تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 20 آبان 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):سنگهاى زیربناى اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگرى درست ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

قیمت پنجره دوجداره

بازسازی ساختمان

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

چراغ خطی

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1827990900




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

شهید آیت الله مدرس(رحمت الله علیه) و روشنفکران


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
شهید آیت الله مدرس(رحمت الله علیه) و روشنفکران
شهید آیت الله مدرس(رحمت الله علیه) و روشنفکران نويسنده: غلامرضا گلی زواره لکه‏های ابر در آسمان معرفت به رغم مدعیانی که منع عشق کنند جمال چهره تو حجت موجه ما استحافظ روشنفکری و تجدد طلبی در ایران، پس از آشنایی با فرهنگ غرب به صورت‏جریانی سطحی و آفت زده، پدید آمد. آنان خواستار تغییر سنت‏ها و پذیرش‏فرهنگ و تمدن غرب شدند. در عصری که شهید مدرس به عنوان دانشوری عالی‏رتبه و فقیهی برجسته طلوع نمود، روشنفکران می‏کوشیدند برای جایگزینی‏باورهای تمدن جدید در زندگی فردی و اجتماعی افراد با ارزشها و آداب دینی‏به ستیز و مقابله برخیزند. این افراد ضمن تقلیدی سطحی از متفکران غربی‏در صدد محو میراث فرهنگی و تخریب حصارهای اعتقادی بودند، ظهور این طبقه‏نتیجه استیلای تهاجمی تمدن جدید بود و افراد این قشر با مسائل اجتماعی به‏طور غیر منطقی و سطحی برخورد می‏کردند و نوعی بیگانگی با فرهنگ خودی‏داشتند.اگر دم از آزادی یا قانون طلبی می‏زدند می‏خواستند با این حربه‏هابه مبارزه با دیانت مردم و جنبه‏های تقدس جامعه برخیزند. روشنفکران این دوره به عنوان تاکید بر ملیت‏گرایی به عنوان محور اصلی‏اندیشه خود، از تئوریسین‏های رضاخان بودند و در استقرار و تحکیم اقتدارسیاسی وابسته به استکبار تلاش می‏کردند، نفی شریعت اسلامی، حاکمیت‏لیبرالیستی به همراه پیروی از غرب را این افراد تنها راه ترقی و توسعه‏سیاسی اجتماعی ایران قلمداد می‏کردند و گرچه با طرح حاکمیت قانون به‏مبارزه با استبداد برخاستند اما در عمل نه تنها با رژیم رضاخان به توافق‏رسیدند بلکه با حمایت و تقویت آن به تحکیم پایه‏های لرزانش مبادرت‏ورزیدند و تقدیر از استعمار و قدرت‏های غربی را در راس برنامه‏های خودقرار دادند، جهان بینی این افراد از میدان به در کردن فرهنگی بود که‏بینش معنوی را محور همه حرکت‏های اجتماعی و فردی تلقی می‏کرد و ابداع‏ارزشها و باورها را مربوط به خالق هستی می‏دانست. آنان مذهب گریزی و حمله به معتقدات مذهبی و انتقاد از مقدسات را شیوه‏خویش قرار داده بودند. حرکت‏بر محور هویتآیت الله مدرس که دانشمندی متدین، با شهامت و پایداری‏بود و در زندگی فردی و اجتماعی خویش مناعت طبع داشت و به واسطه توجه به‏ساحت قدس پروردگار قدرت روحی فوق العاده‏ای به دست آورده بود و دلش به‏نور ایمان روشن گشت و این فروغ معنوی حکمت و معرفت را برایش به ارمغان‏آورد، در مقابل تفکر باطل و کج اندیشی روشنفکران ایستاد و در برابرروشنفکرانی که متاسفانه تعزیه گردانهای مجلس و سیاستگذاران کشور شده‏بودند و سیاست‏های غربی را پی‏گیری کردند مقاومت نشان داد و تحت هیچ‏شرایطی تسلیم این عده نشد. مدرس، در برابر دنیای فکر و اندیشه چنین گروهی از آزادی و استقلال سخن‏می‏گوید و در دوران تسلط کامل سیاست امپراتوری انگلستان با شجاعتی وصف‏ناپذیر اظهار داشت: تمایل سیاست‏ها برای ما مضر است، ایرانی مسلمان بایدمسلمان و ایرانی باشد، ایرانی باید خودش ایرانی و سیاستش هم ایرانی‏باشد. این شهید والامقام عقیده داشت‏سبب درماندگی جامعه ایرانی این است‏که به خویشتن تکیه ندارد، روشنفکران بیمار و گروهی سیاستمدار دور ازاندیشه و خرد و محروم از تدین منتظرند کسی از بیرون بیاید و دست ایران‏را گرفته نجات دهد و این برای ملتی با آن هویت قوی روا نمی‏باشد. مدرس‏می‏گفت ما لیاقت آن را داریم که از خویشتن کفایت و استغنا نشان دهیم و آن‏قدرت‏های پوشالی با مشاهده عزت و عظمت ما که ریشه در ارزشها و وفاق‏اجتماعی دارد ناچارند در مقابل ما تسلیم شوند و احتراممان را نگه دارندو حقوقمان را بیش از گذشته مراعات کنند. اگر از خود بی‏کفایتی، خودباختگی و حقارت نشان دهیم دشمن در وجودمان لانه‏می‏کند و اندیشه و فکر جامعه مرتع شیاطینی می‏شود که از بیرون برایمان‏تصمیم می‏گیرند، نباید سست عنصر باشیم و در برابر تشکیلاتی که بر زور وقدرت بنیان نهاده شده کوتاه بیاییم; این روش ابهت ما را از بین برده وصبغه دینی و معنویمان را به تحلیل می‏برد، امکان دارد آنان تهمت‏خرافی،موهوم پرست و کهنه گرا بر ما بزنند، اما اگر اراده و همت و عزمی استوارباشد فریب چنین تبلیغات مسمومی را نخواهد خورد و لحظه‏ای از قله ارزشمندخوبی‏ها به سوی دره ناپسندی‏ها تنزل نمی‏کند. اداره امور و اراده اجتماعی روشنفکران با استعمار غربی هم سنخ بودند. آنان روحانیت آگاه و بیداری‏چون مدرس را مدافع پاسدار از جان گذشته و سر سخت تفکر دینی و شریعت‏اسلامی و مانع اصلی تحقق تجدد طلبی و حاکمیت قانون لیبرالیستی می‏دیدند. از این رو، هرگاه توان و امکان می‏یافتند به ستیز با چنین افرادی‏می‏پرداختند. تنی چند از مشروطه‏خواهان با مدرس در نجف ملاقات کردند، و به‏وی می‏گفتند ما برای نجات فقرا، ضعفا و ستمدیدگان و معاونت‏به آزادی‏خواهان ایران آماده‏ایم، مشروطه دارد پا می‏گیرد شما که از علمای سیاست‏دان‏هستید افکار آزادی خواهانه ما را در قوانین خود بگنجانید، آنان از حکومت‏شوراهای آینده در روسیه حرف‏هایی می‏زدند که ما هم برای برقراری مشروطه وامیدهای آینده می‏زدیم، مدرس می‏گوید: طی دو سه جلسه مذاکره این‏ها را از سر خود باز کردیم و بعد هم مرتجع و نافهم سیاسی شدیم از همان نخستین روزهای مشروطیت و صدور فرمان آن‏بیانیه‏هایی پراکنده بودند، چون می‏دیدند علما خواهان یک قانون اسلامی وتضمین کننده حقوق ملت هستند. این برخورد نشان می‏دهد مدرس از همان دوران‏طلبگی این افراد را شناخته و به اهداف و مقاصد واقعی آنان که خیر ملت درآن نبود، دست‏یافته است. مدرس در یکی از نطق‏های مشهور خود که حاوی تحلیلی عمیق در مورد انقلاب‏مشروطه است می‏گوید: «اشخاص منورالفکر از داخله به این فکر افتادند که‏امورات اجتماعی این مملکت از اداره شخصی خارج شود و به صورت اداره‏اجتماعی اداره گردد و سبت‏به این مساله هر عاقلی که به درجه اول عقل‏باشد تصدیق می‏کند که اداره کردن امور شخصی با اراده اجتماعی اقوی و امتن‏است، این مساله از بدیهیات است، استبداد و مشروطه هم اصلا با هم مناسبت‏ندارد.» در واقع از نظر وی در درجه اول عقل ما را از استبداد ودیکتاتوری بر حذر می‏دارد و نیاز به هیچ استدلالی نیست و چون برخی راه رابرای دیکتاتوری رضاخانی فراهم می‏سازند فریاد هشدارش را بلند می‏کند، این‏وسوسه را می‏شناسدو به مقابله با آن برمی‏خیزد و می‏گوید: امروز اثری از آن‏مشروطه نیست، خیال می‏کنم از کسی ملاحظه دارید، به خدایی که مرا خلق کرده‏این حرف‏ها را بگذارید. مدرس می داند که مکانیزم ترس از طریق خود بیگانگی‏و جهل نیروی مولد رشد را فلج‏ساخته و جامعه را دچار نا امیدی و سرخوردگی‏می‏سازد، به همین خاطر شدیدا در جهت هویت‏بخشیدن به ملت و ایجاد اتکا واعتقاد به نیروی خود در میان مردم تلاش می‏کند. عقل زیستن مدرس بر خلاف روشنفکران سیاست موازنه عدمی نسبت‏به‏همه قدرت‏های خارجی را پیش گرفت و در اشاره به دلایل افول قدرت‏های شرق وصعود قدرت‏های غربی و عملکرد جهانخواران گفت: «در قرون اخیر وضعیت دنیادر آثر کهنه شدن بعضی دول و غفلت‏بعضی دول و غرور بعضی دول در دنیای‏کهنه، بعضی دول به خیال ترقی خود افتادند یا از هوشیاری یا از احتیاج یااز تجدد بالخصوص در اروپا در قرون اخیر، از صد و پنجاه سال قبل یک‏دولت‏هایی وجود پیدا کردند در صدد برآمدند که دول کوچک دنیا را بخورند،سپس به جدید نبودن این پدیده اشاره کرده و می‏گوید: البته وضعیت دنیا همیشه این اقتضاء را داشته است.» و در جای دیگرمی‏گوید: «سه چهار کشورند که می‏خواهند جهان را بخورند، باید ترفندهای‏اینان را کشف کرد و به دیگر کشورها فهمانید که در دامشان نیفتند. ما درعصری زندگی می‏کنیم که باید عقل زیستن را بیاموزیم و تقویت کنیم. داردغذای روح ما عوض می‏شود. غذای جسممان در حال تغییر است‏به جایی خواهیم‏رسید که هر دو را هم باید کمپانی‏ها برایمان تهیه کنند و فکر و دست ما درآن دخالتی نداشته باشد، صیانت، تاریخ ما، دین ما، قوانین ما معیشت فردی‏و اجتماعی ما را اگر از دست ما خارج کردند و خود متولی آن شدند هر روزچیزی به آن می‏افزایند یا از آن کم می‏کنند و ما گیج و منگ نمی‏دانیم دنبال‏چه باید برویم.» وی در خصوص آورندگان عقاید دهری و بلشویکی اظهار داشت: سیاسی ما، مذهبی ما، مورخ و نویسنده ما نفهمید که از همان اول جلو این‏عقیده و مسلک یا مرام را بگیرد و ترس مردم را بریزد و از خشم حکام نترسدو بیدارشان کند، هی آمدند و گفتند و نوشتند در کنار ما و در خانه همسایه‏ما انقلاب شده و آزادی و دالت‏حاکم گردیده و یک مسلک سیاسی را در اروپاساختند و برای تجربه در آسیا پیاده کردند، به تعریف و تمجیدش پرداخته به‏آن عظمت دادند و ملت ما را که شجاعت داشت نهضت تنباکو را با موفقیت ازسر بگذراند مرعوب و دلباخته این حباب سیاسی نمودند. گروهی از روشنفکران‏این موضوع را مطرح کردند که الفاظ باید تبدیل به فارسی شود، مدرس نه‏تنها این شعار را موافق وطن خواهی ندانست، بلکه گفت‏با آن مغایرت دارد وافزود باید وطن واقعی شناخته شود و به دفاع از آن بپردازیم. از یمن تا جزیره العرب ارض ایران بود، لغت عرب، کرد و لر همه جزء زبان‏ایرانی بود و اینان همه اقوام هموطن ما بوده‏اند، مقصود عرضم این است که‏اگر آقایان در قانون نویسی یک لفظی را از جهت ادبی خوب نمی‏دانند من هم‏موافقم، ولی اگر سیاسی است که بنده جدا عرض می‏کنم بعضی پیشنهادات به‏خصوص به مقتضای امروز خیلی مضر است و علاوه بر آن که وطن خواهی نیست زیان‏هم دارد، عربی هم لغت‏خودمان است. لری زبانمان است و باید اینها را نگاه‏داشت که برایمان نافع است. او موضع گیری در برابر لغات و اصطلاحات عربی‏را عملی می‏داند که به ضعف فرهنگی منجر خواهد شد و در پایان از این که‏هیچ گونه حساسیتی از جانب این گروه در برابر لغات فرهنگی نقش بسته روی‏کاغذ، قبض تلگراف و مانند آن مشاهده نمی‏شود، اظهار تعجب می‏کند، به حق‏این موضع گیری مدرس از مواضع ارزشمند او است و در برابر آن گروه کج‏سلیقه و بی‏توجه به مصالح کشور و فرهنگ آن نه تنها دچار موضع تقابلی یاانفعالی نمی‏شود، بلکه به حل مشکل پرداخته و با تالیف وطن خواهی و اسلامیت‏و ایرانی بودن و دفاع از فرهنگ غنی این مرز و بوم راه اصلاح طلبان سلف رادر اندیشه و عمل استمرار می‏بخشد. او آنچه را دیگران در آئینه نمی‏دیدنددر خشت‏خام ملاحظه می‏کرد و با هوش ذاتی و روشن بینی ناشی از تقوا و تهذیب‏نفس، آینده کشور و روی کار آمدن رژیم تجدد خواه را پیش بینی کرد و آنچه‏را بعدا به دست رضاخان و پسرش انجام شد پیش بینی و به احمد شاه گوشزدمی‏نماید و می‏گوید: گذشته از جهات اقتصادی، رژیم آینده تصمیم دارد بانوعی تجدد خواهی مصنوعی، تمدن مغرب را با رسواترین وضع و قیافه‏ای زیباتقدیم نسل‏های آینده کند، برنامه‏اش این است که به زودی چوپان ورامین وکشاورز کنگاور با فکل و کراوات در خیابانهای تهران خودنمایی کرده کاراساسی خود را ترک کنند، اما هرگز آب لوله‏کشی برای مردم فراهم نکند،کارخانه‏های شراب سازی و عروسک سازی دایر کند، ولی کوره آهن‏گدازی و یاکارخانه کاغذ و ماشین‏سازی بر پا نشود، درهای مساجد و مدارس و تکایا به‏عنوان مرکز خرافات و اوهام بسته خواهد شد، سیل رمان‏های خارجی وداستانهای خیالی منتشر خواهد شد به وسیله مطبوعات و سینما فساد را دراین کشور شایع نمایند به طوری که پایه‏ها، افکار و عقاید و اندیشه‏های نسل‏جوان از پسر و دختر بر بنیادهای افسانه و پوچ قرار گیرد، رژیم آینده‏دزدی، رقص، آواز و بی‏عفتی را ترویج‏خواهد کرد و مملکت را دچار فاجعه وضایعه خواهد نمود. وزش توفان تجدد یحیی دولت آبادی، عنوان برنامه‏های مبتذل رضاخان را اصلاحات اساسی‏می‏گذارد و می‏گوید: به همین خاطر جمعی از آزادی خواهان به وی نزدیک شدند. آری روشنفکران ایرانی، علی رغم تمامی ادعاها و شعارهای آزادی خواهی واستقلال طلبانه به دلیل سنخیت ذاتی و جوهری با رژیم رضاخان و غایات غرب‏گرایانه و تجدد طلبانه آن به عنوان ابزاری در خدمت دیکتاتوری این رژیم واستعمار انگلیس عمل نمودند و به توجیه و تبلیغ ایدئولوژیک و خدمت گذاری‏آن تشکیلات طاغوتی پرداختند و تنها علمایی چون مدرس به دفاع از حقیقت‏اسلام و استقلال و آزادی کشور پرداختند. تلاشهای همین روشنفکران غرب زده‏موجب شد تا فرهنگ خارجی چون طوفانی به سوی ایران بوزد، مقام معظم رهبری‏حضرت آیت الله خامنه‏ای بر این واقعیت تاکید نموده و فرموده‏اند: «تهاجم‏فرهنگی علیه ملت ما مشخصا از دوران رضاخان شروع شد، البته قبل از اومقدمات تهاجم فراهم شده بود.» امام خمینی قدس سره به وسعت ضربه‏های‏وارد شده از این افراد اشاره دارند: «ضربه‏های مهلکی که بر کشور مظلوم‏ما در این پنجاه سال اخیر از دانشگاهها و اساتید منحرفی که با تربیت‏غربی بر مراکز علم و تربیت‏حکمفرما بودند، وارد آمد از سر نیزه رضاخان وپسرش وارد نشد البته اساتید و معلمان متعهدی بودند که زمام امور در دست‏آنان نبود، ما از شر رضاخان خلاص شدیم لکن از شر تربیت یافتگان غرب و شرق‏به این زودی‏ها نجات نخواهیم یافت.» استعمارگران تنها از راه تربیت‏روشنفکران وابسته نمی‏توانستند استیلای خود را بر کشور و منافع آن تامین‏کنند و به افراد باقدرتی نیاز داشتند که بتوانند نیروی آنان را همراه بافکر و اندیشه روشنفکران تربیت‏شده در خدمت‏خود بگیرند. در ایران رضاخان‏را مطلوب نظر خود یافته و او را بر مسند قدرت نشانیدند. انصاف و منطق البته مدرس در مقابله با روشنفکران از جاده انصاف خارج نشد ووقتی صحبت از علوم جدید و دانش روز گردید با صراحت و سماجت‏خواهان‏یادگیری این علوم برای افراد کشور خصوصا طلاب گردید و گفت: «می‏گویند مدارس علوم قدیمه و مدارس جدید، این جدا نمودن در حقیقت پاره‏پاره نمودن ریسمان علم است که همه را به یک نقطه مشخص می‏رساند و آن ازمیان برداشتن جهل و در نتیجه فقر است، در دین ما صریحا مورد تاکید قرارگرفته طلاب علوم مدارس عتیقه و محصلین مدارس جدید باید همه علوم رابخوانند». او صریحا به یادگیری زبان خارجی، خصوصا برای قشر روحانی‏تاکید می‏کند و می‏گوید: «طلبه و آخوند ما اگر چند زبان خارجی را بلدنباشد، علمش ناقص است. اگر کسی بگوید آخوند را چه به دانستن لسان انگلیسی یا فرانسه یا جای‏دیگر من قبول نمی‏کنم.» حتی در مورد آوردن استاد از خارج نظر موافق‏داشت: «امروز که محتاج به علوم اروپایی هستیم باید علم را به مملکت‏خودمان بیاوریم، عقیده من این است که باید معلم را از خارج بیاوریم...» او مدام خواستار تعالی و پیشرفت کشور در مسائل علمی و صنعتی بود و درهمین راستا در پی کسب دانش از کشورهای پیشرفته آن زمان بود و در سخنانی‏خاطر نشان ساخت: «نمی‏دانم ما که مقلدیم در کارهای خودمان چرا از سایرکارهای خوبی که سایر دول می‏کنند تقلید نمی‏کنیم.» او مقتضیات زمان ومکان را در نظر داشت و در پیشرفت‏سیاسی اجتماعی کشور از اندیشه‏ها وتفکرات صحیح استفاده می‏کرد. او گرچه انسان زاهدی بود، ولی این اعراض ازدنیا موجب آن نشد که از توجه به مصالح اجتماعی و تامین نیازهای مردم‏غافل شود، دنیا را هنگامی عزیز و شریف می‏دانست که وسیله‏ای باشد برای‏خدمت‏به مردم و بسط عدل و آزادی و تحکیم بنیان‏های برابری، صلح، هماهنگی‏و همگامی و تربیت‏برای آمادگی زیست جاویدان در سرای دیگر. آخرت زده و دنیا گریز نبود و پیرو همین عقیده حدود هفده سال (از سال‏1289 تا 1307 ه.ش) نمایندگی مجلس را عهده‏دار گشت و برای گشودن گره‏های‏اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دمی آسوده نبود. برای انتقاد از افراد و ملامت‏مخالفان به حربه دین توسل نجست. تحمل افراد مخالف از جانب مدرس حاکی ازعظمت روح، سعه صدر و ظرفیت زیادش می باشد، به هیچ عنوان راضی نمی‏شدافراد ضد خود را به کلی از صحنه به در کرده و در کنج انزوا بنشاند و دربرخورد با مخالفان عقل و منطق را بر احساسات و عواطف منفی ترجیح می‏داد وجاذبه‏اش بر دافعه او غلبه داشت درباره مبادلات فرهنگی می‏گفت: عقیده دارم‏تبادل فرهنگی در همه زمینه‏ها بین ممالک که علمی، عملی و صنعتی دارند به‏نحو اکمل و احسن انجام شود، هیچ ملتی از علم و صنعت و علوم معرفت نفس‏دیگر ملل بی‏نیاز نیست جز اینکه ممالک دارای علم و صنعت هر چه هم از مااقوی باشند کوچکترین فهم و درکی از قوانین و اصول دینی و مذهبی ماندارند، مخصوصا ما در علوم انسانی، قضاوت و ادبیات از همه ملل به علت‏کار و همت‏یک هزار ساله پیشرفته‏تریم علم قضاوت در اسلام آن چنان که درمجموعه قضا در اسلام به ما رسیده به نحو اکمل می‏تواند حافظ دالت‏باشدمنتهی قاضی و قضات بدون هیچگونه تردیدی باید مجتهدین با تقوی و پرهیزگارباشند. درباره آزادی اعتقاد داشت: نیروی محرکه حیات انسانها است، آرمان‏و آرزوی همیشگی و محبوب بی‏رقیب انسانها از آغاز تا پایان زندگی اوست وآنان که این پیام را با حفظ حدود و شئون امانت داری بدون توجه به منافع‏شخصی از نسلی به نسل دیگر انتقال می‏دهند و بقای آن را با حفظ آن در درون‏صندوق جان تضمین می‏کنند مردان درخشنده و ابدی تاریخ‏اند. و در مورد حقوق‏انسان می‏گفت: برای حفظ حیثیت انسان باید کاری کرد که مجتهد عادل و قاضی‏با انصاف به کرسی قضاوت بنشیند اگر غیر از این باشد روح آزادی و شرافت‏انسانی ضربه می‏خورد و عدلیه که رکن اساسی حفظ ارزشهای انسانی است می‏شودنظیر صرافخانه‏های خودمان یا مثل وزارتخانه سردار سپه (رضاخان). او ندای‏حق طلبانه خود را در یکی از سخنرانی‏ها که در مجلس شورای ملی ایراد نمودبه گوش مخاطبان رسانید و گفت: مملکت اصلش و مبنایش ملت است، حقیقت مملکت‏عبارت است از ملتی که در آن مملکت جمع شده و تعیش می‏نماید، دولت هم ازجانب ملت‏یک خدمتی را وظیفه‏دار است. شجاعت معنوی مدرس در هر سنگری که قرار می‏گرفت چه در بحث وتدریس و چه در ضمن سخنانی که در مجلس شورای ملی ایراد می‏نمود با براهین‏عقلی و مشی حکیمانه سخن می‏گفت، این مجتهد جامع الشرایط از لحاظ علمی وفقهی شخصیتی نمونه و برجسته بود. او پرورش یافته مکتب حیات بخش تشیع بودو نسبت‏به مضامین قرآنی و روایی شناختی ژرف داشت و این گونه نبود که به‏دلیل سطحی نگری در برخورد با فرهنگ‏های وارداتی دچار خودباختگی شود. اومی‏گفت‏به این دلیل از نوشته‏های ژان ژاک روسو تقلید نمی‏کنیم برای این که‏افکار عالی و اندیشه‏های ناب اسلامی و تعالیم حضرت رسول اکرم(ص) و ائمه‏طاهرین(ع) را برای هدایت و نظم جامعه بهتر از افکار او می‏دانیم. سرچشمه‏قدرت روحی و معنوی این عالم عامل توجه به خدا، شناخت او و اشتغال به یادپروردگار است، انسانی این گونه در امور زندگی و جهت‏گیری‏های سیاسی‏اجتماعی ثابت قدم است و از هیچ دشواری و مانعی نمی‏هراسد و ناهمواری‏ها رابا شجاعت و شهامت و استواری خاص پشت‏سر می‏نهد. از ستم گریزان است، زیربار زور نمی‏رود. حق را طالب است و برای آن جد و جهد نشان می‏دهد، ارمغان‏چنین حالتی یک بزرگواری روحی و شجاعت معنوی بود که سراسر وجودش را آغشته‏به سرور و نشاط روحانی کرده بود و به همین دلیل در ابراز عقاید خود ترسی‏به دل راه نداد و با قاطعیت و صلابت گفت: من عقیده خودم را اظهار می‏کنم‏ولو مخالف با تمام مردم روی زمین باشد. و خود را از هر قید و بند دنیایی‏آزاد کرده بود تا در ابراز عقاید دچار مشکل نشود و موضع انفعالی به خودنگیرد، در بیاناتی خاطر نشان ساخت: اگر که از من سوال می‏کنید که چگونه‏هر حرف حقی را در جای خود می‏زنم و از کسی نمی‏ترسم به خاطر این است که‏چیزی ندارم و از هیچ کس هم چیزی نمی‏خواهم شما خودتان را آزاد بکنید تابتوانید حرف خود را بزنید. در ملاقات با سلطان محمد پنجم پادشاه عثمانی،ناگهان شروع به سخن کرد و گفت: اصولا ما روحانیون در زمان حکومت استبدادایران آزاد بودیم و هیچ قیودی برای ما در کار نبود و من نیز پس ازاستبداد در حکومت مشروطه هم به علت آن که نماینده مجلس شورای ایران بودم‏در تمام مراحل آزاد صحبت می‏کردم، در اینجا هم بیانات خود را آزادانه‏اظهار می‏کنم. روزی مدرس، در منزل مشهدی عبدالکریم که مستاجر بودنامه‏ای نوشت و آن را روی زمین گذاشت نوه آن شهید می‏گوید من تمامی متن آن‏را خواندم، در آن خطاب به احمد شاه نوشته بود: شهریارا، خدا دو چیز به‏من نداد یکی ترس و دیگری طمع، هر کس همراه اسلام باشد، من با او همراهم. مدرس، همیشه در پی کسب استقلال کشور بود و هیچگاه راضی نگردید که ایران‏زیر پرچم یکی از دول بزرگ قرار بگیرد وی طی نطقی روشنفکران را خطاب قرارداد و گفت: آقایان ملت محض خاطر رضای شما نمی‏خواهد بمیرد شما هم راضی‏نشوید که ملت ایران استقلالش فدای شهوت و رضای شما شود. توازن عدمی و وجودی در حالی که رجال سیاسی و برخی دولتمردان بر این عقیده بودند که حفظموجودیت کشور در صورتی تامین می‏شود که بطور اجبار و از روی الزام سلطه‏امپراتوران را بپذیریم و با دادن امتیاز به دو کشور روس و انگلیس رضایت‏خاطر آن دول را فراهم کنیم، اما مدرس ایجاد رابطه با کشورها را با حفظهویت و استقلال و تمامیت ارضی ایران پذیرفت و با اتخاذ سیاست توازن عدمی‏و وجودی باهرگونه دخالت‏خارجی مخالفت کرد و هر دولتی که صبغه یکی ازقدرتهای سلطه‏گر را قبول می‏کرد، یک تنه در برابرش می‏ایستاد و در تمامی‏محافل و مجالس طی بیاناتی خردمندانه شعله بر خرمن هستی وی می‏افروخت و اورا از قدرت می‏انداخت و به جامعه معرفی می‏کرد. ضدیت وی با رضاخان یک‏مخالفت عادی نبود، بلکه چون این شخص عامل اجرای مقاصد و سیاست‏های‏استعماری بود با او مخالف گردید و گفت‏با شیوه‏هایی که آزادی و استقلال‏ملت ایران و جهان اسلام را تهدید کند به ستیز بر می‏خیزم و راه و هدف خویش‏را نیکو می‏شناسم در این مبارزه هم پشت‏سر خود را نمی‏نگرم که کسی مراهمراهی می‏کند یا خیر؟ مدرس،بر خلاف روشنفکران سیاست را از دیانت جداندانست و با بهره‏مندی از اندیشه‏های اعتقادی در عرصه مبارزه گام نهاد ونیز بین دانش و دین الفت‏برقرار کرد و اظهار داشت در بینش اسلامی و تفکرتوحیدی کل اسلام به صورت یک مجموعه‏ای هماهنگ و هدف‏دار دیده می‏شود، اعضای‏آن از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و نمی‏توان سیاست و دانش را از آن جدا کرد ودین را منزوی نمود. صبغه دینی و جلوه مذهبی بحران‏های اجتماعی و سیاسی، دخالت استکبار و پایین‏بودن میزان آگاهی مردم این مجال را از شیخ فضل الله نوری و آیه الله‏نائینی گرفت که با پشت‏سر گذاشتن این بحران و ستیزها بتوانند به وحدت‏آرا دست‏یابند، ولی سید حسن مدرس که در متن این جریان‏های سیاسی و حقوقی‏آبدیده شده بود توانست‏با استعداد ذاتی و نگرشی هوشمندانه از این حوادث‏تاریخی عبرت بگیرد و دامنه خطر را گسترده‏تر از چیزی یافت که شیخ فضل‏الله نوری به آن رسیده بود، شهید مدرس بیش‏تر در محور مشترکات شیخ شهید ومرحوم نائینی عمل کرد و به همین دلیل او را می‏توان قدر جامع این دو تفکردانست. مدرس ، وقتی که مشاهده کرد روشنفکران تشکیلات نوین حقوقی و مرکزقانون‏گذاری پدید آورنده‏اند به نفی آنها پرداخت و کوشید به چنین موسساتی‏صبغه دینی و جلوه اسلامی بدهد. او چه در موقعی که به عنوان یکی از پنج‏نفر عالم طراز اول برای نظارت و تصویب قوانین در مجلس دوم انتخاب شد وچه موقعی که نماینده مردم در چندین دوره مجلس بود نسبت‏به خلاف کاری‏های‏گوناگون فتوای شرعی صادر کرد، و با این کار خود را در معرض خطر قرارداد، از نظر او آن چه حاوی ارزش بود، میزان سازگاری قوانین جدید باشریعت اسلام و مکتب پرفیض تشیع است، برایش این نکته اهمیت داشت که ایران‏با عزت، مستقل و سربلند باشد و قانون بر مردم حکومت کند، لذا در این‏باره گفت: هر کس باید عقیده خود را بگوید و حاکم قانون اساسی است، هر چه‏قانون گفته باید عمل شود. مدرس، بر این اعتقاد بود که هر چیزی باید به‏قاعده و براساس نظم و مقررات باشد و افراد ناباب نباید در راس قوه مقننه‏قرار بگیرند. آن شهید والامقام و دیگر علمای مبارز در رویارویی با غرب‏باوران و فریب خوردگان دسایس مجامع فراماسونری و زدودن غبار از احکام‏الهی کوشیدند که البته از طرف روشنفکران به قانون ستیزی و واپس‏گرایی‏متهم گردیدند. منبع: ماهنامه پاسدار اسلامتصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 333]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن