوران انقلاب، پس از پیروزی انقلاب می بینیم که اختلافاتی به وجود می آید و برخی گروه ها راه خود را از مردم جدا می کنند. بویژه در یکی دو سال اول استقرار نظام جمهوری اسلامی. فکر می کنید دلیل این تقابل چه بود؟
بعد از پیروزی انقلاب، برخی گروه ها فکر کردند که با عقاید وارداتی می توانند پیروز شوند. منافقین گمان می بردند التقاط می تواند به کشورداری منتهی شود. ملی گراها خیال می کردند که با ملی گرایی به هدف می رسند. عده ای دیگر به دنبال دیکتاتوری پرولتاریا بودند. این همه در حالی بود که مردم همه پشت سر امام(ره) بودند. یادم هست محمدتقی شریعتی پدر دکتر شریعتی می گفت اطاعتی که مردم ما از امام(ره) دارند، مردم زمان پیامبر(ص) از رسول خدا نداشتند. البته امام(ره) هم در کار مردم دخالتی نمی کرد و مثلا اگر موافق روی کار آمدن بنی صدر نبود، این مطلب را به گونه ای نمی گفت که در رای مردم تاثیر بگذارد. بنابراین مردم با امام و امام با مردم بودند.
فکر می کنید، مهم ترین اشتباه محمدرضا پهلوی چه بود؟
برخورد با مذهب. مقابله با مذهب در ایران بزرگ ترین اشتباه شاه بود. شاه انگار از یاد برده بود که مردم ایران عمیقا مذهبی هستند. آنها حتی پیش از ورود اسلام به ایران هم زرتشتی بودند.
حتی در دوره پهلوی همان خانم هایی که حجاب مناسبی نداشتند هم در تاسوعا و عاشورا مشکی به تن کرده و بعضی مسائل را رعایت می کردند. مذهب در رگ و خون ایرانی هاست. یادم هست در جایی بحثی مطرح شد که برای پیروزی انقلاب، ما مذهبی ها با کمونیست ها ائتلاف کنیم، بلافاصله مخالفت و اعلام شد که کمونیست ها می خواهند کمونیسم را از شوروی بیاورند اینجا پیاده کنند، خب چرا ما خودمان اسلام را که داریم پیاده نکنیم؟
این روحیه دینی و مذهبی که اشاره می کنید، الان هم با همان شدتی که یادآوری کردید وجود دارد؟
بله، همین حالا هم باید بین بدحجابی و بی عفتی تفاوت قائل شد. خیلی از همین به اصطلاح بدحجاب های امروز می بینید که بی عفت نیستند. دلبستگی مذهبی دارند. این را در تاسوعا و عاشورا می بینید. اینها در روح و روان مردم است. خلاصه حرف من این است که شاه این نکته مهم را نتوانست درک کند. تقویم مردم را عوض کرد و تاریخ شاهنشاهی آورد. خب معلوم بود که اصلاح این طور سیاست ها از سوی شریف امامی دیگر خیلی دیر بود.
آقای عبدخدایی، شما در صحبت هایی که داشتید به اهمیت فرآیند تربیت نسل اول انقلاب و ویژگی های این نسل اشاره کردید؛ فکر می کنید نسل دوم انقلاب که تقریبا 16 سال است سکان اجرایی کشور را در دست گرفته نیز واجد همین ویژگی ها هست؟
ممکن است تربیت این نسل به گونه ای که نسل اول بوده، نباشد اما چون در چارچوب نظام ولایت فقیه حرکت می کند، فکر می کنم می تواند آرمان های انقلاب را جلو ببرد. نظام ولایت فقیه که امام خمینی(ره) آن را پیشنهاد دادند، یک مدل تکامل یافته سیاسی است برای اداره کشور، که تلفیقی است از مدرنیته و معنویت؛ یعنی هم عقل و علم را دارد، هم خدا و معنویت را؛ در واقع امام(ره) معنویت و اطاعت از فرمان الهی را به سیستم حکومتی روز اضافه کردند. در طول تاریخ نظریات سیاسی، ما با چند نظریه کلی در باب شیوه حکمرانی روبه رو هستیم؛ یک شیوه، دیکتاتوری بود، بعد دموکراسی به شیوه یونان باستان به وجود آمد و پس از آن تئوکراسی کلیسا تجربه شد، سپس دموکراسی مدرن غربی، بعد هم دیکتاتوری پرولتاریا در شرق و در نهایت امام خمینی(ره) نظام ولایت فقیه یا یک نوع نظام تئودموکراسی را پیشنهاد کردند. این آخرین نوع از نظام سیاسی است که در آن یک عالم آگاه در بالای سر تحولات اجتماعی قرار دارد.
شما به تجربه انقلاب مصر نگاه کنید، چرا شکست خورد؟ چرا انقلاب بحرین به پیروزی نرسید؟ تونس چرا نتوانست پس از فرار بن علی یک نظام مشابه ایران را تاسیس کند؟ چون ولایت فقیه نبود. این چنین نظامی، پیشرفته ترین چارچوب است که نسل دوم انقلاب باید در چارچوب آن آرمان های انقلابی را جلو ببرد.
در چند ماهه اخیر واژگان جدیدی وارد ادبیات سیاسی کشور شده، ازجمله «اعتدال» یا در مقابل آن، «تندروی». به عنوان کسی که چند دهه در کنش های سیاسی کشور حضور داشته اید، می خواهم بپرسم که معنای این واژگان از نگاه شما چیست؟
البته ما فدائیان اسلام معروف به تندرو هستیم، اما من می خواهم بگویم که ما تندرو نبودیم بلکه متناسب با شرایط زمان حرکت می کردیم. مثلا شما ببینید همزمان با روی کار آمدن دولت دکتر مصدق که با دربار درگیر بود، شهید نواب صفوی می گوید که این دوران فترت ماست. بنابراین امروز هم باید اشاره کنم که اعتدال به معنی دست برداشتن از آرمان ها نیست. با این حال ممکن است یک دوره ای زمانه دعوا نباشد، خب به جای دعوا، دعوت به گفت وگو می کنیم و آرمان را با گفت وگو و مذاکره پیش می بریم.
بنابراین به نظر شما، اعتدال یعنی شناخت صحیح شرایط زمانی و مکانی...؟
بله، یعنی درک درست آرمان و شناخت راه های پیشبرد آن. شما الان القاعده و گروه داعش را ببینید. اصلا متوجه نیستند که شرایط جهانی اجازه ایجاد یک امارت اسلامی در عراق و شام را نمی دهد. در سوریه هم می بینید که مرتجعین دارند چگونه خون می ریزند. خب اینها تندروی است. البته عمر حکومت های خانوادگی رو به پایان است اما آمریکا و پول نفت، برخی کشورهای مرتجع منطقه را نگه داشته و اینها افراط در منطقه را موجب شده اند.
براساس این تعریف، الان اقدام خود در ترور دکتر فاطمی را چطور ارزیابی می کنید؟ آیا اگر به 62 سال پیش برگردید، باز هم به سوی او شلیک خواهید کرد؟
اگر شرایط همان زمان باشد، هنوز هم کاری را انجام می دهم که در جریان ترور انجام دادم اما در شرایط جدیدی که امروز با آن مواجه هستیم، هرگز دست به سلاح نمی برم. مصطفی انتظاری هروی / گروه سیاسی دغدغه استفاده از تجربه نسل اولی ها
محمود هرندی / جام جم حتی مهم ترین وقایع تاریخی نیز در پرتو گذشت زمان دچار نوعی تغییر در فهم واقعه اولیه می شود که این واقعیت بیشتر ناشی از تغییر ناگزیر نسل ها و گاه عدم توان انتقال درست ارزش های تاریخی به نسل های بعدی است. تغییرات زمانی و مکانی، هرچند نمی تواند از اهمیت یک واقعه تاریخی بکاهد ، اما معمولا زاویه هایی جدید برای نگریستن به رخداد اولیه ایجاد می کند و فقط نهضت های پویا و رویدادهای فرازمانی و فرامکانی است که می تواند در این میان خود را به ابزارهای پاسخگویی به پرسش های تازه مجهز کنند.
برای آن که یک نهضت یا رویداد تاریخی بتواند در فراز و نشیب های زمانی همچنان استوار مانده و حرفی برای گفتن داشته باشد، چاره ای نیست جز آن که رجوعی پیوسته به پدیدآورندگان یک حماسه شود؛ کسانی که خود در اوج تحولات به ایفای نقش پرداختند و حوادثی ماندگار را رقم زدند. هرچند این رجوع مداوم به اندیشه های نسل اولی ها، به معنی فراموش کردن تحلیل های جدید و نیز توجه به زاویه دید نسل های جوان تر به همان واقعه نیست، اما اولویت دادن به حماسه سازان می تواند تاریخ نگاری و پژوهش درباره یک رویداد ماندگار را از غبار تغییرات نسلی و ارزشی زدوده و نگاهی بی زنگار زمان به حماسه ای که در دل تاریخ آفریده شده به دست دهد.
انقلاب 57 نیز از این ویژگی تغییرات نسلی و زمانی برحذر نیست. انقلابی به این وسعت طی 35 سال گذشته آنچنان تحولاتی را شاهد بوده که شاید برخی از آنها می توانست هر نظامی را ساقط کند، با این حال ماهیت ارزشی این انقلاب و تغییرات بنیادین برآمده از آن، از انقلاب اسلامی یک نهضت تاریخ ساز ساخته که توانسته است متناسب با شرایط روز آرمان های خود را بازتعریف کرده و از آن برای پاسخ به پرسش ها و چالش های جدید در درون کشور یا در سطح مناسبات بین المللی استفاده کند.
بی تردید یکی از مهم ترین دلایلی که باعث شده تا این انقلاب دچار تزلزل معنایی و فقدان کارآمدی برای زیست مفهومی در جهان جدید نشده و بویژه با پایان جنگ سرد، بسان بسیاری دیگر از انقلاب ها و جنبش ها تاریخ مصرفش رو به پایان نگذارد، حضور نسل اول انقلاب در عرصه های مختلف بوده است؛ نسلی که چون خود، هزینه پیروزی این انقلاب را داده بود، نمی توانست شاهد اضمحلال و سستی آن باشد. در رأس این نسل اول انقلاب، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و رهبر معظم انقلاب بوده و هستند که همواره مانع تحریف مفهوم انقلاب شدند. در سطحی دیگر نیز سایر نیروهای انقلابی که هر یک نقشی کلیدی در پیروزی انقلاب داشتند و تجارب گرانبهای آنها بارها باعث شد تا انقلاب به سلامت از گردنه های سخت و دشوار تاریخی عبور کند.
با وجود این اکنون 35 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این نگرانی بیشتر بروز یافته است که نسل اول انقلاب اندک اندک دچار کهولت سنی شده و خلأ ناشی از نقش آفرینی این نسل باتجربه، بسادگی برطرف نخواهد شد. طی چند ماه اخیر رفتن عسکراولادی و پرورش، بسیاری را با این پرسش مواجه کرد که آیا نسل دوم انقلاب توانمندی لازم را برای برعهده گرفتن باری که نسل اول انقلاب بر دوش داشت، دارد؟
در چنین شرایطی است که به نظر می رسد اکنون کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند رجوع به نسل اول انقلاب و استفاده از تجارب این نسل برای ادامه آرمان های انقلابی است، زیرا اگر ارزش های انقلاب نتواند بخوبی به نسل های بعد منتقل شود، انقطاع تاریخی ممکن است آینده کشور را دچار مخاطراتی کند. رجوع به نسل اول انقلاب هم البته به معنی تقلیل این معنا به تدارک برنامه های کلیشه ای و تبلیغاتی برای گرامی داشتن یاد این افراد نیست، بلکه ورای آن، ما نیازمند طراحی سازوکاری برای جمع آوری تجارب و اندیشه های این نسل برای استفاده در چالش های آینده پیش روی کشور هستیم؛ چالش هایی که بی تجربگی ها گاه ممکن است آن را تشدید کرده و دچار پیامدهایی ناگوار کند.
در همین راستا می توان پیشنهاد کرد دولت، احزاب یا نهادهای انقلابی دلسوز کشور، تدبیری برای شکل گیری یک پارلمان مشورتی شامل تمامی نسل اولی های انقلاب که دارای جایگاهی در سیستم های مشورتی، تصمـــیم گیری یا تصمیم سازی نیستند بیندیشند تا بتوان در مواقع ضروری با استفاده از نظرات پیشکسوتان انقلابی و انقلابیون نسل اولی، از انحراف شعارهای انقلاب یا بحران آفرینی های داخلی و خارجی جلوگیری کرد.
چنین پارلمانی که نمونه هایی از آن در برخی دیگر از کشورها وجود دارد، شاید بتواند ضمن جلوگیری از گسست های مدیریتی، خود منشأ وحدت جناح ها و جریانات سیاسی شده و اتحاد پدران، وحدت پسران انقلابی را موجب شود و پارلمانی تجربه محور، پشتوانه ای شود برای نهادهای اجرایی و قانونگذاری کشور تا بدون در نظر گرفتن ملاحظات تشکیلاتی، موثرتر از همیشه در مسیر منافع ملی و تحقق آرمان های انقلاب تلاش کنند.
یکشنبه 20 بهمن 1392 1:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]
-
گوناگون
پربازدیدترینها