ضرورت بررسي معضل گراني و مديريت كنترل و نظارت بر قيمت ها (بخش نخست )

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: ضرورت بررسي معضل گراني و مديريت كنترل و نظارت بر قيمت ها (بخش نخست )
... زير پوست كهنه و نه چندان نازك و شكننده گراني، سلول هاي آشفتگي، ساخته شده و بعضاً حبابي نيز هماره وجود داشته و فعال هستند. اگرچه ممكن است شيوه كارها متفاوت باشد اما در شرايط و فضاهاي مناسب، آرامش انسان و نظم اقتصادي را نشانه گيري مي كنند. در اين احوال يك نرخ گزينه شده و يا به عبارت ديگر، ضابطه مند رسمي وجود دارد ولي ثبات پايداري كم است كه آن بايد با اقتدار مديريت و نظارت پررنگ شود وگرنه مردم به ويژه قشرهاي كم درآمد و آسيب پذير همچنان در مضيقه هاي اقتصادي و محروميت از آرامش حتي نسبي فرو مي مانند.
در مجموع، واقعيت مسئله گراني آن هم از نوع غيرمنطقي اش آسيب هاي معنوي و مادي به پيكره امور زندگي مي زند مضاف آن كه از اين پديده ناهنجار اقتصادي- اجتماعي نيز سرچشمه سوءاستفاده هايي ناشي از نظارت هاي ضعيف مقطعي مسئولان نسبت به ساماندهي جامع گراني، دور از انتظار نمي باشد كه در نتيجه همانا طيف حقوق بگير و به ويژه كم بضاعت بيشترين فشار تحميلي گراني عنان گسيخته را ناچار تحمل مي كنند.
فروش صرف نمي كند!
«بعد از عيد تاكنون (23فروردين) شركت ها موادغذايي به بنكدار نداده اند. تلفن زده شد مي گويند مواد اوليه گران شده است. فروش جنس صرف نمي كند. هزينه ها بالاست. مخصوصاً كارخانه هاي توليد لبني بار نمي دهند. اين وضعيت در شرايطي است كه سازمان و اتحاديه هاي صنفي بر مبناي نوع جنس، مواد اوليه و هزينه ها، نرخ و سود را براي همه معين كرده اند.»
از «مجتبي زرقلمي» پرسشم درباره وضع قيمت ها است اما پاسخش چنان است. او در ادامه باتوجه به آنچه شرح داد، مي گويد: «وقتي توزيع و عرضه موادغذايي توسط شركت و كارخانه هاي توليدي صورت نمي گيرد، مردم سرگردان و خسته براي تهيه مايحتاج روز مره شان شده تا جايي كه آنچه مي خواهند را بايد با هر قيمتي خريداري كنند.»
وي نيز همانند ديگر شهروندان فروشنده كالا درباره وضعيت نظارت و بازرسي نظرات خود را بيان مي كند .
شمارش معكوس براي خروج برنج از انبار
«كرماني» بنكدار عمده فروش ديگر، سؤالم را درباره سبب بروز افزايش قيمت ها، اين گونه پاسخ مي دهد: «شركت وارد كننده، برنج هندي در انبار نگه داري كرده چون الان فرصت طلبي براي بالا رفتن قيمت و گران فروشي زمان مناسبي است درحالي كه چنين منظور و نگه داري كالاي غذايي عمومي مي تواند احتكار محسوب شود.»
وي با بيان اين كه كارخانه هاي لبني و موادغذايي، ارزاق مصرف عمومي را توليد مي كنند، درمورد نحوه گراني غيررسمي مي افزايد: «با كم شدن ناگهاني و دور از انتظار كالاهايي از جمله مرغ، تخم مرغ و... يا تأخير مقطعي در توزيع، عده اي سوءاستفاده كرده و روي قيمت جنس مي كشند. يك نمونه: قيمت هر يك حلب روغن نباتي به اصطلاح پنج كيلويي، بعد از عيد در مقايسه با پيش از سال نو، 2500تومان افزايش يافته است. چنين عملكردي باعث فشار اقتصادي به اقشار اجتماع مخصوصاً طيف ضعيف جامعه مي شود.»
دستگرداني چندباره كالاها
چند دست گرداندن برخي كالا در قالب واسطه اي، حرص و بي مهري بعضي عرضه كنندگان اجناس و شايعه هاي واهي و زبان به زبان گشتن توسط برخي افراد كه فلان جنس و بهمان كالا گران مي شود، گاه از عوامل بالا رفتن قيمت ها و يا زمينه سازي آن مي باشند.
از «احمدي» توليدكننده و فروشنده پوشاك، نظرش را درباره نقش دلال هاي كالاي مصرفي و موردنياز روزمره مردمي و تأثير آن در وضعيت نرخ ها مي پرسم، او پاسخ مي دهد: «واسطه ها صددرصد نقش داشته و سبب گراني اجناس مصرفي و حتي كالاي چيني مي شوند. كالاي وارداتي گاه دو دست و گاه چند دست بيشتر مي گردد. همچنين موج افكني از طريق زبان به زبان غيرموثق پيرامون مباحث گراني نيز تأثير روي برخي نرخ ها با درصد زياد كالاها مي گذارد. مثلاً نرخ يك قلم كالاي مصرفي روزمره فرضاً تخم مرغ، لبنيات و... گاه كه قدري افزايش مي يابد بعضي افراد يا كساني در هر شغلي، آن را پيش درآمد گراني كالاي ديگر تلقي كرده و به سايرين منتقل مي كنند.»
از اين فروشنده پوشاك سؤال مي كنم: شما در برابر چنين گفتار و گمان اغلب بدون اعتبار چه عكس العملي نسبت به شغل خود داريد؟ او پاسخش چنين است: «پارسال شلوار تك را 25هزار تومان مي فروختم و امسال همان شلوار را هم 25هزار تومان مي فروشم مگر هزينه توليد بالا رود، درحالي كه از اول سال90 تاكنون كه سال91 است نرخ هر متر برخي پارچه6-5هزار تومان بالا رفته است كه آن هم به خاطر افزايش نرخ دلار بوده است. با اين احوال مي گويم خودمان هم به نوعي در مسئله گراني مقصريم. بايد كمي رحم داشته باشيم.»
سرمايه دار باعث گراني مي شود
چند پله باريك را به طبقه فوقاني طي مي كنم. از پشت شيشه، نماي كارگاه پيداست. تقه اي به در بسته مي زنم. وارد محيط نسبتا كوچك كارگاه مي شوم. صداي چرخ دوخت و گردش ماسوره هاي نخ نيست. تنها صداي تلويزيون كوچك نصب به ديوار است كه شنيده مي شود. مرد سالخورده پشت ميز بيكاري اش نشسته و تماشا مي كند. سر برمي گرداند. ابهام حضورمان در نگاهش لحظه اي منعكس مي شود. او نزديك به 55 سال از عمرش به پارچه و قيچي و متر و اتوكشي دوخت خورده است... حالا مدل پلاستيكي دوخت نماي پوشاك، كاور و گيره لباس آويز كه بدون لباس سفارش دادني مانده پوششي از غبار دارند...
... در جريان گفت وگو با بهادرخاني، شخصي از همسايه هاي لباس فروش دو بار وارد خياطي مي شود و با استفاده از چرخ خياطي اين خياط، دم پاي شلوار خريداري شده مشتري اش را كوتاه و چرخ مي كند. بعد مرد صاحب خياطي روي يك تكه كاغذ مقوايي، ريز مبالغ اندكي بابت استفاده آن همسايه و احتمالا ديگران را نشان مي دهد كه بايد دريافت كند. شايد اين تنها ممر زندگي اش است... او درباره علت گراني، چنين نظر دارد: «سرمايه دار باعث گراني مي شود. فلان توليدكننده، انبوه پارچه به من خياط داده و دوخته مي شد. بابت اجرت كار، تنها 10درصد نقدي داده و بقيه دستمزد چك يك ساله حتي دو ساله داده مي شد كه گاه آن هم برگشت مي خورد. در اين صورت، دوزنده سود نقدي نمي برد. ديگر چك قبول نكرده و حالا اگر مشتري بيايد، شخصي دوزي و خرده كاري مي كنم.
افزايش مهار گريز قيمت هاي بعضا تصنعي و گاه واقعي و آرام و گاه به شدت ناآرام پاره اي از كالاهاي مصرف عمومي همواره ديدگاه هاي متفاوت، موازي و متنوع را در سطوح افكار قشري و گوناگون پديدار بوده كه بديهي است هر شخص و گروه، چه سيستم توليد كالا و دستگاه هاي دخيل در برنامه ريزي و تأمين و چه كارشناس و غيره، بنا به دانش، كسب و تجربه، مصرف كننده و توليدكننده، موضوع افزايش قيمت اجناس و فرآورده هاي مختلف را معنا و تفسير كرده و مبدا و خيزگاه هاي آن را برمي نمايند. ولي آنچه مشهود و ملموس است و نياز به تجزيه و نقد نخواهد داشت اين است كه بيشترين ثقل بار گراني روي شانه هاي نه چندان مقاوم مردمان و خانواده هاي كم درآمد و كم بضاعت بوده است كه به گفته يك كارشناس بازنشسته، در اين زمينه، مهم گفتار به هر شكل و نشان نيست بلكه اهميت در عمل مثبت و مديريت تنگاتنگ مثمر با مسئله غامض بي ثباتي نرخ اقلام مايحتاج همگاني و حياتي مردم است كه مسئولان مربوطه نبايد نسبت به اين مورد كم توجهي كنند.»
«وقتي اين تورم را داريم واضح است قدرت خريد اكثريت مردم در اقتصاد پايين مي آيد...»
«دكتر مهدي تقوي» عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي، مطلع پاسخش مبني بر اين پرسش كه چه ارزيابي اي از وضعيت قيمت ها و گراني دارد؟، جمله بالاست كه در ادامه آن مي گويد: «وقتي من و شما نتوانيم كالا خريداري كنيم، مشتري توليدكننده هم در بازار نيست.»
او با مهم خواندن سياست هاي اقتصادي دولت، ليكن نيز بر اين نظر است كه برخي بي نظمي ها جلوي آن را مي گيرد و قيمت ها را بالا برده كه كاري نامناسب است.
وي همچنين با اين اظهار كه بانك مركزي تورم را 21درصد اعلام كرده اما مي بينيم خيلي بيشتر از آن است، به بخشي از فرآيندهاي هدفمندي كه باعث بالا رفت قيمت نان، انواع سوخت و كرايه اتوبوس و تاكسي شده اشاره دارد و در ادامه مي گويد: «اين يعني اقتصاد آزاد كه قيمت ها را عرضه و تقاضا تعيين مي كند.»
«تقوي» اقتصاددان از اين صحبت هاي خود اين نتيجه را مي گيرد : افزايش قيمت ها اكثر مردم خاصه قشر مستضعف را تهيدست مي كند و تورم باعث افزوني انواع آسيب هاي اجتماعي مي شود. بنابراين، دولت بايد توزيع درآمدها را عادلانه كند و سياست هاي مالياتي را اصلاح كند چون اين سياست ها درست نبوده است.» او در اين ارتباط اضافه مي كند: «آن ها كه 30-20 ميليون درآمد دارند به اندازه ما (حقوق بگير) ماليات مي دهند درحالي كه در كشورهاي صنعتي پيشرفته ماليات تصاعدي است و دولت آن را مي گيرد.»
دو روي سكه قيمت ها
«مسئله افزايش قيمت كه در ذات خود، تأثيرات مختلف در ابعاد جامعه مي گذارد از جمله توسعه فاصله بين غني و كم درآمد يكي از دستاوردهاي نامطلوب آن مي تواند باشد كه اعتماد به نفس شخص را تضعيف مي كند و گاه تا حدي كه فرد يا افراد يك خانواده خود را سربار زندگي احساس مي كنند و اين حالت همچنين مي تواند انسان را از تكاپوي درخور بازدارد.»
«اردستاني» فارغ التحصيل مديريت با اين نگاه به مقوله گراني، ادامه مي دهد: «به نظر مي آيد مسئله گراني را مي شود به طور كلي دو بخش كرد: يك قسمت آن واقعي مي باشد كه خود دلايل مختلف دارد. فرضا ضعف بخشي از مديريت برنامه ريزي، تلاطم هاي اقتصاد جهاني است كه به هر حال در مبادلات و مدارهاي تجاري ديگر كشورها اثرگذار مي باشد. مورد دوم بي نظمي در خطوط توليد مايحتاج به ويژه در فاز مصارف حياتي روزمره مسكن و آرامش خاطر است كه خود از عوامل ايجاد استرس و التهاب در اقتصاد خانوارها، دادوستدهاي متعارف و...، در زندگي محسوب مي شود. در اين زمينه فراموش نمي كنيم در مورد مذكور (دوم) يك آسيب وجود دارد و آن شايعات ساختگي و غيرواقعي برنامه ريزي شده توسط فرد يا اشخاصي هم گروه با سرمايه گذاري فراوان در بخش هاي مختلف است. مثلا مسكن به عنوان يك نياز است اما معضل اجتماعي به طرق گوناگون در اين زمينه جريان سازي مي شود و آن را تحت الشعاع قرار مي دهد كه فرضا نرخ مسكن در آينده ديگر افزون تر از هميشه خواهد شد، يا ماشين را امروز بخريد برده ايد چون به اين قيمت نمي ماند بالا مي رود! اين جور جوسازي ها خاصه در كنار تجربه هايي مثلا كمبود مقطعي و چند روزه مرغ، پياز و...، احساسات و روان برخي مخاطبان و نيازمندان را گاه مي تواند تحريك كند درحالي كه همه هياهوها محور چنين پديده هاي نادرست از جنس حباب مي باشند.»
وي ادامه مي دهد: «مي دانيم كشور ما از هر جهت غني بوده و هست. فقط مديريت بيدارانديش است كه خواهد توانست نظم را بر گردش نوار نقاله امور برقرار كند تا لغزش و سوءاستفاده ها از ريشه محو شوند و مايحتاج مردم دستخوش قيمت هاي كاذب، سليقه و غفلت ها نشود.»
گزارش روز

سه|ا|شنبه|ا|29|ا|فروردين|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 146]