واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: همگان آرزوي دميدن خورشيد و ديدار دگرباره آن را دارند
استاد مير جلال الدين كزازي معتقد است، در شب يلدا همگان آرزوي دميدن خورشيد و ديدار دگر باره آن را دارند.
دكتر ميرجلال الدين كزازي در آستانه شب يلدا در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) منطقه كرمانشاه، گفت: شب يلدا به همان سان كه از نام آن آشكار است، شب زايش است و يلدا واژهاي است آرامي و سورياني به معناي زايش.
وي با بيان اينكه در اين شب ايرانيان زادن مهر را بزرگ ميدارند و جشن ميگيرند، ادامه داد: مهر نام يكي از ايزدان باستاني در ايران بوده است، نام ايزد پيمان و از همين روي واژه مهر در زبان پارسي به معناي دوستي بر جاي مانده است.
به گفته اين استاد دانشگاه مهر خداوند و دارندهي دشتهاي فراخ بوده است كه هر پگاه بر گردونه زرين بر مينشسته است و از البرز كوه در پهنههاي سپهر ميتاخته است و روانهاي پاك و پيراسته از آلايش گناه را به فرازناي سپهر و به "گروثمان"، بهشت آييني ايراني ميبرده است، به خانه خنيا و سراي سرود.
كزازي اظهارداشت: مهر شب هنگام نيز با هزاران چشم، خانمانهاي آريايي را مينگريسته كه مبادا كسي پيمان بشكند و به دروغ بيالايد.
وي يادآوري كرد: مهر اندك اندك با خورشيده يكي شده است، زيرا خورشيد نيز هر پگاه از كوه سربرميآورده و تا شامگاه هامونهاي سپهر را در مينورديده و زمين را گرما مي بخشيده است.
اين نويسنده معتقد است از همين روست كه در زبان پارسي مهر در معني خورشيد هم كاربرد يافته است.
كزازي ديگر كاربرد واژه مهر را نام دين آوري دانست كه 30 سال پس از برپايي جهانشاهي اشكاني و 60 سال پس از تازش اسكندر گجسته به نفرين، از دوشيزهاي به نام ناهيد در يكي از شهرهاي خاوري ايران زاد تا جهان را با آييني نو بيافروزد، آييني كه مهرپرستي يا ميتراييسم ناميده ميشود.
وي افزود: شب يلدا شب زايش، كه بلندترين و تيره ترين شب سال است شب زادن مهر است، از همين روي ايرانيان كه هموراه در درازناي تاريخ مينوي و آييني خويش ستايندگان پرشور خورشيد و روشنايي روز بودهاند و ميكوشند تا دميدن خورشيد بيدار باشند، زيرا دميدن خورشيد در فرجام شبي چنين، از شگرفي و شكوهي ديگرسان برخوردار است.
اين پژوهشگر و محقق در ادامه اشاره اي به آيينهاي باستاني ايران در شب يلدا داشت و خاطرنشان كرد: ايرانيان در اين شب خاني آييني را ميگستردند، خاني كه با نشانههايي رازآورانه و آييني زيور گرفته است.
كزازي انار را برترين اين نشانهها دانست و تصريح كرد: انار ميوهاي است نمادين در ايران زمين و به پاس گردي و سرخي نماد خورشيد است و از همين روي ميوهاي است كه همواره بر خوان آييني شب يلدا نهاده ميآيد.
وي گفت: در روزگار پسين ميوهاي ديگر و همچنان گرد و درون سرخ به نام هندوانه بر اين خوان افزوده شده است.
اين استاد ادبيات و زبان پارسي دانهها و آجيل خشك را از ديگر نشانههاي بايسته بر خوان يلدا عنوان كرد و اظهارداشت: اين دانه هاي شكستني و خوردني خشك و شيرين از آن رو بر خوان يلدا نهاده ميآيند كه فرآوردههاي خورشيد شمرده ميشوند، زيرا خورشيد است كه زمين را گرمي ميبخشد، آماده كشت ميكند، درختان را ميروياند و بار ميدهد.
كزازي معتقد است، چون در گذشته در زمستان ميوههاي تازه در دسترس نبودهاست ايرانيان گونه خشك شده آنها را به نشانه خجستگي خورشيد و مهرورزي و پروندگي آن بر اين خوان آييني مينهند.
وي ادامه داد: از ديگر سوي از آن روي كه شب يلدا را تا پگاهان بيدار و هوشيار بمانند به افسانه گفتن ميپرداختهاند و بزرگان خانواده افسانههايي شيرين و دلپذير را با ديگران در ميان مينهادهاند.
اين نويسنده فال زدن با ديوان خواجه حافظ را از ديگر آيين هاي شب يلدا در ايران پس از اسلام خواند و افزود: خواندن غزلهاي شورانگيز و شررخيز خواجه نيز از آيينها و رفتارهاي ايرانيان در شب يلدا شده است.
كزازي با تاكيد بر اينكه جشنهاي ايراني سرشتي همگاني داشتهاند و هنوز نيز كمابيش دارند، يادآورشد: به ديگر سخن ايرنيان شب يلدا گرد هم ميآمدند و اين جشن را برپا ميداشتهاند.
وي تصريح كرد: در جشن و آيين شب يلدا هنجار آن است كه خانوادهها، خويشان و دوستان گرد هم ميآيند و بر خوان شب يلدا مينشينند و ميكوشند در كنار هم اين شب را به روز برسانند.
انتهاي پيام
جمعه 29 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 79]