واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: رييس منطقه اي ميراث فرهنگي: يلدا قابليت ثبت جهاني دارد
رييس مركز منطقه اي پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس درآسياي غربي و مركزي با بيان اينكه يلدا در عرصه حضور فراتر از مرزهاي ايران را دربرمي گيرد، افزود : اين مقوله قابليت ثبت جهاني دارد.
يدالله پرمون روز يكشنبه در گفت وگو با ايرنا و در آستانه فرا رسيدن شب يلدا (30 آذر ماه) - طولاني ترين شب سال - در پاسخ به اين سوال كه اقدامي براي ثبت اين مقوله به عنوان يك آداب و رسوم ايراني در ثبت جهاني مطرح شده است گفت : اين موضوع قابليت ثبت جهاني دارد ، تاكنون به شكل رسمي پرونده اي در مورد آن شكل نگرفته است اما مي توان آن را پيگيري و براي آن سرمايه گذاري كرد.
وي تاكيد كرد : طرح اين موضوع در حد پيشنهاد و تصميم گيري براي ثبت جهاني اين پرونده نيازمند نظرات كارشناسان و صاحب نظران است .
اين كارشناس فرهنگي اظهار داشت : در شرايط فعلي كه در سطح جهان بر روي مباحث ناملموس تكيه ويژه اي مي شود ما نيز مي توانيم بر روي اين موضوع تاكيد كنيم ، قطعا يلدا قابليت شناخته شدن به عنوان بخشي از هويت فرهنگي ايران زمين در جهان را دارد .
پرمون در مورد اين سنت ديرينه گفت : يلدا به لحاظ تقسيم بندي ها، در حوزه ميراث فرهنگي ناملموس و در دسته به اصطلاح مجموعه آيين ها، گردهمايي ها و آداب و رسوم قرار مي گيرد.
وي اظهار داشت: اين پديده يك گردهمايي اجتماعي است كه به طور خاص در سطح خانواده و اقوام شكل مي گيرد و در واقع رسمي است كه به تبع خود به اصطلاح دوستي ها ، مهرورزي ها و آشتي ها را در پي دارد ، از اين منظر قابل احترام است و دقيقا در تعريف ميراث فرهنگي ناملموس مي گنجد.
اين كارشناس حوزه ميراث ناملموس با ياد آوري اينكه يلدا ريشه در فرهنگ باستاني ايران زمين دارد، افزود : اين مقوله در زيربناي خود يك دستاورد به اصطلاح علمي براي ايرانيان دارد كه عبارت است دانش عميقي كه ايرانيان در ارتباط با بحث گردش فصول ، نجوم و مسائل وابسته داشته اند و از دير باز اين شب را به عنوان طولاني ترين سال مي شناختند از اين حيث اين مقوله در ميراث ناملموس جاي مي گيرد كه نشانگر وجه بارزي از فرهنگ ايراني وايران زمين است .
پرمون يلدا را همچون نوروز رسم ديرينه اي عنوان كرد و گفت : يلدا نيز در عرصه اي حضور دارد كه ما به آن ايران فرهنگي مي گوييم كه مرزهاي آن بسيار گسترده از ايران امروزي است و نشان دهنده نفوذ و تسلط فرهنگ ايراني در حوزه بزرگتري است و فراتر از محدوده آسياي مركزي و غربي را در بر مي گيرد. از اين بابت پرداختن به يلدا مانند توجه به نوروز به عنوان عمل صلح ، يكپارچگي و وفاق و دوستي در سطح بين المللي است .
رييس پزوهشكده مردم شناسي سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري در پاسخ به اين سوال كه بسياري يلدا را به منظور رفع نحوست از بلندترين شب سال برگزار مي كنند ، اظهار داشت : نگاه نحوست به اين مقوله اسطوره اي است كه به شب يلدا بر مي گردد ، از ديدگاه انسان ها هميشه شب به عنوان مظهر تاريكي ، ظلمت و گرفتگي است و همواره اگر طلوع آفتاب را احيا و شروع يك زندگي دوباره در نظربگيريم روز بعد از طولاني ترين شب سال در اسطوره هاي ايران باستان به عنوان يك زايش مجدد در طبعيت است .
وي با ياد آوري اينكه روز بعد از شب يلدا « خرم روز » نام گرفته است و در بسياري از فرهنگ ها در اين روز به درختكاري پرداخته مي شود، گفت: اين اقدام نشان دهنده احترام به طبيعت ، صلح ، دوستي و زيبايي است و نمي توان آن را به نحوست و خرافه پرستي متصل كرد.
اين مسئول فرهنگي در مورد تاثيرات و كاركردهاي يلدا به عنوان يك سنت توضيح داد: كاركرد اين مقوله اجتماعي و فرهنگي است و باعث گردهم آمدن آحاد جامعه در سطح خانواده و اقوام در كنار يكديگر مي شود.
وي گفت : در اين شب خانواده ها و اقوام گردهم مي آيند و به نوعي به تكريم بزرگان مي پردازند ، استفاده از هر گونه تنقلات و خوردني ها نيز معناي فلسفي و اسطوره اي خاص خود را دارد ، قصه گويي ، حافظ خواني و انجام برخي بازي هاي سنتي سبب ايجاد وفاق و ارتباط بهتر نسل ها مي شود.
يلداسنتي باستاني است و پيروان ميتراييسم آن را از هزاران سال پيش در ايران برگزار مي كردهاند. در اين باور يلدا روز تولد خورشيد و بعدها تولد ميترا يا مهر است.
اين جشن درماه پارسي «دي» قرار دارد كه نام آفريننده در زمان پيش از زرتشتيان بوده است كه بعدها او به نام آفريننده نور معروف شد.
نور، روز و روشنايي خورشيد، نشانه هايي از آفريدگار بود در حالي كه شب، تاريكي و سرما نشانه هايي از اهريمن.
يلدا برگرفته از واژهاي سرياني است و مفهوم آن « ميلاد» است( همزماني با تولد مسيح).ايرانيان باستان اين شب را شب تولد الهه مهر «ميترا» ميپنداشتند و به همين دليل اين شب را جشن ميگرفتند.
جشن يلدا در ايران امروز نيز با گرد هم آمدن و شبنشيني اعضاي خانواده و اقوام در كنار يكديگر برگزار ميشود. آيين شب يلدا يا شب چله، همراه با خوردن آجيل مخصوص، هندوانه، انار و ميوه هاي گوناگون و آيين هايي همچون تفال به ديوان حافظ همراه است .
يکشنبه 24 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]