واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: شاتره يا شاهتره با نام عمومي Common fumitory , Earth smoke گياهي است علفي به ارتفاع تا 80 سانتيمتر كه در مزارع، باغ ها و زمين هاي كشاورزي به حالت خودرو مي رويد. شاخه هاي ظريف فراوان و برگ هايي با تقسيمات بسيار زياد، باريك و كوچك دارد. گل هاي شاتره كوچك به رنگ سفيد يا سفيد مايل به گلي است كه به صورت مجتمع و گل آذين خوشه قرار گرفته اند. ميوه ها كوچك و كروي هستند، قسمت مورد استفاده شاتره تمام قسمت هاي هوايي آن است. گونه Officinalis اين گياه در ايران رويش ندارد و آنچه به نام شاتره در بازار ايران وجود دارد، مربوط به دو گونه ي Parvifelora fumaria و Fumaria villantii است. شاتره كمي تلخ مزه است ولي خواص بسياري دارد كه از آن جمله به كبد كمك مي كند تا خون را صاف كند ، در سلامتي خود كبد نيز بسيار موثر است ، صفرا را كم مي كند و كبد را پاكيزه مي كند. اين گياه پاك كننده معده است ، خصوصا خشك آن موثرتر است ، آب برگ آن با عسل و تمبر هندي پاك كننده دستگاه گوارش ، كبد و تصفيه كننده خون است. ويتامين C دارد، از اين رو مانع خرابي و خونريزي لثه مي شود. غرغره جوشانده اين گياه براي بر طرف كردن آفت و زخم هاي دهاني مفيد است. ضماد خشك آن كه با حنا در حمام استفاده مي شود، جهت امراض جلدي و خارش پوست و ضدعفوني كردن آن مفيد است. يكي از پزشكان قديم ايران بنام ابن ماسويه شاه تره را جهت معالجه گزيدن زنبور مفيد مي دانسته است. يك نوع از اين گياه در اروپا رشد مي كند كه وجه مشترك درماني اين دو گياه ، تقويت معده ، تحريك اشتها و درمان امراض جلدي است . شاه تره يكي از باارزش ترين گياهان دارويي است كه در درمان بسياري از بيماري هاي گوارشي به كار مي رود. *** تاريخچه شاتره از زمان عهد عتيق شناخته شده و در كتاب هاي خواص گياهان مربوط به قرون وسطي توصيف شده است. اين گياه در طب سنتي، براي درمان اگزما و بيماري هاي ديگر پوستي به كار مي رفته است، هم چنين به عنوان ملين و مدر مصرف مي شده است. در دهه گذشته، اين گياه دوباره مورد توجه قرار گرفت، زيرا بنا به گزارشاتي، به احتمال زياد عصاره آن در بهبودي بيماري هاي قلبي- عروقي و دستگاه كبدي صفراوي موثر است. *** منبع جغرافيايي اين گياه بومي اروپا و آسياست. در كنار جاده ها به عنوان علف هرز مزارع مي رويد و بيشتر توسط كشورهاي شرقي اروپا صادر مي شود. *** تركيبات مهم قسمت هوايي گياه حاوي حدود يك درصد آلكالوئيد است. بيش از 30 عدد آن ها تعيين فرمول شده اند. اكثر اين الكالوئيدها از مشتقات بنزيل ايزوكنيولين هستند. مهم ترين اين آلكالوئيدها شامل فومارين(پروتوپين)، فوماري لين و سيناكتين هستند. از ديگر تركيبات شاتره مي توان فلاوونوئيدها، اسيدهاي گياهي به ويژه اسيد فوماريك و موسيلاژ را نام برد. *** فرآورده هاي گياهي در ايران از اين گياه فراورده هاي صنعتي وجود ندارد ، در بعضي كشورها محصولاتي به شكل قطره از عصاره گياه به صورت منفرد و يا مخلوط با گياهان ديگر تهيه و به بازار عرضه شده است. *** تهيه چاي: به 2 تا 4 گرم خشك شده گياه (مخلوط برگ، گل و ساقه) يك ليوان آب جوش افزوده و 15 دقيقه مي گذاريم بماند ، سپس آن را صاف كرده و به صورت گرم قبل از غذا بنوشيد. مي توان روزانه تا سه نوبت (صبح، ظهر و شب) اين مقدار را تكرار كرد. جمعا مي توان 6 تا 12 گرم گياه خشك شده را كه سه ليوان محصول صاف شده ايجاد مي كند، در طول روز مصرف كرد. *** عوارض جانبي مصرف مقدار عادي و دارويي شاتره داراي عوارض جانبي نيست. ولي مصرف مقادير بسيار زياد به دليل وجود آلكالوئيدهاي ذكر شده ممكن است باعث لرز، تشنج و مرگ شود. *** مصرف در بارداري و شيردهي تا كنون اين موضوع مطالعه نشده است. بنابراين بهتر است در اين دوران مصرف نشود. *** مهم ترين اثرات گزارش شده شاتره آنتي كلي نرژيك، آنتي هيستامين، ضد ورم، ضد آريتمي، ضد عفوني كننده، ضد اسپاسم، تقويت كننده ي قواي جنسي، كاهش تپش قلب، معرق، مسهل، ادرارآور، تهوع آور، بالا برنده ي فشار خون ، پايين آورنده ي پرفشاري خون، آرام بخش، سمي، مقوي معده، بي حس كننده، صفرا آور و كاهش دهنده ي صفرا. *** نكات قابل توجه نمونه گياه خشك در بازار دارويي به طور طبيعي به صورت خرد شده و قطعات كوچك است و احتياج به خرد يا پودر كردن ندارد و مي توان مستقيما آب جوش روي آن ريخت. توصيه مي شود دم كرده شاتره را گرم مصرف كنيد چون ممكن است با سرد شدن، مواد موثر آن رسوب كنند. در بسياري از موارد ديده شده است كه جهت كسب اثرات شاتره ، براي مشكلات كبدي، صفراوي و پوستي بايد از دم كرده آن استفاده كرد و در اين موارد شربت شاتره بي تاثير است. علمي **9014**1544
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1329]