واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش خبرنگار فرهنگي ايرنا، 25 فروردين هر سال روز بزرگداشت عطار نيشابوري است، عطار در ميان مخاطبان خاص و عام، چهره اي شاخص دارد اما تنها اختصاص يك روز از برگ هاي تاريخ براي معرفي اين شاعر بلند آوازه و جهاني كافي نيست. ادبيات عرفاني ايران در جهان با شاعراني عارف پيشه همچون سنايي آغاز شد، با عطار هموار و با مولانا به اوج رسيد. ميراث عرفاني عطار در اين مسير آنچنان از اهميت برخوردار است كه شايد اگر در عرصه ادبيات نبود، شعراي بعد از او به اين مقام دست پيدا نمي كردند. به مناسبت بزرگداشت روز عطار، گفت وگويي با چند تن از اساتيد ادب فارسي انجام شده كه در ادامه ارائه مي شود: ** شعور شعري عطار نماد گونه بود غلامرضا كافي استاد ادبيات فارسي دانشگاه شيراز با بيان اينكه عطار واسطه سنايي و مولوي است، گفت: وي گرانيگاه ادبيات عرفاني است و نقطه مركزي اين نوع ادبيات در عطار است. وي افزود: عطار در همه دريافت هاي عرفاني خود به مباني شريعت توجه دارد، دريافت هاي وي بر بنيان هاي ديني استوار است و تلاش كرده تا در آنها از قرآن بهره ببرد و نمادهاي خود را از آن بگيرد، عطار شايد گاهي مستقيما از قرآن برداشت نكرده، اما از تفسيرهاي آن بهره برده و به عرفان با تاويلي بازتر توجه دارد. اين استاد ادبيات فارسي، شعور شعري و دريافت هاي عطار را نماد گونه عنوان كرد و افزود: دريافت هاي وي عارفانه و شاعرانه و اشعارش به زيبايي و با ظرافت خاص بيان شده است. كافي، مهمترين ويژگي عطار را دنيا گريزي عنوان كرد و گفت: در آن دوران شغل عطار به عنوان يك حكيم، مرتبه ايي اجتماعي محسوب مي شد، اما او در اين جايگاه نماند و تنها به درمان جسم اكتفا نكرد و درمان روح را بيش از درمان جسم مورد توجه قرار داد. وي معتقد بود كه پروردگي روح و درمان ناگواري هاي روحي، عظيم تر از درمان جسم است. كافي، برترين هيجانات و دريافت هاي عرفاني را در منطق الطير عطار آشكارتر از ديگر آثار وي عنوان كرد و افزود: شور و هيجانات عرفاني در اين اثر بيشتر از ديگر آثار وي است. * عطار كرامت انساني را احيا كرد محمد يوسف نيري عطار شناس و استاد ادبيات عرفاني گفت: عطار در زماني ظهور كرد كه ارزش هاي انساني بخاطر حملات مغولان از بين رفته و چيزي از هويت بشري از لحاظ اجتماعي، فرهنگي و ديني باقي نمانده بود. وي افزود: كار بزرگ شاعراني همچون عطار، سعدي و مولانا احيا ارزش ها و كرامات انساني با زبان هاي مختلف و در قالب قصيده، غزل و تمثيل بود كه در اين راه نيز موفقيت هاي زيادي كسب كردند. اين استاد ادبيات، عطار را به عنوان صاحبنظر و نظريه پرداز در مسايل انساني دانست و گفت: آنگونه كه شايسته اين شاعر است، پژوهش هاي زيادي در مورد وي صورت نگرفته و ميدان براي تحقيق در حوزه انسان شناسي عطار همچنان براي محققان باز است. وي بارزترين ويژگي اخلاقي عطار را مبتني بر اصالت تغيير در انسان عنوان كرد و گفت: اگر انسان داراي باطني صاف و ضميري روشن باشد، اخلاق وي نيز حسنه خواهد بود درغير اين صورت اصالت ندارد. نيري، اخلاقي را اصالت دار عنوان كرد كه تغيير يافته باشد و به اصطلاح اهل عرفان ميلاد ثانويه پيدا كرده باشد، اخلاق عطار نيز مبتني بر همين ويژگي و تغيير در انسانيت بود. * عطار در ادب عرفاني پيشتاز است مرتضي اميري اسفندقه شاعر معاصر نيز در مورد ويژگي اشعار عطار گفت: اگر عطار نبود، اميدي به ظهور حافظ و مولوي نداشتيم. او منشا تغيير و تحول است به گونه اي كه مولوي را پرورده عطار مي دانند. وي افزود: عطار در ادب عرفاني پيشتازتر از ديگر شاعران است و آنچه كه عطار براي پس از خود به ارث گذاشته، آنقدر زياد است كه شاعران را تا به امروز، از ادب آنسوي مرزها بي نياز مي سازد. اسفندقه مهمترين ويژگي عطار را اخلاق و عرفان دانست و افزود: عطار در اين دست مسايل در جايي ايستاده است كه از بلندي، با تمام تواضع به هستي نگاه مي كند. اين استاد ادبيات فارسي، مهمترين آموزه اخلاقي عطار را پرهيز از تعصب دانست و گفت: اين پرهيز، عاملي براي ارتقا ادب و انديشه پارسي است. شيخ فريدالدين محمد عطار نيشابوري از بزرگان مشايخ تصوف ايران در قرن ششم و اوايل قرن هفتم هجري است. وي در سال 537 هجري در قريه (كدكن) نيشابور به دنيا آمد و چون در آن شهر به دارو فروشي و عطاري اشتغال داشت، به لقب عطار معروف شد. عطار در دكان دارو فروشي به درمان بيماران مي پرداخت و به كسب علوم و درك صحبت مشايخ و بزرگان اهل تصوف از جمله شيخ نجم الدين كبري پرداخت. وي در جواني، به شيوه سالكان طريقت، يك دوره سفر به ماوراءالنهر، هند، عراق، شام و مصر داشت و در اين سفرها، بزرگان ادب و دين را زيارت كرد. به حج رفت و سپس به شهر خود نيشابور بازگشت و در آنجا اقامت گزيد و در راه عرفان تلاش هاي فراوان كرد. تخلص شعري وي عطار بوده و گاه نيز با تخلص فريد در اشعار او برخورد مي كنيم. عطار در عرفان مراحل و مدارج زيادي را طي كرده و در پايان سير وسلوك و طي هفت شهر عشق، به مقام فنا رسيده است. عطار در اين مسير تا جايي پيش رفت كه از پيشوايان طريقت گشت و مقامش به جايي رسيد كه مولانا جلال الدين محمد بلخي(مولوي) درباره او گفت: هفت شهر عشق را عطار گشت ما هنوز اندر خم يك كوچه ايم. عطار در سال 627 هجري در فتنه مغولان در نيشابور به قتل رسيد. تاليف و تصنيف هاي عطار در نظم و نثر، به عدد سوره هاي قرآن است كه معروفترين آنها عبارت است از ديوان قصيده ها و غزل ها كه شامل حدود 10 هزار بيت مي شود. الهي نامه، خسرو نامه، پندار نامه، اسرار نامه، مصيبت نامه از مثنوي ها اوست اما در اين ميان منطق الطير از مثنوي هاي بسيار مشهور او است. اين اثر نزديك به هفت هزار بيت دارد و مراتب سير و سلوك و رسيدن به حق و توحيد را از زبان مرغان كه در طلب سيمرغ حركت مي كنند، بيان مي كند و هفت منزل، شامل طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحيد، حيرت و فنا را در آن شرح مي دهد. از تاليف هاي مهم شيخ عطار به نثر فارسي نيز مي توان به تذكره الاولياء اشاره كرد. پرداختن به عرفان و تصوف شاعراني همچون عطار كاري است بس دشوار كه در يك ساعت و يك برگ نمي گنجد، بنا به گفته اساتيد زبان فارسي، همچنان ميدان براي پرداختن به عرفان و انسانيت عطار باز است. متوليان و كارشناسان حوزه ادبيات بايد به زواياي پنهان فكري و اخلاقي شاعراني از اين دست به صورتي تخصصي بپردازند، پيشينه شعر كشور به اندازه اي است كه جهان، ايران را با شاعراني همچون فردوسي، عطار و حافظ مي شناسد پس نبايد فقط به اختصاص يك روز و يك برنامه به اين بزرگان بسنده كرد. از: مريم زباندان فراهنگ ** 1630 ** 1071
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 927]