واضح آرشیو وب فارسی:ايران: يادداشت اوكراين و ادامه بازي بزرگ
احمد نقيبزاده
استاد علوم سياسي دانشگاه تهران
در نيمههاي دوم قرن نوزدهم رقابت گستردهاي بين انگلستان و روسيه براي نفوذ در آسياي ميانه در گرفت كه انگليسيها از آن به بازي بزرگ ياد كردند. اين بازي بار ديگر بين غرب و روسيه جريان يافته است با اين تفاوت كه جاي انگلستان را كليت غرب گرفته و دامنه بازي هم به آسياي ميانه محدود نمانده است. زماني كه شوروي فروپاشيد روسها رؤياهاي خود را در سر ميپروراندند و غربيها هم استراتژيهاي خود را طراحي ميكردند ولي چنان بود كه گويي هيچكدام از طرفين از نيات يكديگر خبر ندارند. روسها در پي همان استراتژي بودند كه 50 سال پيش از آن انگليسيها با موفقيت طراحي و به اجرا گذاشته بودند. يعني رها كردن مسئوليت اداره مستعمرات و افكندن رشته جديدي به نام كشورهاي مشترك المنافع
بر گردن آنها.
اما غربيها در پي ادخال كشورهاي از بند كمونيسم رسته به اردوگاه خود بودند. ابزارهاي اوليه غربيها عبارت بود از سازمان همكاريهاي اقتصادي اروپا (بازمانده از طرح مارشال)، شوراي اروپا (تأسيس 1949)، ناتو و در نهايت اتحاديه اروپا. غربيها
به سرعت توانستند همه كشورهاي اروپاي خاوري و كشورهاي حوزه قفقاز بجز بلاروس و ارمنستان را در نهادهاي اروپايي ادغام و دست روسيه را از آنها قطع كنند. اما اوكراين وضعيتي متفاوت داشت و درميانه كشمكشها دست بهدست ميشد. علت اين امر وجود علقههاي قومي و مذهبي نسبت به روسيه در نيمه خاوري اين كشور از يك سو و استمرار فرهنگ كمونيستي و وجود طرفداران نظام پيشين در بخشهايي از جامعه از سوي ديگر بود.
اين عامل اخير يعني حالت نوستالژيك نسبت به نظام كمونيستي در بين ميان سالههاي ديگر كشورهاي سابقاً كمونيست هم مشاهده ميشد. اما به تدريج اين اقشار به بازنشستگي و به حاشيه رفتن نزديك شدند و از نظر سياسي- اجتماعي آنها نيز رو به افول گذاشتند و پيروزي طرفداران غرب را تضمين كردند. حال اين سؤال مطرح ميشود كه بلاروس، اوكراين و ارمنستان به عنوان آخرين خاكريزهاي روسيه تا كي در برابر جاذبههاي اروپاي باختري مقاومت خواهند كرد. دست كم در مورد اوكراين ميتوان پيشبيني كرد كه دامنه نفوذ فرهنگي و اقتصادي غرب در حال گسترش بوده و نظام نيمه بسته روسيه همراه با فناوري و فرهنگ روسي آخرين جاذبههاي خود را از دست ميدهد.
جهاني شدن از يك سو و شيوههاي تبليغاتي غرب از سوي ديگر فرهنگ سياسي جوانان اغلب اين كشورها را به مفاهيمي مانند آزادي و حقوق بشر و مبادله آزاد اطلاعات جلب كرده است. و از سويي شيوههاي نيمه استبدادي روسيه و رژيمهاي طرفدار آن مانند دستگيري و زنداني كردن روزنامه نگاران و حتي بدتر ازآن مسموم كردن و سر به نيست كردنهاي مخالفان به شيوههاي اي نه تنها جاذبهاي ايجاد نميكند بلكه با نفرت و واكنش منفي بسياري از جوانان اين كشورها روبهرو ميشود.
درچنين حالتي تنها اقبال روسيه، دادن كمكهاي مالي و وامهاي دست و دلبازانه به كشورهايي مانند اوكراين است كه فعلاً از عهده روسيه خارج است. عقب نشيني روسيه به اروپا محدود نمانده و بزودي شاهد ادامه بازي بزرگ در آسياي ميانه خواهيم بود. دراين قسسمت از جهان كه فرهنگ غربي از نفوذ كمتري برخوردار است به دليل سركوبهاي شديد، رژيمهاي حاكم و حامي آنها يعني روسيه در يك طرف و تودههاي مردم در طرف ديگر قرار خواهند گرفت و در نتيجه، بازي پيچيدهتر و برخوردها خونينتر خواهد بود.
آنچه بازهم بازي را پيچيدهتر خواهد كرد حضور چين است. جايي كه سه ابر قدرت امريكا، روسيه و چين رو در روي يكديگر قرار خواهند گرفت تا تقدير يكي از مناطق سرنوشت ساز جهان كه بيش از 60درصد منابع انرژي جهان را در خود جاي داده است تعيين كنند.
شبه جزيره كره
برگزاري مراسم دومين سالگرد درگذشت
رهبر سابق كرهشمالي
كرهشمالي مراسم دومين سال فوت «كيم جونگ ايل»، رهبر سابق اين كشور كه در سال ۲۰۱۱ درگذشت را برگزار كرد. اين مراسم فقط چند روز پس از اعدام «جانگ سونگ تائك»، شوهرعمه كيم جونگ اون، رهبر فعلي كرهشمالي كه از او به عنوان دومين مقام قدرتمند حكومت ياد ميشد، برگزار شد.
جانگ سونگ تائك طي دو سال گذشته در روند انتقال قدرت به كيم جونگ اون و تثبيت جايگاه او نقش مهمي ايفا كرده بود. اما اخيراً به فساد اخلاقي و سوءاستفاده از موقعيتش متهم و اعدام شد.
كيم جونگ اون پسر سوم كيم جونگ ايل و رهبر فعلي كره شمالي به همراه مقامهاي ارشد حكومت در اين مراسم كه در پيونگ يانگ، پايتخت اين كشور برگزار شد، حضور يافت. «كيم يونگ نام»، رئيس تشريفات دولت به همراه فرمانده ارتش نيز در اين مراسم در كنار كيم جونگ اون ديده شدند.
كيم يونگ نام در سخنراني خود گفت: تمام مردم و سربازان ما ظرف دو سال گذشته تلاش كرده و با حفظ عزت رهبرمان پيروز شدهاند. ريسولجو همسر رهبر كره شمالي در اين مراسم و ساير رخدادهاي هفتههاي گذشته غايب بوده و اين امر نگرانيهايي نسبت به امنيت و سرنوشت وي به وجود آورده است.
ري سول جو و كيم كيونگ هويي، بيوه جانگ سونگ تائك و عمه رهبر كرهشمالي به عنوان قدرتهاي پشت پرده تلقي شده و دو زني هستند كه كيم در خصوص امور كشور با آنها مشورت ميكند. اما غيبت ري سول جو از تصاوير رسمي باعث گمانهزنيهايي شده مبني بر اينكه وي ديگر مورد تأييد همسرش نيست.
چهارشنبه 27 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]