واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: سلامت نیوز _ مصاحبه اختصاصی سامانه خبر سلامت نیوز با:دکتر دوامی متخصص ارتوپد از دانشگاه اصفهان پیرامون زانو درد-این بیماری همه گیر است و پیر و جوان نمی شناسد پس اگر مشکلی در زانواهایتان احساس می کنید سریعا برای معالجه اقدام کنید- مقدمه: پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها وقتي به سختي از جاي خود بلند مي شوند و درد گزنده زانو را احساس مي كنند آهي مي كشند و مي گويند كجائي جواني كه يادت بخير! مادر بزرگم هم كه از درد زانو دائما مي نالد را به نزد دكتر متخصص ارتوپد برده بودم تا زانوي او را معاينه مجددي بكند و داروي تجويز كند بلكه درد زانوي او تسكين يابد، هنگامي كه به مطب دكتر وارد شديم بر خلاف انتظارم جواني را ديدم كه او هم به دليل درد زانو به آنجا آمده بود، ورزشكار بود و فعال ولي از درد زانو بسيار شاكي بود، نوبت به ما رسيد بعد از اينكه دكتر مادربزرگم را معاينه كرد و دارو و توصيه هاي لازم را پرسيد از دكتر پرسيدم: ببخشيد آقاي دكتر مگر درد زانو در سنين ميانسالي و پيري به سراغ آدم نمي آيد و دكتر با لبخند گفت : متاسفانه نه بسياري از جوانان ما هم به دلائل مختلف به اين درد مبتلا هستند. همين مسئله بهانه اي شد تا به سراغ دكتر بهمن دوامي متولد 1342 كه در سال 1369 فارغ التحصيل رشته پزشكي از دانشگاه اصهان شد و در سال 1375 موفق به اخذ درجه تخصص در رشته ارتوپدي شد بروم تا از دردي كه به هنگام نشست و برخاست و حتي بالا رفتن و پائين آمدن از پله ها به سراغ آدم مي آيد بيشتر بدانم. آقاي دكتر دوامي از نظر شما كه يك متخصص اتوپدي هستيد علت زانو درد چیست و تعلق به چه گروه سني دارد؟ زانو درد در افراد مختلف بسته به سن افراد علل مختلف دارد به طور كلي زانو دردها به دو دسته تقسيم مي شوند، يكي آنهائي كه علل ثانويه دارند مثلا فردي كه دچار شكستگي در اطراف زانو شده يا افرادي كه به ليگامان هاي زانو وارد شده است. در يكسري افراد هم علت اوليه دارد مانند افرادي كه به تدريج دچار آب زانو شده اند و غضروف مفصلي آنها تخريب شده است و در نتيجه دچار درد زانو شده اند. بحثي را كه در اينجا مي خواهم به آن بپردازم زانو دردهايي است كه به دلايل اوليه خودشان را نشان مي دهند، اصولا بر اساس سن بيمار كه در چه سني از زانو در شكايت مي كند، افراد به دو دسته تقسيم مي شوند: يكي افراد جواني كه معمولا از لحاظ ورزشي و تحرك بدني فعال هستند و از درد جلوي زانو شكايت مي كنند و درد آنها بيشتر موقع نشست و برخاست ايجاد مي شود و به خصوص هنگامي كه به كوه مي روند و از كوه پائين مي آيند و يا از پله و يا هنگام نماز خواندن در نشست و برخاست از درد زانو شكايت مي كنند و دسته دوم هم افرادي هستند كه در سنين كهنسالي هستند و بيشتر دژرناسيون ( تخریب) غضروف مفصل در اين افراد است كه موجب درد مي شود و در واقع ادامه تخريب غضروف مفصلي استخوان كشكك به فمور(سر استخوان ران) كه منجر به اولين علائم دي جي دي ( تخریب بلند مدت مفصل) در افراد مسن به صورت آرترز مفصل كشكك و فمور خواهد بود. بيشتر مردم فكر مي كنند كه درد زانو به سنين بالا تعلق دارد ولي شما گفتيد كه حتي در افراد جوان و ورزشكار هم اين درد وجود دارد، علت چيست؟ در اين افراد غضروف قسمت پتلا يا كشكك دچار نرمي شده است و فشاري كه هنگام نشست و برخاست به كشكك آنها وارد مي شود، درد جلوي زانو را در اين افراد موجب مي شود، علت نرمي غضروف پتلا در افراد جوان علل مختلفي دارد و وقتي به پزشك مراجعه مي كنند بايد پزشك به دنبال آن علل بگردد تا با برطرف كردن آن علل درد زانوي اين افراد را درمان كنند. اما از شايعترين علل زانو درد در اين افراد مي توان به ضعيف بودن عضلات اطراف زانو و مخصوصا عضلات چهارسر ران و بخصوص قسمت داخلي عضلات چهار سر ران اشاره كرد كه همين موضوع سبب مي شود كه حركت پتلا روي استخوان فمور در مسير صحيحي انجام نشود و همين مسئله موجب خواهد شد كه روي استخوان كشكك به طور غير يكنواخت نيرو وارد شود و در نتيحه شاهد تخريب و له شدن غضروف كشكك كه در نهايت موجب درد مي شود را باشيم كه حدود 90 درصد دردهاي زانو در جوانان به اين موضوع باز مي گردد . البته علتهاي ديگر مثل پاي پرانتزي باشد يا بالا قرار گرفتن اسخوان پتلا روي فمور وجود دارد ولي علت اصلي ضعيف بودن عضلات اطراف زانو است. با اين توضيحي داديد پس مي توان نتيجه گرفت كه افرادي كه در سنين ميانسالي و كهنسالي قرار دارند اگر ضعف عضلاني داشته باشد زودتر به درد زانو دچار مي شوند. صد در صد! يعني اصولا اين زمينه اي هست كه آرام آرام به سوي آرترز زانو حركت مي كند يعني اگر اين ضعف عضلاني درمان نشود اين سير به صورت غير قابل برگشت خواهد شد و تخريب غضروف مفصلي پيشرفت خواهد كرد و منجر به دي جي دي يا دژناريسيون داخل مفصل مي شود و اصولا اولين جائي كه در مفصل دچار دژناريسيون مي شود قسمت پتلا و فمور است ، يعني قسمتي كه پتلا و تمور به هم مفصل مي شوند. در افراد مسن باز هم اگر شخص را معاينه بكنيم و علل ثانويه را كنار بگذاريم وقتي به شخصي در حالت ايستاده نگاه كنيم استخوان تیبیا ( استخوان ساق) يا ساق استخوان ران چند درجه اي به طرف داخل باشند و معمولا انحراف هاي اندامهاي تحتاني وجود دارد كه به صورت پاي پرانتزي يا پائي كه به طرف داخل زاويه گرفته است ديده مي شود كه همين مسئله اين باعث مي شود كه سطح مفصلي داخلي زانو و سطح مفصلي خارج از زانو كشكك دچار فشار بيش از حد مي شود كه درد را در پي خواهد داشت. شما به عنوان يك متخصص ارتوپد براي كاهش درد و جلوگيري از پيشرفت درد و آسيب ديدگي غضروف مفصلي پيشنهاد مي كنيد؟ در افرادي كه درد جلوي زانو دارند و بيشتر در نشست و برخاست درد دارند بيشتردچار تخريب مفصل پتلا و ران هستند كه بهترين توصيه اي مي توان به اين افراد كرد اين است كه در خانه از مبل استفاده كنند، نشست و برخاست و نشستن روي زمين را كمتر بكنند و كمتر از پله استفاده بكنند و كار ديگر در درجه اول تقويت عضلات چهار سر ران و در درجه دوم ساير عضلات اطراف زانو است. در واقع با تقويت عضلات چهارسر راني، استخوان كشكك در مسير اصلي خودش جلوي استخوان ران قرار مي گيرد و فشار به استخوان كشكك متعادل خواهد شد و از درد بيمار كم خواهد شد ، مي توان گفت با تقويت عضلات چهار سر راني بيش از 70 درصد از درد را كاهش مي يابد و بيمار مي تواند انجام و رعايت با اين دو كار ساده به زندگي عادي خودش ادامه بدهد. بايد توجه كرد كه تقويت عضلات اطراف زانو به صورت فيزيو تراپي و روشهاي پيچيده نيست بلكه به صورت ورزش ساده است، به اين صورت كه لب صندلي بنشينند و عضلات ساق پا را محكم بگيرند در حد 10 ثانيه و بعد رها بكنند و بعد دوباره اين عمل را تكرار بكنند كه بايد بدون حركت زانو باشد كه باعث تقويت عضلات چهارسر خواهد شد. اين طور به نظر مي رسد كه تاكيد بيشتر شما بر روي تقويت عضلات اطراف زانو و رعايت كردن يكسري اصول در زندگي روزمره افرد بيمار است. البته براي درمان بيماراني كه مبتلا به درد زانو هستند درمان داروئي و رژيمي هم وجود دارد كه در درمان رژيمي كاهش وزن اصل كاهش فشار به زانو هست چرا كه هر چه وزن مريض كمتر باشد فشار كمتري در نشست و برخاست ها به زانوي او وارد مي شود و درد او كاهش خواهد يافت. در درمان داروئي با توجه به اينكه تخريب مفصل باعث التهاب به داخل مفصل مي شود و داروهايي به بيمار تجويز مي كنيم تا التهاب كاهش يابد و در نتيجه با اين كاهش آمادگي براي تقويت عضلات هم بيشتر خواهد شد اين نكته را نبايد فراموش كنيد كه بسياري از داروهايي كه عوام به عنوان داروي مسكن مي شناسند و ما به عنوان داروي ضد التهاب تجويز مي كنيم و نبايد به اين دارو فقط به عنوان داروي مسكن نگاه شود بلكه بايد به عنوان يك داروي ضد التهاب كه مي تواند موجب تسكين درد هم شود نگاه كنند كه با كاهش التهاب داخل زانو موجب كاهش سير تخريب مي شود. علاوه بر داروهاي ضد التهاب داروهايي هم به عنوان ترميم كننده غضروف و استخوان تجويز مي شود كه از آن جمله مي توان به "ويتامين د 3 "و "كلسيم" اشاره كرد، در افرادي كه دچار درد زانو هستند افرادي هستند كه در سن يائسگي هستند و اكثرا هم با توجه به آماري كه وجود دارد و تست تراكم سنجش استخواني هم نشان مي دهد دچار كاهش تراكم استخوان ها هستند كه اين دو دارو براي كاهش درد اين زنان موثر خواهد بود. آقاي دكتر دوامي، پيشگيري بهتر از درمان شعاري است كه هر روز آن را مشاهده مي كنيم و مي شنويم آيا براي پيشگيري از اين درد هم راهي وجود دارد؟ بله،اگر عضلات اطراف زانو قوي باشد، نشست و برخاست و بالا رفتن و پائين آمدن از پله براي افراد مشكل ساز نخواهد بود اما اگر اين عضلات ضعيف باشد هر گونه فشار و خم و راست كردن زانو موجب تخريب مفصل خواهد شد و حتي ورزشهائي مثل دوچرخه سواري و كوهنوردي هم به شدت براي افراد مضر خواهد بود. نكته بعدي به شيوه زندگي افراد بر مي گردد بدين معني كه افراد بايدعادات نشست و برخاست خود را تغيير بدهند . سعي كنند كه بيشتر مبل از استفاده كنند، نشست و برخاست كمتر روي زمين انجام شود و براي غذاخوردن و تلويزيون نگاه كردن از مبل و صندلي استفاده كنيم كه ارتفاع استاندار مبل حدود 40 سانتي متر است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4702]