واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: گيس و گيسكشي در دنياي مجازي جام جم آنلاين: سالها پيش فناوري هنوز آنقدر پيشرفت نكرده بود كه بتوان با داشتن 100 هزار تومان يك گوشي تلفن همراه مجهز به دوربين 2 مگا پيكسلي خريد. در آن روزگار هنوز داشتن رايانه شخصي چيزي نبود كه امكان دسترسي به آن با مبلغي حدود 600 هزار تومان ممكن باشد. داشتن نوت بوك كه ديگر جاي خود داشت. در آن روزها اگر دختر و پسري به قصد ازدواج، تصميم به آشنايي با هم ميگرفتند و اين رابطه به مرور عميقتر ميشد، چيزي جز كاغذ نامه ميان آنها وجود نداشت و بعد از آغاز زندگي مشترك نيز تا سالها آلبوم عكسهاي آنها هيچ گاه از چند عدد فراتر نميرفت. در چنين شرايطي تصور اينكه بتوان از يك عكس پرسنلي سه در چهار كه دختري به نامزد خود داده در شمارگاني گسترده كپي تهيه كرد امري محال و غير ممكن بود. در ميان خانوادههاي ايراني هنوز هم مرسوم است كه هنگام جدايي در كنار تعيين تكليف مهريه، نفقه ايام عده، حضانت فرزندان و.... يكي از مهمترين مسائلي كه تكليف آن روشن ميشود عكسها و فيلمهاي مشترك است. در اين سالها اين دو عنصر عكس و فيلم آنقدر مايه دردسر و موضوع پروندههاي مختلف شده كه قانونگذار به سراغ تدوين قانون مشخصي در اين زمينه رفته است. دنياي امروز كه به آساني و ارزاني فناوري را در اختيار همه ما قرار داده، از سويي اين امكان را براي برخي افراد متخلف ايجاد كرده كه با اولين شكست عشقي، اينترنت را وسيله انتقام گيري كنند. بسياري از افراد كه از اين امكان سوء استفاده ميكنند تصور ميكنند دنياي مجازي فعاليتي است كه در آن هيچ چيزي ثبت و ضبط نميشود اما گفتگو با رضا جعفري سرپرست دادسراي ويژه رسيدگي به جرائم رايانهاي نشان ميدهد چنين تصوري اشتباه است و دنياي مجازي به سهولت ردپاي هر نوع فعاليتي را ثبت و ضبط ميكند و در صورت لزوم در اختيار قانونگذار قرار ميدهد. از كجا ميتوان همسر پيدا كرد؟ «پسري با دختري آشنا ميشود. آنها قصد ازدواج دارند اما زماني كه دختر متوجه مشكلات شخصيتي پسر ميشود از ادامه رابطهاش سر باز ميزند و پسر براي انتقامگيري عكسهاي او را روي اينترنت منتشر ميكند.»، «مردي براي انتقام گيري از همسر سابقش عكسهاي او را در يكي از صفحات سايتهاي خاص اينترنتي منتشر و با قرار دادن نام و شماره تماس همسرش او را به عنوان فردي بدكاره معرفي ميكند.»، «دختري براي انتقام گرفتن از مرد مورد علاقهاش كه حاضر به ازدواج با او نشده، وبلاگي را به نام او ايجاد و روي اين وبلاگ مطالبي خلاف امنيت عمومي منتشر ميكند. به دليل اينكه مرد موقعيت شغلي خاصي دارد، اين مساله به حيثيت كاري او لطمه ميزند.»، «فردي پس از آنكه از نامزد خود براي ازدواج پاسخ منفي ميشنود، با انتشار عكسهاي اعضاي خانواده همسرش روي اينترنت از او انتقام گيري ميكند.» اينها شيوههايي است كه معمولا برخي از افراد پس از يك شكست عشقي به سراغ آن ميروند تا با اين كار هم مرهمي بر زخم عميق ايجاد شده از شكست عشقي خود بگذارند و هم اينكه براي هميشه زندگي طرف مقابل كه باعث صدمه ديدن آنها شده را تحتالشعاع قرار دهند. بارها چنين مواردي را در صفحه حوادث روزنامهها خواندهايد. برخي از اين موارد تنها محدود به دوستيهاي خياباني است ولي برخي از آنها ممكن است در زندگي خانوادگي و در روابط ميان همسران نيز اتفاق بيفتد. البته شكل ديگر اين اتفاق نيز اينگونه است كه شما روزي متوجه شويد ديگر امكان ورود به ايميل خود را نداريد. راههايي هم كه شركت سرويس دهنده به شما معرفي كرده كارساز نيست، اما چند ساعت بعد از طريق تماسهاي تلفني دوستان خود متوجه ميشويد آنها از ايميل شخصي شما تعدادي عكس و مطلب ناجور دريافت كردهاند. اينها مواردي است كه رضا جعفري و همكارانش در دادسراي ويژه رسيدگي به جرائم رايانهاي هر روز با آن سر و كار دارند. او حتي به موارد ديگري نيز اشاره ميكند كه در آن اختلاف ميان پدر زن و داماد به دنياي اينترنت كشيده شده و در آن مردي با هدف انتقامگيري از پدر همسرش، عكسهاي همسر خود را روي اينترنت قرار داده و شماره تماسي نيز براي تماس با صاحب عكس اعلام كرده است. جعفري درخصوص علت بروز چنين مسائلي تحليل خاصي دارد. او ميگويد: «وقتي منشاء چنين پروندههايي پيگيري ميشود، اغلب متوجه ميشويم پايه و اساس اين نوع از ازدواجها دوستيها و آشناييهاي خياباني بوده كه پايه و اساس آنچناني نداشته است. علت اين مساله هم اين است كه هدف افراد در اين نوع دوستيها زندگي نيست و آنها ميخواهند از خلال اين روابط فقط چند روزي خوش باشند، و الا كسي كه به دنبال شريك زندگي است با يك تلفن ناشناس يا ارتباط اينترنتي شيفته فرد مقابل نميشود و قطعا براي انتخاب شريك زندگي خود راه حل بهتري را انتخاب ميكند. به همين سبب اغلب كساني كه از اين شيوه براي يافتن شريك زندگي خود استفاده ميكنند دچار مشكل ميشوند و بعد از ازدواج تازه متوجه حضور فرد ديگري در كنار خود ميشوند كه به زندگي با او تمايل چنداني ندارند. به همين دليل زماني كه تصميم ميگيرند تا دوباره به مسير اول خود بازگردند بر خلاف روزهاي پيش از ازدواج نميتوانند اين رابطه را قطع كنند زيرا حلقه اتصال اين دو نفر به هم قانون است كه سر و كله زدن با آن چندان سخت نيست. به همين سبب آنها راههاي مختلفي را سبك سنگين ميكنند و با برنامه ريزي خاصي تلاش ميكنند از اين منجلاب بيرون بيايند.» چت كردن و خيابان جايي براي پيدا كردن شريك زندگي نيست. ممكن است درصدي از اين نوع روابط به نتيجه مثبتي برسد، اما انجام چنين كارهايي نوعي ريسك به شمار ميآيدبه گفته جعفري مشكل از جايي آغاز ميشود كه اغلب اين راهها هزينه دارد و طرف مقابل بايد اين هزينه را از حيثيت، پول، آبرو و... خود بپردازد تا از اين وضعيت خارج شود. اين مساله مهمترين دليلي است كه سبب ميشود اين افراد به سراغ راههاي ميانبر و كم هزينه بروند تا طرف مقابل نه تنها به خواسته آنها تن دهد، بلكه چيزي هم به شكل دستي به آنها بدهد. اين نوع تفكر ريشه افكار شيطاني است كه در ذهن اين افراد شكل ميگيرد تا بر مبناي آن از همسر يا خانواده همسرشان فيلمها و عكسهايي غيرمعمول تهيه و آن را در دنياي مجازي منتشر كنند. در چنين شرايطي اگر طرف مقابل به خواسته آنها تن بدهد، عكس و فيلم از دنياي مجازي حذف ميشود يا اينكه اساسا منتشر نميشود. اگر هم چنين خواستهاي مورد قبول واقع نشود، ماجرا شكل ديگري پيدا ميكند. اهميت چنين موضوعي در اين است كه انتشار اين عكسها و فيلمها در دنيايي فرّار صورت ميگيرد كه ديگر نميتوان عكس يا فيلم منتشر شده را به حالت قبلي برگرداند. جعفري در توضيح اين بحث به نكات ديگري نيز اشاره و تاكيد ميكند: «چت كردن و خيابان جايي براي پيدا كردن شريك زندگي نيست. ممكن است درصدي از اين نوع روابط به نتيجه مثبتي برسد، اما انجام چنين كارهايي نوعي ريسك به شمار ميآيد و واقعيت موجود نيز تا حدود زيادي اين مساله را ثابت كرده است. بسياري از ازدواجهايي كه امروز منتهي به طلاق شده نيز به اين دليل پايان بدي پيدا كرده كه پايه و اساس درستي نداشته و عشق و شيفتگي موجود در آن نوعي هوس بادكنكي بوده است. چنين بادكنكي هم به مرور زمان خالي ميشود.» جعفري اضافه ميكند: «اگر قرار است جوانان ما تشكيل خانواده دهند و فرزندانشان بخوبيتربيت شوند، بايد در انتخاب شريك زندگي توجه بيشتري نشان دهند. در آداب و سنن و اديان ما نيز برنامههايي براي اين مساله در نظر گرفته شده است. وقتي براي خواستگاري و آغاز زندگي مشترك بزرگترها دعوت ميشوند، اين مساله به اين دليل است تا آغاز زندگي مشترك از كانون خانواده صورت گيرد و پايه درستي داشته باشد.» جعفري وجود چنين مسائلي در پروندهها را تنها به محدوده موضوعهاي اختلاف برانگيز خانوادگي محدود نميداند و با ذكر چند مثال ميگويد:« در يكي از پروندههايي كه چندي قبل به آن رسيدگي كرديم، زن و مردي از فردي ثروتمند مبلغي پول تقاضا ميكنند و پس از دريافت اين پول، براي گرفتن مبالغ بيشتر از وي اقدام به تهديد او ميكنند و ميگويند در صورتي كه وي حاضر به پرداخت اين مبلغ نشود، عكس و فيلمي از او را در اينترنت منتشر ميكنند. پس از گزارش اين موضوع و بررسي پرونده از سوي ما مشخص شد اين عكس و فيلم مونتاژ شده است.» انتشار چه نوع عكسها و فيلمهايي جرم است؟ از نگاه قانون انتشار عكس و فيلم زماني ميتواند مورد رسيدگي قرار گيرد كه آن تصاوير مبتذل يا مستهجن باشند. در تعريف اين موضوع جعفري ميگويد: «فيلم يا عكس مبتذل به تصويري گفته ميشود كه در آن نوعي برهنگي نشان داده ميشود. اما فيلم و تصوير مستهجن به تصويري گفته ميشود كه در آن افراد هيچ نوع پوششي در بدن خود ندارند. در مجموع حجب و حياي فيلم مبتذل بيش از فيلم و عكس مستهجن است. بديهي است وقتي كسي ميخواهد به ديگري آسيب برساند، فيلم و تصويري را روي اينترنت قرار ميدهد كه موجب هتك حرمت طرف مقابل شود و فيلم حضور در سخنراني مذهبي را قرار نميدهد.» يكي از مسائل مهم در رسيدگي به چنين پروندههايي توجه به عرف است. شايد برخي افراد مشكلي با اين مساله كه تصاوير خانوادگي آنها در سايتهاي اينترنتي يا برخي مجامع اينترنتي مانند «ياهو 360 درجه» قرار گيرد نداشته باشند. اما در نقطه مقابل براي برخي خانوادهها به دليل خصوصيات اعتقادي، اخلاقي و اجتماعي خاص آنها حتي انتشار تصاويري با پوشش كامل روي سايتهاي اينترنتي هم ميتواند مشكلساز باشد. در توضيح اين مساله جعفري ميگويد: «در رسيدگي به چنين پروندههايي حتما به عرف جامعه توجه ميكنيم. عرف هم از نظر عقلاي قوم تعريف ميشود و بر حسب موضوع ممكن است تغيير كند. مثلا عرف بازار با عرف ورزش متفاوت است. بر همين اساس ممكن است براي خانوادهاي كه جزو خانوادههاي مسوولان نظام است، حتي انتشار عكس با حجاب دختر خانواده نيز مشكلساز باشد. ضمن آنكه اساسا انتشار هر تصويري بدون اجازه صاحب آن تصوير در قانون جرم تلقي شده است.» اگر علاقهمند هستيد بدانيد در چنين شكايتهايي موضوع چگونه پيگيري ميشود، در هفته آينده خواننده ادامه اين گزارش باشيد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 436]