واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نجوم، آينده و ايران
در زمان هاي گذشته آنچه در نوشته هاي علمي تخيلي ژول ورن وجود داشت تنها در رويا مي گنجيد. ساخت زير دريايي، سفر به اعماق زمين، طراحي سفينه فضايي و ... همه و همه از آرزوهاي دست نيافتني بشر آن موقع بود که سعي داشت با خواندن اين داستان ها، اميد رسيدن به آنها را در خود زنده نگه دارد.بشر راهي طولاني را سپري کرد تا توانست به يکي از روياهاي قديمي خود جامه عمل بپوشاند. از ابتداي تاريخ تا همين نيم قرن پيش، روياي سفر به دنياي بي پايان ستارگان تنها در ذهن عده اي از دانشمندان خوش بين وجود داشت، اما ديگر جهان تغيير کرده است. اکنون چشم انداز وسيعي از فعاليتهاي فضايي پيش روي انسان گشوده شده. از يک سو جستجوي سرمنشا حيات در عالم و تعيين سرنوشت آن مورد بررسي قرار گرفته و از سوي ديگر تلاش براي فتح قلمروهاي تازه تر در فضا و حتي انجام طرح هاي بلندپروازانه اي چون قابل سکونت کردن ساير سيارات شروع شده است.به نظر مي رسد اينک بشر کودکي خود را پشت سر گذاشته و نخستين گام هاي لرزان خور را از گهواره ديرينه اش، زمين بيرون نهاده است. در سالهاي اخير ستاره شناسي و علوم مرتبط با آن ما را با افق هاي جديدي از جهان پيرامون خود آشنا کرده و به سوالهاي تاريخي فراواني پاسخ داده اما در عين حال سوال هاي تازه تري را برايمان به وجود آورده که ذهن ما را به تکاپو انداخته است.
رييس سازمان اروپايي پژوهش هاي هسته اي (سرن) مي گويد: «ما هنور قادر به تشريح و توضيح 95 درصد از انرژي و ماده موجود در کيهان نيستيم.» و اين گفته بدان معناست که تمام تحقيقات و کشفيات بشر از زمان هاي بسيار دور تا به امروز تنها منجر به شناخت 5 درصد از هستي شده است و هنوز راهي بس دراز براي شناخت بقيه کائنات در آينده مانده است. بهتر است براي اهميت اين موضوع به اين مطلب توجه کنيد که دانش توليد شده توسط بشر در هر سال تقريبا دو برابر دانشي است که قبل از آن توليد شده است! توجه به اين مطالب و ناشناخته ماندن فضاي بيرون از جو زمين باعث شد تا اروپا نقشه راه نجوم خود را در حدود 230 صفحه توسط منجمين و متخصصين تدوين کند. اين اسناد نمايانگر آينده اين علم براي 10 سال پيش روست و اروپا مي داند که تا چند سال آينده در علم نجوم به چه اهدافي دست خواهد يافت.هم اکنون طراحي و ساخت روبات هاي نيمه هوشمند در دستور کار مراکز تحقيقاتي قرار گرفته و آن ها، خود را براي احداث ساختمان هاي فضايي، در خارج از جو زمين توسط همين روبات ها آماده مي کنند. در چند وقت اخير طرح ساخت يک گلخانه فضايي ميان چند شرکت بين المللي به مزايده گذاشته شد تا بتوانند اکسيژن مورد نياز اين ساختمان ها را تامين کنند.چندي پيش فيلمي با عنوان سياره سرخ از سيما پخش شد که موضوع آن به يک پروژه تحقيقاتي بر روي مريخ مربوط مي شد. در اين فيلم دشت سرسبزي که توسط محققان بر روي سطح مريخ ايجاد شده است به تصوير کشيده مي شود که اکسيژن توليد شده توسط گياهان آن موجب نجات چند فضانورد مي شود. همچنين در اثر وجود گازهاي مختلف، موجوداتي شبيه سوسک در سطح سياره به وجود مي آيند و ... . در نگاه اول اين داستان کاملا تخيلي و دور از واقعيت به نظر مي رسد اما شايد با خواندن قسمتي از مقاله « مريخ مردني نيست! » که در زير آورده شده است و توجه به تجربه اي که ژول ورن برايمان باقي گذاشته است نظرتان تغيير کند:«در سطح مريخ مقدار زيادي متان پيدا شده است و متان نيز از دو راه توليد مي شود: 1. فعاليتهاي گوارشي موجودات زنده 2. پديده هاي زمين شناختي نظير زنگ زدن آهن. از اين فرض نتيجه مي شود يا ممکن است موجودات ميکروسکوپي در زير لايه هميشه يخ مريخ وجود داشته باشند يا حداقل به اين حکم مي توان با قاطعيت رسيد که مريخ از نظر زمين شناختي زنده است.»پس اگر به ادامه سخنان رييس سازمان سرن توجه کنيد که مي گويد:« ما اکنون در آستانه رسيدن به 95 درصد ناشناخته جهان قرار داريم.» نبايد خيلي تعجب کنيد! اما نقش ايران در آينده اين علم چيست؟
در حدود يک قرن از ورود اولين منجم مدرن ايراني، سيد محمود خان قمي به ايران مي گذرد کسي که بسيار تلاش کرد تا ناصرالدين شاه را براي احداث يک رصدخانه سلطنتي متقاعد کند اما همواره با اين جمله معروف شاه روبرو مي شد:« ما براي هوا پول نداريم!» و اين جمله در حالي گفته مي شد که منجمان ايراني در قرون قبل از قاجار سرآمد جهان بوده اند.به نظر شما آيا مردم و مسئولان جامعه ما هنوز هم با نظر ناصرالدين شاه موافقند؟ رصدخانه ملي و سفير اميد، اميدهاي بسياري را در ما زنده کرده اند و مانند شبنمي به برگهاي نهال نجوم ما طراوت بخشيده اند اما تا باران شدن راه زيادي باقيست. اخيرا اعلام شده است که تا 10 سال آينده اولين فضانورد ايراني به فضا فرستاده مي شود ( که خود، پيشرفت بسيار چشمگيري است) و اين در حاليست که اولين انسان فضانورد در دهه 60 ميلادي توانست به فضا قدم بگذارد.آينده رازي پيچيده به اما و اگرهاست و اين رازآلودگي همچنان ادامه خواهد داشت اگر ما تنها نظاره گر آمدن آن باشيم و براي ساختنش به ديگران چشم بدوزيم. بهتر است با برنامه اي دقيق، سرعت خود را افزايش دهيم تا زودتر به آينده برسيم.چند روزي آسمان نزديک است آسمان را درياب ...تأليف:محمد حسين اربابي فر - عضو فعال انجمن نجوم تبيان تنظيم براي تبيان:ا.م.گميني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]