واضح آرشیو وب فارسی:سیری در ایران: شهرستان خرمشهر كه در گذشته به نام «بندر محمره» معروف بود، از دو قرن قبل به دلیل اهمیت سوقالجیشی فوقالعاده مورد توجه استعمارگران قرار گرفت و (تاكنون) چندین بار به اشغال قوای خارجی در آمده است. امپراطوری عثمانی در سال هزار و هشتصد و هشتاد و سه میلادی، انگلیسیها در سال هزار و هشتصد و پنجاه و هفت میلادی و ارتش متجاوز بعث عراق در سال هزار و سیصد و پنجاه و نه خورشیدی خرمشهر را اشغال كردهاند. استرنج در كتاب سرزمینهای خلافت شرقی درباره بندر خرمشهر (محمره) مینویسد: «بندر محمره» (خرمشهر) در كنار نهر حفار در جای سابق شهر بیان واقع شده است. نهر حفار نواحی بالای شطالعرب (اروند رود) را به دو قسمت بالای كارون متصل میكند. یاقوت، جزیره بزرگ را كه بین دو شط یعنی شطالعرب و كارون واقع شده «میان رودان» نام داده است. مقدسی میگوید: این جزیره باتلاقی است كه در یك زاویه آن كنار دریا شهر عبادان است و در زاویه دیگر در مصب شط كارون بندر سلیمان واقع شده است. كشف نفت در قرن نوزده و مجاورت خرمشهر با آبادان كه بعدا پالایشگاه مدرنی در آن ساخته شد، اهمیت آن را دو چندان كرده است. رودخانه اروندرود يكی از مراكز ديدنی اين شهر میباشد. مکان های دیدنی و تاریخی از محوطههاي تاريخيمنطقهميتوانبه بندرسرقكه مركز صادرات شيشه و مصنوعات سفالي و دستي است، اشاره كرد. شهرك ولي عصر، ساختمان هلال احمر، مسجد ولي عصر، كاخ فيليه و مسجد جامع خرمشهر از ديگر آثار ديدني شهرستان خرم شهر به شمار ميآيند. صنايع و معادن تا پيش از جنگ تحميلی، خرمشهر به دليل موقعيت جغرافيايی و بازرگانی و ارتباط با دريای آزاد ثروت عظيمی را در خود جای داده بود. وجود تجارتخانه های بزرگ و نمايندگی شركت های بزرگ كشتيرانی، به خرمشهر چهره يك بندر بين المللی بخشيده بود و ساكنانش به زبان فارسی، عربی و ديگر زبان های خارجی آشنايی داشتند. عموما ساكنان اين شهر به كار در بخش های خدمات، كشاورزی (خرما و مركبات) و صنايع (باغبانی، حصيربافی و صنايع ديگر) مشغول بودند، در نتيجه توسعه حمل ونقل و ساخت بارانداز افزايش يافت. ايجاد تاسيسات نفتی در خوزستان باعث ترقی و رونق اقتصادی فوقالعاده منطقه شد اما جنگ نابرابر سال 1980 به اين شهرستان آسيب رسانده و چهره شهر خرمشهر را كه عروس شهرهای خوزستان لقب داشت به کلی تغيير داد. امروزه شهربازسازی كامل شده و علاوه بر زيبايی های تاريخی و باستانی آن موزه جنگ نيز در آن به نمايش در آمده و عموم مردم خرمشهر با آسايش و راحتی، به سامان بخشيدن وضعيت اقتصادی و بازرگانی شهرستان بلاش می کنند و در اين راه موفقيت های بسياری هم به دست آورده اند. کشاورزی و دام داری عمده ترين محصول كشاورزی اين شهرستان خرما و مركبات است. كمربندی از درختان نخل به پهنای 400 متر شهر خرمشهر را از ساير قسمت های استان جدا می سازد. دامداری در منطقه رواج داشته و انواع محصولات حيوانی از قبيل لبنيات، پوست، پشم از فرآورده های اين بخش است. مشخصات جغرافيايي شهرستان خرمشهر با مساحتی حدود 4552 كيلومتر مربع در انتهاي جنوب باختری استان خوزستان، در محل پيوستن رود كارون و اروند رود واقع شده است. اين شهرستان از شمال به اهواز، از خاور به شادگان، از جنوب به آبادان و از باختر به كشور عراق محدود است. بلندی خرمشهر از سطح دريا 3متر و آب و هوای اين شهرستان به علت نزديك بودن به عربستان و عراق تحت تاثير بادهای گرم و خشكی است كه از اين سو می وزند. رطوبت نسبی موجود در اين ناحيه به علت نزديكی به اروند رود و خليج فارس در تمام فصل ها بالا است. از خرمشهر به شهرهای اهواز و آبادان راه آسفالته وجود داشته و فاصله هوايی آن تا تهران 660 كيلومتر مربع است. انتهای راه آهن سرتاسری ايران، محور تهران – خرم شهر به درازای 1070 كيلومتر، به خرم شهر منتهی ميشود. وجه تسميه و پيشينه تاريخي در محل پيوستن رود كارون و اروند رود در حدود خرمشهر كنونی، شهر كهنتری به نام «بيان» وجود داشته كه تا سده 4 هـ. ق نيز آثاری از آن بر جای بوده است. اين شهر پيش از اسلام «بارما» نام داشت و به قول مورخان در زمان خلافت عمربن خطاب تبديل به «بيان» شده است. شايد واژه «بيان» معرب «پيان» باشد كه در زبان خوزی به معنی مردان است. پس از ويرانی شهر پيان در نزديكی ويرانه های آن يعنی در جايی كه با جدا شدن كانال عضدی از بهمن شير، گونه شمال خاوری جزيره آبادان پديد آمده است و اكنون نيز به نام محرزی معروف بوده و جزو حومه خرمشهر است، شهری كوچك به نام محرزه (مهرزه يا محرزی) نباشد كه پس از شهر بيان، ساليان دراز بندرگاه كشتی های بازرگانی و پايگاه داد و ستد و مبادله كالا بود. خرمشهر از ديدگاه تاريخ نگاران بازمانده شهر بيان و محرزه يا محرزی و آخرين مولود پيوست گاه كارون و اروند رود است. عيلاميان در محلی كه كارون به خليج فارس می ريخت شهری به نام «ناژيتو» بنا كرده بودند تا دروازه كارون را پاسداری كنند. پس از آن هخامنشيان در سرچشمه رود كارون، آبادی ديگری به نام «آگينس» بنياد نهادند. پس از ناژيتو و آگينس نوبت پاسداری اين دروازه مهم كه با گذشت زمان تا جای خرمشهر كنونی پيش آمده بود به شهر بيان و محرزه رسيده و روزگار شهرهای ناژيتو، آگينس و محرزه يكی پس از ديگری پايان يافت و چنان كه گفته شد سرزمين بارما بعدها نام های محرزه، محمره به خود گرفت و سرانجام نيز عروس كنونی شهرهای خوزستان، خرمشهر جايگزين آن ها شد. اين شهرستان كه در گذشته به نام بندر محمره معروف بود از 2 قرن پيش، دليل اهميت سوق الجيشی فوق العاده مورد توجه استعمارگران قرار گرفت و تا كنون چندين بار به اشغال قوای خارجی در آمده است. امپراطور عثمانی در سال 1883 ميلادی، انگليسی ها در سال 1875 ميلادی و ارتش متجاوز عراق در سال 1980 خرمشهر را اشغال كرده اند. سرنوشت تاريخی خرمشهر كه پر از فراز و نشيب است، به تنهايی گويای اهميت اين سرزمين به لحاظ موقعيت جغرافيايی و استراتژيكی است.
این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید" rel="nofollow">این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیری در ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 81]