واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: دانش > پزشکی - هرچند آنفلوانزای نوع آ جزو ویروسهای کشنده طبقهبندی نشده، اما پژوهشگران آزمایشگاه ژانموریو در فرانسه بر روی احتمال ترکیب ویروس همهگیر اچ.1.ان.1 با ویروس کشنده آنفلوانزای پرندگان تحقیق میکنند. مجید جویا: بخشهای اول و دوم گزارش «یک ویروس کشنده، سه پرسش کلیدی» که در دو هفته گذشته منتشر شد، به بررسی عملکرد ویروس اچ.1.ان.1، چگونگی مرگ مبتلایان و چگونگی انتشار این ویروس پرداخت. در بخش سوم و آخر، خبرنگاران نیچر به آزمایشگاهی فوقامنیتی در فرانسه رفتند که بر روی احتمال تلاقی و ترکیب همهگیری ویروس آنفلوانزای نوع آ با ویروس آنفلوانزای پرندگان تحقیق میکنند یک گروه مرگبار از ویروسها در گاوصندوقهای حفاظت شده با کامپیوتر در تشکیلات درجه 4 امنیت زیستی (BSL-4) ژانموریو در اینسرم فرانسه نگهداری میشوند؛ ویروسهایی که شامل ویروس ابولا، نیپا، لاسا، هندرا و ماربورگ هم میشوند. در هفتههای آینده، دانشمندان در نظر دارند نمونه دیگری را برای افزودن به اندوخته دهشتبار خود خلق کنند. آنها میخواهند ببینند که آیا با ترکیب ویروس به شدت همهگیر H1N1 را با همخانواده مرگبارش، ویروس H5N1 آنفلوانزای پرندگان، میتوان ویروسی ساخت که بدترین خواص هر دو را داشته باشد یا خیر. این آزمایشگاه که در رده تشکیلات ملی با سطح بالای امنیتی طبقهبندی میشود، ساختمان مکعبی سه طبقهای است که نمای آن از شیشه مسلح ساخته شده و بر فراز مرکز تحقیقات زیستشناسی اینسرم؛ سازمان ملی زیست پزشکی؛ قرار دارد. این ساختمان به گونهای طراحی شده که بتواند در مقابل زمینلرزه، گلوله و مواد منفجره مقاومت کند. جالبتر اینجاست که این آزمایشگاه خطرناک در مرکز شهر قرار دارد و ورودی آن، تنها چند متر با مادرانی که کالسکه بچههای خود را در پیادهروی خیابان تونی گارنیه راه میبرند، فاصله دارد. خود آزمایشگاه با راهروهای خالی و یک دکور ساده از پلکانهای استیل، راهروها و لولههای تهویه هوا احاطه شده است. هوا از طریق فیلترهای هوا و دیگر تجهیزات جانبی که کل طبقات بالا و پایین را در بر گرفته وارد میشود. بهدلیل فشار منفی هوا برای جلوگیری از خروج ویروسها در صورت بروز خرابی، آزمایشگاه به سه بخش تقسیم شده است. هوا به سوی «داغترین» منطقه با بالاترین خطر در معرض قرار گرفتن جریان مییابد، جایی که محل نگهداری حیوانات است. هنگامیکه همهگیری جاری H1N1 در ماه آوریل / اردیبهشت آغاز شد، اولویت زمان استفاده از آزمایشگاه به برونو لینا داده شد، ویروسشناس و پژوهشگر آنفلوانزا در سازمان پژوهشهای بنیادی فرانسه، سی.ان.آر.اس و عضو هیاتعلمی دانشگاه کلود برنارد لیو. آنفلوانزای همهگیر H1N1 به خودی خود ،یک عامل درجه 4 امنیت زیستی نیست و تاسیساتی با سطح امنیت زیستی 2 برای آن کفایت میکند. ولی در فرانسه، وزارت سلامت آزمایشهای ترکیب مجدد ویروسی از نوعی که لینا مشغول انجام آن است را در رده 4 امنیت زیستی طبقهبندی میکند و حد اقل الزامات امنیتی متناسب با درجه 4 امنیت زیستی را برای آن الزامی میداند. بالاترین امنیت ممکنتوانایی پیشبینی این که بازترکیبی ممکن است اتفاق بیفتد و این که در اثر آن کدام گونه از ویروس آنفلوانزا ممکن است تولید شود، میتواند کلیدی برای پیشبینی رفتار این ویروس و همهگیریهای آینده آن باشد. هشت ژن از ژنهای توالی ژنی ویروس آنفلوآنزا به راحتی بین گونههای مختلف این ویروس رد و بدل میشوند؛ اما برای این که بتوانند باقی بمانند، ترکیبات جدید ژنی باید این قدرت را نیز داشته باشند که با همدیگر کار کنند تا خود را به شکل یک ذره ویروسی درآورند. ویروسهای متعلق به یک زیرشاخه راحتتر میتوانند بازترکیب شوند و بازترکیبهای قابل دوامتری به نسبت ترکیب دو ویروس از دو زیرشاخه متفاوت تولید خواهند کرد. در طول تابستان، گروه لینا از این تاسیسات درجه 4 امنیت زیستی استفاده کرد تا احتمال مقاومت ویروس همهگیر نوع آ را در برابر داروی آنتی ویروس اسلتا میویر (تامی فلو) از طریق بازترکیب این ویروس بررسی کنند، و همچنین بررسی کنند این بازترکیبها چقدر راحت میتوانند گسترش یابند. این مقاومت میتواند در اثر یک جهش ناگهانی ایجاد شود؛ ولی با توجه به اینکه پیش از این نیز ویروس فصلی نوع آ به دارو مقاوم شده و به راحتی نیز گسترش مییابد، احتمالا بازترکیب این ویروس با ویروس آنفلوانزای فصلی محتملترین راهی است که ویروس همهگیر نوع آ در برابر داروها مقاوم شود، بهویژه اینکه ویروس فصلی نوع آ و ویروس همهگیر نوع آ، هر دو از یک خانوادهاند. از زمان شروع همهگیری، گونههای مقاوم در برابر تامیفلو در خیلی از کشورها به طور تصادفی پدیدار شده، اما در هیچکدام از موارد هنوز نتوانسته تثبیت شود. اینکه آنها بیشتر و سادهتر شیوع نیافتهاند، ممکن است به این دلیل باشد که مقدار خیلی کمتری از ویروس فصلی نوع آ در چرخه، در برابر نوع همهگیر آن وجود دارد؛ در حالی که به تعداد زیادی از موارد ابتلای توام به هر دو گونه آنفلوانزا برای فراگیری یک بازترکیب مسری و مقاوم به دارو نیاز است. جانوران خطرناکتر از ویروسلینا در تحقیق خود، دو ویروس نوع آ را در یک خط سلولی و در کنار هم کشت داد. او اکنون در حال آزمایش و بررسی این مورد است که این بازترکیب در موشها تا چه حد بیماریزا است و بعد از این مرحله نیز، او از موشخرما برای آزمایش میزان توانایی این بازترکیب برای سرایت استفاده خواهد کرد. بزرگترین خطری که دانشمندان در آزمایشگاه با آن روبرو هستند، گاز گرفتگی و یا گزیدگی از جانب حیوان است که منجر به سرایت بیماری به آنها میشود، بنابراین همه کارهایی که با دست بر روی حیوان انجام شود زمانی انجام میشود که آنها کاملا بیهوش شده باشند. همچنین لینا در حال آماده شدن برای ارائه پروتکلی به هیئت علمی این آزمایشگاه است تا از آنها چراغ سبز لازم را برای تلاش جهت بازترکیب ویروس همهگیر شده آنفلوآنزای نوع آ و ویروس آنفلوآنزای پرندگان بگیرد. او میگوید: «این پژوهش چالش برانگیزی است، اما این علوم پایه است و باید این آزمایشها انجام شود». ویروس H5N1 از سال 2003 / 1382 که زمان ظهور مجدد آن بود، بیشتر از نصف افرادی را که به آن مبتلا شدهاند، کشته است. اما موارد انتشار انسان به انسان آن بسیار نادر بوده؛ البته اگر چنین موردی اتفاق افتاده باشد. از سوی دیگر، بهنظر میرسد که میزان سرایت پذیری ویروس H1N1 همانند آنفلوآنزای فصلی باشد، ولی در بیشتر افراد به جز تعداد کمی که بیماری سختی را تجربه خواهند کرد، ملایم خواهد بود. هدف طرح پیشنهادی لینا این است که احتمال ظهور یک بازترکیب دارای قدرت کشندگی H5N1 و قدرت انتقال H1N1 را دریابد. لینا به ویژه در حال جستجوی کنترلهای مولکولی مفروض از بخشی از ژنوم ویروس است که میتواند تعیین کند چرا برخی از بازترکیبها میتوانند یک ویروس را تشکیل دهند و برخی دیگر نمیتوانند. لینا میگوید: «ما نمیدانیم کدام نواحی در H5N1 مسئول کنترل آن هستند. این میتواند برای نظارت بر بیماری سودمند باشد. اگر پژوهشگران نواحی ژنتیکی کلیدی را که بازترکیب را آسان میکنند، پیدا کنند، اقدامات نظارتی میتوانند مراقب ویروسهای H1N1 یا H5N1 باشند که این نواحی در آنها تغییر کردهاند، آنهایی که ممکن است که در آستانه بازترکیبهای خطرناک قرار داشته باشند». لینا با بهره گرفتن از ژنتیک معکوس برای تولید مخلوطی از بازترکیبها، آزمایش خواهد کرد که آیا هیچ یک از آنها دوام خواهند آورد، و اگر پاسخ مثبت بود، شدت آسیب و قدرت انتقال آنها را تعیین خواهد کرد. بهدلیل اینکه H1N1 و H5N1 از زیر شاخههای متفاوتی هستند، لینا انتظار ندارد که ژنهای آنها به راحتی با هم جابجا شوند. در سال 2005 / 1384، او برای تقسیمبندی H5N1 با نوع فصلی ویروسهای H1N1 و H3N2 تلاش کرد که موفقیتآمیز نبود. لینا به یاد میآورد: «بعد از یک سال ما تنها سه مورد بازترکیب شده داشتیم و هیچ کدام مناسب نبودند. تنها مشکل این بود که درست با هم ترکیب نشده بودند». امنیت، امنیت و باز هم امنیتآزمایشهایی که گروه لینا در این آزمایشگاه درجه 4 امنیت زیستی در حال انجام آن هستند، در نوع خود از نظر تکنیکی، جدید یا سخت نیستند. اما لینا میگوید که بار امنیتی فرایندهای ورود و خروج به آزمایشگاهی با این سطح امنیت، سادهترین فرایندها را هم پیچیده میسازد. نگاه کردن از طریق پنجرههای ضد گلوله میتواند یکی از این دلایل باشد. همینطور زمانی که پژوهشگران در اطراف آزمایشگاه حرکت می کنند، مجبورند که دائما لباسهای فضانوردی سفید رنگ خود را به یکی از 60 شلنگ زرد رنگ هوا که از سقف آویزانند، متصل و یا از آن جدا کنند. از سوی دیگر دستهای پژهشگران که در حال بریدن نمونههای بافت هستند، در دستکشهای چند لایهای پوشیده شده تا از زخمی شدن تصادفی جلوگیری شود. هاروی رائول که مدیر این تشکیلات است، می گوید: «این کار مانند این است که بخواهیم با دستکش بوکس کار جراحی را انجام دهیم». قبل از اینکه پژوهشگران بتوانند حتی کار خود را در آزمایشگاه شروع کنند، باید یک دوره آموزشی سه هفتهای را بگذرانند و تنها بعد از 200 ساعت تمرین عملی است که به آنها اجازه داده میشود در آزمایشگاه واقعا به طور خودمختار عمل کنند و البته آنها هرگز اجازه ندارند که به تنهایی داخل شوند. کاربران محدود شدهاند که در هر روز فقط یک شیفت کاری و به مدت حد اکثر 4 ساعت در آزمایشگاه کار کنند، و به این ترتیب احتمال اشتباه کمتری در کار آنها وجود خواهد داشت. همچنین آنها ترغیب میشوند تا هر نگرانی را که در مورد رفتار همکارانشان دارند، و یا وقتی که مشاهده میکنند که آنها خود را درگیر یک قسمت سخت کار کردهاند که ممکن است منجر به حواس پرتی و یا تصادف شود؛ نگرانی خود را بیان کنند. به گفته رائول، از اعضای هیئت علمی این تشکیلات، قبل از تصویب آزمایشهای لینا، آزمایشگاه باید در مورد توجیه بهداشت عمومی این آزمایشها، ارزش علمی این کار و ایمنی کامل کار اقناع شود. لینا میگوید همچنین لازم است که این کار توسط نهادهای قانونی دولتی تصویب شود. اگر همه این امور به خوبی پیش رود، آنگاه او خواهد توانست در عرض چند هفته اجازه انجام آزمایش را بگیرد. لینا میگوید: «در مقابل غولهای بزرگی که در مورد آنفلوانزا پژوهش میکنند، تنها یک مرد کوچک هستم. ولی این واقعیت که به یکی از معدود تشکیلات درجه 4 امنیت زیستی در دنیا و تعداد کافی از حیوانات لازم برای آزمایش دسترسی دارم، امتیاز خیلی بزرگی برای من است».
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 457]