يادداشت ميهمان/جزئيات مديريت اخلاق محور در راهبردهاي كلان نقشه جامع علمي كشور

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: يادداشت ميهمان/جزئيات مديريت اخلاق محور در راهبردهاي كلان نقشه جامع علمي كشور
جزئيات مديريت اخلاق محور در راهبردهاي كلان نقشه جامع علمي كشور
يك كارشناس علم و فناوري معتقد است كه در نقشه جامع علمي كشور تلاش شده شأن و جايگاه اخلاق رفيع و غايي باشد و براي نيل به مديريت اخلاق محور نيز مصوباتي در بخش مباني و ارزشها، اهداف، راهبردها و كميت ها مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاري مهر، دكتر جواد محمدي در يادداشتي به مهر آورده است: اخلاق در دين مبين اسلام از جايگاه والا و بالائي برخوردار است تا آن حد كه هدف رسالت پيامبر اعظم (ص) تكميل و تتميم مكارم اخلاقي دانسته شده است. وقتي خداي بي شريك برترين و شريفترين مخلوقات عالم را مأمور و مبعوث براي تمام و كامل سازي اخلاق در جامعه مي سازد تصور اهميت اين موضوع چندان مشكل نيست.

نقشه جامع علمي كشور چه رسالت و شأني بالاتر و برتر از اين مي تواند براي خود در نظر بگيرد. اساسا هدف از تدوين نقشه اي جامع براي علم و دانش چيست. آيا صرفاً مي خواهيم به قله هاي علم و دانش در بالاترين سطح ممكن دست پيدا كنيم و پس از آن، افتخار، غرور اقتدار ملي، توسعه همه جانبه و ... اما بعد از اين همه مقصدي براي حركت و آرزويي براي رسيدن خواهيم داشت؟

نقشه جامع علمي كشور هر چه جامع و هرچه كامل و بي نقص باز ابزاري بيش نيست. ابزاري براي نيل به قله هاي معنويت و اخلاق. جمهوري اسلامي ايران به عنوان حكومتي كه داعيه پيروي از رسالت رسول مكرم اسلام و ائمه طاهرين را دارد هدفي بالاتر از اين نمي تواند براي خود در نظر بگيرد. همچنانكه خود رسول اكرم (ص) اينگونه بيان فرموده اند.

در اين نقشه جابه جا به مفهوم اخلاق و ضرورت ابتناي برنامه ها بر آن و تلاش براي تحقق و ترويج آن اشاره كرده است. در اين مجال مختصر تلاش خواهيم كرد ابعادي از موضوع و اهميت آن را تا حدودي بررسي و تبيين كنيم.

جايگاه اخلاق و مديريت اخلاق محور در نقشه جامع علمي كشور

گفته شد نقشه جامع علمي كشور به عنوان يكي از مهمترين اسناد بالادستي در نظام جمهوري اسلامي ايران به ابعاد مختلفي توجه داشته است. يكي از اين ابعاد مهم و اساسي توجه به توسعه مكارم اخلاقي در جامعه دانشگاهي كشور و نيز در بين عموم مردم است. نمي توان ادعا كرد اين توجه توجه تام و بي نقصي است اما همين ميزان اهتمام خود مي تواند جامعه علمي كشور را در مسير حركت به سمت تعالي اخلاقي رهنمون باشد.

در چند بخش از سند جامع علمي كشور به اين موضوع پرداخته شده است:

1- در ارزشها و مباني
در سند جامع علمي كشور در دو محور اصلي ضمن توجه به ساير ابعاد بر ضرورت احترام حقوقي و اخلاقي به آفرينش‌هاي فكري- علمي تاكيد شده و اخلاق‌محوري در حوزه علم يكي از ارزشهاي اساسي دانسته شده است.

نكته اي كه در اينجا بايد به آن توجه داشت اين است كه در نظامهاي علمي موجود در دنيا غالبا نگاه سكولاريستي نسبت به علم وجود دارد و بر جدايي دانش از ارزش تاكيد مي شود. همين موضوع باعث شده دانش فارغ از ارزش در خدمت اهوا صاحبان قدرت و ثروت قرار گرفته و فجايع بزرگي را بوجود آورد.

2- در هدف گذاري
چشم انداز نهايي و مقصد مطلوب هر سند و برنامه اي با نوع اهدافي كه تصوير مي كند مشخص مي شود. غالب اسناد و برنامه هاي علمي هدف نهايي شان در رفاه مادي و مواهب دنيوي خلاصه مي شود. مقوله اخلاق معمولا در نظام دانشگاهي مدرن مقوله اي است فرعي و انضمامي كه به آن توجه نمي شود.

در مواردي كه مقوله اخلاق مهم بوده و قواعدي براي رعايت حدود و شئون آن تعيين شده است نگاه به اخلاق نگاهي است ابزاري كه تأمين آن لازمه پيشرفت اهداف مادي و علمي دانسته شده است. به عبارت ديگر در اينگونه موارد اخلاق نه يك هدف غائي و مطلوب بلكه ابزاري است براي خدمت به ماده.

در نظام فكري اسلام اخلاق يك هدف نهايي و ارزشي است داراي مطلوبيت ذاتي. در نقشه جامع علمي كشور اين نوع نگاه به اخلاق مشهود و ملموس است. در اين سند يكي از اهداف كلان نظام علم و فناوري كشور "تعميق و گسترش آموزشهاي عمومي و تخصصي" همراه با "تقويت اخلاق و آزادانديشي و روحيه خلاقيت در آحاد جامعه، به‌ويژه نسل جوان" در نظر گرفته شده است. بنابراين ملازمت تعالي اخلاقي با توسعه علمي در اينجا اساسي است.

3- در اولويت هاي علم و فناوري
هر سندي اهداف مورد نظر را در اولويتهاي علمي و عملي متجلي مي سازد. در غير اين صورت نوعي تناقض به وجود خواهد آمد. در نقشه جامع علمي كشور اولويتهاي علم و فن آوري در سه سطح تفكيك شده اند: سطح الف، سطح ب و سطح ج. در سطح الف اين اولويتها يكي از زير شاخه هاي علوم انساني و معارف اسلامي مقوله اخلاق حرفه اي و اخلاق كاربردي اسلامي در نظر گرفته شده است.

همچنين رشته اخلاق اسلامي و مطالعات بين رشته‌اي آن يكي از اولويتهاي سطح ب در بين رشته هاي علوم انساني است.

4- در راهبردها
در بخش راهبردها نيز سند، هم در اقدامات ملي و هم در راهبردهاي ملي به انحاء مختلف در راهبردهاي كلان 2، 4، 5 و 11 مقوله اخلاق را متذكر شده است.

* در راهبرد كلان 4 نهادينه كردن مديريت دانش در جامعه همراه با "ابتناي مديريت جامعه بر اخلاق" و دانش بر اساس الگوهاي ايراني - اسلامي در نهادهاي علمي، اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و دفاعي - امنيتي مورد توجه قرار گرفته است. مي بينيم در اين راهبرد كلان به اهميت مديريت اخلاق محور تصريح شده است.

* در راهبرد كلان دو هم در بخش اقدامات ملي و هم در راهبردهاي ملي به موضوع اخلاق حرفه اي توجه شده است.

* در راهبردهاي كلان شماره 5 و 11 در بخش اقدامات ملي هم بر اهميت رعايت اخلاق اسلامي در امور پزشكي و هم رعايت اخلاق حرفه اي و نيز تلاش براي پيشبرد اهداف اخلاقي و تربيتي تأكيد شده است.

جدول شماره 1- جايگاه اخلاق در راهبردهاي نقشه جامع علمي كشور

5- در كميت هاي علمي
در اسناد بالادستي در بسياري از موارد در بخش اهداف و كليات و مباني به يك موضوعي به خوبي پرداخته مي شود اما در بخش شاخص سازي و كمي سازي كليات كه مرحله بسيار مهمي براي عملي سازي اهداف است همواره كاستي ديده مي شود. در نقشه جامع علمي تلاش شده اين مشكل تا حدودي مرتفع شود. به طور كلي در نقشه جامع علمي تلاش شده شاخصها و كميتهاي مطلوب علم و فناوري تدوين شود. در بخش اخلاق نيز همين موضوع با طرح و تصويب شاخصهايي كيفي مشاهده مي شود:

جدول شماره 2- كميتهاي مطلوب اهم شاخص هاي كلان علم و فناوري كشور (بخش اخلاق و ايمان)

نتيجه گيري

اخلاق و تعالي اخلاقي از اهداف والاي نظام اسلامي است و اين هدف برگرفته از متن كتاب مبين و سيره رسول اكرم (ص) است. مقوله اخلاق يك هدف بي بديل در همه سياستهاي نظام اسلامي است و همه عرصه ها را در برمي گيرد. يكي از اين عرصه ها عرصه مديريت است. مديريت جامعه در هر سطحي بايد اخلاق محور باشد و اين موضوع لازم است در اسناد بالادستي مورد توجه جدي قرار بگيرد.

در نقشه جامع علمي كشور تلاش شده شأن و جايگاه اخلاق رفيع و غايي باشد و براي نيل به مديريت اخلاق محور نيز مصوباتي آمده است: هم در بخش مباني و ارزشها، هم در بخش اهداف، هم در راهبردها و هم در كميتها اين موضوع مورد توجه قرار گرفته است.

تاريخ انتشار، تهران: ۱۴:۵۲ , ۱۳۹۰/۱۱/۲۵

--------------------------------------------------------------------------------
امانت داري و اخلاق مداري
استفاده از اين خبر فقط با ذكر منبع " خبرگزاري مهر " مجاز مي باشد

© 2003 Mehr News Agency .

سه|ا|شنبه|ا|25|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]