تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804792687
يادداشت7 نكته درباره توافق ژنو
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: يادداشت7 نكته درباره توافق ژنو
لغو تحريمهاي هستهاي در گام نهايي منهاي برداشته شدن تحريمهاي بانكي و نفتي كنگره گشايش چنداني در وضعيت اقتصادي جامعه ايجاد نخواهد كرد.
به نظر ميرسد هر چه از روز توافق ژنو بيشتر ميگذرد، ابهامات نسبت به اين توافق در بين مردم بيشتر ميشود. اطلاعات نادرست يا ناقص از توافقنامه هستهاي ژنو ممكن است منجر به تأثير منفي در سطح انتظار جامعه گردد و چنانچه اين انتظار بر مبناي درستي شكل نگرفته باشد و بستر تحقق آن فراهم نباشد، نتيجه آن جز سرخوردگي و بي‌اعتمادي جامعه نخواهد بود. به اين دليل، نقد دلسوزانه و منصفانه مذاكرات هستهاي در كشور اهميت مي‌يابد. در نقد ذيل، نگارنده تلاش كرده است به بررسي چهار بعد مثبت و سه بعد منفي اين توافقنامه بپردازد. گفتني است با توجه به گفتمان غالب مسئولان دولت در ارائه نكات مثبت، در اين نوشتار، نكات منفي توافقنامه ژنو بر نكات مثبت مقدم شده است.
نكات منفي توافقنامه ژنو
توافقنامه ژنو داري سه مشكل اصلي است:
1. ابتدا اينكه هدف اصلي مذاكرات هستهاي برداشتن تحريمهاي بانكي و نفتي عليه ايران است، اما متاسفانه اين هدف حتي در گام نهايي توافقنامه نيز محقق نمي‌شود. در متن چهار صفحه‌اي توافقنامه، هر جا كلمه تحريم‌ها (sanctions) به ميان آمده است، عبارت هستهاي (nuclear-related) با آن همراه شده است.
به عبارت ديگر در گام نهايي و پس از انجام تمام تعهدات ايران بر اساس توافقنامه، فقط تحريمهاي هستهاي سازمان ملل، تحريمهاي هستهاي چندجانبه، و تحريمهاي هستهاي ملي برداشته خواهد شد. در نتيجه تحريمهاي بانكي و نفتي مصوب كنگره آمريكا، در جاي خود محفوظ خواهد ماند و به اين موضوع در ذيل خواهيم پرداخت؛ متأسفانه در برخي از بخش‌هاي ترجمه رسمي توافقنامه ژنو توسط وزارت امور خارجه ايران اشتباهاتي به چشم مي‌خورد چرا كه از قيد كلمه "هستهاي" براي تحريمهاي چندجانبه و ملي در متن اصلي صرفنظر شده است.
در متن اصلي توافقنامه در صفحه چهار آمده است:
Comprehensively lift UN Security Council, multilateral and national nuclear-relate sanctions, including steps on access in areas of trade, technology, finance, and energy, on a schedule to be agreed upon.
ترجمه وزارت امور خارجه به شرح زير است:
"به طور همه جانبه تحريم‌هاي‌هسته‌اي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و تحريمهاي چندجانبه و تحريمهاي ملي را برداشته و از جمله گام‌هايي براي دسترسي به حوزه‌هاي تجاري، فناوري، مالي و انرژي را بر مبناي يك برنامه تنظيمي كه در خصوص آن توافق به عمل خواهد آمد را اتخاذ نمايد."
در واقع در تمام قسمت‌هاي متن توافقنامه كه بحث برداشته شدن تحريم‌ها به ميان آمده است، كلمه تحريم با كلمه هستهاي همراه شده است. توجه به اين نكته لازم است كه در متن تحريمهاي نفتي و بانكي كه توسط كنگره امريكا به تصويب رسيده است، جداي از موضوع هستهاي، ادعاهايي در رابطه با حقوق بشر و حمايت ايران از تروريسم مطرح شده است. حقيقت امر اين است كه تحريمهاي نفتي و بانكي با سه بهانه به تصويب رسيده‌اند بنابراين، حتي اگر ايران برنامه هستهاي خود را به طور كامل و براي هميشه متوقف كند، آمريكا بدون نقض توافقنامه ژنو ميتواند با دو بهانه ديگر خود يعني موضوعات حقوق بشر و حمايت از تروريسم، به تحريمهاي بانكي و نفتي كه بيشترين مشكل را براي مردم ايجاد كرده ادامه دهد.
اين نكته‌اي است كه در جلسه استماع كميسيون روابط خارجي سناي امريكا در تاريخ 11 مهر 1392 (3 اكتبر 2013) توسط سناتور باب كوركر به آن اشاره شده است.[1] سؤالي كه سناتور كوركر از خانم وندي شرمن، معاون سياسي وزارت خارجه آمريكا و رئيس تيم مذاكره‌كننده آمريكايي حاضر در كنفرانس ژنو مي‌پرسد، اين است: آيا به تيم ايراني گفته شده است كه مسئله تحريمهاي آمريكا در سه موضوع بوده و با تعطيلي برنامه هستهاي ايران، دو موضوع ديگر همچنان بر روي ميز باقي خواهد ماند؟ خانم شرمن در جواب اظهار ميكند كه اين نكته با شفافيت به طرف ايراني گفته شده است. گفتني است اين متن توسط "سرويس اخبار فدرال" ([2]Federal News Service)، كه مسئول پياده كردن جلسات كنگره درآمريكاست، پياده شده است:
سناتور كوركر: "آقاي رئيس، من بسيار كوتاه عرض ميكنم. مي‌دانم پانل ديگري هم بايد داشته باشيم اما مي‌خواهم سوالي از معاون وزير امور خارجه بپرسم. مي‌دانيد، امروز و اينجا درباره موضوع هستهاي و مسائل مهم ديگر خيلي صحبت كرديم. اما اگر مذاكره كنيم و به برنامه هسته‌ايشان پايان دهيم، يا باعث عقبگرد قابل ملاحظه‌اي در برنامه‌هايشان شويم، باز هم كشوري دشمن را مقابل خود خواهيم داشت. آنها حاميان تروريسم دولتي هستند و سابقه وحشتناكي در حقوق بشر دارند.
بنابراين مي‌دانم شما به دنبال اين هستيد كه تلاش كنيد از طريق مذاكره، تحريم‌ها تا حدودي كاهش يابد. اما واقعيت اين است كه آنطور كه قوانين تحريم‌ها نوشته شده، آنها نه تنها بايد برنامه هستهاي خود را از بين ببرند، بلكه بايد تروريسم را هم نفي كنند و من نميدانم اين مذاكرات چطور همزمان با توجه به اين امور پيش ميرود و براي تضمين چه كار خواهيد كرد – چون، باز هم آنطور كه قوانين تحريم‌ها نوشته شده، اين تحريم‌ها را نمي‌توان لغو كرد مگر اينكه تمام آن شرايط حاصل شود و اينطور به نظر من ميرسد كه ما فقط در يك مسير حركت مي‌كنيم، مسير بسيار خوبي است اما نميدانم چگونه مي‌خواهيد به مسائل ديگر بپردازيد.
خانم شرمن: ما با ايراني‌ها شفاف بوده‌ايم و گفته‌ايم كه در اينجا در مورد برنامه هسته‌ايشان و تحريم‌هايي كه مربوط به برنامه هستهاي آنهاست، صحبت مي‌كنيم و خاطرنشان ساختيم تحريمهاي موجود در مورد اقدامات حقوق بشر و اقدامات تروريستي شان همچنان بر روي ميز است، دقيقاً به خاطر آنچه كه شما به آن اشاره كرديد، مبني بر اينكه بايد پيشرفت، آنهم پيشرفت چشمگيري در باب حقوق بشر داشته باشند؛ نبايد ديگر از تروريسم حمايت كنند و در حقيقت نبايد آن منطقه از جهان و بسياري از ديگر نقاط جهان را بي‌ثبات كنند.
SEN. CORKER: Mr. Chairman, I"ll be very brief. I know we have another panel coming. But I would like to ask the secretary, you know, we"ve talked a lot today about the nuclear issue and other important issues here today. But if we negotiate an end to their nuclear program or a significant rollback, we still have a country that is hostile. They are a state-sponsor of terror. They have a terrible human rights record.
So you know, I know that you all are looking at trying to negotiate some relief, if you will, relative to the sanctions. But the fact is that the way the sanctions law reads, they"ve got to not only dismantle their nuclear program, but they also have to renounce terrorism. And I just wonder how those negotiations are going simultaneously to these others and what you"re doing to ensure -- because, again, the way the law reads, these sanctions cannot be undone unless all of that occurs. And it seems to me we"re only moving on one track, a very good one track, but I"m just wondering how you might be addressing the other.
MS. SHERMAN: We have been clear with the Iranians that we are talking here about their nuclear program and the sanctions that relate to their nuclear program, and that the sanctions that exist are regarding human rights actions -- their terrorist actions are still on the table because of exactly what you say, which is that they need to make progress, considerable progress, around human rights; they have to stop their sponsorship of terrorism; they have to stop regionally destabilizing that part of the world and many other parts of the world, quite frankly.
اين موضوع بار ديگر در جلسه استماع 21 آذر 1392 (12 دسامبر 2013) اين بار در كميسيون بانكداري سناي آمريكا توسط وندي شرمن تكرار ميشود.[3]
شرمن: ما به ايران گفته‌ايم كه همچنان به اجراي تمام تحريمهاي موجود ادامه خواهيم داد و گفته‌ايم كه اين توافقنامه تنها به تحريمهاي هستهاي جديد در قالب آنچه كه ما، اتحاديه اروپا و شوراي امنيت سازمان ملل متحد، چشم‌پوشي خواهيم كرد، اشاره ميكند.
SHERMAN: We have said to Iran that we will continue to enforce all of our existing sanctions and we have said that this agreement pertains only to new nuclear-related sanctions in terms of what we, the European Union and the U.N. Security Council will forego.
جان كري نيز در 19 آذر ماه 1392 (10 دسامبر 2013) در كميسيون روابط خارجي مجلس نمايندگان آمريكا با ادبيات مشابهي به بيان اين موضوع مي پردازد.[4]
كري: ما 1+5 را متحد كرده‌ايم. روسيه، چين، ايالات متحده، فرانسه، آلمان و بريتانيا همه با اين تضمين متحد شده‌اند كه تحريم‌ها را لغو نخواهيم كرد و بر اعمال آنها تمركز خواهيم كرد. در حال حاضر، همه تحريم‌ها عليه ايران، باقي خواهند ماند. به علاوه، به خاطر سابقه بسيار منفي آنها در حوزه حقوق بشر، حمايتشان از تروريسم كه به آن اشاره كرديد و فعاليت‌هايي كه براي بي‌ثبات كردن مناطقي مثل سوريه انجام مي‌دهند، تمام اين تحريم‌ها در جاي خود باقي مي‌ماند. اين تحريم‌ها هيچ ربطي به موضوع هستهاي ندارند. اين تحريم‌ها به خاطر دلايل موجود وضع شده است و ما آنها را برنمي‌داريم.
KERRY: because we have a united P5 Plus One. Russia, China, the United States, France, Germany and Great Britain are all united in this assurance that we will not undo the sanctions and that we will stay focused on their enforcement. Now, all the sanctions on Iran , further, on its abysmal human rights record, over its support for terrorism which you"ve mentions and over its destabilizing activities in places like Syria, those sanctions will all remain in effect. They have nothing to do with the nuclear. They"re there for the reasons they"re there, and we"re not taking them off.
كري در ادامه در رابطه با موضوع ضعيف شدن تحريم‌ها در شش ماه آينده كه توسط يكي از نمايندگان حاضر در كميسيون مطرح شده بود اينچنين ميگويد:
كري: خانم رئيس، با توجه به نظر شما در باره ناقوس مرگ تحريم‌ها، با كمال احترام بايد مخالفت كنم و در شش ماه، جهان پي خواهد برد كه حق با شماست يا من درست مي‌گويم. يا شما اشتباه مي‌كنيد يا من و ما همه خواهيم فهميد؛ من با شما موافق نيستم. اعتقاد ندارم اين مسئله، ناقوس مرگ تحريم‌ها باشد زيرا تمام همكاران ما متحد هستند و ابزارهاي زيادي در اختيار داريم.
ما هستيم كه دسترسي به سيستم مالي ايالات متحده را كنترل مي‌كنيم كه شرط ضروري براي تقريبا هر معامله مالي در جهان است. ما توانايي بالايي در نفوذ و تاثير بر مردم داريم و همانطور كه قبلا هم به شما گفتم، مي‌خواهيم كاملا روي اين موضوع متمركز شويم. بنابراين به تواناييمان براي ادامه كار كاملا مطمئنم.
علاوه بر اين، بيشتر شركت‌ها مي‌دانند كه تحريم‌ها همچنان برقرار هستند و اينكه مامي‌خواهيم اين كار را ادامه دهيم. شرايط موجود، ترديد زيادي براي اين شركت‌ها ايجاد كرده است. اگر شركت‌ها فكر كنند در پنج ماه يا چهار ماه قراردادشان با ايران بي‌اعتبار خواهد شد به خاطر اينكه قرار است تحريم‌ها بيشتر شود يا ممكن است وارد جنگ شويد تعداد بسيار كمي از اين شركت‌ها تصميم مي‌گيرند از تحريم خارج شوند و با ايران قرارداد ببندند. موضوع قراردادهاي جديد منتفي خواهد بود. عقل اينطور حكم ميكند. آنها قبل از امضاي هر قرارداد بلند‌مدتي، اطمينان بيشتري مي‌خواهند و اينها قراردادهاي بلند‌مدت است، قراردادهاي نفتي و مانند آن.
KERRY: With respect to your opening comment, Madam Chairwoman, regarding the death knell of the sanctions, we just have to respectfully disagree and in six months the world will know whether you"re right or I"m right. Or whether you"re wrong or I"m wrong. And we"re gonna know.
I don"t agree with you. I do not believe it is the death knell of the sanctions because all of our partners are united and we have enormous tools at our disposal.
We are the ones who control access to the financial system of the United States, which is sine qua non for almost any financial transaction in the world. We have huge ability to leverage and to have an impact on people. And as I said to you earlier, we are going to be all over this. So I have great confidence in our ability to go forward.
Moreover, most -- most companies know that the sanctions are still in place and that we"re going to be doing this. The visibility that has been given creates great uncertainty for them. Very few companies are going to go out and try and actually cut a contract with Iran if they think in five months or four months, that contract is going to be null and void because the sanctions are going to be ratcheted up or you might be at war. It"s just not going to happen. Common sense tells you that. They want more certainty before they sign any long-term contracts. And those are long-term contracts, oil contracts and such.
گفتني است در عمل براي لغو تحريمهاي نفتي و بانكي در كنار تمكين به نظرات مقامات آمريكايي در حوزه حقوق بشر و تروريسم در نهايت بايد اكثريت اعضاي كنگره قانون ديگري را تصويب كنند كه قانون تحريم‌ها را نقض كند كه البته تحقق اين فرآيند با توجه به نفوذ لابي اسرائيل در كنگره بسيار مشكل به نظر ميرسد. بر اساس ساختار سياسي حاكم در آمريكا، رئيس‌جمهور نمي‌تواند قوانين موجود را نقض و يا از اجراي آن سر باز زند.
2. نكته منفي دوم اين توافقنامه، مشروط شدن حق غنيسازي ايران به نظر موافق آمريكاست. به اين نكته در پاراگراف چهارم صفحه آخر اشاره شده است با اين مضمون كه اين توافقنامه بايد "متضمن يك برنامه غنيسازي باشد كه توسط طرفين تعريف ميشود"، اين جمله به روشني بيان ميكند كه هر يك از طرفين مي‌توانند تعريف خاص خود را داشته باشند، به عبارت ديگر تحقق غنيسازي، مشروط به تأمين نظر مثبت طرف مقابل است.
جان كري نيز به اين نكته در جلسه استماع كميسيون روابط خارجي مجلس نمايندگان آمريكا در تاريخ 19 آذر 1392 (10 دسامبر 2013) اشاره كرده است.
كري: علاوه بر اين، توافقنامه در مورد پتانسيل غنيسازي در آينده، دست كم چهار بار تصريح ميكند كه بايد "با توافق طرفين" باشد - سه يا چهار بار در آن پاراگراف اين نكته بيان شده. بايد در مورد غنيسازي توافق شود. اگر ما موافقت نكنيم، اين غنيسازي انجام نمي‌شود.
آقاي رئيس، غنيسازي به توافق نهايي بستگي دارد. نه، موضوع غنيسازي قطعي نيست. اگر به توافقنامه نگاه كنيد - من برايتان از روي توافقنامه ميخوانم، آخرين پاراگراف ميگويد "مستلزم يك برنامه غنيسازي با توافق طرفين با پارامترهاي مورد توافق دو طرف، مطابق با نيازهاي عملي است. "اين مفهوم بسيار مهم است. بايد به چيزهايي كه عملا نياز است مربوط باشد كه ممكن است آنها دليلي برايش بياورند و استدلال كنند كه به آن نياز دارند، مثل تحقيقات پزشكي و يا چيزهايي شبيه اين. اما اين امر ميتواند بسيار محدود باشد. سپس در توافقنامه آمده است "با محدوديت‌هاي توافق شده درباره حوزه و سطح فعاليت‌هاي غنيسازي و ظرفيت و جايي كه انجام ميشود و ذخاير اورانيوم غني شده براي يك دوره كه بايد درباره آن توافق شود." بنابراين در متن يك، دو، سه، چهار مرتبه "توافق طرفين" يا "با توافق در باره آن" وجود دارد.
KERRY: In addition, where it does talk about the potential of enrichment in the future, it says "mutually agreed upon" at least four times -- three or four times in that paragraph. It has to be agreed. We don"t agree, it doesn"t happen.
It depends, Mr. Chairman, on the final agreement. It is not locked in, no. If you go to the agreement -- I"ll read you from the agreement, the last paragraph says that it "would involve a mutually defined enrichment program with mutually agreed parameters, consistent with practical needs." That"s a very important concept. It has to relate to whatever it is practically that they might have a reason for arguing they need it for, like medical research or whatever it is. But that would be very limited. It then says "with agreed limits on scope and level of enrichment activities and capacity and where it"s carried out and stocks of enriched uranium for a period to be agreed upon." So I"ve got one, two, three, four "mutually agreed" or "agreed upons."
گفتني است از ابتداي برنامه هستهاي ايران، طرف غربي مدعي بوده است كه با وجود نفت و گاز فراوان، غنيسازي در راستاي نيازهاي واقعي ايران نيست. كري در بخش ديگري از اين جلسه استماع، نيازهاي عملي را اينگونه تعريف ميكند:
كري: نيازهاي عملي چيست؟ شايد كمي تحقيقات در حوزه پزشكي يا تأمين سوخت كافي در برنامه توليد برق مورد توافق كه ممكن است در كنسرسيومي با افراد ديگري انجام شود، افرادي كه كاملا به عملكرد و نتايج آن اشراف دارند.
خيلي خوب و راحت است كه اينجا بنشينيم و از لحاظ نظري بگوييم "تحريم‌ها را بيشتر كنيد تا آنها را به جايي ببريد كه خرد شوند." اما مي‌دانيد موضوع چيست؟ روسيه و چين براي اين كار همراه شما نخواهند بود. و در نهايت، اروپايي‌ها هم ممكن است همراهتان نباشند چون وقتي تحريم‌ها را بيشتر كنيد و آنها فكر كنند بر اساس خواسته‌شان كه گسترش ديپلماسي است، اين كار غيرمعقولي است، آنها را هم از دست خواهيد داد و حدس بزنيد چه كار كرده‌ايد؟ در واقع تحريم‌ها را برداشته‌ايد نه اينكه تقويتشان كرده باشيد.
KERRY: What are the practical needs? To have some medical research maybe. To feed enough fuel into a legitimate power program which may be done in consortium with other people with intrusive knowledge of what"s going on as a result.
It"s all well and good to sit here and theoretically say "ratchet up the sanctions and you"ll drive them into a place where they"ll crush." But you know what? The Russians and the Chinese won"t be with you doing that. And ultimately, the Europeans might not be either because, as you ratchet them up and they think it"s unreasonable based on their willingness to explore the diplomacy, you lose them, too. And then guess what you"ve done? You"ve actually undone the sanctions, not reinforced them.
در جلسه استماع 21 آذر كميسيون بانكداري سنا، سناتور جان تستر نيز نيازهاي عملي ايران را زير سوال ميبرد و وندي شرمن به عنوان مسئول تيم مذاكره‌كننده در پاسخ چنين ميگويد:
تستر: آخرين سوال. ايران چهارمين ذخاير نفت جهان را دارد و دومين ذخاير بزرگ گاز طبيعي. چرا بايد ايران به انرژي هستهاي علاقه نشان دهد؟
شرمن: اين پرسش بسيار خوبي است. اين سوالي است كه ما بارها و بارها از آنها پرسيده‌ايم و به همين دليل اين "برنامه اقدام مشترك" ميگويد ما مي‌خواهيم بدانيم نيازهاي عملي آنها چيست. چون، كاملا صادقانه بگويم، براي ما روشن نيست كه چرا آنها بايد 19000 سانتريفيوژ داشته باشند، چرا بايد يك انبار مواد غني شده 3.5 درصد بخواهند، چرا به راكتور هستهاي اراك نياز دارند و به اين ترتيب، اين چيزي است كه ما مي‌خواهيم از طريق رسيدن به يك توافق جامع روي آن كار كنيم.
افرادي هستند كه ذهنيت اصلاح‌طلبانه‌تري دارند، اما يك باور عمومي در ميان مردم ايران است كه حق غنيسازي براي خود قائل هستند. ايالات متحده بر اين باور نيست كه هر كشوري حق غنيسازي دارد. اما ايراني‌ها به اين حق قائل هستند و به فرهنگ مقاومت خود افتخار مي‌كنند و در برابر تغيير مي‌ايستند و به خصوص نمي‌خواهند تمام آنچه را كه ايالات متحده براي آن ايستادگي ميكند، بپذيرند، بنابراين بر روي اصول خود بسيار ثابت قدم هستند.
TESTER: Last question. Iran sits on the fourth-largest oil reserves in the world. Second-largest natural gas reserves. Why should Iran even be interested in nuclear power?
SHERMAN: This is an excellent question. It"s one we"ve asked them repeatedly. And it is why this joint plan of action says we want to understand what their practical needs are. Because, quite frankly, it"s not clear to us why they need 19,000 centrifuges, why they need a stockpile of 3.5 percent enriched material, why they need the Arak nuclear reactor. And so, that is what we are going to have to work through to get to a comprehensive agreement.
There are some people who are more reform-minded, but there is a general belief among the Iranian people that they have a right to enrich. The United States does not believe any country has a right to enrich. But the Iranian people do and they have a great deal of pride in a culture of resistance to change and don"t particularly want to adopt all that the United States stands for, so they very much hold onto their own tenets.
3. به نظر ميرسد آمريكا نه تنها قصد دارد با استفاده از توافق ژنو، كنترل و مديريت برنامه هستهاي ايران را در دست گيرد، بلكه علاقه‌مند است در اين راستا محدوديت‌هاي مورد نظر خود را در پروژه‌هاي نظامي و موشكي كشور نيز اعمال كند. اجبار ايران به پذيرش پروتكل الحاقي در گام آخر توافقنامه نيز از همين منظر قابل تحليل است. در جلسه استماع بالا، سناتور جك ريد به اين موضوع اشاره ميكند و خانم شرمن اينگونه پاسخ ميدهد.
سناتور ريد: خانم شرمن، وقت خيلي كمي دارم، شايد اين موضوعي كه مطرح ميكنم، موضوع پراهميتي باشد، اما در مورد اين مسئله از توافق اوليه، هيچ چيزي – هيچ پيشنهادي در باره برنامه نظامي آنها، بخصوص در اطراف پارچين وجود ندارد. مي‌توانيد خيلي سريع به ما بگوييد چه اتفاقي خواهد افتاد؟
خانم شرمن: در واقع، سه بخش در توافقنامه وجود دارد كه از احتمال جنبه‌هاي نظامي برنامه ايران صحبت ميكند.
در پاراگراف اول، كه درباره داشتن توافق جامع است، به تمام نگراني‌هاي باقيمانده توجه شده است، كه اشاره‌اي است به ابعاد نظامي احتمالي آنها.
اين پاراگراف درباره نياز به در نظر گرفتن عملكردهاي گذشته و حال سخن ميگويد كه از اصطلاحات آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي ابعاد نظامي احتمالي، از جمله پارچين است.
اين توافقنامه همچنين ميگويد كه بايد به قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد قبل از توافق جامع توجه شود و قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد به طور خاص به قابليت موشك‌هاي بالستيك آنها توجه دارد.
بنابراين ما گفتگويي مستقيم با ايران در مورد تمام اين مسائل داشته‌ايم. آنها معني كلمات توافقنامه را كاملا درك مي‌كنند. و ما قصد داريم از تلاش‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي مقابله با ابعاد نظامي احتمالي، از جمله پارچين حمايت كنيم.
REED: I"ve got very little time left and, Secretary Sherman, this might be too big a topic, but in the issue of the preliminary agreement, there was no -- there was suggestions about their military programs, particularly around Parchin.
Can you very quickly sort of give us -- very quickly give us a sense of where we are then?
SHERMAN: Actually, there are three places in the agreement that speak to the possible military dimensions of Iran"s program.
In the first paragraph, it talks about having the comprehensive agreement address all remaining concerns. That is a reference to their possible military dimensions.
It talks about the need to address past and present practices, which is the IAEA terminology for possible military dimensions, including Parchin.
The agreement also says that the U.N. Security Council"s resolutions must be addressed before comprehensive agreement is agreed to and the U.N. Security Council resolution specifically addressed their ballistic missile capability.
So we have had very direct conversations with Iran about all of these. They understand completely the meaning of the words in this agreement. And we intend to support the IAEA in its efforts to deal with possible military dimensions, including Parchin.
نكات مثبت توافق نامه ژنو
نكات مثبت مذاكرات ژنو در چهار بخش كلي خلاصه ميشود:
1. با امضاي اين توافقنامه، جايگاه ايران در حوزه ديپلماسي عمومي براي مخاطب غربي ارتقا پيدا كرده است. تا قبل از اين توافق، تصوير عمومي ايران در رسانه‌هاي غربي، تصويري غيرقابل انعطاف و خصمانه بود كه با مذاكره و تفاهم ميانه‌اي ندارد اما اين تصوير با پيشرفت مذاكرات كمرنگتر و به واكنشي عليه "ايران‌هراسي" كه حاصل تلاش رسانه‌هاي بيگانه بود، تبديل شد. با برقراري اين ارتباط، مردم اين كشورها نيز دريافتند مي‌توان با ايران گفتگو كرد و به توافق رسيد.
2. منزوي شدن بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي يكي ديگر از نكات مثبت اين توافق است. در حقيقت، تلاش رژيم صهيونيستي و لابي آن براي منزوي كردن ايران جواب معكوس داشته است، به طوري كه نزديكترين همپيمان اين رژيم نيز در رابطه با نوع برخورد با ايران از نظر روش با اين رژيم اختلاف دارد البته همانطور كه اشاره شد، اين اختلاف در حوزه روش‌ها است و نه در حوزه اهداف.
نتانياهو معتقد است كه ايران نبايد هيچگونه توانمندي هستهاي داشته باشد، در حاليكه اوباما استدلال ميكند، از آنجاكه توانمندي هستهاي در ايران بومي شده است، بهترين گزينه، مديريت اين توانمندي توسط آمريكا است. اختلاف بين تيم اوباما و نمايندگان مرتبط با لابي اسراييل در كنگره نيز از اين زاويه قابل بررسي است. دولت اوباما معتقد است با توجه به توافق ژنو اعمال تحريمهاي جديد هستهاي نسبت به ايران اين توافق را به خطر مي‌اندازد. به اين دليل در روزهاي اخير مقامات دولت اوباما سعي كرده‌اند از تصويب تحريمهاي جديد هستهاي در كنگره جلوگيري كنند. از سوي ديگر نمايندگان مرتبط با لابي اسراييل در كنگره معتقدند با افزايش بيش از پيش تحريم‌ها، امكان تسليم كامل ايران وجود دارد و به اين دليل خواهان افزايش تحريم‌ها هستند البته به نظر ميرسد در حال حاضر تيم اوباما موفق بوده است تا از تصويب تحريمهاي جديد هستهاي جلوگيري كند.
3. مذاكرات ژنو فرصت ايجاد اختلاف در ميان اعضاي 1+5 را تقويت ميكند. در جلسه استماع كميسيون امور خارجي مجلس نمايندگان آمريكا در تاريخ 19 آذر 1392 (10 دسامبر 2013)، جان كري دقيقاً به اين نكته اشاره ميكند. به گفته وي برخي از اعضاي 1+5 در ژنو، با شرايط بسيار راحت‌تري آماده توافق با ايران بودند و امتيازهاي گرفته شده از ايران در اين توافقنامه نيز حاصل تلاش آمريكا بوده است. به همين دليل، امكان استفاده از اختلاف موجود در مجموعه 1+5 وجود دارد. كري در اين جلسه اذعان مي‌دارد تصويب تحريمهاي جديد خود مانعي براي اجماع بين اعضاي 1+5 است و اين اختلاف موجب هدايت روسيه، چين و برخي از كشورهاي اروپايي گروه 1+5 به سوي تعاملات اقتصادي با ايران، خارج از چارچوب توافقنامه ژنو خواهد شد.
4. آخرين نكته مثبت اين توافقنامه از ديدگاه نگارنده، پذيرش ضمني غنيسازي در ايران در سطح 5% و در طي شش ماه آينده است. برخلاف موضع‌گيري‌هاي 10 ساله اخير آمريكا مبني بر عدم داشتن هر گونه حق غنيسازي، صدور اين مجوز شش ماه، گامي رو به جلو تلقي ميشود و اين موفقيت حاصل مقاومت رهبري، مردم و دولت‌هاي پيشين است. در جلسه استماع 19 آذر ماه 1392 نيز، از جان كري سؤال ميشود: چرا آمريكا بر خلاف موضعگيري سابق در حوزه غنيسازي، با غنيسازي 5% در ايران به طور ضمني موافقت كرده است؟ وي پاسخ ميدهد، امكان تكرار رويه گذشته مبني بر منع كامل غنيسازي در ايران، ديگر عملي نيست؛ البته همانطور كه پيش از اين ذكر شد، حق غنيسازي ايران در گام نهايي توافقنامه مشروط به نظر مثبت دولت آمريكا شده است.
نتيجه‌گيري
لغو تحريمهاي هستهاي در گام نهايي منهاي برداشته شدن تحريمهاي بانكي و نفتي كنگره گشايش چنداني در وضعيت اقتصادي جامعه ايجاد نخواهد كرد. اين انتظار وجود داشت كه در قبال امتياز مهمي كه در رابطه با مشروط شدن حق غنيسازي كشور به طرف مقابل داده شده، دست‌كم بايد تحريمهاي اصلي نفتي و بانكي در گام نهايي برداشته مي‌شد. جداي از موضوع هستهاي به نظر ميرسد مقامات آمريكايي علاقه‌مندند توافق ژنو اولين قدم در تغيير ماهيت دولت ايران باشد. اين نكته‌اي است كه توماس فريدمن، سرمقاله‌نويس روزنامه نيويورك تايمز، در سرمقاله اين روزنامه در تاريخ 2 آذرماه 1392 (23 نوامبر 2013) به آن اشاره ميكند.
اگر ما بتوانيم يك معامله هستهاي بي‌عيب و نقص با ايران داشته باشيم كه همزمان راه ايران را براي بازگشت به اقتصاد جهاني باز كند، مقامات دولت آمريكا اميدوارند گروه‌هاي ذينفع من جمله بازيگراني كه خواهان تعامل با آمريكا و غرب هستند در داخل ايران قدرت بگيرند و شروع به تغيير ماهيت رژيم كنند.[5]
If we can get an airtight nuclear deal that also opens the way for Iran’s reintegration into the global economy, American officials hope that different interest groups — including more stakeholders in engagement with the U.S. and the West — will be empowered inside Iran and start to change the character of the regime.
در جلسه استماع 21 آذر كميسيون بانكداري سناي آمريكا ديويد كوهن، معاون وزارت خزانه‌داري اين كشور كه همراه وندي شرمن به اين جلسه دعوت شده به موضوع استفاده از فشارهاي مردمي براي تغيير سياست‌هاي دولت ايران نيز اشاره ميكند:
كوهن: اولين گام "طرح اقدام مشترك" شرايط اقتصادي ايران را بهبود نمي‌بخشد، اما مردم ايران با شور و هيجان از آن استقبال كردند، چرا كه به اعتقاد من، نگاه مردم ايران به اين مسئله، از منظر نشانه‌اي از پتانسيل بهبود اقتصادي است كه در پيش رو دارند. بنابراين صادقانه بگويم تصور ميكنم چنانچه در طي شش ماه آينده با توجه به آنچه كه مردم ايران از فحواي "طرح اقدام مشترك" دريافته‌اند، چنانچه دولت ايران به طور جدي در مورد برنامه هستهاي وارد مذاكره شود تا تحريمهاي واقعي را بردارند، با توجه به پتانسيل موجود، دولت با اعمال فشار مضاعف مردم روبرو خواهد بود.
COHEN: This initial first step joint plan of action will not improve the economic conditions in Iran. But it was greeted with excitement among the people of Iran because I think they saw this as showing the potential, the prospect for economic improvement down the road.
So frankly I think this next 6 months, as the Iranian people see through this joint plan of action that there is the potential if their government negotiates in a serious fashion about the nuclear program to get real sanctions relief.
به نظر ميرسد گره زدن معيشت مردم به موفقيت در مذاكرات هستهاي بازي در زمين آقاي كوهن است.
نويسنده: فواد ايزدي، استاد دانشگاه تهران
منابع:
[1] http://www.foreign.senate.gov/hearings/reversing-irans-nuclear-program
[2] http://www.fednews.com/
[3] http://www.banking.senate.gov/public/index.cfm?FuseAction=Hearings.Hearing&Hearing_ID=627775a7-ddae-470d-8aad-729450acbcb9
[4] http://foreignaffairs.house.gov/hearing/iran-nuclear-deal-does-it-further-us-national-security
[5] New York Times, 23 November 2013,
http://www.nytimes.com/2013/11/24/opinion/sunday/friedman-oh-brother-big-brother-is-back.html?_r=0
انتهاي پيام/ص
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 66]
-
گوناگون
پربازدیدترینها