واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ناگفتههایی از یك جنبش ایرانی
«حمزه آذرك و هرون الرشید(در آیینه دو نامه)» كتابی با ترجمه و تحقیق عبدالرحمن عمادی درباره قیام حمزه آذرك سیستانی، علیه هرونالرشید عباسی است. به اعتقاد مولف، ناگفتههایی از جنبش حمزه آذرك كه از آبشخور فرهنگ ایرانی مایه میگرفت، در این كتاب بیان شده است.به گزارش خبرگزاری كتاب ایران(ایبنا)، این كتاب درباره قیام «حمزه آذرك شاری سیستانی» علیه هرونالرشید عباسی و ترجمه نامههایی است كه بین هارون و حمزه مبادله شد. این دو نامه در كتاب تاریخ سیستان با تصحیح ملكالشعرای بهار آمده است. به اعتقاد عمادی، جنبش حمزه آذرك، جنبشی ایرانی است كه از جهت جهانبینی دینی، اجتماعی و دستگاه اداری و سیاسی آن زمان درخور توجه بود و از آبشخور فرهنگ دیرینه ایرانی مایه میگرفت.وی درباره این كتاب كه پایاننامه او در رشته حقوق در سال 1330 است و برای نخستینبار از عربی به فارسی ترجمه شده است، گفت: هرونالرشید كه اهل سیستان بود، با نام خوارج در سال 170 علیه عباسیان قیام كرد. این قیام كه چند سالی بعد از قیام ابومسلم خراسانی شكل گرفت، به جنگهای مفصلی منجر شد كه در همه آنها هارون از سپاه ایران شكست خورد. وی با بیان اهمیت تصحیح معنایی واژه «خوارج» و این كه این واژه بعد از دوران حكومت حضرت علی(ع) معنای دیگری یافت، توضیح داد: بینش حمزه آذرك با خوارجی كه بر حضرت علی(ع) و معاویه خروج كردند، متفاوت است. خوارج در دورههای بعد بدان معنی است كه هر فردی بر عباسیان و امویان خروج میكرد، خوارج نام میگرفت و این واژه را حتی درباره كسانی كه باج و خراج هم پرداخت نمیكردند، به كار میبردند. نویسنده و پژوهشگر پیشكسوت با بیان توضیحاتی درباره اهمیت نامه حمزه به هرون گفت: حمزه در این نامه همه جنایات عباسیان را شرح داد و پاسخ دندانشكنی برای او نوشت. در این نامه همچنین علت وقوع این جنبش به تمامی درج شده است. عمادی با بیان وجوهی از این نامه به لحاظ حقوقی خاطرنشان كرد: در بین خوارج مهمترین مساله گناه بود. آنان معتقد بودند اگر آدم بالغ گناه كند، باید مجازات شود و این بهانهای برای جنگ با عباسیان به شمار میرفت. این نهضت از نظر تاریخی، نهضتی ایرانی قلمداد میشود كه ضربه سنگینی بر دستگاه عباسی وارد كرد. این محقق تصریح كرد: این قیام نشان داد كه عملكرد حكومت عباسیان به هیچ وجه با اسلام تناسبی ندارد و به اعتقاد ایرانیان طرفدار این قیام ،حكومت عباسیان غرق در گناه بود. عمادی با توضیح درباره عقاید ایرانیان آن روزگار خاطرنشان كرد: در این كتاب آشكار میشود كه ایرانیان آن موقع اهل كتاب بودند، با اصل اسلام مخالفتی نداشتند و مخالفتشان با كسانی بود كه خودشان را خلیفه میدانستند و در حقیقت امویان و عباسیان را مسلمان قلمداد نمیكردند. وی با بیان توضیحاتی در مقایسه قیام حمزه آذرك و ابومسلم گفت: در این كتاب همچنین درصدد بودم كه نشان بدهم جنبه ایرانی بودن قیام آذرك، از قیام ابومسلم بیشتر بود؛ چرا كه قیام ابومسلم خلافت را به دست بنیعباس داد، ولی آذرك، جهانبینی و نظریه داشت و معتقد بود باید خود مردم در سرنوشتشان دخیل باشند. «نسخه نامه هرونالرشید»، «خوارج و حمزةبنآذرك»و «سخنى چند درباره ماجراى حمزه از نقطهنظر حقوقى، سیاسى و اجتماعى» از عناوین چند بخش این كتاباند. «پیوست مهم» (سندى از صدر اسلام براى انگیزه جنبشهاى ایرانیان بر ضد امویان و عباسیان)، «پیمان شیز در آغاز اسلام ایران»، «پیمان شیز در سیستان»، و «اندكى پس از پیمان شیز در آذربایجان از همان زمان چه بر سر آذربایجانیها آوردند؟» از دیگر مطالب این كتاب به شمار میروند. كتاب «حمزه آذرك و هرونالرشید (در آیینه دو نامه)» 96 صفحه است و به زودی از سوی انتشارات «آموت» روانه بازار كتاب میشود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 291]