واضح آرشیو وب فارسی:ايران: يادداشت مشكلاتي كه روسيه هم از حل آنها منفعت ميبرد
جهانگير كرمي
كارشناس مسائل روسيه
روابط ايران و روسيه در دو سال اخير تحت تأثير بحران منطقهاي سوريه قرار داشته است. همكاري دو كشور در مسأله سوريه از چنان اهميتي برخوردار است كه در چارچوب تعامل طرفين، تحولي اساسي ايجاد كرده است و بر اين مبنا دو كشور همكاري راهبردي خاصي را در اين موضوع در پيش گرفتند. سفر آقاي لاوروف به تهران هم در راستاي اين همكاريهاي تازه و عمدتاً ناظر به رايزني و بحث درخصوص 3 مسأله است. بحران سوريه، موضوع مذاكرات هستهاي ايران و گروه 1+5 و همچنين مسأله درياي خزر مواردي هستند كه محور عمده رايزنيهاي تازه دو كشور را بر مبناي موارد زير تشكيل ميدهد.
1- طي سالهاي اخير يكي از مهمترين همكاريهاي ايران و روسيه در بعد سياسي در بحران سوريه شكل گرفته است و اين همكاري دستاوردهاي مهمي براي ثبات منطقه از جمله جلوگيري از وقوع حمله نظامي غرب عليه سوريه به همراه داشته است.
2- از آنجا كه روسيه به عنوان يكي از اعضاي گروه 1+5 مطرح بوده بنابراين در جريان حل اين پرونده قرار دارد و هرگونه حل و فصل پرونده هستهاي و تعامل ايران و غرب در اين خصوص با حضور روسيه صورت ميگيرد. اين در حالي است كه روسيه بارها بر حل و فصل موضوع هستهاي از طريق مسالمتآميز تأكيد كرده است. در مجموع اين كشور سعي كرده است سياست متعادل و متوازني در بحث هستهاي داشته باشد و از تشديد فشارهاي بيشتر به ايران جلوگيري كند و هم اينكه سعي كند از طريق طرحهاي ابتكاري بتواند نقش ميانجيگرانهاي در موضوع هستهاي داشته باشد.
3- مسأله سوم هم مربوط به رژيم حقوقي درياي خزر است كه قرار است نشست سران كشورهاي ساحلي درياي خزر در آستاراخان در سال 2014 برگزار شود و مباحث امنيتي درياي خزر و بحثهاي مربوط به رژيم درياي خزر مورد بحث قرار بگيرد.
اما اين سفر در شرايطي صورت ميگيرد كه مناسبات تهران و روسيه ابعاد گسترده تري پيدا كرده است. طرح روسيه درباره خلع سلاح شيميايي سوريه كه موجب شد حذف بشار اسد از دستور كار دستگاه رياست جمهوري امريكا و شوراي ملي امنيت ملي آن خارج شود و همچنين بهبود روابط ايران و غرب، سطح جديدي از معادلات منطقهاي را به وجود آورده است.
مهم اين است كه روابط ايران و غرب در فضايي صورت ميگيرد كه در اين فضا روسيه هم حضور فعال دارد. يكي از موضوعات مهم براي غرب و شرق، موضوع سوريه و ثبات خاورميانه است. منافع مشترك ايران، روسيه و كشورهاي غرب و حتي كشورهاي منطقه در برقراري يك خاورميانه باثبات است چرا كه تحولات عربي در منطقه و دگرگوني رژيمهاي حاكم دچار سرانجامي مبهم و نامشخص شده است. رخدادهاي مربوط به ليبي، كودتا در مصر و همچنين تحولات سوريه به اين موج نااميدي در منطقه دامن زده و خاورميانه را دستخوش ناامني كرده است. روابط ايران و روسيه در چنين بستري قرار گرفته و نياز به برقراري امنيت در منطقه را الزامي كرده است. از اين رو روسها نگران حل مسأله هستهاي نيستند چرا كه اين كشور در بحث هستهاي ايران، همواره يكي از كشورهاي طرف غرب بوده و در سياستهاي كلي غرب حركت كرده است اگر چه روشها متفاوت بوده است. نتيجه آنكه، تعامل تازه ايران و غرب، تجلي شرايط كنوني در موضوع سوريه و مسأله هستهاي ايران است بخصوص كه روسيه در هر دو موضوع، سياست نزديك و مشتركي هم با ايران و هم با غرب دارد زيرا روند تازه ايران و غرب براي حل مشكلاتي است كه روسيه هم از حل آنها منفعت ميبرد.
چهارشنبه 20 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]