واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > فروتن، پیام - سال هاست بحث تهیه کنندگی در تئاتر جدی شده و اظهار نظرهای مختلفی در این حوزه مطرح شده است. عده ای با آن موافق بوده و تهیه کنندگی در تئاتر را باعث رونق هرچه بیشتر آن می دانند و برخی دیگر اجرای آن را ناممکن ارزیابی می کنند. جشنواره بیست و نهم تئاتر فجر فرصت مناسبی است تا این عرصه بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. آخرین روزهای جشنواره را سپری می کنیم. نگاهی اجمالی به بروشورهای نمایش های شرکت کننده ، شاید پاسخی برای این پرسش باشد.هنوز جای این تخصص در نمایش های ما خالیست یا اگر حضوری باشد تنها در حد یک مقسم مالی و تنظیم کننده اقتصاد نمایش مطرح است و فراتر از این نمی رود.اصولا زمانی بحث تهیه کنندگی وارد عرصه هنرهای نمایشی و سینما می شود که زمینه برای سوددهی فراهم باشد. یعنی تهیه کننده امیدوار باشد بتواند از راه ها و شیوه های گوناگون، اثر نمایشی یا سینمایی خود را از مرز سوددهی گذر داده و عایدات بیشتری را نصیب خود و اثر سازد. این در شرایطی است که زمینه های لازم مهیا باشند.1 - زمانی که گروه های اجرایی تقریبا در حوزه متن نمایشی و کارگردانی اثر تقریبا هیچ اختیاری ندارند و کلیه نمایش ها باید از فیلتر شورای نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی عبور کند، کدام تهیه کننده حاضر است سرمایه خود یا سرمایه گذار دیگری را به بدنه یک اثر نمایشی تزریق کرده و انتظار سوددهی داشته باشد؟2 - تئاتر ما ساختمان و شاکله ای عمیقا دولتی دارد. در این میان نه تنها امورات اقتصادی آن از این طریق تامین می شود، بلکه سازوکارهای تامین آن و سیاست های وابسته به آن نیز از همین طریق اجرا می شود. بدین ترتیب در این سیستم، تهیه کننده تنها یک واسطه اقتصادی خواهد بود که پول را از مرکز هنرهای نمایشی گرفته و به گروه تزریق می کند. حال در این میان چه مشکلاتی می تواند به وجود آید، واضح و مشخص است.3 - فرض کنیم تهیه کننده ای از بخش خصوصی پیه این ریسک را بر تن مالیده و نمایشی را تولید کرده است. هنوز اجرا به چندمین روز خود نرسیده که به واسطه برخی مشکلات - به رغم صدور مجوز شورای نظارت و ارزشیابی برای نمایش - کار تعطیل می شود و از ادامه اجرا جلوگیری به عمل می آید. پاسخ این تهیه کننده و هزینه هنگفتی که صرف کرده است را چه کسی باید بدهد؟ آیا مرکز هنرهای نمایشی این تهیه کننده را گارانتی خواهد کرد؟4 - به فرض این که اجرای یاد شده با مشکل خاصی روبرو نشود، در کدام سالن قرار است اثر به روی صحنه برود؟ اجازه بدهید مثالی بزنیم. سالنی مانند قشقایی در مجموعه تئاتر شهر از ظرفیتی حدود 120 تا 150 نفر برخوردار است. اگر به این نمایش- با توجه به ترافیک اجراها و تقاضای بسیار گروه ها - 30 اجرا با بلیت خوشبینانه 10 هزار تومان تعلق بگیرد و اگر تمام 30 شب ظرفیت سالن تکمیل باشد، در نهایت چیزی حدود 36 تا 45 میلیون تومان عاید گروه خواهد شد که البته این رقم باید میان تئاتر شهر و گروه اجرایی تقسیم شود. خودتان قضاوت کنید. کدام تهیه کننده حاضر است تهیه کنندگی چنین پروژه فلاکت باری را بر عهده بگیرد؟5 - در مثال بالا فرض کردیم تمام ظرفیت سالن تکمیل باشد. در چه صورت ریسک حضور هرچه بیشتر تماشاگر پائین خواهد آمد؟ در چنین شرایطی تهیه کنندگان به سمت نمایش هایی عامه پسندانه تر، سطحی تر و فاقد لایه های عمیق تر فکری می روند تا تماشاگران بیشتری را جذب سالن های نمایشی کنند. نتیجه کاملا روشن است. پس از مدتی تمامیت تئاتر ما تنها در یک ژانر کمدی آن هم در سطحی ترین شکل ممکن خلاصه خواهد شد. 5 - عرف اجرای تئاتر در ممالک پیشرفته سازمان دهی گروه ها و کمپانی های تئاتری کاملا حرفه ای است. کمپانی هایی که سیاست ها و راهبردها و مصالح خود را خود تعیین می کنند و مانعی بر سر انجام این سیاست ها نمی بینند. در حالی که در نظام تئاتر کشور ما تمام این راهبردها و سیاست ها توسط دولت تعیین می شود و گروه ها برای ادامه حیات خود ناچار به تبعیت از آن ها هستند. در چنین شرایطی صحبت از ایجاد تهیه کنندگی بیراه به نظر می رسد.6 - در کشورهایی که از تئاتر حرفه ای برخوردارند، اجرای نمایش به شیوه رپرتوار و ارائه آثار در سایر شهرها از اهمیت خاصی برخوردار است. بخش اعظمی از سود گروه اجرایی از همین طریق به دست می آید. حال آن که در کشور ما چنین اتفاقی نه تنها بعید بلکه غیر ممکن است. اگر از ممیزی ها و سیاست های دیگر که از شهر به شهر متفاوت است بگذریم، گروه اجرایی با توجه به کدام سالن و امکانات سخت افزاری توانایی انجام چنین کاری را دارد؟7 - بازهم در ممالک پیشرفته، بخش بزرگی از سود گروه ها به اجرای اثر در سایر کشورها وابسته است. کشورهای اتحادیه اروپا به راحتی توانایی چنین ترانسفر و اجراهایی را دارند. در حالی که این رویکرد در تئاتر ما از یک سو به واسطه مسائل اقتصادی و از سوی دیگر به دلیل همان تئاتر دولتی امکان پذیر نیست. در نهایت همانطور که دیدیم چرخش مالی هر پروژه در تئاتر ما چیزی حدود 50 یا درنهایت - در سالن های بزرگ 150 - میلیون تومان است. رقم ناچیزی که نیازی به تهیه کننده ندارد. به اصطلاح مورچه چیست که کله پاچه اش باشد! از سوی دیگر تئاتر ما و اجزای اصلی آن هنوز از بسیاری مسائل عمده و اولیه رنج می برد و وارد کردن مباحثی چون تهیه کنندگی در شرایط فعلی ، آن را بیش از پیش به حواشی می راند و توجه را از این معضلات اساسی دور می کند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 418]