واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: نگاهي به خواص گوهرها ارزش و بهاي گران گوهرها به علت برخي ويژگي ها از جمله رنگ و سختي و زيبايي و درخشندگي است. گذشته از اينها، كميابي و قانون خلل ناپذر عرضه و تقاضا نيز در مطلوب بودن و بالا بودن بهاي آنها بي تاثير نيست.مقدمهارزش و بهاي گران گوهرها به علت برخي ويژگي ها از جمله رنگ و سختي و زيبايي و درخشندگي است. گذشته از اينها، كميابي و قانون خلل ناپذر عرضه و تقاضا نيز در مطلوب بودن و بالا بودن بهاي آنها بي تاثير نيست.رنگسنگ هاي گرانبها و نيمه قيمتي ، ساده و بي رنگند و يا رنگ هاي زيبا و خيره كننده دارند. اگر گوهري صاف و بلوري و درخشان نباشند لازم است مانند فيروزه يا سافير ستاره اي داراي رنگي دل پسند يا تظاهرات رنگي مخصوص باشند.رنگ كه اين اندازه در سنگ هاي گرانبها و سنگ هاي زينتي طرف توجه گوهرشناسان و گوهرفروشان و خريداران است در واقع يك خاصيت عارضي است و جزو خواص ذاتي و اصلي آن شمرده نمي شود. در اين مورد نيز قانوني حكم فرماست كه مدون نيست. يك قطعه سنگ گرانبها اگر داراي تركيبات شيميايي خالص باشد ، بي رنگ خواهد بود مانند الماس كه كربن خالص است. اما اگر اين الماس ناخالصي در شبكه خويش بپذيرد رنگين مي شود. رنگ در كاني جذب برخي پرتوهاي نوري ، از نور سفيد تابيده شده به شبكه كريستال است. وجود ناخالصي ها سبب مي شود كه در شدت جذب تغييراتي در يك يا چند تايي از پرتوها داده شود. اتم هاي فلزي نور بيشتري را جذب مي كنند و هر چه اتم درشت تر باشد ، ميزان جذب نيز در آن بيشتر خواهد بود كه در اين صورت همه پرتوها جذب مي شود (آن چه به درون نفوذ كند) تنها سطح كريستال برخي پرتوها را بازتاب مي داهد.وجود اندكي اكسيد آهن در ياقوت ، سبب جذب پرتوها و گذراندن بخش قرمز پرتو نور مي شود. همچنيني وجود اكسيد كروم ، به تنهايي رديف سبز از پرتوها اجازاه گذر كردن از درون كريستال را مي دهد (البته عوامل ديگري هم براي رنگين نمودن سنگ هاي كاني وجود دارد كه از ذكر آنها صرف نظر مي شود). يك نفر گوهر شناس در سنگ كروندم كه اغلب به رنگ هاي گوناگون يافت مي شود ، بها و ارزش هاي متفاوت تشخيص مي دهد. گوهرفروشان ياقوتي را كه داراي رنگ سرخ تيره شفاف مشابه لعل باشد بر الماس ترجيح مي دهند و ارزش بيشتري براي آن قائلند ، در صورتي كه كروندم خاكستري رنگ و خشن به هيچ وجه مورد توجه آنان نيست.شفافيت و درخشندگيافزون بر رنگ ، ويژگي هاي ديگري همچون شفافي و تناسب شكل و جلا ، بر زيبايي و درخشندگي گوهرها و. سنگ هاي نيمه قيمتي مي افزايد. تفاوت نسبت سرعت سير نور بين هوا و سنگ هاي شفاف استعداد درخشندگي يك گوهر معدني را معين مي سازد و الماس اين استعداد را بيش از هر سنگ ديگر داراست.گذشته از اين ها ، زواياي تاج يا قسمت بالاي يك نگين و همچنين زواياي قاعده آن باعث تشديد درخشندگي و تشعشع و چند رنگي مي شود. بنابراين هر چه تناسب تراش سنگ بهتر باشد، زيبايي و جلوه آن بيشتر خواهد بود. به طوري كه گفته شد ، نور سفيد در گذشتن از سنگ شفاف بنابر اختلاف طول امواج اختلاف سرعت پيدا مي كند و همين امر باعث تجزيه نور و بازتاب هاي مختالف و چند رنگي سنگ مي گردد. اين خاصيت را تشعشع و درخشندگي يا لمعان مي نامند. گوهرهاي بدلي و الماس و ياقوت سبز اتين استعداد تشعشع را بيش از سنگ هاي ديگر دارا مي باشند. بعضي از سنگهاي معدني ، نور را به دو قسمت تجزيه مي كنند كه آن را بازتاب دو گانه مي گويند. در بعضي از سنگ ها بازتاب هاي نامساوي و به رنگ هاي مختلف وجود دارد كه زيبايي انواع ياقوت ها از همين در آميختگي موزون رنگ هاي تجزيه شده به دست مي آيد.سختي ودوام گوهرهاگوهرها اصولا از همه اشيا و اجناسي كه ما در زندگاني خود مورد استفاده قرار مي دهيم ، سختي و دوام بيشتري دارند و پربهاترين آنها سخت ترين آنهاست. در سنگ هاي گرانبها ، اغلب ترك هايي ديده مي شود كه اصطلاحا در جواهر سازي به انها مو مي گويند و چنين سنگ هاي مودار ناميده مي شوند. مو برداشتن يك قطعه گوهر معمولا در نقاطي روي مي دهد كه در آنجا پيوند بلور سست و ضعيف باشد ولي شكستن يك گوهر مربوط به اين امر نيست. سنگ از سخت ترين نقاط خود نيز مي شكند. مقاومت سنگ هاي مختلف در مقابل مو برداشتن و يا شكستن متفاوت است. مثلا يشم بسيار پر دوام است ولي اپال و سنگ ماده و زير كن از همه كم دوام تر هستند.كميابيگوهرها علاوه بر مزايا و خواص فوق ، داراي خاصيت ديگري هم هستند و آن كم يابي و پراكندگي معادنشان در نقاط مختلف و دور افتاده جهان است. پيداست گوهري كه خواص ياد شده را به ميزان بيشتري در خود جمع كرده باشد ، مانند الماس و ياقوت البته گرانبهاتر و مرغوب تر است و با كمبود اين خواص ، از ارزش آن نيز كاسته مي شود.سنگ هايي كه ميزان سختي آنها برابر با كوارتز و يا كم تر از آن است و در ضمن نمودهاي رنگ ويژه اي نيز ندارد ولي به علت آرايش داخلي مساوي و همسان و اشكال مخصوص از ساير سنگ ها متمايز هستند ، در برابر گوهرهاي گرانبها و يا "احجار كريمه " سنگ نيمه قيمتي يا سنگ هاي زينتي ناميده مي شوند. هر چند از نظر حد فاصل معيني ميان اين سنگ ها و گوهرهاي گرانبها و مواد كاني ديگر نمي توان قائل گرديد.منبع: http://atwis.com
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 420]